خبرگزاری فارس؛ «هنر ضد تحریم ها؛ پاسخی از درون میدان» عنوان سلسله یادداشت هایی به قلم دکتر محمدرضا ناری ابیانه است که در این خبرگزاری منتشر می شود. این سلسله یادداشت ها در پاسخ به کتاب «هنر تحریم‌ها؛ نگاهی از درون میدان» اثر ریچارد نفیو، مسئول تیم طراحی تحریم های علیه ایران در دولت اوباماست. در ادامه قسمت پنجم این سلسله یادداشت ها آمده است:

تقریبا در تمامی آثار دانشگاهی پیرامون تحریم از احتمال انجام تلاش کشور تحت تحریم برای رهایی از آفات و آثار زیانبار تحریم ها از طریق تلاش برای خودکفایی و استقلال به عنوان یکی از عوارض ناخواسته تحریم ها نام برده شده است. در چهل سال گذشته که کشور همواره تحت تحریم های ظالمانه دشمنان اسلام و کشور قرار داشته است تقریبا راه دورزدن تحریم ها با تحمیل هزینه های اقتصادی و اجتماعی و انجام آزمون و خطاهای بسیار آنهم بصورت ناقص و بسیار دشوار معلوم گشته است. البته دشمنان نیز در کار تحریم ها به تجارب زیادی دست یافته اند که محصول آن فشار حداکثری است که بر اقتصاد و جامعه ایران وارد نموده است.

راهبرد اصلی تحریم ها، جلوگیری از دسترسی کشور به منابع مورد نیاز برای اداره کشور است. بر همین اساس ضروری است برای رهایی یکبار و برای همیشه تاریخ این مرز و بوم راهبرد ضدتحریم استفاده حداکثری از «منابع ملی» مورد توجه قرار گیرد. این روزها واژگان ترکیبی استفاده از توانمندی های داخلی، تولید ملی، خودکفایی، استقلال صنعتی، حذف وابستگی به بیگانگان، بکارگیری امکانات درونی نظام و ... به دفعات در رسانه های گروهی بکار می رود. بکاربردن این دست واژگان شیک و استقلال طلبانه در زمانی که فشار حداکثری تحریم ها، زندگی را بیش از گذشته برای مردم دشوار ساخته است، نشانی نادرستی است که طی چهار دهه گذشته توسط تقسیم کار ملی اداره امور کشور به جامعه ارائه شده است که هیچگاه به مقصد نرسیده و نمی رسد. تکرار واژگان یا گزاره های زیبا و دلپسند و معطوف به آینده غیرمحتمل، دلیل تحقق آن نیست.

بدون تردید باید اذعان کرد که کشور در حال حاضر آمادگی بهره برداری از همه ظرفیت ها و منابع ملی را ندارد و منابع ملی نیز قابلیت بهره دهی حداکثری را ندارد. منابع ملی، مجموعه ای از ظرفیت ها و امکانات بالقوه و بالفعل کشور است که تقریبا همه دارایی های مادی و معنوی ایران و همه دارایی های مشهود و نامشهود این مرزو بوم است که بجز آن دارایی دیگری برای کشور باقی نمی ماند. منابع ملی همه آن داشته های فعلی است که ما را ما کرده است و همه آن نداشته‌هایی است که با برنامه و اراده بویژه در شرایط دشوار تحریم ها می توان آن را داشت.

*سطوح ضدتحریمی استفاده از منابع ملی

حسب تعریف مورد نظر این نوشتار، منابع ملی شامل دارایی های مادی و معنوی، بالقوه و بالفعل، مشهود و نامشهود هر جامعه است و شامل سه بخش منابع انسانی، منابع طبیعی و منابع اجتماعی است. راهبرد تحریم های ظالمانه استکبار جهانی علیه ملت ایران، ممانعت از دسترسی به منابع برای ادامه حیات مورد نظر خود است. بر این اساس راهبرد ضدتحریم ها نیز باید بر بهره برداری حداکثری از منابع ملی استوار باشد.

الف) منابع انسانی: منابع انسانی هر کشور شامل آن دسته از انسان های موثر، کارآمد و توانمند است که می توانند جامعه را با افکار یا اقدامات خود در راستای اهداف از پیش تعیین شده و مورد قبول همگان به پیش ببرند. منابع انسانی، سرمایه اصلی کشور در ادامه مسیر سازندگی برای آینده است. نخبگان و فرهیختگان، افراد برگزیده، خبره، پیشکسوت هر جامعه اند که در رشته ها و زمینه های گوناگون دارای ویژگی های ارزنده و ممتازند. خبرگان، متخصصان و دانش آموختگان در رشته های مورد نیاز جامعه دارای تخصص اند و از علم و تجربه کافی برخوردارند. ماهران و فناوران، در رشته ها و رسته های کاری مختلف دارای تجربه کارآفرینی در مقیاس قابل ملاحظه اند. منابع انسانی خاستگاه دردپذیری یا تحمل در برابر تحریم ها هستند و می توانند سرنوشت تحریم ها را در پذیرش یا مقابله تعیین نمایند.

