حدود ۹۲درصد سردردها به عنوان سردردهای نوع تنشی و میگرن شناخته شدهاند. درمان دارویی بیماری میگرن به تنهایی کافی نیست، همچنین در بین درمانهای غیر دارویی باید به دنبال درمان با تاثیرگذاری بالاتر و هزینه کمتر و کمخطر بود.
سردرد یکی از شایعترین علتهای مراجعه به پزشک است و احتمال بروز سردرد در طول عمر برای زنان ۹۵درصد و برای مردان ۹۰درصد است. در این راستا میگرن دومین نوع از سردردها است که میلیون ها نفر از مردم سراسر جهان را رنج میدهد. سردردهای میگرنی معمولا ۴ تا ۷۲ ساعت طول میکشد و اغلب با تهوع، استفراغ و ترس از نور و صدا همراه است. از آنجایی که بیماری میگرن ناتوان کننده است میتواند افزایش بار اقتصادی بر فرد و جامعه داشته و تاثیرات عمدهای بر کیفیت زندگی بیمار بگذارد.
در پژوهشی که توسط تیم پژوهشگران متشکل از افشین رهبرقاضی (دانشجوی دکتری فیزیولوژی ورزشی) و معرفت سیاه کوهیان (استاد فیزیولوژی ورزشی) انجام شده، آمده است:«شاید بتوان از فعالیتهای هوازی و مصرف منیزم به عنوان یک روش درمانی برای بهبود شدت سردرد بیماران مبتلا به میگرن استفاده کرد.همچنین وراثت نقش مهمی در بیماران میگرنی دارد. اما عوامل دیگری همچون استرس، افسردگی، اختلالات خواب عدم تعادل هورمونی نیز این بیماری را تحریک میکند.»
در این پژوهش که با جامعه آماری زنان مبتلا به میگرن ۲۵ تا ۴۰ سال انجام شده، محققان میخواهند به این سوال پاسخ دهند که آیا تمرینات هوازی و مصرف منیزیم شدت سردرد بیماران میگرنی را بهبود میبخشد یا خیر؟
یافتهها نشان میدهند:« میگرن یک اختلال عصبی است که در اثر مجموعه ای از وقایع در مغز و ساقه مغز روی میدهد و فقط یک سردرد نیست. در حدود ۹۲درصد سردردها به عنوان سردردهای نوع تنشی و میگرن شناخته شده اند. درمان دارویی بیماری میگرن به تنهایی کافی نیست، همچنین در بین درمانهای غیر دارویی باید به دنبال درمان با تاثیرگذاری بالاتر و هزینه کمتر و کمخطر بود. از میان روشهای غیردارویی فعالیت هوازی منظم، به لحاظ سهولت در اجرا و به کارگیری آن توسط بیماران و نداشتن هزینه اضافی میتواند بهترین روش برای کاهش شاخصهای سردرد میگرنی و بهبود آن باشد.»
محققان میگویند:« منیزیم نیز به عنوان یک عنصر داخل سلولی مهم است که عملکردهای مختلفی دارد. کمبود منیزم نقش مهمی در پاتوژنز سردردهای میگرنی بازی میکند. منیزیم خوراکی در پروفیلاکسی میگرن موثر بوده است.ورزش یک فعالیت بدنی منظم، هدفمند و تکرارشونده است که با هدف بهبود آمادگی جسمانی صورت میگیرد. ورزش هوازی برای پیشرفت انواع اثرات روانی فیزیولوژیک از جنبه افزایش توجه، ظرفیت حافظه و اثرات ضد درد مورد توجه است. برای افراد مبتلا به میگرن هم فعالیت بدنی راهکاری برای کاهش درد و ناراحتی به شمار میرود.»
رهبر قاضی و همکارانش میگویند:« پزشکان ورزش هوازی را برای هر دو نوع سردرد تنشی و میگرن پیشنهاد میکنند. تاثیرات سودمند ورزش بر شاخصهای میگرنی و افزایش سطح اندروفین بتا بعد از برنامه حاد و مزمن ورزش مورد توجه است. تمرینات هوازی در روند بهبود بیماران میگرنی موثر بوده است. همچنین در تحقیقی دیگر بهبود حداکثر اکسیژن مصرفی بیماران میگرنی با فعالیت هوازی گزارش شده بود. مصرف منیزیم نیز توانسته تاثیر موثری بر میگرن داشته باشد.»
در نتایج این پژوهش آمده است:« شاخصهای سردرد بیماران میگرنی که هشت هفته برنامه تمرینات هوازی را به طور منظم به همراه مصرف منیزیم داشتهاند، بهبود یافت و میتوان گفت که پیشگیری به صورت درمان غیردارویی و دارویی آنها با ورزش ممکن است گزینه مناسبی باشد. برای درمان پیشگیرانه میگرن در بیمارانی که دوست ندارند روزانه دارو مصرف کنند، موارد تکمیلی مثل ورزش وجود دارد. احتمالا بتوان با فعالیت هوازی و مصرف منیزم به عنوان یک روش درمانی مکمل در کمک رسانی درمانهای دارویی در بیماران مبتلا به میگرن به منظور کاهش شدت سردردهای آنان استفاده میکنکرد.»
این پژوهش در شماره یکم مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد منتشر شده است.