گروه شهری خبرگزاری فارس-سید اسد رجبی: ساعت ۱۱ صبح خیابان شریعتی بالاتر از حسینه ارشاد آفتاب مغز سرت را داغ کرده است و باید برای پیگیری کارها به چند مکان سر بزنید اما قضای حاجت امانت را بریده است.
چپ و راست خیابان را نگاه می‌کنید کمی پایین تر و کمی بالاتر اما خبری از سرویس بهداشتی نیست تا رسیدن به مکان بعدی بیش از نیم ساعتی راه در پیش است و هر لحظه صعوبت حال و روزت بیشتر می‌شود.
از یک مغازه دار که آنتیک فروش است می‌پرسید این نزدیکی‌ها سرویس بهداشتی نیست؟ می‌گوید تا اذان ظهر صبر کند داخل کوچه بغلی در سرویس بهداشتی مسجد باز می‌شود.
اما او و خیلی از رهگذران حال تو را نمی‌دانند. دل به دریا می‌زنی و راهت را به سمت مکان بعدی در پیش میگیری تا شاید در این مسیر چشمت به سرویس بهداشتی بیفتد.
مانند مرغی که قرار است دانه از زمین برچیند خیابان را وجب به وجب می‌گردید تا شاید یک چشمه سرویس بهداشتی پیدا کنید قدم‌هایت را گاهی تند و گاهی آرام‌تر بر‌میدارید اما خبری نیست که نیست.
آرام آرام به ناامیدی می‌رسید که چشمت روشن شده و در سوی دیگر خیابان سرویس بهداشتی را می‌بینید و باقی ماجرا!
اما وضعیت تهران چگونه است؟
تهران شهری است که به گفته مسؤولان شهرداری در روز قریب به ۱۳ میلیون نفر جمعیت و در شب نزدیک ۹ میلیون نفر جمعیت دارد و در طول روز ترددهای بیشماری در سطح شهر از سوی شهروندان انجام می‌شود.
بر اساس اعلام سازمان زیباسازی شهر تهران تا پایان سال 1397 تعداد هزار و 365 دستگاه سرویس بهداشتی در شهر تهران وجود داشته که در مجموع 9هزار و 437 چشمه سرویس بهداشتی بوده است.
این در حالی است که در تهران و در مناطق ۴و۵و۱۵ از نظر تعداد سرویس های موجود، بالاترین تعداد را به خود اختصاص داده اند در حالیکه در مناطق ۷، ۹، ۱۱ و ۱۷ کمترین تعداد سرویس های بهداشتی وجود دارد.
البته مناطق ۶، ۲۰، ۲۱و ۲۲ نسبت به سایر مناطق تهران دسترسی آسانتری به سرویسهای بهداشتی عمومی در اختیار شهروندان قرار می دهند.
این در حالی است که ۴۸ درصد سرویسهای بهداشتی مخصوص زنان و ۵۲ درصد آنها مخصوص آقایان است.
پارکها پیشتاز دارا بودن سرویس بهداشتی
نگاه به آمار ارائه شده از سوی مسؤولان شهرداری تهران حکایت از آن دارد که اگر شما به یک پارک برسید احتمال آنکه موفق به استفاده از سرویس بهداشتی شوید بسیار افزایش می‌یابد تا اینکه بخواهید در خیابان به دنبال آن بگردید.
شاید بپرسید چرا و چگونه؟ جواب این سوال ساده است، ۷۵ درصد سرویسهای بهداشتی شهر تهران از نوع پارکی بوده و فقط ۱۰ درصد سرویسهای بهداشتی شهری و 9 درصد سرویس بهداشتی از نوع سرویسهای بهداشتی میادین تره‌بار بوده و ۴ درصد سرویسهای بهداشتی موجود در پایانه های مسافربری است.
البته این نکته را هم نباید فراموش کرد که عموما یکی از بزرگترین معضلات استفاده از سرویسهای بهدشاتی پارکها و فضاهای سبز عدم تمیزی مناسب آن است البته مشکلات دیگری هم مثل کمبود نور، خرابی شلنگ و شر‌های آب هم باید به آن اضافه شود.
اما علی ایحال برای آنکه در وضعیتی سخت گرفتار شده است رسیدن به سرویس بهداشتی فارغ از همه مشکلاتش می‌تواند خوشایند باشد.
