روزنامه همشهری: ناسا اخیرا اعلام کرده سیارهای را در فاصلهای نسبتا نزدیک با منظومه شمسی پیدا کرده که احتمال پیدا کردن آب مایع و گونهای از حیات در آن بسیار بالاست. سیاره «GJ۳۵۷d» که فقط ۳۱ سال نوری از زمین فاصله دارد، سطح سنگی دارد، دما و شرایط فیزیکیاش نیز به آنچه در زمین دیده شده، نزدیکی بیشتری دارد. این نزدیکترین سیاره فراخورشیدی است که تا به حال کشف شده است.
سیاره زمینمانند در نزدیکی ما
سیاره GJ۳۵۷d بخشی از یک منظومه خورشیدی است که با منظومه ما حدود ۳۱ سال نوری فاصله دارد. در این منظومه ۳ سیاره دور یک کوتوله تیپ M میگردند. این سیاره هر ۵۵ روز یکبار دور ستاره اصلی میگردد و حدود ۲۲ درصد بزرگتر از زمین است و ۸۰ درصد جرم آن از کره محل زندگی ما بیشتر است. به همینخاطر در گروه ابرزمینها قرار میگیرد. فاصلهاش از ستاره مادر نیز ۱۱ برابر فاصله عطارد (نزدیکترین سیاره به خورشید در منظومه ما) است. دانشمندان میگویند این ستاره مادر ۴۰درصد خنکتر از خورشید ماست.
شکارچی سیارات
به گزارش همشهری، سامانه «تس» یا «ماهواره نقشهبردار فراخورشیدی گذران» یک تلسکوپ فراخورشیدی ساخت ناساست که وظیفهاش رصد منظومههای فراخورشیدی است؛ یعنی مجموعه سیارههایی که خارج از منظومه خورشیدی ما قرار دارند و به دور یک ستاره میگردند. این تلسکوپ همین چند روز پیش، یک مجموعه سیاره دیگر کشف کرد که شرایط مشابهی داشتند و بهنظر میرسید بتوان نشانههایی از حیات در آنها نیز پیدا کرد. این مجموعه سیارهها در فاصله ۷۰ سال نوری از منظومه خورشیدی قرار داشتند.
این سامانه که لقب «شکارچی سیارات» را برایش انتخاب کردهاند، از ۴ دوربین تشکیل شده که میتواند با کمک آن، دستکم ۸۵ درصد از کره آسمان اطرافش را ببیند. شکارچی میتواند مناطق اطرافش را تا فاصله کمتر از ۳۰۰ سال نوری رصد کند.
دانشمندان بهدنبال آدم فضاییها؟!
زمانی که از وجود حیات در سیارههای دیگر صحبت به میان میآید، انتظار بسیاری، دیدن موجوداتی شبیه آنچه در فیلمهای علمی- تخیلی دیده میشود، است. اما دیدگاه دانشمندان فضایی عمدتا با این نگاه فرق میکند. حتی زمانی که صحبت از جستوجوی حیات در مریخ به میان میآید، آنها عمدتا دنبال «نشانههایی از حیات» ولو در مقیاس سلولی و ریز و حتی در گذشته این سیاره هستند. در مورد سیارات فراخورشیدی نیز آنچه دانشمندان دنبالش هستند، لزوما حیات هوشمند، مشابه آنچه در زمین وجود دارد، نیست.
هرچند این احتمال همیشه وجود دارد که چنین موجودات هوشمندی در یک کهکشان دیگر وجود داشته باشند، آنها دنبال شرایطی هستند که میتواند میزبان حیات باشد یا دستکم برای زندگی آینده بشری که سودای فتح سیارات را دارد، دردسرهای کمتری ایجاد کند.
گردش در منطقه زندگی
تا به حال سیارههای زیادی کشف شده که دانشمندان احتمال میدهند در برخی از آنها حیات وجود داشته باشد. از زمان پرتاب «تس» نیز سیارههای جدیدی کشف شده که احتمالا میتواند نشانههایی از حیات را داشته باشد. در میان سیارههایی که دور ستاره GJ ۳۵۷ میگردند، فقط یکی از آنها، یعنی همین مورد کشف شده در «منطقه زندگی» قرار گرفته است؛ جایی که بهدلیل فاصلهاش از ستاره اصلی دمای مناسبی برای رشد گونههای احتمالی حیات در آن وجود دارد.
منطقه زندگی درباره هر منظومه ستارهای متفاوت است، اما در مورد این منظومه، در منطقهای قرار گرفته که حدودا تا ستاره مرکزی ۳۰ میلیون کیلومتر فاصله دارد. دلیل دیگری که احتمال وجود حیات و آب را در این سیاره تقویت میکند، وجود یک اتمسفر رقیق دور آن است. این جو باعث میشود موادی مثل آب بتوانند روی سطح آن برای مدت بیشتری باقی بمانند.
در سیارهها و قمرهای دیگر، بهدلیل نبود اتمسفر یا جو عملا حفاظی در برابر مایعات یا مواد دیگر وجود ندارد. البته برخی از دانشمندان که اسم این سیاره را «زمین داغ» گذاشتهاند، احتمال وجود گونهای از حیات را در اینجا منتفی میدانند، اما بههرحال، به مطالعه ویژگیهای سیاره علاقهمند هستند.