به گزارش مشرق، در نشست مشترک رئیس رسانه ملی با رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تفاهمنامه همکاری مشترکی امضا شد که مهمترین هدف آن حفظ و حراست از زبان و خط فارسی و ارتقای سطح دانش زبانی و ادبی جامعه است. در آستانه 27 شهریور، سالروز بزرگداشت شهریار و روز شعر و ادب فارسی، در نشستی با حضور رئیس و معاونان رسانه ملی با رئیس و جمعی از اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تفاهمنامهای امضا شد که حفظ و حراست از زبان و خط فارسی، ارتقای سطح دانش زبانی و ادبی جامعه، تأکید بر نقش زبان فارسی در استحکام وحدت ملی و پیشرفت علمیکشور، شناخت گنجینههای ادب فارسی، بهکارگیری شیوههای درستنویسی و درستگویی، بهکارگیری واژههای فارسی در نوشتار و گفتار برنامهها، حفاظت از زبانها و گویشهای ایرانی، آموزش و گسترش زبان فارسی در میان ایرانیان خارج از کشور و آشنایی نسل جوان با لطایف ادبیات فارسی از مهمترین اهداف آن بود.
بیشتر بخوانید:
حداد عادل: هنرمندان محبوب رادیو میتوانند مردم را به پاسداری از زبان فارسی تشویق کنند
نگذاریم واژهای مصطلح شود بعد واژهگزینی کنیم
رئیس رسانه ملی در این نشست با تأکید بر اینکه زبان فارسی، میراث مشترک ملت بزرگ ایران است و عناصر هویت و فرهنگ ملت ما را تشکیل میدهد، گفت: صداوسیما در این حوزه جایگاه مهم خود را میشناسد و برای صیانت از این میراث ارزشمند، اقدامات خوبی را انجام داده است.
دکتر علیعسکری با اشاره بر اینکه در کنار تهاجم فرهنگی تحمیل شده به کشور، یک موج تهاجم به واژههای فارسی نیز صورت گرفته است، گفت: نباید با این هجمهها منفعلانه برخورد کرد.
وی با بیان اینکه در صورت تثبیت واژهای بیگانه در جامعه، تغییرش محال و یا دشوار است، گفت: فرهنگستان زبان و ادب فارسی باید برای جلوگیری از این موضوع با فوریت و بهموقع نسبت به ابداع واژه جایگزین اقدام کند. با توجه به سرعت تحولات دانش و فناوری در دنیا و خلق واژههای جدید، اگر فرهنگستان بهموقع واژههای فارسی نو را خلق کند، صداوسیما برای ترویج آن واژهها سریعا به میدان میآید.
تاکید بر استفاده از زبان فارسی در شبکه پویا
رئیس سازمان صداوسیما با اشاره به اینکه استفاده از زبان فارسی در جامعه، مردم را به سبک زندگی ایدهآل سوق میدهد گفت: نباید اجازه دهیم که افتخار کردن به استفاده از زبان بیگانه رواج یابد و برخی افراد این کار را نشانه برتری و باسوادتر بودن جلوه دهند.
دکتر علیعسکری با اشاره به اقدامات انجام شده در رسانه ملی گفت: از جمله اقدامات مهمیکه تأکید دارم حتماً اتفاق بیفتد ترویج استفاده صحیح از زبان فارسی در برنامههای خردسالان و کودکان در شبکه پویا است.
رئیس رسانه ملی با استقبال از پیشنهاد رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در تنظیم یک برنامه پنج ساله برای هدفگذاری رسیدن به نقطه مطلوب در این حوزه از معاون برنامهریزی و نظارت رسانه ملی خواست تا با یک برنامهریزی دقیق پنج ساله، پیشرفت این موضوع عمیقتر رصد و پیگیری شود.
آییننامه تشویق و تنبیه در رسانه ملی
دکتر علیعسکری با اشاره به تصویب آییننامه تشویق و تنبیه در رسانه ملی برای استفاده صحیح از زبان فارسی در تمام برنامهها گفت: هرجا اقدام مؤثری شود تشویق میکنیم و هرجا خطایی صورت گیرد با در نظر گرفتن مراحل مشخص شده، اقدام تنبیهی صورت خواهد گرفت.رئیس رسانه ملی با اشاره به ضرورت مشارکت مردم در زمینه خلق و طراحی واژههای فارسی جدید گفت: آمادگی داریم در شبکه آموزش برنامهای طراحی کنیم و در آن برنامه از مردم بخواهیم در خلق واژههای فارسی مشارکت کنند، چراکه اگر مردم خود به میدان بیایند، زودتر آن واژه را میپذیرند و از آن استفاده میکنند.
