گروه اجتماعی خبرگزاری فارس، حسن رضایی: می توان گفت تهران از نظر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی حرف اول را در کشور می زند و حفظ و حراست از این فرهنگ کهن بسیار حائز اهمیت است.
در همین راستا با پرهام جانفشان،مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران که چندی ماهی هست در این سمت مشغول به کار است به گفت‌وگو نشستیم.
توسعه گردشگری یک راه برون رفت از مشکلات اقتصادی است
وی در خصوص موضعات گردشگری در کشور توضیحاتی ارائه کرد.
داره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تقریبا یکی از سازمان‌های فرابخشی دولت است و عمدتا وظایفی را برعهده دارد که این وظایف هرکدم می‌تواند منشأ اثر باشد.
به عنوان مثال؛ در حوزه گردشگری در حال حاضر با وضعیت تحریم‌های ظالمانه‌ای که نسبت به کشورمان ایجاد شده است، احساس می‌کنیم که گردشگری می‌تواند یک راه برون‌رفت از مشکلات اقتصادی موجود باشد.
سهم گردشگری از اقتصاد کشور باید افزایش یابد چرا که موجب ایجاد اشتغال و رونق تولید می شود تنها با صحبت و شعار نمی توان گردشگری را رونق داد.
توریسم به لحاظ اقتصادی و فرهنگی در کشور ما حائز اهمیت است، چراکه توریسم علاوه بر بحث اقتصادی، موجب می‌شود که فرهنگ ما نیز به دیگر کشورها انتقال یابد، بنابراین فرهنگ کشور ما که یک نوع فرهنگ برتر در دنیا است، می‌تواند با حضور توریسم اشاعه یابد.
ورودتوریسم در کشور موجب رونق اقتصادی می‌شود و قطعا با ورود به مراکز اقامتی و خرید، موجب افزایش اشتغال و ورود ارز به کشور خواهد شد.
کشور ما به لحاظ فضای گردشگری، تاریخی و طبیعی جزو 10 کشور اول در دنیا محسوب می‌شود و ما دارای آب و هوای چهار فصل در کشور هستیم که این موضوع یکی از موارد ورود گردشگر به کشور است.
در بعد صنایع دستی نیز ما اعتقاد داریم که صنایع دستی به عنوان یک اقتصاد مقاومتی که مقام معظم رهبری نیز می‌فرمایند، می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. صنایع دستی کاملاً از مواد اولیه‌ای که در کشور تولید می‌شود ساخته خواهد شد و یک تولید داخلی است که می‌تواند اشتغالزایی خاص خود را داشته باشد و حتی به کشورهای دیگر نیز صادر شود.
در حال حاضر اکثر خانواده‌هایی که سرپرست آنها خانم هستند رو به اشتغال صنایع دستی آورده‌اند چرا که دارای یک درآمد پایدار نیز هستند. ما نباید در این حوزه فقط شعار بدهیم، بلکه باید وارد عمل شویم.
صنایع دستی کشور یکی از ظرفیت‌های مهمی است که باید به آن پرداخته شود چرا که قابلیت‌ها و ویژگی‌های زیادی نسبت به صنایع دستی دیگر کشورها دارد.
فارس: چه اقداماتی در حوزه حفظ آثار تاریخی صورت گرفته است؟
تمام مساجد جامع و امارت‌های قدیمی که از زمان صدر اسلام تا به امروز ساخته شده است، مکان‌های بسیار مقدس و محل تجمع مردم آن منطقه بوده است. در حال حاضر مسجد و بازار در کنارهم قرار گرفته است و در تهران نیز مسجد و بازارهای ثبت‌شده بسیاری داریم.
ساختمان‌های تاریخی حافظه یک ملت هستند و ملتی که حافظه خوبی ندارد، نمی‌تواند خوب فکر کند و آلزایمر می‌گیرد، این ساختمان‌های تاریخی یادآور گذشتگان هستند و داستان‌ها و ماجراهای خاص خود را داشتند و بعضی از این ساختمان‌ها توسط معمارانی ساخته شده که در کار خود بسیار خبره بودند و معماری آنها دارای ویژگی‌های خاصی بوده است. از نظر اعتقادی نیز ما بنای تاریخی در تهران نداریم که با یک حدیث و یا آیه‌ای از قرآن در سر در آن احداث شده باشد.
