خبرگزاری فارس ـ گروه آموزش و پرورش: حیدر تورانی عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، یادداشتی را در اختیار این خبرگزاری قرار داده است:
حجم سنگین انتظارات از کارکرد مدرسه در افق چشم‌انداز 1404 از یک سو و تحقق 23 هدف
عملیاتی و 132 راهکار این سند در قالب شش زیرنظام از سویی دیگر، تکالیف شاق و توانفرسا و نفس‌گیری را بر عهده مدرسه نهاده است.
در تمثیلی عامیانه و قابل فهم؛ نه یک نوع غذا، بلکه 6 نوع غذای متفاوت وارد سفره و ظرف مدرسه شده و در آنجا به تعداد 6 زیر نظام، درهم آمیخته و در معده و هاضمه نحیف مدرسه تزریق میشود.
مدرسه‌ای که هنوز در شرایط و مقتضیات قبل از تدوین سند تحول بنیادین به سر برده و از حداقل‌ها نیز در بسیاری از موارد محروم است. در حالی که برنامه‌های تحولی باید به مثابه بذرهایی اصلاح شده و بوجار کرده نه در هم ریخته و معجون وار، در کشتزار مدرسه افشانده شده و مدرسه نیز می‌بایست آمادگی و قابلیت رویش این بذرها را داشته باشد.
چرا که در غیر این صورت، مدرسه تبدیل به انباری از انباشته‌ها و نه کشتزار و بستر حاصلخیز و رویاننده بذرها تبدیل شده و زیرخروارها انباشته بی رمق و پژمرده می‌گردد لذا بایسته است یک برنامه جامع و منعطفِ برآمده از برنامه‌های تحولی سهم مدرسه، تدوین شود به نحوی که به جای مجموعه‌ای از اجزای شش زیرنظام، ملهم و ترکیبی از آنها باشد.
بر این اساس، این سؤالات مطرح است :
1. آیا باید همه برنامه‌های شش زیرنظام، در حکم و قاعده شش نوع محتوای متفاوت و تفکیک شده، به معده و هاضمه ظریف و نحیف مدرسه تزریق شود یا اینکه این شش زیرنظام در هم‌آمیخته و در قالب یک محتوا و بسته درهم تنیده و یکپارچه وارد مدرسه شود؟
2. مدرسه امروز باید چه شاکله و نظامی داشته و از چه قابلیت‌ها و از چه سیستم عامل هوشمندی برخوردار باشد تا بتواند برنامه‌های تحولی که برگرفته و ملهم از شش زیرنظام است را محقق سازد؟
3. آیا سیستم عامل موجود مدرسه قادر است این حجم از برنامه‌های تحولی «لود شده» را «آپلود» کند؟
4. ملاک‌ها، نشانگرها و شواهد کمی و کیفی یک مدرسه تراز سند تحول چیست؟
5. چگونه میشود به کمک ملاک‌ها، نشانگرها و شواهد کمی و کیفی مدرسه تراز سند، سیستم عامل آن را به روزآوری مستمر کرده و ارتقا داد؟
مع‌الوصف، مدرسه تراز سند تحول بنیادین «نظام و سیستمی است هوشمند ، که قابلیت و ظرفیت اجرا و اکران برنامه‌های تحولی یکپارچه و درهم تنیده را دارد» بر مبنای این تعریف، مدرسه تراز سند تحول، مدرسه‌ای است که باید ابتدا احیا شود تا مهیا، بیدار شود تا تیمار، تغییر یابد تا تعمیر، تشنه شود تا سیراب، کاسته شود تا انباشته ، قابل شود تا قادر، یادگیرنده شود تا یاددهنده، ارگانیک شود تا مکانیک، آشوبناک شود تا تابناک. تا بدینسان بشکنیم یک کم ، سکوت مرگبارش را.
و اما چند پیشنهاد :
1 مدرسه باید به سان یک نظام اجتماعی، (دارای ذهن و سیستم عامل هوشمند با قابلیت‌های گوناگون)، احیا شده تا قادر باشد مقتضیانه در قالب یک برنامه یکپارچه و درهم تنیده، تحت عنوان «برنامه‌های تحولی مدرسه‌ای» انتظارات را برآورده سازد. تعریف و تدوین «برنامه‌های تحولی مدرسه‌ای» یعنی نگاه یکپارچه، درهم تنیده و برخاسته از کلیت برنامه های زیرنظام‌های ششگانه ؛ نه در قالب های تفکیک شده در شش زیرنظام با رویکرد مکانیکال و خطی و از بالا به پایین؛
2. طراحی ساختار و شاکله جدیدی از مدرسه با نگاه و تأکید بر ارتقای سیستم عامل مدرسه و به روزآوری مستمر آن (در باب رویه‌ها، روش‌ها، فرایندها، اندازه، فناوری، نیروی انسانی، رهبری و مدیریت، قدرت تصمیم‌گیری، مشارکت‌جویی، ارتباط با جامعه محلی و ...)؛
3 . تجهیز و تمهید مدیران و رهبران مدارس به مثابه صاحبان فرایندهای مدرسه، در گسترش و ایجاد این باور که نتیجه و بازده، محصول فرایند و مرهون ورودی است و لذا باید در دستیابی به نتایج و بازده مفید و موثر، فرایندها را اصلاح و بهبود بخشیده و در اندیشه و عمل، به «تفریق موانع»(موانع ساختاری، قانونی، نگرشی، حقوقی)، به جای «تزریق منابع» اهتمام ورزیده و باور کنند که همه چیز پول نیست.
ورزیده و باور کنن د که همه چیز پول نیست .
4 . تدوین ملاک‌ها، نشانگرها و شواهد کمی و کیفی اثرگذار در مدرسه تراز سند تحول و ارزیابی آن بر همین اساس.
***
در اصطلاح مازنی، «کل» به بزکوهی زیبا با شاخ‌های بلند و قامت رشید میگویند که پیشاهنگ و پیشتاز بقیه بزهای کوهی است. «ورنگاه» نیز دره و میدان‌گاهی است که در آن صدای دلنشین و آشنای کَل همان بز کوهی شنیده میشود. بنابراین، کلاونگاه یعنی محل طنین و شنیده شدن آواز خوش و دلنشین کَل.
کلاونگاه هم‌اکنون نام روستایی است زیبا و خوش آب و هوا، که در ییلاقات بخش بلده از شهرستان نور مازندران واقع است و اکنون استعاره ای برای این یادداشت شده است.
انتهای پیام/