روزنامه جامجم: دنیای ۷۰ سال پیش را در نظر بگیرید؛ آن زمان در سراسر این کره خاکی در مجموع ۳۴ میلیون خودرو وجود داشت؛ اما حالا این عدد را بیش از یک میلیارد خودرو تخمین میزنند. این یعنی اکنون برای هر هفت تا هشت انسان زنده دست کم یک خودرو در جهان وجود دارد. ۷۰ سال پیش استانداردهای ایمنی ساخت خودرو مانند امروز تدوین نشده بود و شاهد حضور خودروهای متنوع با انواع امکانات رفاهی و پیشرفتهای فناورانه هم نبودیم.
در این شرایط نابرابر برای مقایسه وضع خودروها در گذشته و امروز اگر بخواهیم در میان انبوه خودروهای تولید شده در طول تاریخ بهترینها را انتخاب کنیم، نه کار راحتی پیش رو داریم و نه خیلی منطقی بهنظر میرسد. زیرا در تمام این سالها با عبور کاروان دانش و فناوری از مسیر پرپیچ و خم پیشرفت، مقیاس سنجش و انتخاب با چالشهای زیادی روبهرو میشود.
اما اگر بخواهیم مواردی مثل آمار فروش، رضایتمندی مصرفکنندگان، مصرف سوخت، آلایندگی و مواردی از این دست را در نظر بگیریم، شاید راحتتر بتوانیم به جمعبندی مشخصی برای قضاوت در مورد بهترین خودروهای تاریخ برسیم. در ادامه به بررسی ده خودرو از میان صد خودرویی میپردازیم که روزنامه دیلیتلگراف به عنوان بهترینهای تاریخ خودرو معرفی کرده است.
تریومف تیآر ۲ Triumph TR۲
خودروی اسپرتی است که توسط شرکت استاندارد موتور انگلستان و در فاصله سالهای ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۴/ ۱۹۵۳ تا ۱۹۵۵ تولید شد. این خودروی ۱۲ سیلندر ۰/۲ لیتری به سیستم کاربراتور دوقلو مجهز و بدنه آن نیز روی یک شاسی جداگانه و یکپارچه تعبیه شده بود. حداکثر سرعت این خودرو ۱۷۲ کیلومتر در ساعت بود و شتاب صفر تا ۱۰۰ آن نیز ۱۲ ثانیه ثبت شده است.
مصرف سوخت آن نیز ۲/۸ لیتر در هر صد کیلومتر بود. طبق اعلام مجله اوردرایو Overdrive)) تریومف رودستر تیآر ۲ جزو ارزانقیمتترین خودروهای اسپرت انگلیسی بود و شاید همین مساله سبب شده تا بتواند با ثبت رکورد ۸۶۳۶ دستگاه تولید به یکی از پرفروشترین خودروهای اسپرت تبدیل شود.
اپل جیتی Opel GT
جیتی اولین اپل اسپرتی بود که به عنوان یک خودروی ورزشی با ظاهر اسپرت طراحی و سال ۱۳۴۴/ ۱۹۶۵ در پاریس و فرانکفورت معرفی شد. در واقع بخش زیادی از قطعات اپل جیتی با کدت بی (Kadett B) مشترک بود و توسط پیمانکار در فرانسه و Lotz طراحی و ساخته میشد. اگرچه دوران نسل اول جیتی به شش سال محدود بود، اما پس از یک وقفه ۳۴ ساله به عنوان مدل جدیدی در سال ۱۳۸۶/ ۲۰۰۷ دوباره به چرخه تولید بازگشت.
با این تفاوت که این نمونه در شهر ویلمینگتون، آمریکا تولید میشد و تولید آن تا سال ۱۳۸۸/ ۲۰۰۹ ادامه پیدا کرد. اپل جیتی موتوری با قدرت ۶۷ اسب بخار داشت و از مجهزترین تولیدات آن زمان به حساب میآمد. طراحی داخلی اپل جیتی به صورتی بود که فضای داخل آن بسیار بزرگ بهنظر میرسید. حتی برای افرادی که قد بلندتر از ۱۸۳ سانتی متر داشتند هم بسیار راحت و مناسب بود. این مدل در سالهای ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۲/ ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۳ به تعداد ۱۰۳ هزار و ۴۶۳ دستگاه تولید و فروخته شد.
آئودی ۸۰ Audi ۸۰
این خودرو یک سدان (سواری صندوقدار) جمع و جور شهری بود که در چهار نسل و بین سالهای ۱۳۴۵ تا ۱۳۷۵/ ۱۹۶۶ تا ۱۹۹۶ در مجموعه خودروسازی آئودی (زیرمجموعه گروه فولکسواگن آلمان) تولید میشد. محبوبیت این خودرو بهقدری بالا بود که شرکت آئودی پلتفرم سری ۸۰ را با فولکس واگن پاسات که از سال ۱۳۵۲ تا ۱۳۶۵/ ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۶ تولید میشد به اشتراک گذاشت. اما پاسات هیچ گاه نتوانست موفقیت برادر خود را تکرار کند.
