به گزارش مشرق، آنطور که مقامات ارشد روسیه گفته‌اند مسکو قصد ندارد به یک "مسابقه تسلیحاتی مخرب" کشیده شود ولی مجبور است تا پاسخ متقارنی به آزمایش اخیر موشک کروز استقرار زمینی در آمریکا بدهد. این مسئله‌ای است که "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه روز گذشته (جمعه) در نشستی با اعضای شورای امنیت اعلام کرد.
چنین تصمیم گیری در شرایطی است که پیمان مربوط به نابودی موشک‌های دارای برد متوسط و کوتاهتر دیگر به موجودیت خویش پایان داده و اظهارات شنیده شده از سوی واشنگتن گویای امکان استقرار چنین موشک‌هایی در منطقه آسیا و اقیانوس آرام است. این در حالی است که آمریکا مدتهاست روسیه را به نقض توافقات مربوط به عدم گسترش و خلع سلاح متهم کرده است.
بیشتر بخوانید:
ترامپ پس از آزمایش موشکی کره شمالی چه گفت؟
پوتین در اظهارات دیروز خود گفت: «در جریان آزمایش صورت گرفته اخیر از سوی پنتاگون از سامانه‌های پرتاب موشک "ام.کا-41" استفاده شده که به طور کامل تمامی ادعاهای طرف روسی در رابطه با نقض پیمان موشکی از سوی واشنگتن را مورد تایید قرار داده است. ما بارها گفته‌ایم که استقرار چنین سامانه‌های پرتاب موشکی در پایگاه سامانه دفاع ضدموشکی آمریکا در خاک رومانی و همچنین استقرار آتی آنها در خاک لهستان نقض مستقیم و عمیق این پیمان است. آمریکایی‌ها مدت‌ها اصرار داشتند که سامانه پرتاب موشکی ام.کا-41 به منظور شلیک موشک‌های کروز استقرار دریایی از نوع توماهاوک نیستند. ولی اکنون این مسئله به ما ثابت شده است.
رئیس جمهوری روسیه این سوال را مطرح کرد: «بنابراین اکنون چگونه می‌توان درک کرد که چنین موشک‌هایی در خاک رومانی و لهستان مستقر نشوند؟ سیستم‌های دفاع ضد وشکی در این کشورها مستقر خواهند شد یا سامانه‌های موشک‌های تهاجمی با برد حدود 500 کیلومتر؟»
پوتین ابراز اطمینان کرد که آمریکایی‌ها فعالیت مشخصی را برای متهم کردن روسیه به نقض پیمان نابودی موشک‌های برد کوتاه و متوسط کارگردانی کرد و سعی کردند تا طرح‌های خود در راستای نقض این توافقنامه را پنهان کند. به گفته وی، در وهله نخست صحبت بر سر استقرار این نوع موشک‌ها در منطقه آسیا و اقیانوسیه است که اخیراً "مارک اسپر" رئیس پنتاگون نیز امکان آن را بعید ندانسته است.
به همین دلیل ولادیمیر پوتین وزارت دفاع، وزارت امور خارجه و دیگر وزارتخانه‌های مرتبط را موظف دانست تا به تجزیه و تحلیل سطح تهدیدات به وجود آمده ناشی از این اقدام آمریکا برای روسیه بپردازند و سپس تدابیر کافی برای پاسخگویی متقارن به این مسئله را در نظر بگیرند.
روسیه چه گزینه‌هایی را برای پاسخگویی به اقدام آمریکا در اختیار دارد؟
رئیس جمهوری روسیه جزئیات بیشتری در این باره و پاسخ احتمالی مسکو فاش نکرد. ولی بر اساس اظهارات شنیده شده از سوی مقامات وزارت دفاع روسیه، صحبت بر سر آزمایش روی نمونه‌های موشک‌های کروز از نوع "کالیبر" استقرار زمینی است که تاکنون مانند موشک‌های کروز آمریکایی تنها به روی کشتی‌ها مستقر بودند. آزمایش به روی چنین موشک‌های استقرار زمینی تا قبل از ماه آگوست سال جاری، بر اساس پیمان مربوط به نابودی موشک‌های دارای برد کوتاه و متوسط ممنوع بود.