همه پای کار بیایند
دکتر علیعسکری افزود: همانطور که بارها گفتهام صداوسیما بهتنهایی نمیتواند در این حوزه موفق باشد و باید دیگر سازمانها و نهادها مثل آموزش و پرورش، وزارت علوم، صنعت و... نیز برای فرهنگسازی استفاده صحیح از زبان فارسی به میدان بیایند. برای مثال چرا باید یک شرکت یا کالا با نامیبیگانه فعالیت کند یا عرضه شود؟
انتخاب برترینها در حوزه زبان و ادب فارسی در جشنوارههایی که صداوسیما برگزارکننده آنهاست نیز دیگر از دیگر نکات تشویقی در این زمینه بود که رئیس رسانه ملی به آن اشاره کرد. رئیس رسانه ملی از رئیس دانشگاه صداوسیما نیز که در این نشست حضور داشت، خواست در این حوزه اهتمام ویژه داشته باشد و دانشجویانی با اشراف به زبان و ادبیات فارسی تربیت کند. دکتر علیعسکری گفت: تکلم صحیح و زیبای زبان فارسی در جامعه، هدف ما در صداوسیماست و فرهنگسازی و صیانت از این هویت کشور را وظیفه خود میدانیم.
برنامههای سیما از فرهنگستان میگویند
تهرانی، مسؤول دفتر ارتباطات فرهنگستان با رسانه ملی گفت: در ده سال گذشته با تمام شبکههای رادیویی و تلویزیونی همکاریهای مفیدی داشتهایم که امیدواریم با تشکیل شورای زبان و ادب فارسی در صداوسیما این ارتباطات به حداکثر برسد. وی با قدردانی از رسانه ملی به چند برنامه و شبکه شاخص که فعالیتهای چشمگیری داشتهاند اشاره کرد.
صداوسیما، صدای ملت ایران
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این نشست با بیان اینکه صداوسیما بهخصوص پس از توصیه مقام معظم رهبری در صیانت از زبان فارسی جدی به میدان آمده و عملکردش قابل قبول است، گفت: از رسانه ملی میخواهیم در هجوم سیلآسای واژههای بیگانه، قدرتمند عمل کند.
حداد عادل افزود: زبان مثل هر پدیده اجتماعی دیگری به رصد، مراقبت و برنامهریزی نیاز دارد تا دچار آسیب نشود؛ بعضی آسیبها را باید درمان و برای بعضی نیز باید آیندهنگری کرد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، صداوسیما را صدای ملت ایران خواند و با اشاره به اینکه در کشوری زندگی میکنیم که دو رهبر فرزانه به زبان فارسی آن را هدایت کرده و میکنند، گفت: حیف است چنین جامعهای دستخوش تهاجم به زبان فارسی شود.
وی با اشاره به همکاریهای مستمر شبکههای رادیویی و تلویزیونی و اقدامات خوب صداوسیما در زمینه پاسداری از زبان فارسی گفت: یکی از این اقدامات ارزشمند، تهیه برنامهای جامع و کاربردی است که در سازمان طراحی شده است و با نصب روی تلفنهای همراه مجریان، نویسندگان و گویندگان میتوانند در لحظه معادلهای مصوب فرهنگستان برای واژههای فارسی را جستوجوو استفاده کنند.حدادعادل به تشکیل شورایی در سازمان صداوسیما برای ارتباط مستمر با فرهنگستان اشاره کرد و گفت: این اقدام خوبی است که بتوانیم با تعامل و همکاری بیشتر به اهدافمان برسیم و صداوسیما بتواند بیش از پیش از ظرفیتهای فرهنگستان برای برنامهسازی استفاده کند.
در این نشست که جمعی از اعضای فرهنگستان نیز حضور داشتند، هریک در سخنانی به اقدامات انجام شده در فرهنگستان زبان و ادب فارسی و همچنین ارتباط تنگاتنگ با سازمان صداوسیما اشاره کردند.
تجلی زبان فارسی در سیما
معاونان رئیس رسانه ملی نیز در این نشست اقدامات مجموعههایشان را در پاسداشت زبان و ادب فارسی تشریح کردند. سیدمرتضی میرباقری، معاون سیمای رسانه ملی با بیان اینکه در معاونت سیما یک دفتر ویژه به این مهم اختصاص دارد گفت: در حال حاضر ده برنامه از شبکههای مختلف روی آنتن داریم که مستقلا به زبان فارسی میپردازند. همچنین ده میانبرنامه که به صورت مستمر و با تکرارهای فراوان از شبکهها پخش میشود. از جمله، قند پارسی، مثل نامه، گنج مثنوی و... .
میرباقری با اشاره به اینکه سالانه یک میلیون ساعت برنامه از شبکههای رسانه ملی پخش میشود گفت، این حجم برنامه مستلزم این است که شما نیز در فرهنگستان انرژی بیشتری بگذارید و برای صدها عوامل برنامهساز دورههای آموزشی برگزار کنید.
زبان فارسی در بیرون مرزها
پیمان جبلی، معاون برون مرزی رسانه ملی نیز با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی ایران به عنوان پدیدهای که به سمت جهانی شدن میرود و یکی از مهمترین بحثهایش زبان فارسی است گفت: باید از اقتدار و نفوذ ایران در جهان استفاده کنیم و در اعتلای زبان فارسی بکوشیم. جبلی به برنامههای شبکههای برون مرزی در این حوزه اشاره کرد و گفت: 190 قسمت برنامه «فارسی برای شما» را به 30 زبان ترجمه و پخش کردهایم. پخش «قند فارسی» برنامهای 50قسمتی برای شبکه سحر و «فارسی صحبت کنیم» از شبکه هیسپان تیوی، برنامه آموزشی زبان فارسی که در سایت پرس تیوی بارگذاری شده است و آیفیلم 2 که در بیشتر سریالها و برنامههای آن سعی میکنیم به جای دوبله زبان مقصد از زیرنویس استفاده کنیم تا گویش فارسی به گوش مخاطب بخورد، از جمله اقدامات ماست.
