به گزارش مشرق، برخی از اصول قانون اساسی سال‌ها بود که راکد مانده و به نتیجه نرسیده بود. یکی از آن‌ها اصل از "کجا آورده‌ای؟ "و یا شفافیت اموال مسئولان کشور، در اصول قانون اساسی بود که دلسوزان نظام مدت‌ها منتظر شرایطی برای اجرای این اصل بودند و این «ظرفیت ضد فساد» قانون اساسی، با تصویب آیین نامه اجرایی قانون رسیدگی به دارایی مقامات، مسئولان و کارگزاران جمهوری اسلامی ایران، در ۲۱ ماده و ۸ تبصره، تحقق یافت.
بیست و یکم خرداد ماه غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه در چهارمین نشست خبری خود در دوره تحول از تصویب، ابلاغ و اجرایی شدن آیین نامه قانون رسیدگی به دارایی مقامات، مسئولان و کارگزاران جمهوری اسلامی ایران از سوی رئیس قوه قضاییه خبر داد.
بیشتر بخوانید:
سامانه ثبت اموال مسئولان و پارادوکس اتاق بازرگانی
فاز جدید قانون رسیدگی به دارایی مسئولان
سامانه اموال مسئولان فعال شد
این آیین نامه در اجرای اصل ۱۴۲ قانون اساسی که رئیس قوه قضائیه را موظف کرده تا به دارایی رهبری، رئیس جمهور، معاونان وی، وزیران و همسر و فرزندان آن‌ها در قبل و بعد از خدمت رسیدگی کند تا برخلاف حق افزایش نیافته باشد، تصویب گردیده و نکات قابل توجهی در آن دیده شده است.
سازوکارهای بررسی اموال و دارایی‌های مسئولان
پس از ابلاغ این آیین نامه، سخنگوی قوه قضاییه در تشریح جزییات آن در گفت‌وگوی ویژه خبری اظهار کرد: در بخش ماده یک و ماده سه این قانون، دو ساز و کار متفاوت پیش بینی شده است. برای ماده یک که مقامات مذکور در اصل ۱۴۲ قانون اساسی هستند، پیش بینی شده است که از ناحیه رئیس قوه قضاییه هیاتی مرکب از قضات عالیرتبه کشور انتخاب شوند و این هیات اموال و دارایی‌ها را بر اساس اعلامی که می‌شود هم در ابتدای مسئولیت و هم در انتهای مسئولیت بررسی کند تا در دوره مسئولیت افزایش غیرمتعارفی نداشته باشد.
سخنگوی قوه قضاییه افزود: برای مقامات دیگرِ مذکور ماده ۲ و سه این قانون، یک اداره کل به عنوان عنصر اجرایی و سامانه‌ای هم در مرکز آمار و فناوری اطلاعات پیش بینی شده است که این اموال توسط خود افراد در آغاز و پایان دوره مسئولیت ثبت می‌شود تا از ناحیه کسانیکه در این اداره کل مسئولیت دارند، نسبت به پایش اموال و دارایی‌های مقامات در دوره مسئولیتشان اقدام شود.
وی ادامه داد: الان که آیین نامه ابلاغ شده، پیش بینی می‌شود ظرف حداکثر دو ماه این سامانه شکل گیرد و در همین مدت هم اداره کل در حوزه ریاست قوه قضاییه تشکیل گردد و این سامانه در اختیار این اداره کل قرار گیرد، البته پیش بینی شده است که اگر به هر دلیلی این سامانه راه اندازی نشد، اداره کل حتما راه اندازی شود و باید مقامات مشمول این قانون، صورت جامع اموال و دارایی‌های خودشان، همسر و فرزندانشان را در اختیار این اداره کل و هیات موضوع ماده یک این قانون قرار دهند.
هنوز چند وقتی از ابلاغ این آیین نامه نگذشته بود که در یازدهم شهریور ماه رئیس دستگاه قضایی در جلسه شورای عالی قوه قضاییه از فعال شدن سامانه اموال مسئولان خبرداد.
