به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری فارس، بعد از برگزاری نمایشگاه ایران "مهد تمدن" در موزه باستان شناسی آلیکانته در اسپانیا توافقی به عمل آمد مبنی بر اینکه آثار موزه آلیکانته در ایران نیز برگزار شود. 

نمایشگاه میراث باستان‌شناسی اسپانیا که گزیده‌ای از موزه آلیکانته در موزه ملی ایران است از تاریخ 31 شهریور ماه تا 26 فروردین سال 99 در بخش نمایشگاه‌های موفق موزه باستان‌شناسی و هنر دوره اسلامی برگزار می‌‌شود. 

در این نمایشگاه 300 اثر فرهنگی،‌ تاریخی از موزه باستان‌شناسی آلیکانته در والنسیای اسپانیا از دوره پارینه سنگی تا دوره معاصر به نمایش گذاشته شده که به نوعی تاثیرات همجواری با دریای مدیترانه را می‌توان در آن مشاهده کرد و این نمایشگاه در مجموع سه گالری مختلف برپا شده است. 

گالری اول: دوران پارینه سنگی تا دوره مفرغ 

قدیمی‌ترین اثر به نمایش درآمده در این نمایشگاه  تبر دستی سنگی مربوط به دوره پارینه سنگی قدیم است که در نزدیکی مادرید کشف شده و قدمت آن حدود 350 هزار سال است. ابزارهای دوره‌های پارینه سنگی میانی مربوط به انسان‌های نئاندرتال و دست‌ ساخته‌های دوران پارینه سنگی جدیدو فراپارینه سنگی مربو ط به انسان مدرن نیز در این بخش به نمایش درآمده است که از جمله آثار مورد توجه در این بخش قطعه سنگ حکاکی شده از فرهنگ مگدلنی با نقش سر یک اسب اسب‌سان مربوط به اواخر دوران پارینه سنگی جدید است که حدود 17 هزار سال قدمت دارد و این نمونه قدیمی‌ترین اثر هنری تجسمی است که تاکنون در ایران  به نمایش درآمده است و یکی دیگر از آثار جالب این دوره سوزن ا ستخوانی مربوط به 1400 الی 17 هزار سال پیش است که در کنار ابزارهای سنگی شکار بیانگر سایر جنبه‌های زندگی روزمره انسان‌های اواخر دوره پاپرینه  سنگی جدید در شرق آسیا هستند. 

آثار دوره نوسنگی 3 هزار الی 6500 پیش از میلاد شامل ظروف سفالی و ا بزارهای سنگی، ظروف سفالین و یک قاشق استخوانی است. از دوره مس سنگی 2200 الی 3 هزار سال پیش از میلاد با دستیابی به فناوری ذوب مس آثار فلزی نیز در کنار سفال و ابزار آلات سنگی دیده می‌شود. از دوره مفرغ 800 الی 2200 پیش از میلاد نیز بیشتر ظروف سفالی ساده خاکستری رنگ و همچنین آثار فلزی و تزئیات از جنس عاج به نمایش در آمده است. 

گالری دوم: دوره‌های آ‌هن ، فنیقی، رومی، اسلامی، مسیحیت و قرون وسطی 

در گالری دوم بیشترین تراکم آثار نمایشگاه از لحاظ تعداد و ادوار تاریخی دیده می‌شود. سفال‌های دوره آهن،‌ فینیقی، 550 الی 800 پیش از میلاد در ابتدای این گالری قرار دارند در  این مجموعه ظروف سفالی خاکستردان به همراه اشیاء موسوم به سوسک مصری (این اشیاء همزمان در ایران نیز یافت شده است) و قالب سنگی فلزگری و آثار فلزی بیانگر ارتباط با شرق هستند اما با توجه به کیفیت و تعداد آثار به نظر اوج فرهنگ‌های باستان‌شناختی آلیکانته را باید در دوره ایبری 200 تا 550 پیش از میلاد جست‌وجو کرد. از این دوره ظروف سفالی متعدد و زیبایی به نمایش در آمده است. مردم اسب‌سوار که به عنوان آرم نمایشگاه نیز انتخاب شده نقش تزئینی خمره منقوشی است که مربوط به دوره ایبری است. 

سفال شکل سر دمتر (الهه باروری زمین و حاصلخیزی اسپانیایی در اساطیر یونان) شمشیر و خنجر آهنین در این دوره به چشم می‌خورد. 

با توجه به اینکه سرزمین آلیکانته در دوره امپراطوری روم بخشی از ‌آن محسوب می‌شده آثار متعدد این دوره در گالری دوم به نمایش گذاشته شده که از آن میان کتیبه سنگی با خط لاتین و دست مفرغی پیکره امپراطور روم آگوستوس و موزائیک کاری از آثار برجسته این بخش هستند. خمره‌های اژدری حمل کالا با کشتی که دارای کف تیز و کشیده‌ای هستند و نمونه‌های آن در دوره اشکانی در ایران نیز وجود دارد بیانگر رونق تجارت دریایی در دریای مدیترانه طی این دوره هستند. با توجه به حضور چند صد ساله مسلمین در اسپانیا از دوره اسلامی نیز آثار مختلفی به نمایش درآمده است که کتیبه سنگی عربی، کاسه مفقرغی کتیبه دار و شمعدان مفرقی از جمله آن هستند. 