ب) منابع طبیعی: منابع طبیعی هر کشور شامل طبیعت، محیط زیست و کالبد محیط های طبیعی و انسانی است که زندگی همگان از طریق آن میسر می شود. آب، هوا، خاک و انرژی همانند کوه، کویر، مرتع و جنگل در جغرافیای هر کشور استقرار دارند و در زندگی همه شهروندان جامعه دارای نقش اند. تنوع زیستی و حیات وحش نیز از طریق سایر جانداران و جانوران بر حیات انسان ها در هر کشور دارای نقش اجتناب ناپذیری است. زیستگاه های انسانی نیز فضاهای شهری و روستایی اند که محل زندگی جمعی انسان ها هستند. اساسا زندگی آدمی بر بستر منابع طبیعی قابل تحقق و گسترش است. منابع طبیعی بویژه در بخش انرژی (نفت، گاز و فراورده های پتروشیمی) از نظر تامین درآمدهای کشور با توجه به وابستگی اقتصادی به درآمد حاصل از فروش نفت بسیار مهم است.

پ) منابع اجتماعی: منابع اجتماعی هر کشور شامل امور کلان اداره امور جامعه است که در قالب برنامه های بلند، میان و کوتاه مدت و معمولا از طریق تقسیم کار ملی انجام می شود. سیاست در جامعه به مثابه روح در فرد، فرهنگ در جامعه به مثابه فکر در فرد و اقتصاد به مثابه جسم در فرد است. تبلور اراده آحاد ملت در منابع اجتماعی آن نهفته است. و بدون بهره برداری صحیح از منابع اجتماعی تقریبا حل هیچ یک از مشکلات متعدد ناشی از تحریم ها امکان ندارد چرا که تحریم کنندگان دقیقا تاثیر تحریم ها را برای اثرگذاری بر منابع اجتماعی نشانه رفته اند.

مطالعه شواهد عینی در جامعه نشان می دهد که سطوح گوناگون منابع ملی قابلیت جایگزینی با یکدیگر و تامین همه احتیاجات کشور در دوران تحریم ها را نداشته و ندارد. بهره برداری از منابع ملی به عنوان راهبرد اصلی ضدتحریم ها، بدون پرسشگری از تقسیم کار ملی در اداره امور جامعه و پاسخگویی بهنگام آنها غیرممکن است. گفتمان اجتماعی «استفاده از منابع ملی» در سایه پرسشگری منصفانه و پاسخگویی عالمانه به اهداف خود می رسد و زمینه استفاده از منابع ملی را به عنوان هنر ضدتحریم ها فراهم می سازد.

*پرسشگری از مجمع تشخیص مصلحت نظام

- جایگاه استفاده از منابع انسانی، طبیعی و اجتماعی در چشم انداز بیست ساله و سیاست های کلی نظام چیست؟

- سیاست های کلی استفاده از منابع انسانی، طبیعی و اجتماعی چیست؟

- آیا استفاده حداکثری از منابع انسانی، طبیعی و اجتماعی در شرایط تحریم ها به مصلحت کشور است؟

*پرسشگری از دولت

- جایگاه استفاده از منابع انسانی، طبیعی و اجتماعی کشور در برنامه های پنج ساله توسعه اول تا ششم چیست؟

- بهره مندی از منابع انسانی، طبیعی و اجتماعی در برنامه های سالانه کشور چگونه صورت می گیرد؟

- برنامه دولت برای استفاده حداکثری از منابع انسانی، طبیعی و اجتماعی در شرایط دشوار تحریم ها چیست؟

*پرسشگری از مجلس شورای اسلامی

- جایگاه استفاده از منابع انسانی، طبیعی و اجتماعی در قوانین کشور بویژه در دوران سخت تحریم ها چیست؟

- پس از ده دوره تقنین مجلس شورای اسلامی وضعیت استفاده از منابع انسانی، طبیعی و اجتماعی کشور چگونه ارزیابی می شود؟

- گزارش عملکرد نظارتی مجلس شورای اسلامی در استفاده حداکثری از منابع انسانی، طبیعی و اجتماعی کشور چیست؟

*پرسشگری از قوه قضاییه

- روش های نظارتی سازمان بازرسی کل کشور بر اجرای دقیق قوانین مشتمل بر نحوه استفاده از منابع انسانی، طبیعی و اجتماعی کشور چگونه است؟

- گزارش عملکرد نظارتی سازمان بازرسی کل کشور بر حسن اجرای قوانین ناظر بر استفاده حداکثری از منابع انسانی، طبیعی و اجتماعی کشور بویژه در شرایط تحریم ها چیست؟

- فهرست شاخصه های ارزیابی حسن اجرای قوانین مرتبط با استفاده بهینه از منابع انسانی، طبیعی و اجتماعی کشور چیست؟

انتهای پیام/