سامانه اموال مسئولان فعال شده است
آیت الله رئیسی گفت: دستگاه قضایی همچنین خود را موظف می‌داند که برای امیدآفرینی و برخورد با عناصر فاسد، از همه خدمتگزاران عرصه اقتصاد، کارآفرینان، سرمایه گذاران و مدیرانی که با جسارت، خلاقیت و شجاعت، تحریم‌ها را دور می‌زنند و اجازه نمی‌دهند خللی در زندگی مردم ایجاد شود، حمایت جدی کند.
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه سامانه اموال مسئولان فعال شده است، افزود: اگر کسانی به هر نحو گزارشی درباره زد و بندها، حیف و میل بیت المال، تخلف و تعدی به حقوق مردم دارند، باید آن را به دستگاه‌های مسئول اعلام کنند و دستگاه‌ها نیز باید اقدام کنند، زیرا اقدام از ناحیه سه قوه و نهادها می‌تواند برای مردم اطمینان بخش باشد.
سخنگوی قوه قضاییه نیز عصر آن روز در گفت‌وگو با شبکه خبر به بیان توضیحاتی در این زمینه پرداخت و گفت:همانگونه که در آغاز دوره مسئولیت جدید، ریاست قوه قضاییه وعده داده بود که سازوکار اجرای قانون نحوه رسیدگی به اموال و دارایی‌های مقامات و مسئولان را عملیاتی و اجرایی نماید، ابتدائا آیین نامه این قانون تنظیم شد و در آیین نامه آن پیش بینی گردید که ظرف دوماه سامانه ثبت اموال و دارایی‌هایی مقامات و مسئولان از سوی مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه بارگذاری و آماده ثبت اطلاعات و اموال مشمولان قانون شود.
وی افزود: این سامانه از سوی مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه مهیا و بارگذاری شده است.
اسماعیلی با بیان اینکه فرآیند جامع این سامانه در چهار گام تعریف شده است، گفت: گزارشِ گام اول این سامانه که امکان ثبت نام و درج اموال و دارایی‌های افراد را شامل می‌شود، در جلسه امروز مسئولان عالی قوه قضاییه ارائه شد.
سخنگوی قوه قضاییه بیان داشت: مقرر شد از گام اول سامانه بهره‌برداری شود و البته برای ارتقاء گام اول و اجرای گام‌های بعدی و و فراهم شدن امکان دسترسی بهتر مقامات ذیربط به سامانه،مرکز آمار و فناوری قوه قضاییه حسب دستور ریاست قوه قضاییه اقدامات تکمیلی در این مورد انجام دهد و گزارش آن را به صورت مبسوط در جلسه بعدی شورای عالی قوه قضاییه ارائه نماید.
اسماعیلی تصریح کرد: این اقدام بخشی از اجرای قانون و از جمله وعده‌های عملی شده ریاست قوه قضاییه و در زمره موضوعات مطروحه و مصوبات جلسات شورای عالی قوه قضاییه بود.
در نهایت سی و یکم شهریور ماه، سامانه ثبت دارایی مقامات، مسئولان و کارگزاران با حضور رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در این معاونت به صورت رسمی افتتاح شد.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در این مراسم بیان داشت: رییس قوه قضاییه دارایی‌های خود، همسر و فرزندان تحت تکفلشان را به مقام معظم رهبری اعلام کردند و خودشان پیشگام در انجام قانون هستند.
اظهارات معاون رئیس قوه قضاییه در نشست خبری افتتاح سامانه
مقامات، مسئولان و کارگزاران می‌توانند با مراجعه به سایت https://residegi.adliran.ir نسبت به اعلام دارایی‌ها و اموال خود اقدام کنند.
پیرو این موضوع جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگویی، برای ثبت نام در سامانه یاد شده اعلام آمادگی کردند.
