یک عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی میگوید: روی کتیبه محراب «مسجد شاه عباس» در شهر دربند روسیه نام «حضرت محمد (ص)» حک شده است.
مرتضی رضوانفر که مدتی برای پژوهشِ آثار ایرانی در شهر جهانی دربند در روسیه حضور داشته است، توضیح میدهد: «روی کتیبهی نخست این مسجد تاریخی نام حضرت محمد (ص) همراه با این اذکار نوشته شده است: «لا اله الا الله، محمد رسول الله، علی ولی الله/اللهم صل علی محمد النبی و الوصی و البتول و السبطین و السجاد و الباقر و الجعفر و الکاظم و الرضا و التقی و النقی و العسکری و المهدی(ع)»
و کتیبهی دوم با این کلمات منقوش شده است: «حمد بیحد واحد یکتا، بخداوند خالق اکبر/ در زمان شه عدالت دین، شاه سلطان حسین دینپرور/ ابتداء بهار و موسم گل، جمع گشتند مردمان اکثر/بذل کردند تحفه(ای) هر یک، بهر تعمیر مسجد و منبر»
این مسجد تاریخی را «محمود دربندی» در سال ۱۱۲۴ قمری احداث کرده است.
شهر تاریخی دربند که به دست قباد و فرزندش خسرو انوشیروان ساخته شد، در سال ۲۰۰۳ میلادی به عنوان یک شهر ساسانی در یونسکو به ثبت رسیده است، همچنین به عنوان قدیمیترین شهر روسیه و تنها شهر شیعهنشین این کشور شناخته میشود. دربند در طول حیات خود آثار و نمادهای بسیاری از فرهنگ ایرانی را تا امروز حفظ کرده است، میتوان به قلعه ساسانی نارین قلعه و دیوار ۴۰ کیلومتری شهر یا آثار اسلامی در دورهی صفوی و قاجاری اشاره کرد.
رضوانفر پیش از این گفته بود: «کتیبههای ساخته شده در بسیاری از حمامها و بازارهای تاریخی در این شهر (دربند روسیه) از بین رفتهاند، اما مساجد و قبرستانها به دلیل قداستی که دارند، دستنخوردهتر باقی ماندهاند. در ایران، محرابی ندیدم که شعر فارسی داشته باشد. اصولا در ساخت کتیبههای محراب از خطوط درهم و گلهای اسلیمی استفاده میکنند تا خوانا نباشد و حواس نمازگزار پرت نشود. ولی عشق و علاقه به زبان فارسی باعث شده که در باکو و دربند، شعر فارسی را به محراب ببرند.»