به گزارش مشرق، کشور عراق که به لحاظ ژئوپلتیک جایگاه مهمی در منطقه  غرب آسیا دارد، به لحاظ بافت انسانی و اشتراکات دینی و فرهنگی، برای ایران از اهمیت فراوانی برخوردار است، به طوری که استقرار یا عدم استقرار اوضاع سیاسی، امنیتی و اقتصادی این کشور می‌تواند در ایران تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم داشته باشد. حوادث اخیر عراق و اعتراضات برخی گروه‌ها به اوضاع سیاسی و اقتصادی، به ویژه هم زمانی این اعتراضات با مراسم عظیم و میلیونی اربعین، ما را بر آن داشت تا به میان شهروندان این کشور برویم و از نزدیک و به دور از جنجال‌های رسانه‌ای، دیدگاه‌های مختلف را بحث و بررسی نماییم.

بیشتر بخوانید:

مخالفت نخست وزیر عراق با استعفاء

عراق: آمریکایی‌ها نباید بیش از یک ماه در عراق باقی بمانند

به همین منظور، خبرنگار ما به میان مردم شهر بغداد رفت تا با عده‌ای از اصحاب رسانه و فرهیختگان دانشگاهی که عمدتا جمعه‌ها در «خیابان متنبی» جمع می شوند، به گفتگو بپردازد.

فرهیختگان عراق: نیاز به تغییر ریشه‌ای نظام سیاسی

به صحبتها که گوش فرا می دهی، می توانی به وضوح صدای اعتراض همه را نسبت به وضع موجود بشنوی. عمده اعتراضها نیز نسبت به فساد اداری، نبود خدمات لازم و بیکاری است. «عبدالجلیل دیری»، نویسنده و اهل رسانه، اصلاحات اخیر دولت را اساسی و ریشه ای نمی داند و معتقد است که نظام سیاسی عراق که بر اساس معیارهای مذهبی و قومیتی استوار یافته، باید تغییر یابد. «مهدی حمید جاسم»، که 16 سال عضو شورای شهر بغداد می باشد، نیز با دیدگاه دیری هم رای است. وی نظام ریاستی را راه‌حل مشکلات عراق می داند که رئیس دولت خود بتواند وزرای کابینه را عزل و نصب کند. وی معتقد است که اعتراضات اخیر دو جنبه مثبت و منفی داشت: جنبه مثبت آن این است که تابع هیچ حزب و جریان داخلی یا خارجی نیست، بلکه قیام گرسنگان، شجاعان و قیام جوانان وطن است؛ اما بُعد منفی این اعتراضات، فقدان یک رهبری است تا مردم را راهنمایی کند.

مرجعیت و خواسته‌های مردم

یکی از بحثهای داغ این روزهای محافل سیاسی عراق، بیانیه تند و صریح مرجعیت بود که طی آن از دولت می خواهد عوامل و مسببان اتفاقات اخیر کشور را معرفی نماید. برخی از شهروندان عراقی خواستار ایفای نقش بیشتری از سوی مرجعیت نسبت به اوضاع سیاسی هستند. اما «دکتر جعفر الطعان»، روحانی و استاد دانشگاه، بر این اعتقاد است که نقش مرجعیت در جامعه بر اساس چارچوب مشخصی ترسیم شده است و مراجع دین نقش سوپاپ تخلیه را در جامعه دارند و بیش از این نمی‌توانند خود را وارد مسائل سیاسی و اقتصادی نمایند.

منابع امنیتی: هماهنگی در جهت‌دهی اعتراضات

در جریان اعتراضات اخیر عراق، از قدرت جنگ نرم دشمن نمی شود غافل بود. به نظر می رسد جریان های سیاسی مخالف دولت – هرچند که با جریان های دیگر ائتلاف نموده اند - اما به طور هماهنگ با بازماندگان حزب بعث متفق القول شده اند تا نظام فعلی را ساقط کنند. صفحات مجازی فیس بوک که عمدتا لیدری اعتراضات را برعهده دارند، بنا بر اظهارات یک مقام امنیتی عراقی، بیشتر اعتراضات را به سمت یک کلیدواژه سوق می‌دهند: «ایران». چه بسا مخالفان نظام سیاسی جدید عراق و دشمنان سیلی خورده از محور مقاومت، برای بدنام کردن جمهوری اسلامی، و با هدف تاثیرگزاری بر مراسم میلیونی اربعین و کمرنگ کردن بازتاب این تجمع بشری بی نظیر در رسانه های جهان، چاره ای جز متوسل شدن به نیروهای سایبری و نفوذی‌های خود در میان معترضان ندارند تا ایران را مقصر اوضاع نابسامان عراق پس از سقوط رژیم سفاک بعث جلوه دهند، به ویژه که بسیاری مسئولان عراقی در این دوران ارتباط خوبی با جمهوری اسلامی داشته و دارند. این مقام امنیتی در ادامه با اظهار تعجب از اینکه بیشتر صفحه های فیسبوکی فعال در حوزه اقتصاد و تجارت 3 روز قبل از شروع اعتراضات به صفحاتی با محتوای تشویق به "تظاهرات ضد ایرانی" تبدیل شدند، می گوید که این فعالیتها هماهنگ و برنامه ریزی شده بود.

جالب اینکه این هماهنگی ها در تمامی سطوح ایجاد شده است. یکی از افسران اطلاعاتی که در منطقه اعتراضات حضور داشته است ضمن اشاره به ضبط انواع سلاح، مواد مخدر و مواد منفجره از برخی افراد نفوذی در میان معترضان تاکید کرد ابزارهای ضبط شده نشان می دهد دست‌هایی در پشت پرده بوده و هستند که به طور هماهنگ جریان اعتراضات را برنامه ریزی و هدایت می‌کنند.

منابع رسانه‌ای: خواسته‌های مشروع مردم و کاستی‌های دولت

«جلال خالدی»، خبرنگار صدا و سیما، یکی از اهالی رسانه حاضر در عراق می باشد که در سایر اتفاقات سیاسی، نظامی، امنیتی، اجتماعی و فرهنگی این کشور حضوری موثر و پویا دارد. وی عدم ارائه خدمات مناسب به شهروندان و نپرداختن به مشکل بیکاری به ویژه بیکاری فارغ التحصیلان را عامل اصلی اعتراضات اخیر می داند.

خالدی عدم دخالت نیروهای حشد الشعبی در اعتراضات اخیر را نقطه قوت این نیروها دانسته و تاکید می‌کند که نیروهای حشد به نوعی خود را همراه با مردم می‌دانستند.

این فعال رسانه ای با انتقاد از عملکرد دولت عراق نسبت به پیشگری از بحران اخیر تصریح کرد که تمامی سفارتخانه ها و سرویس های جاسوسی آماده موج سواری بر این اعتراض ها بودند. وی معتقد است که مسئولان عراق بایستی به میان مردم بروند تا مستقیما مشکلات شهروندان را ببیند.

خالدی کلیپ های ضد ایرانی منتشر شده در فضای مجازی را با حوادث اخیر عراق غیرمرتبط دانست و معتقد است که 80 درصد از معترضان، مردم و جوانان معترض به وضع موجود کشور هستند و طبیعی است که عده ای بخواهند از این موضوع سوءاستفاده کنند.