به گزارش خبرنگار بورس خبرگزاری فارس، نشست «بایدها و نبایدهای موفقیت عرضه نفت در بورس» با همت پایگاه خبری تحلیلی عیارآنلاین و با حضور کارشناسان در سالن همایش‌های جابرابن حیان دانشگاه تربیت مدرس تهران برگزار شد. گزارش این نشست در ادامه آمده است:

*تشکیل بورس نفت یک امر ضروری برای ایران است
در این نشست، ابتدا محمدرضا سبزعلی پور رییس مرکز تجارت جهانی ایران با بیان اینکه بورس نفت برای کشوری که یکی از بزرگ‌ترین منابع نفتی را به دنیا دارد یک امر ضروری است، گفت: متاسفانه دولت‌ها به دلیل تفکرات خاص وزات نفت و شرکت ملی نفت همواره از شکل گیری بازاری به نام بورس نفت پرهیز کرده اند.

سبزعلی پور ادامه داد: بخش خصوصی با این تفکر مواجه بوده که نفت خطرناک است و چون هیچ تضمینی نیست که به درد بابک زنجانی‌ها دچار نشود بنابراین بخش خصوصی جرائت ورود به این معاملات را نمی‌کند.

وی افزود: در حال حاضر درامد نفتی دولت کاهش پیدا کرده و با بورس نفت فقط از روابط بعضی از بخش‌ها به نفع خود استفاده خواهد کرد.

این کارشناس اقتصادی با ناچیز دانستن حجم معاملات نفت در بورس انرژی عنوان کرد: این عدد و ارقام چیزی نیست و باید زیرساخت‌هایی که هنوز خیلی ضعف دارد درست شود. نهایتاً یک کارگزار وجود داشته باشد و بانک‌ها را محدود کند. برای تسویه ارزی باید شرکت ملی نفت حساب مشخصی را ارائه کند تا از این طریق محرمانگی اطلاعات مشتری حفظ شود.

سبز علی پور با انتقاد از عدم حضور مدیران بورس انرژی و شرکت ملی نفت در این نشست عنوان کرد: وقتی مدیران ذی نفع با وجود دعوت در چنین نشست‌هایی حضور نمی یابند به این معنی است که عرضه نفت در بورس انرژی را چندان جدی نمی‌گیرند و بنابراین نگرانی از ادامه عرضه‌ها در این بازار را بیشتر می‌کند.

وی در پایان گفت: متاسفانه بورس جدی گرفته نشده و نخواهد شد و بعید می دانم با تحریم‌های بانکی بتوانیم در تسویه کاری کنیم.

*اراده جدی وزارت نفت برای تداوم فروش نفت در بورس اهمیت زیادی دارد

محمد اسکندری کارشناس بازار سرمایه نیز با بیان اینکه انتظار ندارم عرضه نفت در بورس انرژی خیلی سریع به نتیجه برسد و باید تمرین کنیم، اظهار داشت: اراده وزارت نفت و شرکت ملی نفت و اطمینان خاطری که از جانب مسئولین دولتی داده می‌شود مهم‌ترین نکته است.

وی ادامه داد: اراده جدی عرضه کننده برای تداوم فروش نفت در بورس اهمیت بسیاری داشته و باید با اجبار و تشویق و حمایت دستگاه‌های نظارتی از بورس بر تداوم عرضه‌ها تاکید کرد.

به گفته این کارشناس مزیت‌های فروش غیرشفاف بزرگ‌ترین مانع برای عرضه نفت در بورس است و بسیاری از فسادها به طور جدی سقوط می‌کند. اصولاً شفافیت درد اصلی تجارت در ایران بوده و به نظر می‌رسد با توجه به شروع خوب عرضه نفت در بورس شاهد استمرار عرضه آن بود.

اسکندری یادآور شد: اگر اولین محموله بدون هیچ اتفاقی به بخش خصوصی داده شد آن موقع می‌تواند نتیجه گرفت که بورس موفق بوده است. 

