به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری فارس، سمیرا خباز: براساس قانون فردی که با وجود بستر و امکانات لازم برای ترک اعتیادش اقدام نکند، «متجاهر» شناخته شده و باید دوره اجباری را برای ترک اعتیاد را طی کند. این افراد پس از طی دوره‌های درمانی، در صورت نداشتن بیماری واگیر به مراکز درمانی ماده 16 منتقل می‌شوند و باید به مدت 3 ماه باید در این مراکز حضور داشته باشند.

یک هفته مانده به پایان موعد این 3 ماه، تیم درمانی مستقر در مراکز ماده 16 با ارسال نامه‌ای به قاضی در خصوص ادامه نگهداری یا عدم نگهداری این افراد سؤال می‌کند. چنانچه تیم درمانی تقاضای ادامه درمان معتادان را داشت قاضی دستور ادامه نگهداری را صادر خواهد کرد.

قرار است به مرکز اخوان برویم تا بازدیدی از نحوه مدیریت این مرکز ماده 16 از سوی بخش خصوصی که با نظارت بهزیستی انجام می‌شود، داشته باشیم، اینجا شرایط فراهم شده تا معتادانی که به موجب قانون و نه براساس خواست شخصی‌شان مجبور به ترک شده‌اند از نزدیک ببینیم، معتادانی که سال‌ها شیشه، کراک، و هروئین مصرف کرده‌اند و به دلیل سنگینی میزان و زمان مصرفشان شاید دیگر اراده‌ای برای ترک نداشته‌اند.

برای بازدید از این مرکز حدود یک‌ساعتی از تهران فاصله گرفتیم، مرکز اخوان در شهر مرزی صفادشت میان استان تهران و البرز واقع شده است، و  بر روی دیواره‌های آجری اطراف آن با اسپری مشکی رنگی رسیدن‌مان به مرکز درمانی ماده 16 اخوان نوید می‌دهد.

 دل توی دلم نیست که از نزدیک چنین مرکز نگه‌داری را ببینم و از طرفی هم از مواجهه با یک معتاد متجاهر می‌ترسم. از ورودی مرکز که وارد می‌شویم، فضای نوساز ساختمان و چهره های خندان کارکنان کمی آرامشم را به دلم باز می‌گرداند.

راهروی بلندی که به نظر می‌رسد به تازگی رنگ و نقاشی شده  روبروی‌مان است و دورتا دورش پر از سالن‌ و اتاق‌های مختلف است که جمعی مددجو با لباس های یکدست آبی رنگی در آرامش مشغول کارهای مختلفی هستند.

دکتر قاسمی مدیر فنی مرکز اخوان برای توضیح نحوه خدمات دهی این مرکز به کمک‌مان می‌آید و در کریدورهایی که فازهای مختلف مرکز را شکل داده‌اند، همراهمان می‌شود، آنطور که وی شرح می‌دهد: در همان ابتدای ورود و انجام غربالگری شرایط معتاد برای کارشناسان مشخص می‌شود و با احراز شرایط پزشکی، مراحل  پذیرشش انجام می‌گیرد. هر معتاد متجاهر در ابتدای ورود به مرکز اخوان به فاز سوم این مجموعه  راهنمایی می‌شود، در آن دوره‌های سم زدایی انجام می‌گیرد، و بعد از حدود دو ماه و تمام شدن دوره سم‌زدایی به فاز دیگری می‌رود.

مدیر فنی مرکز درمانی اخوان توضیح می‌دهد: بسیاری از معتادان بدون دارو و با کمک روان درمانی به سمت ترک پیش می‌روند در واقع هر معتاد اگر مایل باشد، بدون استفاده از متادون با کمک مددکاران و تیم پزشکی روان درمانی روند ترک را پیش می‌گیرد.

سرکی در اتاق‌ها و سالن‌های اطراف می‌کشم، یک روانشناس در حال توضیح نحوه استفاده از متادون به جمعی از مددجویان است.

قاسمی ما را به فاز دیگری از مرکز راهنمایی می‌کند و می‌گوید: پس از دوره سم‌زدایی معتادان از فاز سوم به فاز یکم منتقل می‌شوند و اقدامات روانشناسی تخصصی‌تری برای  آنها انجام می‌گیرد.

18 تا 60 سال سنین پذیرش در این مرکز است. محمدی روان درمان این مجموعه می‌گوید: افرادی که به این مرکز منتقل می‌شوند علاوه بر اینکه برای ترک بدون متادون تحت اجباری قرار نمی‌گیرند دیگر فعالیت‌هایشان هم به خواست و نیاز شخصی‌شان انجام می‌گیرد و تنها شرکت در کلاس‌های روانشناسی اجباری است.

فاز چهارم این مجموعه به مراکز فرهنگی و ورزشی اختصاص یافته است. کتابخانه ارزشمندی در آنجا ایجاد شده و وسایل ورزشی هم برای استفاده مددجویان در نظر گرفته شده است. فوتبال دستی، سالن چندمنظوره ورزشی، سالن نمایش و محلی برای هواخوری از جمله این امکانات است.

به نظر سرحال می‌آیند، بالاخره تصمیم می‌گیرم با یکی از آنها باب گفت‌وگو را باز کنم بهزاد یکی از مددجویانی است که 4 ماه پیش به این مرکز منتقل شده است و در حال دوختن ملحفه و تشک برای مرکز است. می‌گوید 53 ساله هستم و اولین بار است که به کمپ اخوان آمده‌ام. البته قبلا هم تجربه ترک را داشته‌ و حتی به خاطر اعتیادش به زندان هم رفته‌است.در جریان بازدید از فازهای مختلف به سالنی می‌رسم که صدای چرخ خیاطی از آن بیرون می‌آید: در داخل سالن هفت نفره‌ مشغول دوخت و دوز پارچه‌هایی به رنگ خاکی هستند.

