به گزارش مشرق، خبرنگار شبکه «اِن. بی. سی» آمریکا که به ایران سفر کرده، در گزارشی در مورد آثار تحریمها بر اقتصاد ایران و همچنین تنش موجود میان واشنگتن و تهران، به گفتوگو با مردم و مقامهای ایران پرداخته است.
در بخشی از این گزارش، «لستر هولت» خبرنگار این شبکه به سراغ شش نفر از مقامات دولتی جمهوری اسلامی ایران از جمله «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه رفته و چند دقیقهای با آنها صحبت میکند.
بیشتر بخوانید:
ظریف: ما همواره به متجاوزان درسهای خوبی دادهایم
شمخانی: ایران به میز مذاکره برنمیگردد
ظریف در بخشی از این مصاحبه با شبکه آمریکایی، که برای اولین بار بعد از تحریمشدن از سوی واشنگتن صورت گرفت، در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا تحریمها عواقب مخالفت وی با دیدار با «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا بوده میگوید: «اینگونه به من فهمانده شد که طی دو هفته آینده تحریم میشوی مگر اینکه [برای دیدار با ترامپ] به اتاق بیضی بیایی. این یک روش عجیب برای دعوت یک نفر به مذاکره بود!»
هولت از ظریف میپرسد که چرا این دیدار را نپذیرفته و با ترامپ ننشسته تا صحبت کنند و یک فنجان چای بنوشند. ظریف نیز با بیان اینکه دیگر چیزی برای صحبت باقی نمانده، پاسخ داد: «ما قبلا صحبت کردهایم. ما با دولت قبلی [آمریکا] به تفصیل گفتوگو کرده بودیم. ما حتی در سطح معاونان وزیر خارجه نیز با این دولت کنونی [آمریکا] گفتوگو داشتیم».
یک مقام دولتی آمریکا اما برای پاسخ دادن به این افشاگری ظریف، در تماس با شبکه ان.بی.سی مدعی شد: «ادعاها مبنی بر اینکه دولت [آمریکا] ظریف را تهدید به تحریم کرده بود مگر اینکه برای دیدار با رئیسجمهور به واشنگتن برود، کاملا اشتباه است».
ظریف در پاسخ به مجری ان.بی.سی که گفت دولت آمریکا، ایران را به حمایت دولتی از تروریسم در سراسر جهان متهم میکند، تاکید کرد: «پیش از هر چیز، توافق هستهای که داشتیم در چارچوب بحرانهای منطقهای ما مورد مذاکره قرار گرفت. مسئله دوم، چه کسی منبع بیثباتی در منطقه است؟ چه کسی از صدام حسین برای حمله به ایران حمایت کرد؟ چه کسی در دهه ۹۰ از طالبان بعد از تصرف افغانستان حمایت کرد؟ پاسخ تمام این سوالات ایران نخواهد بود، پاسخ متحدان آمریکا است».
این شبکه آمریکایی سپس به سراغ «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران رفت و با او به مصاحبه نشست. لازم به ذکر است متن پیاده شده از صحبتهای شمخانی بر مبنای ترجمه انگلیسی است که شبکه ان.بی.سی روی گزارش خود صداگذاری کرده است.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در پاسخ به این سوال که آیا از پذیرش توافق هستهای با آمریکا پشیمان است، گفت:«کسانی هستند در ایران که چنین احساسی را دارند... من تابع نظریات ملت ایران هستم... بله، بله».
شمخانی با بیان اینکه خطر وقوع جنگ بین آمریکا و ایران پایین است، اما هشدار داد: «[در صورت وقوع جنگ] آمریکا در وضعیت دهشتناکی خواهد بود. همینطور متحدان منطقهای آن... ایران ابزار مختلفی [برای دفاع از خود] در اختیار دارد، از جمله گروههای منطقهای».
هولت سپس از گام سوم ایران برای کاهش تعهدات برجامی پرسید و شمخانی نیز اینگونه پاسخ داد: «بیان خواهیم کرد. ما این راهبرد مقاومت فعال رو در همه حوزهها ادامه خواهیم داد. بهطور قطع، اقدامات جدیتری گرفته خواهد شد».
مقام ایرانی بعدی که با ان.بی.سی مصاحبه کرد، «عبدالناصر همتی» رئیس بانک مرکزی ایران بود. همتی با بیان اینکه حجم نفت خام صادراتی ایران از چیزی که از سوی رسانههای خارجی اعلام میشود، بسیار بیشتر است، گفت: «همانطور که آقای ترامپ اعلام کرده، بالاخره ما صادراتمان را انجام میدهیم».
این خبرنگار آمریکایی سپس به میان مردم رفت و درباره اثرات تحریمها و کارزار فشار حداکثری از ایرانیها پرسید. پاسخها مختلف بود، اما اغلب مردم ضمن اشاره به سخت شدن وضعیت معیشت اما تاکید کردند که ایرانیها یاد گرفتهاند چگونه از پس فشارهای خارجی و آمریکایی بربیایند.
هولت سپس ادعا میکند که تحریمهای «کمرشکن» آمریکا باعث توقف ساختوساز و پروژههای عمرانی، افزایش بیسابقه بیکاری و دو برابر شدن قیمت مواد غذایی شده است.
با این حال این مجری آمریکایی اذعان کرد که «بعد از چهار دهه تحریم، ایران در هنر غلبه بر مشکلات به کمال رسیده است».
دولت ترامپ ۱۸ اردیبهشتماه سال گذشته به طور یکجانبه آمریکا را از برجام خارج و تحریمهای معلقشده به موجب این توافق را علیه ایران احیا کرد. این تحریمها از مردادماه و آبانماه سال گذشته اجرایی شدهاند. اتحادیه اروپا نیز بعد از یک سال انفعال، نهایتا یک کانال ویژه مالی برای تسهیل تبادلات تجاری با ایران موسوم به «اینستکس» ثبت کرد اما هنوز اقدام خاصی در آن صورت نگرفته است.
واشنگتن بعد از خروج از برجام در راستای سیاستی موسوم به «فشار حداکثری» به اقداماتی تحریکآمیز مانند قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمانهای اصطلاحاً تروریستی، اعزم یک ناوگروه، چند بمبافکن بی-۵۲ و چند جنگنده اف-۲۲ به منطقه رو آورده است.
جمهوری اسلامی ایران بعد از خروج آمریکا از برجام یک سال «صبر راهبردی» را در دستور کار قرار داد و به طرفهای توافق هستهای به ویژه کشورهای اروپایی که وعده جبران خروج آمریکا را میدادند مهلت داد به تعهدات خود ذیل توافق هستهای عمل کنند.
با گذشت یک سال و محقق نشدن وعدههای اروپا، شورای عالی امنیت ملی ایران در بیانیهای روز ۱۸ اردیبهشتماه به طرفهای توافق هشدار داد در صورتی که ظرف ۶۰ روز به تعهدات خود در زمینههای نفتی و بانکی عمل نکنند ایران طبق مفاد برجام، از تعهدات خود ذیل این توافق خواهد کاست. اولین گام ایران در کاهش تعهدات، عبور از سقف 300 کیلوگرمی ذخایر اورانیوم غنیشده 3.67 درصد، عدم فروش آب سنگین و مازاد اورانیوم غنیشده بود که در تاریخ 18 اردیبهشت اعلام شد. گام دوم نیز از روز گذشته و با اعلام دولت مبنی بر افزایش سطح غنیسازی از 3.67 درصد آغاز شد.