وی از وجود برخی ایرادها در اطلاعیه عرضه نفت خام سخن گفت و افزود: با یک اراده ای در وزارت نفت و بورس این اطلاعیه تهیه شده اما اینکه شرکت ملی نفت چه کند و دبه درنیاورد باید بعداً منتظر ماند و دید.

این کارشناس ادامه داد: قابلیت معامله مجدد نفت خام در بورس به طوری که همه مردم بتوانند وارد معامله شوند و همچنین عرضه نفت پالایشگاه‌ها در بورس از جمله پیشنهادها برای فعال شدن همه بازیگران در بورس است

اسکندری در پایان تاکید کرد: این در حالی است که بدترین زمان برای راه اندازی بورس نفت با توجه به دردسر تحریم و عدم تضامین لازم به بخش خصوصی تعیین شده است.

*لزوم ایجاد الزام قانونی برای تداوم عرضه نفت در بورس

محمدصادق کریمی کارشناس حوزه نفت و گاز با اشاره به عدم تمایل امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران به عرضه نفت در بورس عنوان کرد: عرضه نفت در بورس تا الان آزمایشی بود ولی ادامه این کار، تبدیل به مطالبه فضای نخبگانی شده است.

کریمی با تاکید بر اینکه باید یک تکلیف قانونی مشخص وجود داشته باشد که عرضه نفت در بورس تداوم داشته باشد، اضافه کرد: مهمترین نکته تداوم و تضمین عرضه نفت در بورس است. بخش خصوصی باید بداند که عرضه نفت در بورس پایدار است تا سراغ ایجاد شبکه  و بازاریابی برود و بتواند در این عرصه سرمایه‌گذاری کند.

*پیشنهاد کاهش سهم تسویه ارزی به ۴۰ درصد

مردانی کارشناس حوزه انرژی اما در این نشست عدم ورود ریال به تجارت خارجی با توجه به محدودیت‌های تحریم‌ها را مورد اشاره قرار داد و گفت:کشورهایی همچون امریکا،چین وژاپن از ارز ملی خود در مراودات استفاده می‌کنند و مورد عجیبی نیست.

وی افزود: بطور متوسط در مراودات ارزی تا 18 درصد کارمزد برای فروش نفت پرداخت می‌شود در حالی که اگر مبنای این مبادلات ریالی شود به مراتب کارمزد پایین تری پرداخت می‌شود.

این کارشناس حوزه انرژی اضافه کرد: از طرفی اطمینان بیشتری برای دولت از بابت وصول درآمدهای نفتی با ریال حاصل می‌شود.همچنین امکان خروج سرمایه از کشور با تغییر مالکیت ارز خارجی به شرکت‌های خصوصی محدود خواهد شد.

مردانی با پیشنهاد تبدیل تسویه ارزی و ریالی محموله‌های نفتی در بورس با نسبت 40 درصد ارزی و 60 درصد ریالی عنوان کرد: بخش خصوصی چندان قوی و شناخته شده نیست و باقی ماندن تسویه ریالی و ارزی با نسبت کنونی اطلاعیه عرضه بطور حتم منجر به زیان خواهد شد.

مردانی افزود: باید مکانیزمی وجود داشته باشد که در طول 10 سال آینده اگر از بخش خصوصی درخواست ارز خارجی شد بطور کامل بتواند ارائه بدهد.

*واکنش منفی رسانه های دشمنان ایران به عرضه موفق نفت در بورس

فرامز آژنگ مدیر مرکز رصد کنکاش اما در این نشست با اشاره به دیدگاه موافقان و مخالفان با عرضه نفت خام در بورس انرژی عنوان کرد: فروش ریالی نفت در بورس طی 4 یا 5 ماه گذشته طی دو بازه کلی نشان می‌دهد از اواخر بهار امسال تا اواخر تابستان اغلب دیدگاه‌ها بر اصل ضرورت موضوع عرضه نفت خام در بورس متمرکز بوده است. فضای کارشناسی اما در این بین با مخالفان جدی مواجه بود که عرضه نفت در بورس انرژی را نمی‌پسندیدند.