آیا به مادران و کودکشان هم توجه شده است؟
اگر شما یکی از مادران دارای نوزاد و کودک زیر ۷ سال باشید حتما برایتان مهم است که اگر از خانه بیرون آمدید به سرویس بهداشتی آن هم متناسب برای استفاده مادر و کودک دسترسی داشته باشید.
این سرویسهای بهداشتی فضایی پاک و تمیز را در اختیار مادران قرار می‌دهد تا بتوانند لباس‌های نوزادان خود را تعویض کرده و آنها را نظافت کنند.
خوب است با توجه به این تعاریف بدانیم که از میان ۹۴۳۷ چشمه سرویس بهداشتی موجود در شهر تهران ۴درصد برای استفاده مادران و کودک مناسب ارزیابی شده است.
البته به طور قطع توجه به نظافت این سرویس‌ها نسبت به سایر سرویسهای بهداشتی از اهمیت بالاتری قرار دارد زیرا اندک آلودگی می‌تواند سلامت کودکان و نوزادان را به خطر بیاندازد.
سازمان‌های بین المللی چه می‌گویند؟
بر اساس استاندارد اعلام شده از سوی اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا نسبت مناسب برای تعداد چشمه‌های سرویس بهداشتی مرد به زن 3 به 5 است این یعنی به ازای هر ۳ چشمه سرویس بهداشتی که برای مردان ساخته می‌شود باید ۵ چشمه سرویس بهداشتی برای زنان ساخته شود.
البته این نسبت در تهران رعایت نشده است زیرا از میزان چشمه‌های موجود تنها ۴۸ درصد به زنان اختصاص یافته است.
در پیشنهادات ارائه شده از سوی اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا گفته شده است که باید به ازای هر ۱۰ هزار نفر جمعیت یک سرویس بهداشتی مناسب مادر و کودک و یک چشمه سرویس بهداشتی مناسب معلولان هم ساخته شود.
بر اساس آمارهای موجود منطقه 14 شهر تهران با دارا بودن 2 هزار و 165 چشمه سرویس بهداشتی مخصوص زنان و 2 هزار و 21 چشمه بهداشتی مخصوص مردان بهترین مقام را در بین مناطق شهری دارا بوده در حالی که منطقه 22 شهر تهران با 205 سرویس بهداشتی در حوزه زنان و 211 چشمه سرویس بهداشتی در حوزه مردان، وضعیت نامطلوبی دارد.
آیا با ۵۰۰ متر راه رفتن به سرویس بهداشتی می‌رسیم؟
در سال ۹۱ مدیرعامل وقت سازمان زیباسازی شهر تهران گفته بود تلاش شهرداری تهران بر این منوال قرار داده شده است که محل ساخت سرویسهای بهداشتی را به گونه‌ای در نظر بگیرد که هر فرد با طی مسافتی حدود ۵۰۰ متر در هر یک از جهت‌های چهارگانه به سرویس بهداشتی برسد.
هر چند این وعده مسؤولان در صورت تحقق گره از بخشی از مشکلات شهروندان و نیاز آنها باز می‌کرد اما به نظر می‌رسد با گذشت بیش از ۷ سال و حتی با ساخت و سازهای انجام شده در شهر تهران این مهم محقق نشده است.
به نظر می‌رسد امروز هر شهروند تهران در فضای شهری فارغ از معابر بزرگراهی حداقل باید ۷۵۰ متر در یکی از جهت‌های چهارگانه راه برود تا به سرویس بهداشتی برسد.
تهران به سرویس بهداشتی‌های بیشتری نیاز دارد
این موضوع را می‌توان در سخنان اعضای شورای شهر تهران هم دید به گونه‌ای که ناهید خداکرمی عضو شورای اسلامی شهر تهران به خبرنگار شهری خبرگزاری فارس، درخصوص وضعیت سرویسهای بهداشتی شهری در تهران گفت: در ماه گذشته یک اختلاف نظری میان آمار و ارقام ساخت سرویسهای بهداشتی مطرح شد.
وی افزود: گزارش‌هایی که به دست ما رسیده بود حکایت از آن داشت که برخلاف آنچه قبلا اعلام شده مبنی بر ساخت ۷ هزار سرویس بهداشتی این عدد صحت ندارد.