سید امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، نماینده مردم مشهد و کلات و عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی: از سامانه «ثبت دارایی مقامات، مسئولان و کارگزاران» که اخیراً از سوی قوه قضائیه رونمایی شد استقبال می‌کنم و در اولین فرصت در این سامانه ثبت‌نام خواهم کرد. از همه مسؤولان که مشمول این تکلیف قانونی هستند تقاضا می‌کنم نسبت به اعلام اموال و دارایی خود در این سامانه اقدام کنند. از قوه قضائیه بابت گامی دیگر در راستای اجرای قانون و دفاع از حقوق مردم تشکر می‌کنم. کمی موضوع باید تسهیل شود. فرایند پیچیده و اطلاعات بسیار جزئی می‌خواهد که خود قوه با توجه به دسترسی‌هایی که دارد می‌تواند اطلاعات را استخراج کند.
• احمد امیرآبادی‌فراهانی، نماینده مردم قم و عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی: بنده روز گذشته اقدام به ثبت‌نام در سامانه اموال و دارایی مسؤولین کردم و همچنان در جریان این موضوع هستم، چرا که نمایندگان و کارگزاران نظام باید اموال خود را شفاف اعلام کنند. این قانون توصیه‌ای به مقامات ندارد و همه باید در این سامانه ثبت‌نام کنند. در زمینه این قانون یک ماه فرصت وجود دارد که باید مدنظر مسؤولین قرار گیرد. ایجاد این سامانه قدم اول است، برای اعتماد از دست رفته مردم به مسؤولین و نظام، چرا که مردم و مسؤولین اعتماد ندارند، اما به نظام اعتماد دارند. این قانون سال ۹۴ تصویب شد، اما رئیس قوه قضائیه قبل آیین‌نامه این قانون را به مدت سه سال ننوشت؛ بنابراین اقدام مهمی که آیت‌الله رئیسی کرد این بود که آیین‌نامه این قانون را ابلاغ کرد بنابراین کار قوه قضائیه در این رابطه قابل تقدیر و تشکر است. تقدیر دیگری که از رئیس قوه قضائیه داریم این است که خود ابتدا اموال خود را به مقام معظم رهبری اعلام کرد که کار بزرگی بود.
• جواد کریمی‌قدوسی، نماینده مردم مشهد و کلات و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی: ایجاد این سامانه از بهترین خبرهایی بود که در زندگی‌ام شنیدم و اولین نفری خواهم بود که در این سامانه ثبت‌نام خواهم کرد. بنده در انتخابات‌های گذشته به طور داوطلبانه فهرست دارایی‌های خود را منتشر کرده و همه باید از این سامانه استقبال کنند. این قانون باید صددرصد اجرا شود. بنده اقدام قوه قضائیه در پرداختن به این موضوع را فوق‌العاده عالی ارزیابی می‌کنم، لذا طبق نظرسنجی‌های انجام شده سطح امید مردم به قوه قضائیه به شدت ارتقا پیدا کرده است و دیگر حالت سال‌های قبل وجود ندارد که مردم می‌گفتند «همه بردند و خوردند».
• حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی، نماینده مردم محلات و عضو هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس شورای اسلامی: این سامانه سامانه خوبی است و حتماً بنده به زودی در این سامانه ثبت‌نام خواهم کرد. این فرایند قطعاً از ایجاد رانت جلوگیری می‌کند و دیگر ژن‌های برتر رشد نمی‌کنند و دیگر کسی که مدرک خیاطی دارد نمی‌رود و مسؤولیت مهمی در کیش نمی‌گیرد. همه باید در این سامانه ثبت‌نام کنند چرا باید مسؤولان خانه‌های ویلایی داشته باشند. باید همه چیز شفاف شود. به هر کیفیت این سامانه نقطه عطفی است که از رانت‌های اطلاعاتی و سایر رانت‌ها جلوگیری خواهد کرد.
• ابوالفضل ابوترابی، نماینده مردم نجف‌آباد و تیران و کرون و عضو کمیسیون «شوراها و امور داخلی کشور» در مجلس شورای اسلامی: آن طور که گفته شده باید بیش از ۲۰۰ هزار نفر از مسؤولین در این سامانه ثبت‌نام کنند که قطعاً نمایندگان مجلس هم مشمول این موضوع خواهند شد. بنده به دفتر خود اعلام کردم که سامانه مذکور را شناسایی کنند تا اقدامات درباره ثبت‌نام اینجانب صورت گیرد. اقدام قوه قضائیه در پرداختن به این موضوع بسیار عالی و مطلوب بوده است.