به نوشته این روزنامه، البته در مسکو پیشنهادات شدیداللحنی در این رابطه مطرح شده است. از جمله "الکساندر شرین" معاون اول رئیس کمیته امور دفاعی دومای دولتی روسیه در مصاحبه‌ای گفته است: «پاسخ روسیه به این اقدام آمریکا می‌تواند استقرار سامانه‌های موشکی روسی در خاک ونزوئلا باشد. البته مسلماً این پاسخ بسیار شدیداللحن است که می‌تواند حتی منجر به بحران کارائیب-2 شود. ولی دقیقاً بحران کارائیب بود که آمریکا را وادار به عقب نشینی از مواضع خویش کرد.»
سرگرد "یوگنی بوژینسکی" کارشناس نظامی و رئیس مرکز تحقیقات سیاسی روسیه در گفت‌وگو با کامرسانت، در این رابطه یادآور شد: «از لحاظ تئوری مسلماً روسیه می تواند سامانه‌های موشکی خود را در خاک ونزوئلا، نیکاراگوا و کوبا مستقر کند ولی از لحاظ عملی چنین اقدامی بعید است، حداقل به این دلیل که این کشورها فاصله جغرافیایی زیادی از روسیه دارند.»
روسیه مایل نیست به یک مسابقه تسلیحاتی تمام عیار با آمریکا کشیده شود
"پاول پودویگ" کارشناس ارشد موسسه خلع سلاح سازمان ملل نیز در گفت‌وگو با این روزنامه با این نظریه موافقت کرده که چنین گزینه‌ای را نمی توان بعید دانست، ولی عواقب سیاسی منفی آن به مراتب بیشتر از تاثیرات مثبت چنین اقدامی خواهد بود.
"روسلان پوخوف" مدیر مرکز تجزیه و تحلیل مسائل راهبردی و فناوری روسیه نیز معتقد است، این کشور امکانات مالی و فنی برای یک مسابقه تسلیحاتی تمام عیار با آمریکا را ندارد و نمی تواند به خود اجازه دهد که به تمامی اقدامات نظامی آمریکا پاسخ متقابل دهد.
دقیقاً به همین دلیل هم پوتین روز گذشته پس از اعلام لزوم پاسخ گویی متقارن به واشنگتن، تاکید نمود: «روسیه «مسکو نباید به واسطه اقدامات تحریک آمیز آمریکا به یک مسابقه تسلیحاتی کشیده شود. همانطور که همه شما می‌دانید، ما هرگز نمی‌خواستیم، نمی‌خواهیم و نخواهیم خواست تا به چنین مسابقه تسلیحاتی که برای اقتصاد ما مخرب است، کشیده شویم.»
"یوگنی بوژینسکی" در ادامه سخنان خود یادآور شد که پیمان کاهش تسلیحات راهبردی تهاجمی نیز تمدید نخواهد شد و این مسئله تنها به وخامت اوضاع و غیرقابل پیش بینی بودن وضعیت در آینده منجر خواهد شد.
"پاول پودویگ" نیز بر این عقیده است که در مجموع سیستم توافقاتی که در چارچوب آنها مسکو و واشنگتن یکدیگر را به محدود سازی امکانات آزمایشات و استقرار چنین تسلیحاتی موظف می کردند، به طور کامل از بین نخواهد رفت، چرا که چنین مسئله‌ای نه به نفع روسیه و نه به نفع طرف آمریکایی خواهد بود.
