گروه سلامت خبرگزاری فارس-محمد رضازاده: مشکلات و حواشی دانشگاه‌های علوم پزشکی طی ماه‌های اخیر به خبرهای داغ رسانه‌های مختلف تبدیل شده است، یک روز موضوع افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی، روز دیگر موضوع تخلفات دانشجویان و خرید و فروش صندلی‌ها و یک روز هم بحث نثل و انتقال دانشجویان با استفاده از سهمیه‌های اعضای هیأت علمی!

این‌ها بخشی از مطالبات ثبت شده توسط دانشجویان در سامانه « فارس من» خبرگزاری فارس بوده است، مطالباتی که توسط خبرنگاران پیگیری و نتایج آن به اطلاع مخاطبان رسید.

اما طی روزهای گذشته دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی با ثبت سوژه جدیدی با عنوان «افزایش عیرقانونی هزینه آزاد کردن مدرک کارشناسی ارشد و دکتری وزارت بهداشت» خواستار پیگیری این موضوع شده بودند درخواستی که توانست ظرف مدت زمان کوتاهی بیش از صد امضا کسب کند.

*ماجرا از چه قرار است؟

ماجرا از نامه‌ معاون آموزشی وزارت بهداشت شروع می‌شود، نامه‌ای که از سوی باقر لاریجانی، معاون آموزشی وزارت بهداشت خطاب به وزیر بهداشت نوشته شده و در این نامه آمده است: « احتراماً به استحضار می‌رساند با عنایت به مصوبات مورخ 97/10/03 کمیسیون عالی تعیین تعهدات دانش‌‌آموختگان دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی کشور که طی نامه‌ای شماره د/101/ 3206 مورخ 97/10/10 مشاور محترم وزیر و مدیرکل حوزه وزارتی جهت اجرا ابلاغ گردیده است و با توجه به مفاد صورتجلسه مربوط به متعهدین مقطع کارشناسی ارشد و بند 4 تعیین تکلیف متعهدین مقطع PHD پیشنهاد این معاونت جهت هزینه تسویه حساب تعهدات آموزش رایگان با رعایت سایر موارد مطرح شده، پرداخت هزینه‌ها بر اساس شهریه دانشجویان شهریه‌پرداز و پردیس‌های بین‌الملل علوم پزشکی در سال فراغت از تحصیل افراد متقاضی می‌باشد لذا استدعا دارد به منظور تسریع در انجام امور و تعیین تکلیف وضعیت موارد منعکس شده در صورت موافقت جنابعالی مراتب را جهت اجرا ابلاغ نمایند».

برای پیگیری موضوع و درخواست دانشجویان با تعدادی از آن‌ها به گفت‌وگو پرداختیم تا بتوانیم مطالبه آن‌ها را به گوش مسؤولان وزارت بهداشت برسانیم.

*بخشنامه‌ای که نیازمند اصلاح است

وحید، یکی از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته ژنتیک انسانی در این خصوص به خبرنگار فارس گفت: این بخشنامه تمام دانشجویان ارشد و دکتری وزارت بهداشت را تحت تاثیر قراره می‌دهد، ما بعد از فارغ‌التحصیل شدن در مقطع ارشد برای دریافت دانشامه, باید معادل دوران تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد را مشغول به کار شویم.

وی گفت: شغل مورد نظر را از طریق ثبت نام در سامانه طرح باید پیدا کنیم؛ یعنی وزارت بهداشت باید برای اشتغال دانشجویان اقدام کند و محل اجرای طرح را مشخص نماید که با گذراندن دوره طرح (معادل دوران تحصیل ارشد)، دانشجو بتواند دانشنامه را بدون پرداخت هزینه دریافت کند اما ظرفیت چندانی برای پذیرش نیروی طرح وجود ندارد.

وحید ادامه داد: تا قبل از این بخشنامه، افرادی که موفق به ارائه خدمت نمی‌شدند می‌توانستند مدرک تحصیلی خود را دریافت کنند و به ازای هر سال تحصیلی 700 هزار تومان پرداخت می‌کردند اما از مهرماه 98 طی بخشنامه‌ای اعلام شد که دانشجویان باید مبلغی را معادل شهریه‌ افراد فارغ‌التحصیل در دانشگاه های بین‌الملل (مازاد) را پرداخت کنند، از این نکته نباید غافل شد که شهریه این دانشجویان به ازای هر سال حدود 10 الی 12 میلیون تومان است.

این دانشجو با گلایه از این تصمیم توضیح داد: دانشجویانی که سال ورود آن‌ها قبل از تاریخ این بخشنامه است (قبل از مهر ماه 1398) طبق قانون عطف به ما سبق نشدن (ماده 4 قانون مدنی و ماده 11 قانون مجازات اسلامی) نباید متحمل این هزینه گزاف شوند و باید طبق قانون قبلی میزان هزینه آنها محاسبه شود.