• سید حسین نقوی حسینی، نماینده مردم قرچک، ورامین و پیشوا و سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی: بنده بلافاصله در سامانه اموال و دارایی مسؤولین ثبت نام خواهم کرد. این مسأله برای من خیلی راحت است، چون یک خانه دارم و یک خودرو و فهرست اموالم کوتاه است. توصیه می‌کنم همه مدیران و مسؤولان نظام حتماً در این سامانه ثبت نام و دارایی خودشان را اعلام کنند چرا که این مسأله به شفافیت کمک می‌کند و حتی برای فرد مسؤول هم خوب خواهد بود چرا که دیگر تهمت مال‌اندوزی به وی نخواهند زد.
• احمد محمدی انارکی، نماینده مردم انار و رفسنجان و نائب رئیس دوم کمیسیون اقتصادی مجلس: ابلاغ آیین‌نامه اجرایی شدن قانون رسیدگی به دارایی مقامات، مسؤولان و کارگزاران جمهوری اسلامی ایران از سوی قوه قضائیه و پیرو آن ایجاد سامانه مذکور اقدام مناسب و درستی بود که جای تقدیر و تشکر دارد. بنده تا روزهای آینده می‌کوشم در این سامانه ثبت‌نام کرده و فهرست اموال خود را در این سامانه درج کنم. به هر حال بنده فکر می‌کنم اگر قرار است صیانتی از کارگزاران نظام صورت گیرد بهتر است کارگزاران نظام در این سامانه ثبت‌نام کنند تا برخی حاشیه‌سازی‌ها درباره اینکه مسؤولین ثروتمند هستند پایان پذیرد.
• رحیم زارع، نماینده مردم آباده و بوانات و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی: از اقدام قوه قضائیه در ایجاد سامانه رسیدگی به اموال مسؤولین مقامات و کارگزاران نظام کمال تشکر و قدردانی را داریم این اقدام، اقدام بسیار عالی بود. بنده به زودی در این سامانه اموال خود را ثبت خواهم کرد. البته بنده تنها نمی‌گویم که باید نمایندگان مجلس در این سامانه ثبت نام کنند. بنده معتقدم همه کارگزاران نظام و مسؤولان سه قوه باید فهرست اموال و دارایی‌های خود را در این سامانه ثبت کنند. البته تنها مسؤولان مربوطه نباید در این سامانه ثبت‌نام کنند و ضرورت دارد تا همه وابستگان مسؤول، اعم از فرزند مسئول، خانواده پدر مسؤول، اعضای خانواده همسر مسؤول فهرست اموال خود را در این سامانه درج کنند. همچنین ضرورت دارد دستگاه‌های اطلاعاتی و انتظامی، سازمان ثبت احوال و اسناد و بانک‌ها قوه قضائیه را در این اقدام بزرگ یاری دهند.
• علیرضا محجوب، نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی: بنده از امروز موضوع ایجاد سامانه ثبت اموال مسؤولین و مقامات را تعقیب خواهم کرد. ما نمایندگان از جمله طراحان این قانون بودیم بنابراین باید جزو اولین کسانی باشیم که در این سامانه ثبت نام می‌کنیم. همه مسؤولین و کارگزاران نظام باید در این سامانه ثبت‌نام کنند. باید به دنبال این باشیم که این قانون با قاطعیت اجرا و اعمال شود.
• فاطمه سعیدی، نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر و عضو کمیسیون «آموزش، تحقیقات و فناوری» در مجلس شورای اسلامی: مسؤولین در رده‌های بالا باید به سرعت اقدام به ثبت‌نام در این سامانه کنند تا شفاف‌سازی لازم صورت پذیرد. نمایندگان باید در این سامانه ثبت‌نام کنند چراکه جزو کسانی هستند که باید مردم به آن‌ها اعتماد داشته باشند لذا ما هر چه داریم از مردم داریم. بنده به زودی در این سامانه ثبت نام خواهند کرد.