كنكوری‌ها امسال تنها برای 13 رشته دانشگاهی خود را به آب‌و آتش زدند. رشته‌هایی كه شانس یافتن شغل در آنها چندان زیاد نیست.
یك قانون نانوشته وجود دارد كه می‌گوید علوم ریاضی‌ها باید مهندس شوند و علوم تجربی‌ها دكتر، علوم انسانی‌ها نیز یا وكیل شوند یا روان‌شناس. این قانون نانوشته سال‌هاست شكل كنكور و انتخاب رشته داوطلبان و به تبع آن شمایل دانشگاه‌ها و چیدمان صندلی‌ها در رشته‌های مختلف را تغییر داده به طوری كه می‌شود دید چطور موج داوطلبان كنكور به سمت تعداد معدودی از رشته‌ها در حركت است درحالی كه بسیاری از رشته‌های دانشگاهی و بسیاری از دانشگاه‌ها از كمبود طرفدار رنج می‌برند.
كمی بیش از انگشتان دو دست، تازه ترین آماری است كه از رشته‌های دانشگاهی پرطرفدار منتشر شده، منبع خبر نیز رضا محمدی رئیس مركزتحقیقات سازمان سنجش آموزش كشوراست، كسی كه روایت می‌كند امسال بیش از یك میلیون داوطلب در كنكور شركت كردند درحالی كه همه به آب و آتش زدن‌ها برای قبولی در13 رشته بوده است.
او این 13 رشته را دانه دانه می‌شمارد و در خبری كه ایرنا انتشار داده می‌گوید همه دعواهای كنكور در رشته ریاضی بر سرمهندسی برق، مكانیك، كامپیوتر، عمران، معماری و صنایع است و در رشته تجربی بر سر پزشكی، دندانپزشكی، داروسازی و دامپزشكی، در علوم انسانی نیز برای قبولی در سه رشته حقوق، روانشناسی و حسابداری.
در این بین وضع گروه علوم تجربی از همه خاص‌تر است به‌واسطه این چند سال كه میزان داوطلبان آن در كنكور از دو گروه دیگر بیشتر و رقابت برای قبولی در آن نیز شدیدتر بوده است. روایت رشته تجربی دركنكور آن هم از زوایه‌ای كه داوطلبان به آن نگاه می‌كنند روایت خاصی است مخصوصا كه رضا محمدی می‌گوید این گروه آزمایشی در كنكور صد‌كد رشته محل دارد ولی عمده رقابت تنها بر سر قبولی در چهار رشته است.
ذائقه نفرات برتر
نگاهی به رشته‌های دانشگاهی كه نفرات برتركنكور انتخابشان می‌كنند به نوعی ذائقه حاكم برجامعه را نشان می‌دهد، همان‌گونه كه امسال نیز ثابت شد اگر ماراتن كنكور بر سر فقط 13 رشته خاص بوده، پرچمداران این حركت نفرات برتر كنكور بوده‌اند.
ده نفربرتر كنكور امسال در رشته ریاضی (به تبع سال‌های اخیر) سه رشته مهندسی برق، مكانیك و كامپیوتر را انتخاب كرده‌اند و ده نفر اول رشته تجربی یكصدا رشته پزشكی را. ده نفر برتر رشته علوم‌انسانی نیز یا حقوق را برگزیده‌اند یا روانشناسی را، البته به طرز اعجاب‌انگیزی یك نفر از این ده نفر رشته علوم ارتباطات را. جالب این كه پنج رتبه اول گروه زبان‌های خارجی نیز یا مهندسی مكانیك را تیك زده‌اند یا پزشكی. تمایل به این رشته‌های دهان پركن و پرطرفدار به جایی رسیده كه اغلب رشته‌ها در هر پنج گروه آزمایشی در واحدهای مختلف دانشگاهی با بحران صندلی‌های خالی روبه‌رو هستند، حتی رشته‌های بی‌آزمون بازارشان كساد است.
