به گزارش مشرق، پویش مردمی انتخاب بهترین‌های دفاع‌مقدس ماه گذشته آغاز شد و در آن 15 عنوان کتاب، 5 نویسنده مرد و 5 نویسنده زن در معرض آرای مردمی قرار گرفتند که در نهایت با انتخاب مردم، یک کتاب، یک نویسنده مرد و یک نویسنده زن از سوی انتشارات سوره مهر به عنوان بهترین‌های دفاع‌مقدس معرفی شدند. به گزارش «وطن‌امروز»، در این پویش حمید حسام به عنوان بهترین نویسنده مرد، بهناز ضرابی‌زاده به عنوان بهترین نویسنده زن و «دختر شینا» به عنوان بهترین کتاب دفاع‌مقدس از نظر مردم و مخاطبان سوره مهر انتخاب شدند؛ انتخاب‌هایی که «همدانی» بودن وجه مشترک آنهاست و در هر 3 بخش نویسندگان همدانی گوی سبقت را از سایرین ربوده‌اند، البته این انتخاب‌ها تنها بین آثار انتشارات سوره مهر بوده و بدیهی است سایر انتشارات دفاع‌مقدس نیز آثار درخور و پرمخاطب فراوانی را در این حوزه دارا هستند.
حمید حسام، جنگ با بوی داستان
حبیب احمدزاده، احمد یوسف‌زاده، سیدقاسم یاحسینی، گلعلی بابایی و حمید حسام در زمره نامزدهای بهترین نویسنده مرد دفاع‌مقدس قرار داشتند که در نهایت حمید حسام توانست در این پویش به عنوان بهترین نویسنده مرد انتخاب شود. حسام متولد 1340 است. سردار جنگ، جانباز، فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد ادبیات فارسی دانشگاه تهران یا هر چیز دیگر، می‌تواند بخشی از وجوه او را معرفی کند؛ شخصیتی نظامی که قدم در راه نویسندگی گذاشته است و قلم داستان‌گو و تعهدش به دفاع‌مقدس، آثار درخشان و قابل توجهی را در این عرصه خلق کرده است. تمایز آثار حسام در این زمینه تا جایی بوده که کمتر نظیر او نویسنده‌ای بتوان پیدا کرد که رهبر انقلاب بارها از کتاب‌های او مثال به میان آورند و با قصه‌های این کتاب بغض کنند. آنگاه که در برهه‌ای رهبری به دفعات با بغض از اصطلاح «سیم خاردار نفس» یاد می‌کردند. سوژه‌های کتاب‌های حمید حسام برای مخاطبانش قهرمان شده‌اند تا جایی که وقتی «علی خوش‌لفظ» راوی کتاب «وقتی مهتاب گم شد» به ملکوت اعلا می‌پیوندد، خیل کثیری از همشهریانش او را تا خانه ابدی بدرقه می‌کنند، حال آنکه اگر حسام داستان خوش‌لفظ را می‌شنید و دست روی دست می‌گذاشت و سراغ روزمرگی‌های خود می‌رفت، اکنون در بی‌خبری ما گنجینه‌ای دیگر از تاریخ قهرمان‌پرور ایران به دل خاک سپرده می‌شد. حمید حسام با کتاب خاطره‌نگاری «غواص‌ها بوی نعنا می‌دهند» به دنیای ادبیات داستانی پا گذاشت. «راز نگین سرخ» دیگر کتابی است که او در سال 78 در قالب رمان به بازار فرستاد. کتاب‌های «آب هرگز نمی‌میرد»، «بچه‌های ممدگره»، «پوتین‌های آشنا»، «خداحافظ سالار»، «دلیل»، «راز نگین سرخ»، «فقط غلام حسین باش»، «نردبانی برای چیدن تاریخ»، «عطر شب‌بوها»، «وقتی مهتاب گم شد» و... از جمله آثار درخشان او است.
بهناز ضرابی‌زاده، روی زنانه جنگ
در میان نامزدهای زن نیز بهناز ضرابی‌زاده، گلستان جعفریان، معصومه سپهری، مهناز فتاحی و راحله صبوری حضور داشتند که ضرابی‌زاده توانست به عنوان بهترین نویسنده زن دفاع‌مقدس از نگاه مردم معرفی شود. ضرابی‌زاده، نویسنده کتاب پرمخاطب «دختر شینا» است که به عنوان برترین کتاب نیز انتخاب شده است. این نویسنده همدانی در سال 1347 به دنیا آمد. او هم‌اکنون کارشناس مسؤول آفرینشهای ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است اما آثار درخشانش در حوزه ادبیات پایداری باعث شده بارها قلم او مورد تحسین رهبر انقلاب قرار بگیرد و تقریظ ایشان بر آثار ضرابی‌زاده ماندگار شود. علاوه بر «دختر شینا»، ضرابی‌زاده آثاری چون «مرغ شل»، «آن روز سه‌شنبه بود»، «سیب آرزو»، «گنجشک سبز و آبی»، «آدم برفی»، «بابای 9 سالگی»، «محله حاجی» و «گلستان یازدهم» را به رشته تحریر درآورده است. ضرابی‌زاده پیش از این در گفت‌وگو با «وطن امروز» پیرامون پرداختن به مساله همسران شهدا اظهار داشت: «به نظرم پرداختن به مساله همسران شهدا تکرار نیست، هرگز تکرار نیست، یعنی حتی اگر یک رویداد برای 2 نفر اتفاق افتاده باشد و این 2 نفر بخواهند درباره این رویداد صحبت کنند، هرکس چون از منظر خودش به این رویداد نگاه می‌کند، نوع تعریف و بیانی که از آن دارد متفاوت است، یعنی 2 نوع خاطره متفاوت پیدا می‌کند. منظورم این است که زاویه دید منظر نگاه شما با دیگران خیلی فرق خواهد کرد و به نظرم اگر به این شرایط برسیم که هر فردی به بیان خاطره با شیوه مخصوص به خودش بپردازد و نه شیوه‌ای که بقیه در کتاب خود پرداخته‌اند، در آن صورت شاهد آثار جذابی خواهیم بود. تلاشم همیشه همین است تا در کارها و آثاری که خلق می‌کنم شخصیت و ماهیت راوی محفوظ بماند و این برای من بسیار مهم بوده و هست».
