به گزارش خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس ، گفت‌وگو با وزیر علوم، تحقیقات و فناوری کار ساده ای نیست چراکه باتوجه به گستردگی و فشردگی برنامه های آموزش عالی نمی توان مدت زمانی حتی کوتاه را برای مصاحبه هماهنگ کرد تنها راه پرسش سووالات از مقام اول آموزش عالی شیوه قطره چکانی در مدت زمان مشخصی در مراسم های مختلف است. درطول چند هفته گذشته توانستیم در دیدارهای حاشیه ای در مناسبت‌های مختلف با این وزیر دولت دوازدهم پرسش هایی را مطرح کرده و به جواب برسیم.
در حال حاضر که ۲ هفته از آغاز سال تحصیلی می گذرد تصمیم گرفتیم مصاحبه با منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری را درباره برنامه های آموزش عالی، موضوعات مربوط با دانشگاه ها و حوزه علم و فناوری را منتشر کنیم. این مصاحبه بر خلاف دیگر گفت‌وگوها که در فضای آرام و با استرس کمتری انجام می شود در محیط های مختلف دانشگاهی و آموزشی در حاشیه مراسم ها در فضایی کاملا متفاوت انجام شده است که در ادامه می‌خوانید:
آنچه در گفت‌وگوی ما با غلامی می‌خوانید:
* وزارت علوم با همه توان از دانشگاه‌ها حمایت می‌کند
* سال آینده بودجه بیشتری را برای پژوهش می‌گیریم
* تقلب علمی امسال ریشه‌ای حل می‌شود
* دانشگاه‌ها براساس مأموریت ابلاغی وزارت علوم با کشورها ارتباط بگیرند
* مراکز علمی بر اساس بودجه به اساتید کمک می‌کنند
* کشور به نیروی کارآفرین و متخصص برای چرخش اقتصاد نیاز دارد
* مدیران باید شناخت بیشتری از مقوله آموزش و پژوهش پیدا کنند
* بازنشستگان به صورت حق التدریسی در دانشگاه خدمت کنند
* رسیدگی به پرونده دانشمند ایرانی برعهده وزارت خارجه است
* وزارت علوم با همه توان از دانشگاه‌ها حمایت می‌کند
فارس: مهم ترین موضوع امروز دانشگاه‌ها و مراکز علمی کسری بودجه و اعتبارات مالی است، برای رفع این مشکل چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
غلامی: در این رابطه باید بگویم کشور در وضعیت متفاوتی قرار دارد چراکه مقوله هایی مانند تورم، بی ثباتی بازار ارز و اوضاع اقتصادی نه چندان مطلوب دولت، بدون شک همه نهادها و دستگاه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد که وزارت علوم و مراکز آموزشی و دانشگاه‌ها هم دچار کمبودهای مالی می شوند که در این رابطه برای کسری بودجه دانشگاه‌ها در حال تلاش برای تأمین منابع مالی هستیم به طوری که از منابع مالی متعددی که در نهادها، دستگاه ها و سازمان ها وجود دارد استفاده کنیم در واقع می خواهیم یکسری منابع مالی را به سوی مراکز پژوهشی و دانشگاهی هدایت کنیم تا بخش عمده کسری اعتبارات مالی و هزینه های جاری مراکز علمی برطرف شود، این موضوع در حالی است که به عقیده من بسیاری از نهادها توان و شرایط لازم را برای صرف منابع مالی ندارند که باید از این ظرفیت برای بخش های مختلف دانشگاه ها هزینه کرد، در واقع وزارت علوم با همه توان از دانشگاه ها حمایت می کند.
وزارت علوم در حال تلاش است تا بتواند سال آینده اعتبارات مالی بیشتری را بگیرد تا نیازهای کار تحقیقاتی را به طور کامل رفع کند.
