به گزارش مشرق، یکی از کارکردهای ادبیات توجه به زمانه و مقتضیات است. در هر دوره‌ای می‌توان اتفاقات و رخدادهایی را در کشور دید که از قضا جایشان در آثار داستانی ما خالی است و عموماً نویسندگان به دلایلی ترجیح می‌دهند به جای رفتن سراغ موضوعات چالشی به حدیث نفس‌های خودشان بپردازند. شاید از یک سو با موضوع همدلی ندارند و از سوی دیگر احساس می‌کنند با نوشتن آثاری که به مسائلی چون عدالت‌خواهی، مفاسد اقتصادی و ... بپردازند وارد حریمی غیر از ادبیات خواهند شد.
با این حال طی چند سال گذشته برخی نویسندگان ترجیح دادند این ملاحظات را کنار گذاشته و آثاری را تولید کنند که حال و احوال زمانه را بازتاب دهد. در گزارش ذیل به چند کتاب که به موضوع مفاسد اقتصادی و عدالت‌خواهی پرداخته‌اند اشاره خواهیم کرد.
سرگردانی در «سه راه سرگردان»
یکی از آثاری که دو سال قبل با موضوع مفاسد اقتصادی به صورت رمان نوشته شد «سه راه سرگردان» اثر آقای رضا رسولی بود. داستان رمان در مورد یک مدیر رسانه‌ای است که در بخش صنعت کشور مشغول به کار است.
این شخصیت که دارای تحصیلات در زمینه ایرانشناسی است، دغدغه ایران و مردم کشور را دارد و با مفاسد بزرگ در صنعت روبه‌رو می‌شود و تمام تلاشش را می‌کند تا نهادهای نظارتی افراد متخلف را مورد بازرسی قرار دهد و در این مسیر با مشکلات و گرفتاری‌هایی که این افراد متخلف برای او پدید می‌آورند، مواجه می‌شود. رسولی در رمانش به خوبی در اثرش نشان می‌دهد در جایی که افراد فاسد لانه‌گذاری کرده‌اند، خدمت صادقانه دیگر افراد نیز هدر می‌شود و اگر چشمان تیزبینی در بالادست وجود نداشته باشد، این فساد قابل سرایت به سایر اجزاست و وقتی گسترش پیدا کند درمانش از هر زمانی سخت‌تر خواهد شد.
نکته مهم رمان «سه راه سرگردان» تشکیلاتی عمل کردن شخصیت اول داستان است که در نهایت برای حل معضل سراغ نهادهای قانونی نظام می‌رود و نویسنده از اقدام فردی و انفرادی در جهت عدالت‌خواهی اجتناب می‌کند.
هر چند اثر رضا رسولی در بخش‌های فنی دچار ضعف‌هایی است اما از جهت پرداخت مضمونی و بعضاً تیپ‌سازی در رمان موفق عمل کرده و کتاب «سه راه سرگردان» توانست نظر برخی منتقدان را به خودجلب کند تا جایی که نویسنده را ترغیب کرده داستانش را در جلد دوم این اثر ادامه دهد. «سه راه سرگردان» را انتشارات عهد مانا روانه بازار کرده است
«رستاخیز عاشقی» داستان‌های آشنای این روزها
داستان طلبه سیرجانی را همه احتمالاً شنیده یا خوانده‌اید. طلبه‌ای که علیه زمین‌خواری در منطقه محل سکونتش اقدام کرد و در این راه به مشکلات زیادی برخورد و حتی کارش به زندان کشید.
راهپیمایی‌های اعتراضی او در آن دوران بسیار مشهور شد.
حالا آقای محمد سرشار در نخستین تجربه رمان‌نویسی خود رفته سراغ مسأله‌ای مشابه و روحانی خلق کرده که در شهر و دیار خود علیه زمین‌خواری و فساد اقتصادی ایستادگی می‌کند.
محمد سرشار (که هم اینک مدیر شبکه پویا نیز هست) در رمان خود دو جبهه درست کرده. بخشی از مسوولان فاسد شهر که با گرفتن رشوه راه را برای زمین‌خواران هموار می‌کنند و طرف دیگر هم این روحانی جوان است که علیه این مفاسد اقدام می‌کند و وقتی مسوولان شهر را موافق خود نمی‌بیند به مردم متوسل می‌شود.
نویسنده در رستاخیز عاشقی فساد را نشان می‌دهد به همراه مسوولان فاسد. از سوی دیگر تبعات حرکت در این مسیر را هم نشان می‌دهد.
جایی که روحانی جوان به جرم اقدام علیه امنیت ملی به زندان می افتد و آبرویش در خطر قرار می‌گیرد. رستاخیر عاشقی اما فقط ناامیدی نیست چرا که چشم‌های بیدار و نظارتی در نهایت وارد شده و دست مفسدان را از بیت‌المال کوتاه می‌کنند.
«رستاخیزعاشقی» در اردبیهشت‌ماه امسال در ایام نمایشگاه کتاب تهران منتشر و مورد اقبال مخاطبان واقع شد.
«بیست زخم کاری» و فسادهای پنهان
آقای محمود حسینی‌زاد را پیشتر با عنوان مترجم می‌شناختیم آن‌هم آثاری از نویسندگان آلمانی‌زبان. حال این مترجم چند سالی است خود دست به قلم شده و داستانی نوشته است با موضوع فساد اقتصادی.
«بیست زخم کاری» درباره افرادی است که با ظاهرسازی خود را افرادی ظاهرالصلاح جا می‌زنند و با نفوذ در دستگاه‌های دولتی و عمومی به دست‌اندازی به بیت‌المال مشغول می‌شوند. داستان افرادی که با ولع کسب قدرت و ثروت حتی مذهب را هم قربانی امیال شخصی خود می‌کنند. «بیست زخم کاری» اثری از انتشارات چشمه است.
«مستوری» و داستان جنگ ندیده‌های مدعی
آقای صادق کرمیار، نویسنده نام‌آشنای کشورمان در تازه‌ترین اثر خود سراغ یک موضوع جذاب رفته است.
البته دغدغه‌های همیشگی خود را هم فراموش نکرده است. مستوری داستان درباره تولید ملی و البته افرادی است که از روابط و قدرت خود استفاده می‌کنند تا تولید ملی زمین بخورد تا راه برای واردات بی‌رویه و نابودشدن جنس ایرانی هموار شود.
یکی از شخصیت‌های اصلی داستان رزمنده دوران جنگ بوده و از همین مسأله برای سوءاستفاده‌های بی‌رویه بهره‌گیری می‌کند تا جایی که باعث ورشکستگی‌های پیاپی کارخانه‌های تولیدی می‌شود.
سوی دیگر ماجرای مستوری، حضور جالب و البته همه‌جانبه نیروهای امنیتی کشور است به نحوی که از ابتدای رمان حضور دارند و محسوس و نامحسوس به کنترل اوضاع می‌پردازند تا در لحظه حساس دست به اقدام مقتضی بزنند.
مستوری وجهه دیگری هم دارد و آن معرفی یکی از شخصیت‌های دوران دفاع مقدس است.
در ماجراهای پیاپی مستوری با شخصیت مهدی زین‌الدین آشنا می‌شویم و نویسنده در خلال روایت داستانی خود به طرز هنرمندانه‌ای ماجراهای پیگیری فساد اقتصادی را به زندگی این شهید بزرگوار وصل می‌کند تا خواننده درباره این فرمانده بزرگ جنگ به آشنایی خوبی برسد. «مستوری» توسط انتشارات کتاب جمکران روانه بازار نشر شده است.
*صبح نو