مجموعه میراث، گردشگری و صنایع دستی سه عنصری است که مسئولیت سنگینی را برعهده ما قرار داده است برای اینکه از هویت ملی خود دفاع کنیم و موجب ایجاد اشتغال و رونق تولید در کشور شویم.
فارس: چه برنامه‌ای برای احیای بافت تاریخی تهران دارید؟
ما وقتی می‌توانیم بگوییم یک هویت پایدار است که به آن از جنبه‌های مختلف بپردازیم، به عنوان مثال؛ در یزد و کاشان اتفاق‌های خوبی در حوزه بافت تاریخی رخ داده است و بناهای تاریخی ارزشمند شده‌اند و به جای آنکه خانه‌های تاریخی را تخریب و ساختمان به جای آن بسازند، به خانه‌های تاریخی بها داده شده و این خانه‌ها کاربری‌های اقامتی، تفریحی و صنایع دستی دارند. به عنوان مثال؛ خانه‌ای در بافت تاریخی یزد هم اکنون محلی برای صنایع دستی، اقامتگاه سنتی و یک رستوران با استاندارد وجود دارد.
خانه‌ای در بافت تاریخی یزد وجود دارد که تبدیل به یک کافه‌کتاب شده و مردم می‌توانند از فضای خوب آن استفاده کنند و مجموعه بازار یزد نیز در همان بافت تاریخی احیا شده است و همین موارد موجب ایجاد ارزش افزوده در بافت تاریخی یزد شده است. ما بعضا شنیده‌ایم که حتی مردم خانه‌ای را در یزد پیشنهاد می‌دهند که ثبت ملی شود و این اتفاق درست برعکس تهران است.
ما وقتی که اقدام به ثبت ملی یک خانه می‌کنیم، مالکین آن ناراحت می‌شوند و به دیوان عدالت اداری شکایت می‌کنند و یکی از راه‌های خروج از ثبت ملی، همین شکایت است که بعضا نیز به نفع مالکین رأی داده می‌شود. ما توانسته‌ایم در تهران بسیاری از خانه‌های تاریخی را تبدیل به اقامتگاه و یا مراکز پذیرایی کنیم.
یک مانع ذهنی در خصوص ثبت اثر ملی وجود دارد، آن نیز این است که اگر ملکی ثبت ملی شود، آن ملک تبدیل به خاکستر خواهد شد، که این موضوع واقعی نیست. وقتی که یک اثری ثبت ملی می‌شود، آن تبدیل به یک جنس نفیس و تبدیل به یک کالای نفیس خواهد شد و نگاه ملی و فرهنگی پشتوانه آن خواهد بود، اما متأسفانه در تهران اینطور به موضوع نگاه نمی‌کنند، اما در شهرهای دیگر کشور این نگاه در حال تغییر است و در تهران نیز در منطقه 12 شاهد آن هستیم که در بافت‌های سرچشمه و عودلاجان اتفاق‌های خوبی در حال رخ دادن است.
ما باید به این سمت برویم که برای مالک ملکی با اثر ملی تبیین کنیم که بعد اقتصادی می‌توان در آن ملک ایجاد کرد.
فارس: شیوه‌های تخریب خانه‌های تاریخی و خروج آنها از ثبت ملی چگونه است؟
اینکه خانه تاریخی‌ای که ثبت ملی شده تخریب شود جرم محسوب می‌شود و میراث نیز وظیفه دارد نسبت به استحکام‌بندی خانه اقدام کند. اگر خانه‌ای شخصی باشد و طرف قصد ساخت و ساز داشته باشد، می‌تواند به مراجع قضایی شکایت کند و نسبت به خروج خانه خود از ثبت ملی اقدام کند.
حدود 700 اثر در تهران ثبت ملی شده است
در حال حاضر بیش از 600 آثار ثبت شده در تهران داریم و آثاری که واجد ثبت شدن هستند در تهران به بیش از 6 هزار اثر می‌رسد. در کشور بین 700 هزار تا یک میلیون اثر تاریخی ارزشمند ثبت‌شده داریم که بیش از 30 هزار اثر آن ثبت شده است.
فارس: چند اثر تاریخی در حال تخریب در تهران داریم؟
ما در تهران دو بخش قدیمی ری را داریم که تمدن اصلی کشور ما در منطقه مرکزی از ری شروع شده است، در این شهر آثار بسیار نفیسی داریم که به صدر اسلام هم بازمی‌گردد و می‌توان گفت کل منطقه ری جزو مناطق گردشگری و تفرجگاهی است و تپه تاریخی آن به زمان اشکانیان بازمی‌گردد و نشانگر تمدن عظیمی در آن منطقه است.