از قرون وسطی 1300 الی 1500 میلادی نیز ظروف و خمره‌های سفالی که تعدادی از آنها از کلیسای جامع آلیکانته بدست آمدند به نمایش در‌آمده است. در این گالری یک ویترین به سکه‌ها اختصاص داده شده که شامل 28 قطعه است و قدیمی‌ترین آنها مربوط به دوره ایبری است که تا دوره معاصر نیز تداوم دارند و  شامل سکه‌های طلا، نقره و مغرقی هستند. 

گالری سوم: عصر مدرن و معاصر 

در این بخش که آثار آن بیشتر از مجموعه‌داران به موزه آلیکانته داده شده آثار مختلفی به نمایش درآمده است که شامل آثار چوبی، سفالی، شیشه و کاشی‌اند. شمشیر و سپر از فیلیپین، بادبزن، فانوس چوب و شیشه و جعبه بازی از چین و ظروف سرامیکی و کاشی‌های دیواری از دیگر آثار ا ین گالری هستند همچنین نمونه‌ای از نقاشی پشت شیشه و عکاسی شامل صحنه‌های گاوبازی از نمونه‌های قدیمی اسپانیا هستند. 

گالری چهارم: اسناد روابط سیاسی ایران و  اسپانیا در سده 17 میلادی (دوره صفوی) 

یکی از مهمترین دوره‌ها در روابط میان اسپانیا و ایران در سده‌های 16 و 17 میلادی طی دوره صفویه روی داده است در آن زمان اسپانیا و ایران دشمنی مشترکی داشتند که امپراطوری عثمانی بود و به منظور حفاظت از مرزهای خود در مقابل این دشمن معاهدات نظامی امضا کردند. روابط میان کشورهای اسپانیا و ایران به صورت ویژه از زمان ورود سفیر شاه‌عباس به دربار پادشاه اسپانیا فیلیپ سوم در سال 1601 افزایش یافت. 

براساس منابع مکتوب دوره صفویه به یک ایرانی به نام بن‌خان پارسی اشاره شده که در ایجاد سفارتخانه نقش مهمی داشته است و یک دهه بعد سفیر دیگری به نام دن گارسیا سیوا فیگووا از جانب فیلیپ سوم به عنوان دیپلمات فرستاده شد که از وی مدارک قابل توجهی درمورد ایران و دوره صفویه به جا مانده است و سرانجام به دلیل تغییراتی در منافع استراتژیک مانند از دست دادن جزیره هرمز در سال 1622 میلادی و ایجاد اتحاد جدید بین ایران و انگلیس روابط اسپانیا و ایران قطع شد که این قطع روابط تا اواسط سده نوزدهم همچنان ادامه یافت که مجددا بعد از این مدت از سر گرفته شد. 

در این بخش 18 سند از روابط سیاسی ایران و اسپانیا و گزارش‌های سفیر اسپانیا به دربار درخصوص فعالیت‌های سیاسی‌اش در ایران به چشم می‌خورد که یکی از این اسناد استورانامه سفیر ایران در دربار اسپانیا است و نمونه دیگری ترجمه نامه شاه‌عباس اول به پادشاه اسپانیا فیلیپ سوم است. 

جبرئیل نوکنده مدیرکل موزه ملی ایران درباره برگزاری نمایشگاه آلیکانته در این موزه گفت: یکی از رسالت‌های موزه ملی معرفی فرهنگ آن سرزمین به دیگر فرهنگ‌های کشور است و ما نیز تاکنون نمایشگاه‌های مختلفی در هلند و موزه باستان‌شناسی آلیکانته در اسپانیا برگزار کرده‌ایم. 

وی ادامه داد: نمایشگاهی که امروز برگزار شده آثار آن به 350 هزار سال پیش برمی‌گردد و این اولین تصویر باستان‌شناسی در ایران از حوزه دریایی مدیترانه است و مردم می‌توانند از این نمایشگاه که ورودی آن 5 هزار تومان است بازدید کنند. 

جوزپ آلبرت کورتس گاریدو مدیر موزه باستان‌شناسی آلیکانته در این خصوص گفت: موزه ملی ایران یکی از بزرگترین موزه‌های کشور محسوب می‌شود که این آثار در آن به نمایش گذاشته شده است و این نخستین نمایشگاهی است که اسپانیا در ایران با این بزرگی برگزار می‌کند. 

وی ادامه داد: ایران و اسپانیا از دیرباز دوستی دو ملت را داشته‌اند و این همچنان ادامه دارد. 

محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: ما رویکرد نمایشگاه‌های دوجانبه را از 5 سال پیش آغاز کرده‌ایم و این ششمین نمایشگاهی است که با عنوان آلیکانته در تهران به نمایش گذاشت می‌شود ما امروز 690 موزه در کشور داریم که بزودی به مرز 700 موزه خواهد رسید و امیدواریم که بتوانیم این ارتباط دوجانبه را در حوزه فرهنگی و آثار تاریخی با دیگر کشورها به اشتراک بگذاریم. 

انتهای پیام/