تلاش آمریکا برای دستیابی به برتری کامل در عرصه تسلیحات موشکی
روزنامه اینترنتی «وزگلیاد» نیز در تحلیلی با اشاره به دستوررئیس جمهوری روسیه در باره اتخاذ تدابیر کاملی برای پاسخگویی متقارن به آزمایش موشک برد متوسط در ایالات متحده، نوشته است: حقیقت پرتاب موشک کروز جدید در آمریکا، گویای این واقعیت است که این موشک‌ها از قبل نزد آمریکایی‌ها وجود داشته و گذشته از آن، آنها خود را آماده استقرار این نوع موشک‌ها از جمله در نزدیکی مرزهای روسیه کرده‌اند.
کارشناسان بر این عقیده هستند که در ایالات متحده تمامی عواقب چنین تصمیم گیری‌های از جمله خروج از پیمان نابودی موشک‌های برد متوسط و کوتاهتر مورد ارزیابی دقیق قرار نگرفته و این مسئله روسیه را در موقعیت مناسب‌تری قرار می‌دهد.
"آلکسی پوشکوف" رئیس کمیته سیاست اطلاعاتی شورای فدراسیون (سنای) روسیه
در گفت‌وگو با این روزنامه یادآور شده است، سخنان روز گذشته پوتین پاسخ منطقی به تلاش آمریکا برای دستیابی به برتری در عرصه تسلیحات موشکی است. به گفته وی، آمریکا از مدت‌ها قبل و در زمان اجرای پیمان موشکی نیز مفاد این توافقنامه را نقض می کرده و موشک‌های نسل جدید دارای برد متوسط را تولید می کرده است.
این سناتور افزود: «آمریکایی‌ها تنها پس از تولید چنین موشک‌های شروع به بهانه تراشی برای خارج شدن از این توافق نامه کردند. اظهارات اخیر رئیس پنتاگون درباره تمایل آمریکا برای استقرار موشک‌های دارای برد متوسط در آسیا هم چنین مسئله‌ای را تایید می‌کند و این به منزله آن است که چنین موشک‌هایی در ایالات متحده وجود دارد و اکنون در واشنگتن تصمیم می‌گیرند که آنها را کجا مستقر کنند.»
به گفته پوشکوف، تمامی اقدامات اخیر آمریکا نشان دهنده خط مشی واشنگتن در جهت دست یافتن به برتری کامل در عرصه تسلیحات موشکی است. به همین دلیل پاسخ روسیه برای دفاع از کشور کاملاً منطقی و غیرقابل اجتناب است و این مسئله‌ای است که در اظهارات رئیس جمهور پوتین کاملاً مشخص است.
"الکساندر خرامچینخین" معاون مدیر موسسه تجزیه و تحلیل سیاسی و نظامی معتقد است که روسیه قطعا پاسخ مناسبی به امریکایی‌ها خواهد داد. وی اطمینان دارد که توقف اجرای پیمان نابودی موشک‌های برد کوتاه و متوسط برای مسکو به مراتب مفیدتر از واشنگتن است. چراکه با توجه به سطح فناوری‌های مدرن روسیه، این مسئله آزادی عمل و انتخاب گزینه‌های مختلف در جهت تأمین امنیت روسیه را به این کشور می دهد.
این کارشناس یادآور شد که موشک‌های کروز از نوع کالیبر روسی که در حال حاضر تنها به روی کشتی‌های نظامی مستقر است، چند سال قبل در جریان نمایشات تسلیحاتی برای آشنایی خریداران خارجی به روی کانتینر نیز مورد آزمایش قرار گرفت. بنابراین این موشک‌ها اکنون عملاً وجود دارند. وی افزود: «دقیقا موشک‌های کالیبر تاکنون بسیار موثرتر از موشک‌های توماهاوک آمریکایی عمل کرده‌ند. در صورتی که آمریکا موشک‌های دارای برد بیش از 500 کیلومتر خود را در نزدیکی مرزهای روسیه کند، روسیه نیز می‌تواند دست به اقدام مشابهی بزند.»