به گزارش مشرق، «سید هادی سیدافقهی» کارشناس مسائل غرب آسیا به علت چرایی تحرکات اخیر ترکیه در شرق فرات پرداخت و با طرح این سؤال که چرا ترکیه این کار را انجام داد؟ و با بیان اینکه ترکیه خودش را بازنده این نبرد و بحران سوریه از هفت سال گذشته تاکنون می‌داند، خاطرنشان کرد: الان بحران رو به خاتمه است و نه تنها، ترکیه هیچ دستاوردی به دست نیاورده، بلکه متحمل خسارات در ابعاد مختلف شده و اقتصاد ترکیه که زمانی به عنوان کشور مترقی و رشد ۱۰ درصدی زبانزد منطقه بود، امروز با بحران اقتصادی روبرو است.
بیشتر بخوانید:
تحلیل سعدالله زارعی درباره عملیات ترکیه در سوریه
سیدافقهی با اشاره به حضور حدود ۲ میلیون آواره جنگی سوریه در ترکیه که عمدتا از خانواده‌های تروریست‌ها هستند، اظهار داشت: ترکیه، مرز خودش را با سوریه کاملا در اختیار تروریست‌ها قرار داد و الان تروریست‌ها با خانواده‌هایشان در عمق خاک ترکیه هستند. ترکیه می‌گوید بعد از پایان بحران سوریه، من می‌خواهم با این آوارگان که خیلی از آنها غیر سوری و از کشورهای عربی، آسیای میانه و اروپا هستند، چه کار کنم؟
*ترکیه بر سر یک دوراهی
وی با بیان اینکه هزینه شرکت و ماجراجویی ترکیه به لحاظ سیاسی نیز باعث شد که الان این کشور بر سر دو راهی قرار بگیرد که یا برگردد و عضو اتحادیه اروپا بشود یا از عضویت در اتحادیه منصرف شود، عنوان کرد: الان اتحادیه اروپا ترکیه را تهدید می‌کند که اگر به کردها حمله کند، عکس‌العمل نشان می‌دهد. آقای ترامپ هم ترکیه را تهدید می‌کند که اگر از خطوط قرمزی که برایت ترسیم کردیم، عبور کنی، اقتصادت را نابود خواهیم کرد.
این تحلیلگر مسائل منطقه ادامه داد: از سوی دیگر، اگر ترکیه بخواهد این کار را تحت هر عنوانی صورت دهد، یک تجاوز آشکار نظامی و برخلاف مقررات و قوانین بین‌المللی است. مردم، ارتش و نیروهای عشایر و محلی سوریه به هر نحوی چه از طریق سیاسی، نظامی و جنگ چریکی حق دارند در مقابل نیروهای ترکیه ایستادگی کرده و آنها را مجبور به عقب نشینی کنند. این حقشان است و این قانون بین‌المللی است که هر سرزمینی اشغال شود، مردم آن سرزمین حق دارند به هر شکل و شیوه‌ای، اشغالگر را اخراج کنند.
«رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه روز شنبه ۱۳ مهر ماه تهدید کرد که ارتش این کشور به زودی عملیات زمینی و هوایی همزمانی را برای استقرار صلح و ثبات در مناطق شرقی رودخانه فرات در سوریه اجرا می‌کند، روز گذشته برخی منابع خبری از حمله جنگنده‌های ترکیه به بخش‌هایی از سوریه و همچنین ورود یگان‌های زرهی ارتش ترکیه به منطقه جرابلس خبر دادند.
*اردوغان بدون مراجعه به شورای امنیت می‌خواهد این منطقه امن را ایجاد کند
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا ادامه داد: بهانه رسمی ترکیه این است که گروه‌های کرد چه «YPG» (یگان‌های مدافع خلق) و چه «PYD» (حزب اتحاد دموکراتیک) زیرشاخه‌های حزب پ.ک.ک، (حزب کارگران کردستان) هستند که می‌خواهند جدا شده و در شرق ترکیه حکومت مستقل تشکیل دهند. ترکیه عنوان می‌کند اگر اینها اینجا بمانند، به سمت خودمختاری می‌روند و اگر خودمختاری ایجاد کردند، ظرفیت مانور «پ.ک.ک» خیلی بیشتر شده و تقویت می‌شود و من می‌خواهم اینها را خلع سلاح کنم که هم خودمختاری نگیرند و هم ارتباطشان با «پ.ک.ک» را از طریق ورود به خاک سوریه، قطع کنم.