*هدف بخشنامه درآمدزایی برای وزارت بهداشت است

وی گفت: صراحتا این بخشنامه کارشناسی نشده است و صرفا هدف آن افزایش درآمد وزارت‌ بهداشت بوده است.

وحید با بیان اینکه عدالت در این بخشنامه رعایت نشده است گفت: اگر قرار بود دانشجویان مقطع روزانه این میزان هزینه را پرداخت کنند در این مقطع تحصیل نمی‌کردند یا دانشگاه سطح بالا را انتخاب می‌کردند و با پرداخت شهریه ادامه تحصیل می‌دادند. به طور مثال ممکن است دانشجویی با رتبه 60 دانشگاه اهواز را برای تحصیل انتخاب کند، ولی شخص دیگری چون توان پرداخت شهریه را دارد با رتبه 70 دانشگاه علوم پزشکی تهران را انتخاب می‌کند.

این دانشجو افزود: لازم است وزارت بهداشت و دیوان عدالت اداری به صورت جدی این موضوع را پیگیری کنند.

*پرداخت 150 میلیون تومان در مقطع دکتری

یکی دیگر از دانشجویان رشته بیوشیمی بالینی در این خصوص به خبرنگار فارس گفت: تا قبل از ابلاغ این بخشنامه دانشجویان می‌توانستند به ازای هر سال تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و استفاده از خدمات رایگان، با پرداخت مبلغ  700 هزار تومان مدرک و ریزنمرات خود را دریافت کنند.به طور مثال اگر دانشجویی طی 6 ترم تحصیل خود را به پایان می‌رساند می‌توانست با پرداخت 2 میلیون تومان مدرک خود را دریافت کند.

وی افزود: طی بخشنامه جدید دانشجویان باید معادل شهریه پردیس (مازاد) را پرداخت کنند تا بتوانند مدرک خود را دریافت کنند، این موضوع یعنی دانشجویی شهریه‌پردازی که در سهمیه مازاد پذیرش شده است باید برای 6 ترم حدود 30 میلیون تومان پرداخت کند، که این هزینه در صورتی برای دانشجویان مقطع دکتری به مراتب سنگین‌تر است یعنی اگر تحصیل فردی 5 سال زمان ببرد این دانشجو پس از فارغ‌التحصیلی باید حدود 150 میلیون تومان پرداخت کند.

*دست‌اندازهای بخشنامه جدید برای دانشجویان دکتری

صدور این بخشنامه فقط گلایه‌های دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد در پی نداشته و نگرانی دانشجویان مقطع دکتری را در پی داشته است.

رضا یکی از دانشجویان مقطع دکتری در خصوص این بخشنامه به خبرنگار فارس توضیح داد: هر ساله تعداد زیادی از جوانان کشور در آزمون‌های دکترای تخصصی و ارشد وزارت بهداشت شرکت کرده و بخشی از آنها در این رقابت تنگاتنگ وارد این دوره مهم و حیاتی می‌شوند. این افراد، باید پس از پایان تحصیلات خود، بر اساس زمان تحصیل طرح تعهد خود را در یکی از مراکز مورد تایید وزارت بهداشت بگذرانند.

وی ادامه داد: اخیرا با توجه به کاهش بودجه‌های پژوهشی مشکلاتی در جذب فارغ التحصیلان دکترای تخصصی و ارشد و انجام تعهد به وجود آمده که سبب بروز گرفتاری‌های بزرگ‌تر در زندگی شخصی این افراد شده است. برای مثال کسی که فارغ التحصیل هست و پس از مراجعه به مراکز متعدد وزارت بهداشت جذب نشده، به دلیل اینکه مدرکش آزاد نیست، نه تنها امکان جذب در مراکز وزارت علوم و دانشگاه آزاد را ندارد، بلکه امکان گذراندن دوره‌های دکترا و پسادکترا در خارج کشور و کسب تجربه‌های علمی را نیز از دست می‌دهد. فارغ التحصیل دکترا با توجه به شرایط کنونی باید یا بیکار بماند و یا به شغل‌های غیر مربوطه رو آورد و یا اگر قصد دارد دانش خود را از طریق گذراندن دوره پسا دکترا در خارج کشور افزایش دهد راهی ندارد.

این دانشجو تصریح کرد: اخیرا مصوبه ابلاغ شده توسط وزارت بهداشت تلاش کرده راهگشای این بن بست باشد، اما بدون توجه به عمر طی شده توسط دانش آموخته که اصلی‌ترین سرمایه فرد هست، مبلغی کلان را جهت آزاد سازی مدرک دکترا لحاظ کرده که سبب می‌شود تنها عده‌ای که از تمکن مالی بالا برخوردار هستند بتوانند اقدام به آزاد سازی مدرک خود کنند و بیشتر افراد از مدرک خود چشم پوشی کرده و راهی مسیری دیگر شوند.

