چندی پیش که بهای ارز یکباره رو به افزایش نهاد، به سرعت اثر خود را بر دیگر کالاها گذاشت و بسیاری از کالاها آنی تغییر قیمت دادند، به گونه ای که برخی کالاها در روز، دو یا سه بار تغییر قیمت می‌دادند و این وضعیت باعث آشفتگی شدید در بازار‌های کشور شد و قدرت خرید مردم در مدت کوتاهی کاهش چشمگیری پیدا کرد.
به گزارش «تابناک»؛ هرچند هنوز بهای ارز تا زمان قبل از گرانی‌ها فاصله زیادی دارد، تا حدودی تحت کنترل قرار گرفته و حتی کاهش‌هایی داشته است؛ اما بر خلاف آنچه انتظار می‌رفت، مبنی بر اینکه با کاهش بهای ارز، قیمت کالاها نیز ارزان شود، این گونه نشد و همچنان برخی کالاها دور از دسترس مردم است.
اکنون پرسش این است: چرا قیمت‌ها در بازار تا این حد چسبندگی دارند و دلیل مقاومت بازار برای کاهش قیمت‌ها چیست؟ آیا عوامل پشت پرده و افراد سودجو عامل این وضعیت هستند یا دلایل اقتصادی دیگری در کارند که هنوز بازار شاهد تعدیل قیمت‌ها در خود نشده است؟!
پورابراهیمی، رئیس سابق کمیسیون اقتصادی مجلس و نماینده مردم کرمان در این باره بر این باور است که افزایش و کاهش قیمت‌ها متناسب با تغییر نرخ ارز، تابع فرمول اقتصادی ساده‌ای است که به تناسب عمل کرده و به مرور زمان قیمت‌ها را در بازار واقعی می‌کند.
محمدرضا پورابراهیمی در گفت‌وگو با تابناک در خصوص این موضوع اظهار داشت: آثار تغییرات حاصل از نرخ ارز بر روی کالاها بر اساس طبقه بندی کالایی متفاوت است، به گونه ای که روی برخی کالاها تأثیر نرخ ارز آنی اثر می‌گذارد، حال آنکه در برخی دیگر از کالاها با تأخیر همراه است و در مورد برخی دیگر از کالاها به بازه زمانی بلندمدتی نیاز است.
وی افزود: قیمت‌ها بسته به نوع و جنس کالاها کاهش پیدا می‌کند؛ اگر بخواهیم تأثیر آنی نرخ ارز بر کالا را بسنجیم، بهترین مثال آن طلاست. زمانی که نرخ ارز کاهش می یابد، نرخ طلا سریع با نرخ ارز تعدیل پیدا می‌کند؛ پس این رابطه در مورد این نوع کالاها لحظه‌ای است؛ اما در برخی از کالاها، تأخیر چند هفته‌ای وجود دارد؛ مثلا در مورد خودرو و یا در لوازم الکترونیکی مانند تلفن و گوشی و کامپیوتر وضعیت به همین شکل است و یا در برخی دیگر از کالاها دیرکرد چند ماهه است و در مواردی هم طولانی مدت بوده که البته دلیل آن نیز وضعیت عرضه و تقاضا در بازار است که کوتاه مدت و بلندمدت شرایط خود را تبیین می‌کنند؛ بنابراین، طلا که خرید و فروش آن بر اساس رابطه خطی است، قیمت آن لحظه‌ای اعلام می‌شود، ولی در مورد لوازم خانگی و مواردی مانند آن، که نیاز به مواد اولیه و پروسه تولید چند ماهه دارد، شرایط فرق می‌کند.
این نماینده یادآور شد: البته ثبات قیمت‌ها و نوسانات نیز بر قیمت اجناس اثر دارد؛ برای مثال قیمت ارز ـ که امروز از ۱۵۰۰۰ تومان به ۱۳۰۰۰ تومان رسیده ـ برای چه مدتی می‌تواند ثبات داشته باشد و آیا میانگین آن در چند ماه آینده کمتر می‌شود یا باز هم قرار است قیمت‌ها افزایش داشته باشد؟! همه این عوامل و تحلیل‌ها، باعث می‌شود تا پیش‌بینی در آینده نرخ امروز را تعیین کند. در واقع زمانی که قیمت ارز تغییر می‌کند، نمی‌توان اثر آن را با رویکرد طلا یا خودرو و یا مواردی از این دست ارزیابی کرد، چون در بسیاری موارد، فرایند تولید یک کالا، نیاز به زمان زیادی دارد.
وی در پاسخ به این که چرا در زمان افزایش قیمت ارز، کالاها به سرعت گران می شود، اما به هنگام ارزانی ارز، باید چندین ماه پروسه پشت سر گذارند، گفت: کشش قیمتی نسبت به افزایش قیمت همیشه وجود دارد و این در همه جای جهان همین گونه است، اما مقاومت در مقابل کاهش قیمت بیشتر از کاهش آن است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: زمانی که مقاومت صورت می‌گیرد اگر مردم بتوانند شرایط را تحمل کنند، این وضعیت در بلندمدت شکسته می‌شود؛ به عبارت دیگر، اگر ارز کاهش قیمت پیدا کند و بازار نیز نسبت به این شرایط (نخریدن کالا مقاومت کند) بعد از مدتی قیمت‌ها خود به خود تعدیل می‌یابد. شکی نیست که قیمت‌ها با کاهش قیمت ارز کاهش پیدا خواهد کرد، اما در برخی موارد، به زمان بیشتری نیاز است تا اثر خود را نشان دهد.