همه دعواهای كنكور در رشته ریاضی بر سرمهندسی برق، مكانیك، كامپیوتر، عمران، معماری و صنایع است و در رشته تجربی بر سر پزشكی، دندانپزشكی، داروسازی و دامپزشكی، در علوم انسانی نیز برای قبولی در سه رشته حقوق، روانشناسی و حسابداری
نقل از رئیس مركزتحقیقات سازمان سنجش آموزش كشور است كه گفته گرچه 85درصد پذیرش دانشگاه‌ها براساس سوابق تحصیلی است و 15درصد این ظرفیت براساس آزمون ولی در كنكور98 با این كه در بازه زمانی هفت ماه از اسفند۹۷ تا شهریور۹۸ سایت پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی باز بود تنها ۲۸۶ هزار و ۲۱۷ نفر ثبت نام كردند. این درحالی است كه به روایت آمارهای رسمی هم‌اكنون بیش از300 هزارصندلی دانشگاهی خالی است و با این كه امسال ظرفیت پذیرش دانشگاه‌های كشور 596 هزار و 88 نفر بود ولی در‌نهایت بعد از انتخاب رشته، 348 هزار و 672 صندلی خالی ماند.
مطلوب‌هایی كه بیكاری دارد
سرنوشت فارغ‌التحصیلان رشته‌های دانشگاهی را بهتر از هرجایی می‌توان درآمارهای مركز آمار ایران پیدا كرد، این‌كه آیا طرفداران رشته‌های دانشگاهی خاص موفق به یافتن شغل می‌شوند و به رویاهایشان می‌رسند یا این كه آنها نیز به بیكاری دچار می‌شوند.
زمانی كه مركز آمار ایران درسال 97 نتایج آمارگیری از نیروی كار تحصیلكرده را منتشر كرد، درست زمانی كه نرخ بیكاری در كشور 3/18درصد بود و نرخ بیكاری در مردان 1/13 و در زنان 7/28درصد، رشته‌های مهندسی كه این همه سرو دست برایشان می‌شكانند با نرخ بیكاری 7/18درصد روبه‌رو بود و رشته مهندسی معماری و ساختمان به‌طور خاص با نرخ بیكاری 1/26درصد و علوم كامپیوتر با 1/33درصد صدرنشین این بیكاری.
در سال 97 همچنین نشان داده شد كه نرخ بیكاری در رشته پرطرفدارحقوق نیز كه درسال‌های اخیر همواره انتخاب بی‌چون و چرای رتبه‌های برتر كنكور است قابل توجه و معادل 4/21درصد بوده است.
درآمارگیری مشابه در سال96 نیز وضعیتی تقریبا مشابه گزارش شد و این رشته‌های پرطرفدار نرخ بیكاری بیش از20درصد را نشان دادند كه گواه خوبی است برانتخاب‌هایی كه تطابق چندانی با بازاركار ندارد.
البته به غیر از رشته معماری و ساختمان كه سال 97 بالاترین نرخ بیكاری در میان رشته‌های دانشگاهی را داشته و اتفاقا جزو رشته‌های پرطرفدار دانشگاهی نیز هست، بیشترین بیكاران جامعه، فارغ‌التحصیلان رشته‌های هنر، علوم زیستی، فرآوری و ساخت، فناوری اطلاعات و ارتباطات، محیط‌زیست، رفاه، حقوق، علوم‌فیزیكی، علوم اجتماعی و رفتاری و كشاورزی هستند.
البته وزارت علوم سال 97 پیمایشی انجام داد و در آن میزان اشتغال افراد در شش گروه تحصیلی را با عدد و رقم نشان داد كه معنای خاصی از آن استنباط می‌شد طوری كه می‌شود فهمید چرا رشته پزشكی همواره جزء پرطرفدارترین‌هاست.
در این پیمایش نسبت شاغلان به دانش‌آموختگان در رشته‌های علوم‌پزشكی 2/72درصد است درحالی كه این نسبت برای رشته‌های علوم انسانی3/54درصد و برای رشته‌های فنی و مهندسی 51درصد است، سه عددی كه نشان می‌دهد شانس یافتن شغل در رشته‌های علوم پزشكی به شكل قابل ملاحظه‌ای از رشته‌های فنی و مهندسی و علوم‌انسانی بیشتر است؛ آمارهایی كه می‌تواند توضیح دهد در كنكور امسال از بین صد رشته‌ای كه پیش روی داوطلبان بود چرا فقط به چهار رشته علوم پزشكی، دندانپزشكی، داروسازی و دامپزشكی اقبال نشان داده شد.