* سال آینده بودجه بیشتری را برای پژوهش می‌گیریم
فارس: برای بهبود وضعیت پژوهش در مراکز علمی و دانشگاه ها در سطح کشور چه اقدامی باید انجام شود؟
غلامی: رشد و تقویت پژوهش نیازمند اقدامات زیادی است و بایدیکی پس از دیگری موانع را برطرف کرد و مسیر حرکت رشد علمی را برای تحقیقات گسترده آماده کنیم که در این رابطه باید بگویم خوشبختانه ما در درون کشور برای فعالیت های پژوهشی نیروهای توانمند خوبی داریم.
فارس: پس مشکل کجاست؟
غلامی: تنها خلاء در کار تحقیقاتی که مهم ترین عامل است موضوع کمبود تجهیزات و مواد آزمایشگاهی است چراکه اکنون مراکز علمی و پژوهشگاه ها با دشواری مواد اولیه مورد نیاز خود را تأمین می کنند از طرفی باید به این نکته اشاره کنم که امروز برای کار کردن در حوزه تحقیقات و پژوهش نیازمند بودجه اختصاصی هستیم البته بر این موضوع هم اعتقاد دارم که برای جبران کسری اعتبارات مالی باید قرارداد با بخش های دولتی و غیر دولتی بسته شود، همچنین همکاری های پژوهشی با صنایع و نهادها هم می تواند تاثیرگذار باشد.این در حالی است که امسال مقدار مختصری بودجه از منابع دولتی به ما اختصاص داده شد که در اسرع وقت به دست دانشگاه ها می رسانیم البته وزارت علوم در حال تلاش است تا بتواند سال آینده اعتبارات مالی بیشتری را بگیرد تا نیازهای کار تحقیقاتی را به طور کامل رفع کند.
* تقلب علمی امسال ریشه ای حل می شود
فارس: تقلب علمی یکی از موضوعاتی است که امروزه در دانشگاه ها اتفاق می افتد برای پیشگیری از این اقدام غیر اخلاقی اقدامی انجام داده اید؟
غلامی : در مرحله اول باید به این نکته اشاره کنم که قانون مقابله با تقلب علمی مصوب مجلس شورای اسلامی است و آئین نامه اجرایی آن را برای ایجاد یک هماهنگی مشترک به همه دانشگاه ها ابلاغ کرده ایم و تمامی مراکز علمی موظف به رعایت آن هستند.
فارس: بله اما در تعدادی از دانشگاه‌ها اجرایی نمی‌شود؟
غلامی: امسال به طور جدی با این موضوع برخورد خواهیم کرد در واقع به دلیل اهمیت قانون مقابله با تقلب علمی ما اقدام به تشکیل کارگروهی برای هماهنگی و رعایت آن در سطح دانشگاه ها کرده ایم چراکه این پدیده متأسفانه گاهی شأن آموزش عالی را زیر سووال برده است البته باید بگویم این قانون در قالب یک طرح جدی در اجرای قوانین از گذشته وجود داشته است اما امسال این موضوع با قدرت بیشتری پیگیری خواهد شد تا به طور ریشه ای حل شود.
دانشجویان خارجی هیچ هزینه‌ای برای دانشگاه های ما ندارند چراکه هزینه تحصیلی شان را خودشان می دهند همچنین آنها یک منابع درآمدی هم برای کشور دارند.
