خبرگزاری فارس ـ گروه آموزش و پرورش: گاهی اوقات این ذهنیت وجود دارد که وزارت آموزش و پرورش تنها با دانش‌آموز سر و کار دارد اما تعلیم و تربیت دانش‌آموزان نیاز به معلم متخصص و توانمند دارد و معلم توانمند و متخصص در دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی پرورش می‌یابد.

به مناسبت روز دانشجو هم با علی بلاغی مدیر پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان استان تهران که دارای دکترای زبان و ادبیات فارسی است، به گفت‌وگو نشستیم:  

* در ابتدا به روند تشکیل دانشگاه فرهنگیان اشاره می‌کنید؛ این دانشگاه چگونه ایجاد شد؟ و روند جذب دانشجومعلم در آن چگونه بوده است؟

از ابتدای خلقت بشر، نظم تعلیم و تربیت و آموزش دیدن و مهارت یافتن برای زندگی کردن بوده است.

در ایران شاید اولین کانون نظام تعلیم و تربیت به شکل جدید، دارالفنون بوده است و بعد از آن، دانشسرای عالی بوده است و بعد از آن تا حدود سال‌های انقلاب، مراکز تربیت معلم و سپاهی دانش بود. 
در ابتدای انقلاب، حرکت های دانشگاهی که شروع شد، دانشگاه‌های کل کشور تعطیل شدند و تقریبا تنها جایی که شروع به نیرو گرفتن کرد، دانشگاه تربیت معلم بود. دوره ای که مشهور به دوره تربیت معلم شهید باهنر و شهید رجایی مشهور است.

در سال 58 شهید باهنر در صحبت‌هایش چند رکن بود، امروز دانشگاه فرهنگیان با مدیریت جدید آقای خنیفر، به سمت صحبت‌های شهید باهنر می رود، اول اینکه معلمی که سر کلاس می رود باید آموزش ببیند و این آموزش معلمی باید سیستمی باشد و این سیستم باید تربیت معلم باشد.

 اگر سیستم آموزش معلمی و نوع نگاه معلمان اصلاح شود، آموزش و پرورش اصلاح می‌شود و اگر آموزش و پرورش اصلاح شد، کل کشور اصلاح خواهد شد. امروز که 40 سال گذشته است دانشگاه فرهنگیان و صدف آن تربیت معلم، 40 سال برای نظام جمهوری اسلامی و نظام تعلیم و تربیت، کادرسازی کرده است.

ابتدا با اسم تربیت معلم تا سال 86 و از 86 به بعد، مدیریت مجموعه تربیت معلم و آموزشکده‌های فنی و حرفه ای در مجتمعی به نام مجتمع پیامبر اعظم(ص) تجمیع شد و تا سال 89 سیستم مجتمع پیامبر اعظم ادامه داشت و با تصویب مجلس، آموزشکده های فنی و حرفه ای از مجتمع پیامبر اعظم جدا شد و مجتمع پیامبر اعظم با حدود 120 تربیت معلم در حوزه علوم انسانی و علوم پایه شروع به کار کرد و فنی آن به آموزشکده های فنی و دانشگاه شهید رجایی واگذار شد.

تا سال 1391 با اهتمام مسؤولان آن روز، مجتمع پیامبر اعظم(ص) تبدیل به دانشگاه فرهنگیان شد. علت این تغییر نام این بود که سطح کار، از کاردانی دوره تربیت معلم به سطح کارشناسی ارتقا پیدا کند و معیارهای وزارت علوم برای تأمین نیروی آموزش و پرورش مدنظر قرار گیرد.

به تبع آن، ارتقای سطح دانش و مهارت معلمی را در پی داشته باشد؛ از این منظر سال 91 مجموعه مراکز تربیت معلم در قالب 64 پردیس و 34 مرکز، در مجموعه استان‌های کشور ساماندهی شد و امروز در هر کل کشور در هر استان‌، یک پردیس دخترانه، یک پردیس پسرانه و در بعضی استان‌ها مثل استان تهران و استان فارس و خراسان، مراکز آموزش عالی است که زیرمجموعه پردیس‌هاست.