عضو شورای اسلامی شهر تهران خاطرنشان کرد: ما با سازمان زیباسازی شهر تهران مکاتبه‌ای کرده و از مناطق ۲۲ گانه شهر هم استعلاماتی گرفتیم و مشخص شد گویا این تفاوت آمار وجود ندارد و حدود ۶۹۵۰ سرویس بهداشتی ساخته و تحویل شده است.
خداکرمی گفت: البته من و همکارانم در بررسی‌هایی که داشتیم دریافتیم که هنوز تعداد سرویسهای بهداشتی ساخته شده برای شهر تهران کافی نیست و این عدد باید افزایش یابد.
وی تصریح کرد: وضعیت امروز ما در حوزه سرویسهای بهداشتی پارکها مناسب است اما در سایر موارد نظیر مناطق شلوغ شهری این وضعیت خوب نیست.
عضو شورای اسلامی شهر تهران افزود: البته یکی از مواردی که جلوی ساخت سرویسهای بهداشتی بیشتر را گرفته است موضوع کمبود زمین است.
خداکرمی گفت: زمین در تهران گران شده و همین امر باعث شده تا تملک زمین برای ساخت سرویس بهداشتی با مشکل مواجه شود.
شهرداری معضل کمبود سرویسهای بهداشتی را حل کند
زهرا صدراعظم نوری عضو شورای اسلامی شهر تهران هم در خصوص کمبود سرویسهای بهداشتی در فضای شهر تهران و مشکلات ایجاد شده برای سالمندان و نوزادان گفت: سرویسهای بهداشتی یکی از ضرورت های فضاهای عمومی شهری است و باید در جاهای مناسب با توجه به تراکم جمعیت شهروندان احداث شود.
وی گفت: علی‌رغم اینکه شهرداری تهران سالانه بودجه‌ای برای احداث این سرویس های بهداشتی اختصاص می‌دهد و سازمان زیباسازی شهر تهران اقدام به ساخت آن می‌کند، اما هنوز نتوانسته‌ایم نیاز شهر تهران را تأمین کنیم.
این عضو شورای اسلامی شهر تهران خاطرنشان کرد: این موضوع زمانی حائز اهمیت است که بدانیم بسیاری از سرویسهای بهداشتی داخل فضاهای پارکها و فضاهای سبز قرار دارد و در فضاهای غیرپارکی نظیر معابر شهری و میادین و محل‌های غیرپارکی کمبود سرویسهای بهداشتی مشهود است.
زهرا صدراعظم نوری گفت: همین امر باعث شده تا مشکلاتی برای شهروندان ایجاد شود و دسترسی به سرویس بهداشتی سهل و آسان نباشد.
وی گفت: البته در برنامه مدون هر ساله شهرداری تهران ساخت سرویسهای بهداشتی وجود دارد و ما انتظار داریم شهرداری بتواند با یک برنامه‌ریزی مشخص در یک بازه قابل قبول، نیازهای شهر تهران را در این حوزه مرتفع کند و مشکل شهروندان حل شود.
این عضو شورای اسلامی شهر تهران به شهروندان هم توصیه‌ای کرد و گفت: ما امیدواریم شهروندان اجازه ندهند سرویسهای بهداشتی محلی برای وقوع و ارتکاب برخی جرایم و بزه‌ها نظیر مصرف موادمخدر شود، زیرا در این صورت سرویسهای بهداشتی از دسترس خارج شده و دیگر امکان استفاده از آن وجود ندارد.
نوری از شهروندان خواست با فرهنگ بالایی که دارند، مسائل سلامتی و بهداشتی در سرویسهای بهداشتی را رعایت کنند تا به این ترتیب از حداکثر ظرفیت سرویسهای بهداشتی موجود استفاده شود.
و اما کلام آخر!
بسیاری از کهنسالان مبتلا به بیماری دیابت بوده و در مواقعی از روز نیازمند استفاده از سرویس بهداشتی می‌شوند و عدم دسترسی به سرویس بهداشتی برای آنها غیرقابل تحمل است.
مادرانی هم هستند که با کودک و نوزاد خود در خیابان تردد می‌کنند و نمی‌توانند به فرزند خود بگویند فعلا صبر کن تا به سرویس بهداشتی برسیم.
از این رو توجه به ساخت و ساز سرویسهای بهداشتی و همچنین نگهداشت آنها اهمیت بسیار زیادی دارد.
انتهای پیام/