دختر شینا، بالاتر از همه
در میان 15 کتاب منتخب، «دختر شینا» به قلم بهناز ضرابی‌زاده به عنوان برترین کتاب دفاع‌مقدس معرفی شد. آثار منتخب از این قرارند: «دا»، «دختر شینا»، «آن بیست‌وسه نفر»، «گلستان یازدهم»، «بابانظر»، «پایی که جا ماند»، «کوچه نقاش‌ها»، «همپای صاعقه»، «شطرنج با ماشین قیامت»، «خداحافظ سالار»، «عصرهای کریسکان»، «نورالدین پسر ایران»، «همه سیزده سالگی‌ام»، «در کمین گل سرخ» و «وقتی مهتاب گم شد». دختر شینا خاطرات قدم‌خیر محمدی، همسر سردار شهید حاج ستار ابراهیمی است. این کتاب، زندگی‌نوشت عاشقانه یک دختر روستایی است که در حال و هوای روزهای جنگ می‌گذرد و به‌رغم تعلق به ادبیات پایداری و جنگ، اثری است که عین زندگی را با تمام سختی‌ها و خوشی‌هایش، روایت می‌کند. یکی از جذاب‌ترین بخش‌های این کتاب ماندگار که قبل از هر چیز توجه خواننده را به خود جلب می‌کند عنوان آن است؛ «شینا» در حقیقت به زبان کودکانه دختر قدم‌خیر، همان شیرین جان، مادر راوی است و «دختر شینا» یعنی قدم‌خیر محمدی. این عنوان رمزی است که با خواندن کتاب فاش می‌شود و انتخاب مناسب و متفاوتی برای کتابی با درون‌مایه جنگ و عشق است. این کتاب بارها تجدید چاپ شده است و به جهت پرمخاطب بودنش تیزر سینمایی متفاوتی برای آن تولید شد که بیش از همیشه این اثر مورد توجه قرار گرفت.
روی عاشقانه جنگ
در میان این آثار آنچه بیش از همه مشهود بوده، نقش پررنگ زنان در روایت دفاع‌مقدس است. علاوه بر اینکه بهترین کتاب نیز به اثر بهناز ضرابی‌زاده تعلق گرفت، در میان نامزدهای نهایی حداقل 5 اثر به صورت مستقیم روایت زنانه‌ای از دفاع‌مقدس داشتند که به قلم نویسندگان زن وارد بازار نشر شده بودند. شاید مفهوم جنگ بیش از همه یادآور خشونت، گلوله و مردان باشد و از همین رو جذابیت روایت جنگ به همین مقولات بازگردد، در حالی که در سال‌های گذشته روایت جنگ از نگاه لطیف زنان و سهمی که آنها در 8 سال دفاع‌مقدس داشته‌اند، بیش از همیشه مورد توجه و استقبال قرار گرفته است تا جایی که نه‌تنها این آثار در زمره پرفروش‌های ادبیات پایداری قرار دارند، بلکه رهبر انقلاب نیز در دیدار اخیر خود خطاب به مرتضی سرهنگی در این باره فرمودند: «زنان در خاطره‌نگاری و توصیف دقیق از وقایع دفاع‌مقدس، دارند گوی سبقت را از مردان می‌ربایند و این خیلی خوب است و من از شما سپاسگزارم و تلاش کنید که این روند ادامه داشته باشد». جذابیت‌های روایت زنانه از جنگ، حمایت رهبری و اقبال فراوان مخاطبان از این گونه آثار باعث شده است تا یادگاران شهدا، یعنی همسران‌شان بیش از پیش نسبت به روایت خاطرات‌شان اقناع شده باشند؛ پدیده‌ای که در دهه‌های گذشته مرسوم نبوده و اکنون روی عاشقانه جنگ به روایت زنان توانسته است بُعد جدیدی از دفاع‌مقدس را در ادبیات پایداری متبلور کند، اتفاقی که رهبر انقلاب از آن تمجید کرده و خواستار تداوم آن شده‌اند.
*وطن امروز