وی در ادامه به ارائه پیشنهاداتی پرداخت و گفت: تعیین تکلیف دوره‌های تحصیلات تکمیلی وزارت بهداشت و مشخص شدن وضعیت تعهد اجباری و اختیاری براساس مصوبات جلسه کمیسیون عالی تعهدات به ریاست وزیر بهداشت سابق در تاریخ 11 دی 1397. ایجاد سامانه کشوری برای موقعیت‌های جذب افراد مشمول ضریب «کا» به گونه‌ای که همه فارغ‌التحصیلان مرتبط امکان درخواست برای آن موقعیت را داشته باشند. همچنین با تمام داوطلبان در شرایط برابر مصاحبه صورت گرفته و شیوه امتیازدهی شفاف باشد.

*راهکار وزارت بهداشت برای آزاد شدن مدرک دانشجویان

حمید اکبری قائم مقام معاون آموزشی وزارت بهداشت در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس، درباره سوژه ثبت شده مخاطبان «فارس من» با عنوان افزایش غیرقانونی هزینه آزاد کردن مدارک مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای وزارت بهداشت توضیح داد: در رشته‌های علوم پزشکی تا کنون هیچ راهکاری برای آزاد شدن مدارک دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا وجود نداشت. در همین راستا وزارت بهداشت تصمیم گرفت تا راهکاری را در این زمینه ارائه دهد.

وی با بیان اینکه پیش از این دانشجویان ملزم بودند برای آزاد شدن مدارکشان برابر مدت تحصیل در مقطع مورد نظر در نقاط مختلف کشور به ارائه خدمت بپردازند، توضیح داد: بدین وسیله و بر اساس این دانشجویان تعهدات آموزشی رایگان خود را می‌گذراندند.

اکبری ادامه داد:‌در شرایط کنونی ممکن است برای برخی از دانشجویان شرایط کاری فراهم نباشد و یا اینکه آنها ترجیح دهند برای ادامه تحصیل به خارج از کشور بروند مانند مدلی که در وزارت علوم در حال اجرایی شدن است و اگر قرار باشد این دانشجویان پس از فراغت از تحصیل کشور را ترک کنند باید هزینه‌های تحصیل خود را بپردازند در همین راستا وزارت بهداشت تصمیم گرفت هزینه‌ای را برابر با دانشجویان شهریه‌پرداز از این افراد دریافت کند.

*بخشنامه ابلاغ نشده و در مراحل کارشناسی است

 قائم مقام معاون آموزشی وزارت بهداشت توضیح داد: دانشجویان شهریه‌پرداز در مقاطع و رشته‌های مختلف هزینه تحصیل خود را پرداخت می‌کنند که بر اساس این تصمیم متقاضیان دریافت مدارک تحصیلی نیز باید برای آزاد شدن مدرکشان هزینه‌ای معادل دانشجویان شهریه‌پرداز را با توجه به رشته و مقطع تحصیلی‌شان پرداخت کنند.

وی در پاسخ به پرسشی در خصوص گلایه دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد درباره افزایش ناگهانی این هزینه‌ها توضیح داد: تا به حال امکان خرید مدارک در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا در رشته‌های علوم پزشکی وجود نداشته است بنابر این هیچگونه افزایش قیمتی نداریم. 

اکبری با بیان اینکه در صورت ابلاغ این بخشنامه دانشجویان باید هزینه‌های تحصیل را مطابق با دانشجویان شهریه‌پرداز پرداخت کنند، گفت: این موضوع هنوز ابلاغ نشده است و فعلاً در مرحله بحث و اقدامات کارشناسی قرار دارد و ممکن است تغییراتی در این زمینه ایجاد شود.

به گزارش فارس، این بخشنامه درحالی گلایه‌های دانشجویان علوم پزشکی را در پی داشته است که چندی پیش سعید نمکی وزیر بهداشت در در مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی که با حضور رئیس جمهور در دانشگاه تهران برگزار شد گفته بود «ما نباید دانشگاه‌ها را محلی برای درآمدزایی تصور کنیم و به همین علت دانشجویان شهریه پرداز را بپذیریم که تفاوت فاحشی با دانشجویان رتبه برتر دارند». حال باید دید طی روزهای آینده وزارت بهداشت تصمیم جدیدی در خصوص اصلاح این بخشنامه خواهد گرفت و دغدغه‌های این دانشجویان را رفع خواهد کرد؟

انتهای پیام/