او معتقد است: ترک اعتیاد سخت نیست و سختی آن با متادون درمانی جبران می‌شود. او که سال‌ها هروئین مصرف می‌کرده، می‌گوید: تا به حال حدود 6 بار ترک اعتیاد را تجربه کرده‌ام اما هر بار به دلیلی دوباره به سمت اعتیاد کشیده شدم.

بعضی از مددجویان در حال ورزش‌اند و برخی دیگر روی تخت‌هایشان نشسته‌اند. چندنفری کتاب به دست گرفته و به هیاهوی اطراف بی‌توجه‌اند، به داخل اتاق استراحتشان می‌روم و با یکی از مددجویانی که روی تختش نشسته صحبت می‌کنم. او رضا نام دارد می‌گوید 17 سال است معتاد بوده و 6 ماه است که در این مرکز در حال  ترک است. رضا از مصرف کراک شروع کرده و آنقدر این مواد بر روی چهره‌اش تاثیر گذاشته که وقتی سنش را می‌پرسم تعجب از چهره‌ام هویداست. 36 ساله است اما به نظر می‌آید بیش از 50 سال سن دارد. می‌گوید تا زمانی که مواد نزنم خوبم و مغزم کار می‌کند. اما نمی‌دانم چرا بیشتر زمان پاکی‌ام  در یک مرکز 40 روز بوده است.

رضا 60 بار کمپ رفته،‌می‌گوید فقط می‌رفتم که فیلتر عوض کنم. معنی فیلتر عوض کردن را متوجه نمی‌شوم می‌گوید: یعنی زمانی به خودم فرصت دهم تا توانم برگردد و دوباره بتوانم شروع کردن کنم. این روش را دهها بار تکرار کردم تا اینکه یک روز به عنوان معتاد متجاهر گیر افتادم.

او این اتفاق را فرصتی از جانب خدا می‌داند. می‌گوید بعد از 3 ماه که از پاکی‌ام گذشت دریچه افکارم باز شد. با خودم گفتم 17 سال مواد مصرف کردم حالا می‌خواهم طعم و لذت پاکی را بچشم. رضا هم شغل ثابتی دارد می‌گوید در کار لوازم خانگی فعال بودم و پس از ترخیص از این مرکز باز هم به سراغ کار قبلی‌ام می‌روم.

علیرضا مددجوی دیگری است که در حال برش زدن پارچه‌هاست  به سراغش رفتم، هیچ شباهتی به معتادان ندارد. 34 ساله است و می‌گوید 12 سال معتاد بوده‌ام، تنها برای کسب تجربه جدید به سراغ مواد رفتم، نه خبر از رفیق ناباب بود نه متاع ناب! هروئین و شیشه مصرف می‌کردم، و حالا حدود 6 ماهی مهمان مرکز درمانی اخوان شده‌ام. از او می پرسم، پس زمان خارج شدن از کمپ فرا رسیده است، آیا خانواده‌ای دارید؟ جواب می‌دهد: دو بچه کوچک دارم و شغل مناسبی پیش از انتقالم به کمپ داشتم. می‌پرسم پس نگرانی از بیکاری ندارید چرا این‌جا در حال خیاطی کردن هستید. می‌گوید: هر‌چه بیشتر یاد بگیرم به نفعم است. از او دلیل اعتیادش را می‌پرسم می‌گوید دلیلی نداشتم و فقط به دنبال تجربه جدید بودم. وقتی از او خداحافظی می‌کنم با نگاه غمباری می‌گوید: برایم دعا کنید.

در مرکز اخوان  پرونده  مددجویان جمع آوری می‌شود، این پرونده‌ها با انجام مصاحبه‌های اولیه با معتادان گشوده شده و شامل فرم‌هایی حاوی مشخصات کامل وضعیت خانواده‌ها، وضعیت اقتصادی و مصرف معتادان است. پس از انجام مصاحبه مددکاران با اطلاعات اظهار شده به بازدید از منزل مصرف کننده می‌روند و اطلاعاتی که فرد داده با توجه به واقعیت‌ها مقایسه می‌کنند.

بر اساس این پرونده‌ها که به آنها مراقبت‌های پس از خروج گفته می‌شود، درباره زمان مرخص شدن مددجویان تصمیم‌گیری می‌شود. مراقبت‌های پس از خروج به شرایط، سرپناه و خانواده هم می‌پردازد. مددکار شرایط مددجو را به خانواده اطلاع می‌دهد تا پس از پایان دوره ترکش و بازگشت به خانواده در راستای پاک ماندن به زندگی خود ادامه دهد اما اگر فرد خانواده نداشت به مراکز دیگری منتقل می‌شود.

اکثر معتادان حاضر در مرکز، مدارک هویتی ندارند و  یکی از کارهای مددکار پیگیری مدارک هویتی برای این افراد است. چون حتی اگر بخواهند وام بگیرند یا کسب اشتغال کنند باید مدرک هویتی داشته باشند.

بنابر اعلام دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران 15 هزار معتاد متجاهر در تهران وجود دارد که از میان 5 هزار معتاد علاوه بر اعتیاد دارای بیماری‌های صعب‌الاعلاج هستند که به گفته این مقام مسئول این 5 هزار معتاد به دلیل شرایط ویژه در این مراکز منع پذیرش داشت و نمی‌توان به آنها خدمت‌رسانی کرد.

انتهای پیام/