در شهر تهران دو بخش حصار صفوی و حصار ناصری را داریم که این بافت قدیمی در مناطق 11 و 12 واقع شده است و کل زندگی شهری در این دو منطقه شکل گرفته است.
منطقه قاجاریه که به نام نظامیه اکنون مشهور است، جزو محله‌های قدیمی تهران محسوب می‌شود که آنجا بناهای نفیسی را ثبت ملی کرده‌ایم و بعضی از بناها نیز تنها به دلیل قدمت‌شان ثبت نمی‌شوند، بلکه وجهه فرهنگی و تاریخی دارند که موجب ثبت ملی آنها می‌شود. هنگامی که از بخش قاجاریه به پهلوی اول می‌رویم، سبک معماری‌های بناها نیز تغییر می‌کنند که این موضوع نیز ویژگی‌های خاصی را دارد.
ثبت 20 اثر تاریخی در تهران
اخیراً نیز 20 اثر تاریخی در استان تهران به ثبت رسیده است که یکی از آنها ساختمان جیپ است که یک معمار مشهور آن را طراحی کرده است.
فارس: چه اقدامی برای نوسازی بنای تاریخی حسن‌آباد صورت گرفته است؟
عده‌ای می‌گویند که ساختمان‌های تاریخی باید در لای پر قو حفظ و حفاظت شوند، بنده این اعتقاد را ندارم و معتقدم ساختمان تاریخی وقتی می‌تواند زنده بماند که زندگی در آن جریان داشته باشد و ما به دنبال ماکت نیستیم. باید زندگی و کسب و کار در ساختمان‌های قدیمی جریان داشته باشد، اما به بعضی از نکات نیز باید توجه شود و از بناهای تاریخی محافظت کنیم و این بناها باید به سیستم اطفا و اعلام حریق مجهز شوند و تجهیزات ایمنی در بناها لحاظ شود.
دستور رئیس جمهور درباره ساختمان حسن آباد
در میدان حسن‌آباد و آن ساختمانی که آتش گرفت، هنوز گزارش رسمی آتش‌نشانی منتشر نشده است، ولی یک انبار و ساختمان تجاری بوده که دچار حریق می‌شود و دلایل مختلفی نیز حریق‌ها با توجه به فصل گرما دارد و هر روز ما شاهد خبر آتش‌سوزی در تهران هستیم. هنگام آتش‌سوزی، نیروهای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در کنار شهرداری تهران و آتش‌نشانی در محل حادثه حضور داشتند و خسارت زیادی به نمای ساختمان وارد نشد، ولی پوسته آسیب بسیاری دیده است. تیمی توسط شهرداری تشکیل شده و رئیس‌جمهور نیز دستور دادند شهرداری تهران اجرای ساختمان حسن‌آباد را به عهده بگیرد و میراث فرهنگی نیز نظارت بر ساخت و ساز مطابق اصول معماری را انجام دهد. شهردار تهران نیز تأکید بر این داشت که شش ماهه این ساختمان را تعمیر کند و گروه‌های ویژه مرمت و معماری نیز تشکیل شده است. در حال حاضر نیز روند بازسازی این ساختمان در حال انجام است.
یک هزار مترمربع از قسمت شمال غربی ساختمان حسن‌آباد آسیب دیده است
در حال حاضر با توجه به روند استحکام‌بخشی این میدان، رفت و آمدها محدود شده است و بخشی از انبارهای مجاور نیز تخلیه شده و روند آن به صورت مشخص در حال انجام است. این ساختمان باید اصولی ساخته شود و ما نمیتوانیم یک ساختمانقیمی را از نو بسازیم. حدود یک هزار مترمربع از قسمت شمال غربی ساختمان حسن‌آباد آسیب دیده است.
فارس: چه برنامه‌ای برای حفاظت از بناهای تاریخی در تهران دارید؟
ما بیشتر سیاستگذار هستیم، با شهرداری منطقه 11 تفاهمی را منعقد کردیم و دستورالعملی تنظیم شد تا نسبت به حفاظت از بناهای تاریخی اقدام شود، امیدواریم ظرف هفته آتی با همکاری شهرداری، اقدامات لازم صورت بگیرد و تا سه ماه آینده این دستورالعمل ابلاغ خواهد شد.