* دانشگاه‌ها براساس مأموریت ابلاغی وزارت علوم با کشورها ارتباط بگیرند
فارس: با توجه به کمبود بودجه دانشگاه‌ها، جذب دانشجوی خارجی در راستای فعالیت‌های بین المللی از لحاظ علمی و ارزآوری از اهمیت زیادی برخوردار است، در سال تحصیلی جدید برنامه ای برای گسترش جذب دانشجو در مراکز علمی دارید؟
غلامی: بله، یکی از برنامه های امسال وزارت علوم جذب دانشجوی خارجی در همه مراکز علمی، موسسات و دانشگاه‌ها درسطح کشور است چراکه تعامل با دانشگاه های کشورهای مختلف می تواند نه تنها در تبادل علم بلکه تألیف علوم و تقویت مودت بین ملت‌ها تأثیر مستقیم بگذارد در واقع دانشجوی خارجی با حضورش در داخل کشور با بحث های اجتماعی ،فرهنگی و تاریخ فرهنگ ایران آشنا می شوند از طرفی دانشجویان خارجی هیچ هزینه ای برای دانشگاه های ما ندارند چراکه هزینه تحصیلی شان را خودشان می دهند همچنین آنها یک منابع درآمدی هم برای کشور دارند که البته زیاد نیست اما اهمیت دارد. این موضوع در حالی است که من معتقدم تمامی دانشگاه ها باید براساس مأموریتی که برای آنها تعریف کرده ایم ارتباط خود را با دانشگاه های کشورهای اروپایی حفظ کنند زیرا ایران با توان علمی خوبش به عنوان یک مرکز تأثیر گذار می تواند دانش و فناوری کشورهای همسایه و دنیا را ارتقاء دهد.
* مراکز علمی بر اساس بودجه به اساتید کمک می‌کنند
فارس: همانگونه که می دانید فرصت های مطالعاتی دانشجویان و اساتید دانشگاهی در رشد علمی تأثیر زیادی دارد با توجه به تورم و بی ثباتی ارز آیا برنامه یا راهکاری برای افزایش آن دارید؟
غلامی: بله، در سال تحصیلی جدید یکی از مأموریت های مهم دانشگاه ها ایجاد شرایط مناسب برای فرصت های مطالعاتی دانشجویان و اعضای هیأت علمی دانشگاه ها است به طوری که همه مراکز علمی تحت پوشش این وزارتخانه بر اساس میزان بودجه ای که به آنها اختصاص داده شده است به دانشجویان و به خصوص اساتید کمک مالی می کنند. از طرفی باید بگویم وزارت علوم برای کمک به دانشگاه ها گام های خوبی برداشته است.
فارس: چه گام‌هایی؟
غلامی: باید توضیح دهم که سال قبل دانشگاه‌ها به دلیل کسری منابع مالی و همچنین رشد تورم دانشگاه ها برای فرصت های مطالعاتی دچار سختی های زیادی شدند اما امسال با توجه به تمهیدات دولت شرایط مطلوب تری داریم و از دانشگاه ها حمایت های لازم را انجام می دهیم البته بدون شک با رایزنی و پیگیری هایی که انجام داده ایم سال آینده اعتبارات بیشتری را دریافت خواهیم کرد.
* کشور به نیروی کارآفرین و متخصص برای چرخش اقتصاد نیاز دارد
فارس: آیا وزارت علوم برای توانمند سازی دانشجویان فکری کرده است؟
غلامی : بله، برای افزایش توانمندی دانشجویان ما دارای برنامه هستیم همچنین کارهای تحقیقاتی دانشجویان را رصد می کنیم در واقع ۲ مقوله کیفیت و کاربردی کردن کارهای علمی برنامه هایی است که امسال در دستور کار همه دانشگاه ها قرار دارد.
البته باید بگویم در حوزه تحقیق و پژوهش دانشجویان، مسیرحرکت آنها را در رفع مشکلات و مسائل مختلف جامعه تعریف کرده ایم به طوری که آنها بتوانند در بخش های تولیدی، اجرایی و صنعتی فعالیت کنند این در حالی است که در حال حاضر کشور بیش از هر زمان دیگری به نیروی کارآفرین و متخصص برای چرخش اقتصاد نیاز دارد.
مدیران باید شناخت بیشتری از مقوله آموزش و پژوهش پیدا کنند که این توصیه بسیار مهم است از طرفی باید به این نکته اشاره کنم که شکل گیری پارک علم و فناوری در کنار دانشکده ها باعث رونق علمی می شود.