«این رمز بینهایت» پارسی
رسانه ملی در حوزه پاسداشت زبان و ادب فارسی برنامههای متنوعی را تولید و پخش میکند. برای مثال روز سهشنبه 26 شهریور از مستند سهقسمتی «این رمز بینهایت» با همین محوریت به تهیهکنندگی و کارگردانی احمد جان میرزایی با حضور رضا پورحسین مشاور عالی معاون سیما، محسن مؤمنی شریف رئیس حوزه هنری، سید سلیم غفوری مدیر، مهدی مینایی مدیر تأمین و پخش، ابوالقاسم ناصری بهعنوان مدیر تولید و رضا جوانمرد سرپرست مالی شبکه مستند در سیما و جمعی از علاقهمندان در حوزه هنری رونمایی شد.
در این مراسم، مشاور عالی معاون سیما برای پرداختن به موضوع زبان و ادب پارسی گفت: موضوع زبان و ادب فارسی به دلایل مختلف بهخصوص به دلیل هویتی و تمدنی فرهنگی یکی از مهمترین مسائل ایران فرهنگی است؛ اهمیت زبان فارسی به قدری مهم است که رهبر انقلاب در درس خارج و یکی از دیدارهایشان با شاعران، موضوع زبان فارسی را مطرح فرمودند. رهبر معظم انقلاب در دیدارهای خصوصی و عمومی با مدیران درباره زبان فارسی مطالبی را مطرح کردند، حتی در اواخر هم گله کردند و احساس خطری داشتند که ممکن است زبان فارسی در مرحله تهدید باشد.«این رمز بینهایت» ازجمله کارهایی است که اهمیت گسترش و گستره زبان فارسی را به لحاظ تمدنی - فرهنگی نشان میدهد و پخش این مستند سهقسمتی تلنگری است تا بتوانیم توانایی و ریشه و شیرینی و شکرین بودن زبان فارسی را به رخ بکشیم. باید تلاش کنید مؤلفه بزرگ هویتی خود را از دست ندهیم تا جایی که برخی بزرگان زبان فارسی را زبان اول عرفان اسلامی نامیدهاند، زبان اول عرفان اسلامی زبان عربی نیست بلکه زبان فارسی است چراکه متون عرفانی ابتدا به زبان فارسی نوشتهشده و بعد به زبانهای دیگر ترجمهشده است. رسانه هم بعد از صحبتهای مقام معظم رهبری به این موضوع شتاب داد و کارهای خوبی انجامگرفته، اگر شما به گزارشهای ورزشی توجه کنید دیگرکسی نمیگوید «ست»، بلکه «دست» میگویند.
احمد جانمیرزایی، تهیهکننده و کارگردان مستند این رمز بینهایت گفت: از آنجا که قرار بود بر اساس فرمایشات رهبری، کاری برای پاسداشت زبان فارسی انجام بدهم، در مسیر ساخت فیلم در سه مورد با این سخن روبهرو شدم که ایشان بهصراحت گفتند: «من نگران زبان فارسی هستم». این سه مورد در مقاطع تاریخی متفاوتی است که آخرین آن در ماه رمضان سال جاری است. باکمی دقت و بررسی متوجه میشویم که ایشان حتی در بحران جنگ، اظهار نگرانی نکردند و باقدرت کارها را پیش بردند، اما چه اتفاقی رخ داده است که ایشان با این صراحت حرف از نگرانی در مورد زبان فارسی میزنند؟ نکته دیگر این است که ما باید در برابر لغات بیگانه، لغات فارسی جایگزینی داشته باشیم که همگی متفقالقول از همان استفاده کنیم. در این سه قسمت از مستند، یک استاد هندی این موضوع را مطرح میکرد که زبانی که خود را محصور کند و زایش نداشته باشد و از طرف دیگر واژه آفرینی نکند، محکومبه نابودی و فنا است. حال بیاییم و به عملکرد فرهنگستان زبان فارسی در ایران و سیر هجمههای رسمی و غیررسمی وارد بر آن نگاه کنیم. به نظرم ما نیاز به یک کار عمومی در سطح مردمداریم. برای مثال، به سراغ یک تولیدکننده رفتم و میپرسم که چرا اسم فارسی را با حروف انگلیسی زدهاید؟ او در پاسخ میگوید که اگر این کار را نکنم، مردم کالایم را نمیخرند و ورشکست میشوم. در اینجا چه میتوانم بگویم؟ آیا نباید به مصرفکننده توجه کنیم و یاد بدهیم که عموم مردم با رضایت کالایی را بخرند که فارسی رویش نوشته است.