وی با بیان اینکه به اردوغان گفته می‌شود که چقدر می‌خواهی وارد خاک سوریه شوی؟ می‌گوید تا عمق ۳۵ کیلومتری و طول نواری که می‌خواهم ورود کنم ۴۰۰ کیلومتر است، خاطرنشان کرد: پس مساحت کمی نیست. اردوغان همچنین عنوان می‌کند که بعد از آن می‌خواهم یک «منطقه امن» نیز ایجاد کنم.
سیدافقهی اضافه کرد: این جا یک اشکالی قانونی و حقوقی مطرح می‌شود. کسی که به دنبال ایجاد منطقه امن است، طبق قوانین بین‌المللی باید به شورای امنیت مراجعه کند، اگر شورای امنیت مصوب کرد، حالا یا تحت فصل هفت یا هر عنوان دیگری، قطعنامه تصویب می‌شود و به کشوری که می‌خواهد منطقه امن ایجاد کند، این اختیارات تفویض خواهد شد. در حالی که آقای اردوغان بدون مراجعه به شورای امنیت می‌خواهد این منطقه امن را ایجاد کند. البته آن زمان روس‌ها و چینی‌ها می‌خواستند وتو کنند، ولی الان خود آمریکا می‌گوید من آن را وتو می‌کنم.
*ترکیه می‌خواهد دست به ماجرای خطرناکی بزند
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا با یادآوری این نکته که ترکیه می‌خواهد دست به ماجرای خطرناکی بزند و این کار امنیت کل منطقه را دوباره بر هم می‌زند، گفت: به این سادگی نیست که کشوری اقدام به لشکرکشی کرده و کشوری را که استقلال و سیادت دارد و عضو سازمان ملل، شورای همکاری اسلامی و اتحادیه عرب است را اشغال کند. قطعا عکس‌العمل و پس لرزه این حرکت نظامی ترکیه بر کل معادلات راهبردی منطقه اثر خواهد گذاشت.
* دامی از ناحیه آمریکا برای ترکیه
وی با طرح این پرسش که راه علاج و خطرات آن برای منطقه چیست؟ پاسخ داد: اولاً این برای ترکیه یک دام از ناحیه آمریکاست، چون بین ترکیه و آمریکا بر سر بحث خرید موشک‌های S-۴۰۰ از روسیه درگیری ایجاد شد، روس‌ها این موشک‌ها را به ترک‌ها فروختند و آمریکایی‌ها با این مسئله مخالف بودند و گفتند این اقدام ممکن است برای منافع ناتو، آمریکا و اسرائیل خطرناک باشد.
سیدافقهی توضیح داد: ترامپ هم در واکنش به این اقدام، ۲ تهدید کرد. به ترکیه گفت من هواپیمای F-۳۵ را به تو نمی‌فروشم و از سوی دیگر زیر طرحی را زد که قرار بود با کمکش، این منطقه امن در عمق خاک سوریه ایجاد شود.
*ترامپ بهترین تاکتیک را به خرج داد
وی با طرح این سؤال که حالا ترامپ دنبال چیست؟ گفت: ترامپ بهترین تاکتیک را به خرج داد و گفت می‌خواهم از این منطقه عقب‌نشینی کنم و نیروهایم را عقب می‌کشم. البته آمریکا یک حرکت ناجوانمردانه صورت داد و پشت نیروهای سوریه دموکراتیک (قسد) را خالی کرد و آنها نمی‌توانند با ارتش ترکیه که عضو ناتو هم هست، مقابله کنند.