فارس: چه برنامه‌ای برای افزایش توریسم و گردشگری در تهران داریم؟
شهر تهران کمبود گردشگر ندارد
در سال گذشته حدود 6 میلیون توریست خارجی به کشور وارد شده که عمده پرواز آنها از فرودگاه امام خمینی(ره) بوده است و پیش‌بینی می‌کنیم بیش از 70 درصد پرواز گردشگران خارجی به تهران باشد. شهر تهران گردشگر داخلی به وفور دارد و گردشگر خارجی هم به اندازه کافی دارد، ولی تهران مشکل گردشگر ندارد، ولی استان تهران با این مشکل مواجه است و باید نسبت به جذب تروریست و گردشگر به سایر شهرستان‌های تهران نیز اقدام شود.
در ایام عید چند میلیون نفر از تهران خارج می‌شوند و یکی از اقدامات ما این است که هتل‌ها و مراکز اقامتی را در ایام عید پر کنیم و تهران را در تعطیلات نوروز به یک مقصد گردشگری تبدیل کنیم.
تهران یک پکیج کامل اقامتی دارد و از مهمان‌پذیر تا هتل‌های پنج ستاره در تهران موجود است و هر فردی به اندازه هزینه‌ای که می‌خواهد بکند، می‌تواند از این اقامتگاه‌ها استفاده کند.
70 درصد اقتصاد در تهران خدماتی است، بعد از آن صنعتی و اندکی نیز کشاورزی است، بنابراین خدمات گردشگری و هتلداری در تهران سود خوبی را دارد.
اقامت های بوم گردی در تهران افزایش می یابد
ما به دنبال این هستیم که اقامت‌های بومگردی را نیز در تهران رونق دهیم و نباید دیگر شهرهای استان تهران از گردشگر مغفول بماند و تنها به دو شهر دماوند و شمیرانات پرداخته شود. ما 16 شهرستان در استان تهران داریم که قابلیت افزایش گردشگر را دارند. به عنوان مثال؛ شهرستان شهریار با باغ‌هایی که دارد و شهرستان ری نیز ظرفیت گردشگری تاریخی، مذهبی و فرهنگی را دارد.
فارس: چه اقدامی برای احیای چشمه علی در شهر ری صورت گرفته است؟
خوشبختانه هر روز توسط مراکز آب‌سنجی، موضوع چشمه‌علی بررسی می‌شود و همه امیدوار هستیم که چشمه علی هر چه سریع‌تر احیا شود و در حال حاضر نسبت به قبل اوضاع بهتر شده و امیدواریم تا سه ماه آینده به وضعیت اول خود بازگردد. در هفته دولت یک هتل پنج ستاره در دربند و خانه نظامیه و همینطور خانه فونوری تبدیل به هتل خواهند شد و یکی دیگر از برنامه‌های ما این است که خانه‌های تاریخی را در تهران تبدیل به اقامتگاه کنیم، ممکن است مدرن نباشد، ولی کیفیت پذیرایی این خانه‌هتل‌ها پنج ستاره است و مردم نیز از آن استقبال خواهند کرد.
فارس: چه برنامه‌هایی برای صنایع دستی دارید؟
جمعه بازار صنایع دستی در تهران برگزار می شود
ما به دنبال بیمه تولیدکنندگان صنایع دستی هستیم، در گذشته تعهدی دولت با سازمان تأمین اجتماعی داشت و صنایع دستی نیز جزو بیمه قالیبافان مطرح می‌شد، ولی اکنون لیست جدیدی را در این خصوص قبول نکردند و ما نیز به دنبال استفاده از بیمه روستائیان و عشایر که بازنشستگی نیز دارد، برای تولیدکنندگان صنایع دستی رفتیم و در این خصوص نیز تفاهم‌نامه‌ای منعقد شد.
21 مرداد نیز جشنواره صنایع دستی روستائیان و عشایر در نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار خواهد شد و امیدواریم که بتوانیم که جمعه‌بازارهای صنایع دستی را با همکاری شهرداری در تهران راه‌اندازی کنیم و جمعه‌بازارها کار ویژه و تحولی در اقتصاد صنایع دستی ایجاد می‌کند.
یکی دیگر از اقدامات ما در بخش موزه‌ها است تا از این حالت نیمه‌تعطیل خارج شود و هر هفته یک رویه هنری در موزه‌ها برگزار می‌شود تا موزه‌ها نیز به وسط میدان بیایند و مردم بیشتر در آنجا حضور داشته باشند.
انتهای پیام/