سال اول حدود 25 هزار دانشجو جذب دانشگاه شد که اولین سرپرست دانشگاه، آقای محبی‌نیا بود. سال بعد با تغییر مدیریت، نیازهای آموزش و پرورش که سالی 50 هزار بازنشسته بود، دیده نشد و سر نزولی را طی کرد تا آذر 96 جناب آقای خنیفر که دانش آموخته تربیت معلم بود، نگاه تربیت معلمی به مجموعه داشت و به عنوان اولین رئیس دانشگاه فرهنگیان منصوب شد.

سه رویکرد را آقای دکتر خیفر داشت. اولین رویکرد این بود که باید از تمام ظرفیت دانشگاه فرهنگیان برای پوشش دادن نیازهای دانش‌آموزان استفاده شود. نکته بعدی جذب حداکثری دانشجو در قالب دانشجویان از طریق کنکور می آیند. حدود 25 هزار نفر در سال 97 و 17 هزار نفر مهارت آموز جذب شدند. یعنی در سال اول فعالیت وی، 42 هزار دانشجو و معلم آینده جذب شد و مهارت آموزان یکسال دوره دیدند و 25 هزار نفر سال دوم خود را می گذرانند  و در سال 98 هم 24 هزار نفر از طریق کنکور و بیش از 17 هزار نفر از طریق مهارت آموزان ماده 28 جذب دانشگاه فرهنگیان می‌شوند.

در حقیقت نگاه شهید باهنر امروز در دانشگاه فرهنگیان ظهور و بروز پیدا می کند. در استان تهران به عنوان قطب تربیت معلم کشور، 4 پردیس و 5 مرکز قرار دارد. یک پنجم دانشجومعلمان کشور در استان تهران هستند.

* درباره پردیس‌ها و مراکز زیرمجموعه دانشگاه فرهنگیان استان تهران توضیح می‌دهید؟

در دانشگاه فرهنگیان استان تهران 4 پردیس که 2 پسرانه و 2 دخترانه است، فعالیت می‌کردند که پردیس نسیبه و زینبیه پسرانه و پردیس چمران و مفتح دخترانه هستند و 5 مرکز شرافت، شهید باهنر، شهدای مکه شهید بهشتی و عترات واوان هم فعالند.

امسال با تمام تحولات اقتصادی در جامعه اتفاق افتاد و با تنگاه‌های معیشتی اما برای دانشگاه فرهنگیان یک سال به یادماندنی مهم بوده است و بیشترین جذب را در طول تاریخ تربیت معلم البته 15، 20 سال اخیر داشته باشیم.

امسال 4 هزار دانشجو در پردیس‌ها و مراکز دانشگاه فرهنگیان استان تهران با تمام معضلات و مشکلات اقتصادی فعالیت می‌کنند؛ اسکان و ساماندهی این دوستان اتفاق افتاده است.

* دانشگاه فرهنگیان استان تهران چه رشته‌هایی را ارائه می‌کند؟ بیشترین دانشجویان در کدام رشته‌ها تحصیل می‌کنند و ترکیب جنسیتی دانشگاه فرهنگیان چگونه است؟ 

از مجموع دانشجویان و مهارت آموزان حدود 12 هزار دانشجو داریم که حدود 3 هزار نفر مهارت آموز و 200 نفر کارشناسی ارشد و مابقی دانشجومعلمان هستند.

بیشترین دانشجویان ما در پردیس‌ها مشغول به تحصیل هستند که 16 رشته داریم؛ البته امسال علوم تجربی هم داریم که 17 رشته می‌شود و این رشته‌ها متناظر با کتاب‌های درسی در دبستان و دبیرستان است. 

بیشترین دانشجو هم در حوزه علوم تربیتی گرایش آموزش ابتدایی داریم که حدود 2 هزار نفر هستند.

* تعداد اعضای هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان استان تهران چقدر است؟ و آیا کمبود استاد دارید؟

250 نفر هیأت علمی رسمی و پیمانی داریم که نیاز واقعی ما، یک پازندهم باشد، حدود نفر هیأت علمی نیاز داریم که در حال حاضر با اساتید حق‌التدریس جبران می‌کنیم که حدود 750 نفر استاد مدعو داریم.