این کارشناس مسائل منطقه اضافه کرد: اگر ترکیه وارد سوریه شود، ممکن است یکسری پیروزهای مقطعی به دست بیاورد، مثل ورود عربستان به یمن؛ ولی در این منطقه چون ارتش، نیروهای مردمی و عشایر سوریه عکس‌العمل نشان خواهند داد، به باتلاقی برای ترکیه تبدیل می‌شود، مثل باتلاق یمن برای سعودی‌ها.
به گفته سیدافقهی، آمریکا به این شکل می‌خواهد از ترکیه انتقام بگیرد که عقب‌نشینی کند، قطعا ترکیه ورود می‌کند و الان ترکیه متاسفانه همین کار را انجام می‌دهد.
*علت چراغ سبز روس‌ها
وی در ادامه این گفتگو با اشاره به موضع اتخاذ شده از سوی ایران عنوان کرد: اولا ایران با این حرکت مخالفت کرد، ولی متاسفانه روس‌ها چراغ سبز نشان دادند، چون می‌خواهند ترکیه را یارگیری کنند زیرا S-۴۰۰ را از آنها خریده است. حتی می‌خواهند ترکیه را تشویق کنند که شاید در یک پروسه طولانی‌مدت از ناتو خارج شود.
این تحلیگر مسائل غرب آسیا با بیان اینکه آنچه الان رخ می‌دهد، اشغال است، افزود: جمهوری اسلامی ایران موضع مخالف اتخاذ و راه‌حلی را اعلام کرد و خطاب به ترکیه گفت مگر شما نمی‌گویید که می‌خواهم برای برقراری امنیت در مرزها، جلوی تروریسم را بگیرم؟ ما بین شما و دولت سوریه وساطت و میانجیگری می‌کنیم. زمین، زمین سوریه است. شما (ترکیه) می‌گویید، تروریست‌ها به داخل کشور من وصل هستند، بیایید با دولت سوریه به توافقی برسید که چگونه این پدیده شوم تروریسم در منطقه را معالجه کرده و این گره کور را به جای دندان با سرانگشتانمان باز کنیم.
سیدافقهی یادآور شد: ولی متاسفانه ترکیه همچنان که تاکنون در تمام اقدامات و محاسباتش در ارتباط با بحران سوریه دچار خطا و شکست شده، این دفعه هم خیره سری به خرج می‌دهد و خودسرانه و بدون اعتنا به هیچ عکس‌العملی دارد وارد خاک سوریه می‌شود.
* قطعا ترکیه به اهدافش نخواهد رسید
وی با تأکید بر اینکه قطعا ترک‌ها به اهدافشان نخواهد رسید، اظهار داشت: احتمالا قسد و «YPG»و «PYD» با دولت سوریه آشتی کنند و حداقل آتش بس ایجاد و راه را برای نیروهای ارتش سوریه باز کنند که با ارتش ترکیه درگیر شود.
سیدافقهی ادامه داد: روس‌ها باید تکلیفشان را مشخص کنند که کنار ترکیه باشند و یا کنار سوریه؟ روسیه که الان می‌گوید ما درک می‌کنیم ترکیه دارد برای حفظ امنیت خود اقدام می‌کند، فکر نمی‌کند این اقدام یک تجاوز آشکار است؟
این کارشناس مسائل غرب آسیا توضیح داد: وقتی تروریست‌ها از پاکستان به ما حمله می‌کردند، ما با دولت پاکستان صحبت می‌کردیم که اینها را جمع کن و با همدیگر یک اتاق عملیات مشترک تشکیل بدهیم، شما از آن طرف مرز ما از این طرف، جلوی تروریست‌ها را بگیریم؛ نه اینکه ایران به عمق خاک پاکستان برود و آن را اشغال کند. این اقدام خودش بیشتر باعث آتش افروزی می‌شود.
وی با بیان اینکه راه‌حلی که ایران ارائه کرد، بسیار عاقلانه، واقع بینانه و کم هزینه است، یادآور شد: اینکه ترکیه بیاید و بخواهد آوارگان را اسکان دهد و بعد مدیریت کند و خانه بسازد. مگر می‌تواند؟ این یک طرح توهمی است و قطعا ترکیه شکست خواهد خورد.