* مدیران باید شناخت بیشتری از مقوله آموزش و پژوهش پیدا کنند
فارس: خیلی از این پژوهش‌ها در کتابخانه‌ها می‌مانند و خاک می‌خورند، چرا علم موجود در دانشگاه‌ها به مدیران کشور داده نمی‌شود؟
غلامی: اینگونه که می گوئید نیست. باید بگویم ما در پاسخ به انتظار جامعه باید تأثیرات فعالیت دانشگاه ها را در جامعه محسوس تر کرده و در حل مسائل پیش قدم شویم اما ما آمادگی داریم آنچه که در علم در دانشگاه وجود دارد در اختیار مدیران کشوری قرار دهیم که نقش دانشگاه را در هدایت مجموعه اداری کشور مشخص می کند. در واقع آموزش عالی با یک نگاه به آینده می تواند طرحی را رقم بزند که از غافلگیری علمی جلوگیری کند.
فارس: مشکل کجاست؟
غلامی: در درجه اول مدیران باید شناخت بیشتری از مقوله آموزش و پژوهش پیدا کنند که این توصیه بسیار مهم است از طرفی باید به این نکته اشاره کنم که شکل گیری پارک علم و فناوری در کنار دانشکده ها باعث رونق علمی می شود و باید نهایت استفاده از ظرفیت آنها انجام شود همچنین بخش دولتی و به خصوص بخش غیر دولتی می‌تواند کمک خوبی به دانشگاه ها و مراکز علمی کنند و وزارت علوم از آنها حمایت خواهد کرد.
* بازنشستگان به صورت حق التدریسی در دانشگاه خدمت کنند
فارس: این روزها بحث بود و نبود اساتید بازنشسته خیلی مطرح است، به نظر وزیر علوم اساتید بازنشسته می توانند در دانشگاه‌ها دوباره به تدریس بپردازند؟
غلامی: فعالیت بازنشستگان در دانشگاه ها به طور کلی ممنوع است در واقع باید اینگونه توضیح دهم که افرادی که به طور کلی در مراکز آموزشی، نهاد و ارگان های مختلف بازنشسته شده‌اند به هیچ وجه نمی‌توانند براساس قانون و بخشنامه‌ای که به همه دانشگاه‌ها و مراکز علمی داده‌ایم به عنوان اعضای هیأت علمی در دانشگاه های سراسر کشور فعالیت کنند.
فارس: تعدادی از آنها ذخیره های علمی کشور هستند.
غلامی: البته در دانشگاه‌ها بازنشستگان در صورت تمایل و دارا بودن شرایط لازم برای فعالیت‌های آموزشی می‌توانند به عنوان نیروی حق التدریس در دانشگاه‌ها خدمت کنند.
تمامی حقوق قانونی استاد مسعود سلیمانی از زمانی که دستگیر و در زندان بازداشت شده است برعهده دولت آمریکا بوده و باید خسارت های مختلف روحی و جسمی این استاد برجسته ایرانی را پرداخت کند.
* رسیدگی به پرونده دانشمند ایرانی برعهده وزارت خارجه است
فارس: درباره آخرین اقدامات برای دانشمند ایرانی زندانی در آمریکا برایمان بگوئید؟
غلامی: در مرحله اول باید بگویم بازداشت دانشمند ایرانی در زندان آمریکا غیر قانونی است و من معتقدم آنها از روی دشمنی با ایران و بدون دلیل دانشمند کشور را بازداشت کرده اند اما درباره آزادی این استاد دانشگاه تربیت مدرس وزارت علوم تا کنون نتوانسته اقدام قابل توجهی را انجام دهد و رسیدگی به این پرونده را در اختیار وزارت خارجه قرار داده است البته تمامی حقوق قانونی استاد مسعود سلیمانی از زمانی که دستگیر و در زندان بازداشت شده است برعهده دولت آمریکا بوده و باید خسارت های مختلف روحی و جسمی این استاد برجسته ایرانی را پرداخت کند.
انتهای پیام/