* آیا برای هیأت علمی شدن در دانشگاه فرهنگیان، اساتید باید معلم یا آموزش و پرورشی باشند؟

شیوه جذب به این شکل است افرادی که دارای مدرک دکتری هستند در سایت جذب وزارت علوم شرکت کرده و در فراخوان مربوطه ثبت‌نام می‌کنند که هر سال دو بار فراخوان در مهر و بهمن انجام می‌شود.

یک شیوه جذب اعضای هیأت علمی، از مدرسی و کارشناسی به هیأت علمی است؛ وزارت علوم مساعدت‌هایی کرده است که مدرسان قدیمی تربیت معلم، بخش هایی هیأت علمی شدند و حدود 100 تا 115 نفر در تهران عضو ممهور جذب هیأت علمی نشده است.

* آموزش و پرورش کمبود نیروی انسانی دارد؟ چقدر دانشگاه فرهنگیان می‌تواند این کمبود را جبران کند؟ با این حجم نیاز آموزش و پرورش به کمبود نیروی انسانی و حجم متقاضی ورود به آموزش و پرورش چگونه باید تعامل کرد؟

اگر دولت نیازهای آموزش و پرورش را رصد کند تا سال  1403، حدود 300 هزار نفر بازنشسته می‌شوند؛ مکانیسم‌های جذب دانشجویان را با دانشگاه فرهنگیان هماهنگ کند چون دانشگاه فرهنگیان طرح‌های مختلفی  برای جذب از طریق کنکور، از طریق ماده 28 و غیره دارد.

اگر هماهنگ کند و ردیف استخدامی بدهد؛  رئیس دانشگاه فرهنگیان اعلام کرده است که این دانشگاه ظرفیت جذب 50 هزار از طریق ماده 28 دارد اما ردیف استخدامی نیاز است.

تقاضای مجموعه کارشناسان دلسوز تعلیم و تربیت از مجلس و دولت این است که امکانات برای جذب این نیروها فراهم شود تا سال 1403 که 300 هزار نفر از نیروها یعنی یک‌سوم معلمان بازنشسته می‌شوند، بتوانیم جایگزین کنیم.

دوم اینکه امکانات فیزیکی در اختیار دانشگاه فرهنگیان گذاشته شود زیرا دانشگاه فرهنگیان محدودیت‌های فیزیکی دارد به ویژه در تهران ساختمان نیاز دارد و امکانات مالی که بتوانیم مدرسان خوب را جذب کنیم؛ اگر این اتفاق بیفتد هم آن متقاضیانی که پشت در ایستاده‌اند به خواسته‌شان می‌رسند و هم آموزش و پرورش فردا بی‌معلم نخواهد ماند.

در سال 60، 61 که 400 تربیت معلم بود، مشکل کمبود معلم نداشتیم و به اندازه کافی معلم بود اما چون در سال‌هایی دانشگاه فرهنگیان فراز و فرود داشته و دانشجو نداشته است و معتقد بود که به شکل خرید خدمات عمل شود یعنی از دانشگاه آزاد نیرو بگیریم و البته جواب هم نداده است.

پژوهش‌هایی درباره فارغ‌التحصیلان دانشگاه فرهنگیان انجام شده است؛ فارغ‌التحصیلان این دانشگاه از هر جهت از نظر کلاس‌داری، از جهت نحوه انتقال مطلب، برخورد و غیره از بقیه جلوتر بودند چون دوره دیده بودند.

* چند درصد از رتبه‌های بالای کنکور دانشگاه فرهنگیان را انتخاب می‌کنند؟

آمار در تهران، دانشجویان دو رقمی داریم، 6، 7 نفر دانشجو زیر 100 داریم؛ امسال به طور متوسط بعد از دانشگاه تهران، شهیدبهشتی و برخی رشته‌های خاص دانشگاه‌های، دانشگاه فرهنگیان در ردیف سوم بین دانشگاه‌های کل کشور قرار گرفته است.

رتبه زیر 1000 خیلی داریم بین رتبه‌های هزار تا دو هزار نیز خیلی داریم.

* دلیل این استقبال چیست؟

بلاخره اینجا شغل تضمین شده است، در همان دوره دانشجویی به دانشجویان حقوق می‌دهد و دانشجویان پسر نیاز ندارد که به سرباز بروند.

ادامه دارد