به گفته آژنگ، پس از مصوبه سران سه قوا مبنی بر عرضه نفت خام در بورس، بازه زمانی دوم با پرداختن به چالش‌های پیرامون عرضه نفت خام در بورس آغاز شد.

مدیر مرکز رصد کنکاش اضافه کرد: عرضه اول نفت در بورس، بازتاب رسانه ای سنگینی داشت و حتی رسانه‌های خارجی نیز به آن ورود کردند. در رسانه‌هایی مانند بی بی سی مباحث جهت دار از جمله تکرار رانت و فساد و ارزان فروشی دنبال می‌شد ولی در رسانه های داخلی، موضوعاتی مثل تداوم عرضه و تسویه ریالی بحث می‌شد.

*اسامی خریداران نفت از بورس باید محرمانه باقی بماند

در بخش دیگری از این نشست، اسکندری حفظ محرمانگی و گمنامی اطلاعات را از اصول بازار مالی عنوان کرد و افزود: اگر چه عرضه کننده نفت در اطلاعیه‌ها به روشنی اعلام شده اما سیاست دولت بر عدم افشای نام خریداران استوار شده که اقدام درستی است.

اسکندری افزود: براساس اصول تجاری، افشای نام خریدار صحیح نبوده و اشخاصی که جرات ورود به معامله نفت در بورس را به خود داده‌اند باید همچنان اسامی آن‌ها محرمانه باقی بماند. هر چند سازمان بازرسی و نهادهای نطارتی به این اطلاعات دسترسی دارند.

وی پرداخت کارمزد دیرکرد متقاضیان از سوی شرکت ملی نفت را از مزیت‌های اطلاعیه عرضه عنوان کرد و افزود: اینکه نمی‌توان نسبت به کمیت و کیفیت کالای خریداری شده پس از معامله اعتراضی کرد چیزی شبیه فرهنگ خودرو سازها است، در حالیکه گنجاندن حد یا تلرانسی از خطا در زمان تحویل کالا ضروری است بنابراین اینکه در هیچ بخشی از اطلاعیه جای اعتراض گنجانده نشده پذیرفتنی نیست.

این کارشناس بازار سرمایه یادآور شد: بورس محل احترام به مشتری و بازخواست اشخاص بد حساب است. اینکه برخی از بخش‌های دولتی از ورود به بورس گاهی تعلل می‌کنند شاید به دلیل همین ویژگی پاسخگویی است.از طرفی کارمزد خرید و فروش در معامله بر گردن خریدار نهاده شده که صحیح نیست.

اسکندری افزود: اصرار بر کارمزد شرکت‌های نفتی بهانه ای بیش نیست و پیشنهاد می‌شود در عرضه‌های spot طرف عرضه کننده کارمزد پرداخت نکند تا این بهانه از نفتی‌ها گرفته شود.

این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: همچنین اینکه هر بانکی یا هر ارزی که عرضه کننده کالا برای تسویه ارزی معرفی نماید منصفانه نیست چرا که با صلاحدید عرضه کننده، زمینه نکول برای خریدار فراهم می‌شود. از طرفی سخت گیری در پذیرش کشتی مورد قبول عرضه کننده نیز امکان نکول را بوجود خواهد آورد.

اسکندری افزود: این در حالی است که پیوست های عرضه اولیه و مصوبه هیات مدیره بورس انرژی در مورد نرخ تسعیر ارز در سایت بورس انرژی موجود نیست.

*لزوم راه اندازی اوراق سلف نفت

وی اضافه کرد: در خصوص ارزان فروشی نفت که از سوی برخی رسانه‌ها مطرح شده نیز باید گفت لزوم بازاریابی و ایجاد سهم بازار گاهی ایجاب می‌کند که حتی کالا با ضرر فروخته شود اما در ادامه باید این روند از بین برود.

اسکندری بر لزوم راه اندازی اوراق سلف موازی نفت و فیوچرز نفت تاکید کرد و افزود: در این صورت می‌توان به ریالی شدن درآمد دولت از محل فروش نفت در بودجه امیدوار بود و ارزش پول کشور حفظ خواهد شد.

انتهای پیام/