نمونههای اولیه این خودرو که حجم موتوری برابر با ۳۹۹/۱ لیتر داشت و کاربراتوری نیز بود، قدرتی حدود ۸۳ اسب بخار داشت. با توسعه و تغییراتی که در این خودرو ایجاد شد آخرین نسل آئودی ۸۰ با موتور ۹۸۴/۱ لیتر و ۱۳۳ اسب بخار به بازار عرضه شد که در این نمونه دیگر نشانی از سیستم کاربراتور دیده نمیشد و همانند بیشتر خودروهای هم نسل خود از سیستم امپیافآی (MPFI) بهره میبرد که با بنزین کار میکردند. البته ناگفته نماند که نمونههای این خودرو با سوخت دیزل نیز تولید میشد که در برخی بازارها با استقبال فراوانی روبهرو شد.
دایملر دابل - سیکس Daimler Double-Six
یکی از خودروهای معروف که توانست سالهای متوالی خود را روی خط تولید شرکت جگوار نگه دارد و همواره دوستدارانش را از لذت سواری بینصیب نگذارد دایملر دابل - سیکس است. اولین نمونه این خودرو که سال ۱۳۰۵/ ۱۹۲۶ به بازار معرفی شد و تولیدش تا چهار سال ادامه داشت، موتور ۱/۷ لیتری داشت که در نوع خود یک غول به تمام معنا به شمار میرفت.
اما جثه بزرگ این خودرو در ادامه تولید سیر نزولی داشت و موتور آن نیز دستخوش تغییر و سبکسازی گردید. به طوری که نسلهای بعدی آن تا سال ۱۹۳۷ به حجم موتور ۵/۶ لیتر تنزل پیدا کرد. نمونه امروزیتر این خودرو که بین سالهای ۱۳۵۱ تا ۱۳۷۶/ ۱۹۷۲ تا ۱۹۹۷ تولید میشد با حفظ ظرفیت و قدرت موتور با ظاهری امروزی به بازار عرضه شد که هیچ شباهتی با نسخههای کلاسیک قبلی خود نداشت.
این خودرو در تمام طول حیات خود یکی از لوکسترینها در نوع خود به شمار میرفت و شانس این را داشت که در چند نوبت به ایران وارد شده و در جادههای ایران تردد داشته باشد. هنوز هم میتوان تعدادی از آنها را در خیابانها دید.
بامو ایکس ۵ (ای ۵۳) (BMW X۵ (E۵۳
باموای ۵۳ نسل اول ایکس ۵، کراساوور لوکس با اندازه متوسط (یا SUV) است. این محصول از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۵/ ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۶ تولید میشد.ای ۵۳ در حالی ساخته شد که بامو همچنان مالک لندرور بود و به همین دلیل بسیاری از مؤلفهها و طراحیهای این محصول همچون سیستم مدیریت موتور و سیستمهای الکترونیکی، عملکرد رادیویی، سیستم ناوبری و تلویزیون و سیستم ارتباطی آن با لندرور ال ۳۲۲ (L۳۲۲) مشترک است.
بر خلاف مدلهای رنجرور، ایکس ۵ (X۵) به عنوان خودرویی جادهای - اسپرت طراحی شده است و قابلیتهای خارج از جاده آن به طور قابل توجهی کمتر از لندرور است. طبق گزارشها بامو تلاش زیادی کرد تا مطمئن شود از ایکس ۵ به جای یک خودروی شاسیبلند یا SUV (وسیله نقلیه جادهای - ورزشی) به عنوان یک خودروی اسایوی (SAV یا وسیله نقلیه ورزشی) یاد شود. با این که ایکس ۵ خودروی چهار چرخ متحرکی بود، اما بامو از همان ابتدا تصمیم گرفت تا ۶۲ درصد گشتاور موتور را به چرخهای عقب اختصاص دهد.
آویونس وویسین سی ۲۸ آئرواسپرت Avions Voisin C۲۸ Aerosport
گابریل وویسین از دانشمندان بزرگ اوایل قرن بیستم بود. او که مکانیک، مهندس، معمار و متخصص آئرودینامیک بود علاقه زیادی به هوانوردی و صنعت حمل و نقل داشت؛ تا جایی که ادعا میکرد اولین هواپیمای خود را سال ۱۲۸۱/ ۱۹۰۲ یعنی یک سال قبل از اولین پرواز برادران رایت ساخته است. وی سال ۱۲۸۳/ ۱۹۰۴ یک کارخانه هواپیماسازی با برادرش چارلز تاسیس کرد و موفق شد در طول جنگ جهانی اول ده هزار هواپیما تولید کند. اما بعد از جنگ، فروش و رونق این شرکت کاهش پیدا کرد؛ به همین خاطر وویسین تلاش کرد وارد صنعت خودروسازی شود.
خودروهای ساخت شرکت وویسین از لحاظ فنی بسیار پیشرفته بودند و به همین دلیل خیلی زود به شهرت رسیدند. تمام خودروهای این شرکت از موتورهای Knight یا Sleeve Valve استفاده میکردند که بسیار بیصدا و آرام بودند، اما مصرف روغن زیادی نیز داشتند.
سی ۲۸ (C۲۸) که سال ۱۳۱۴/ ۱۹۳۵ معرفی شد، آخرین خودروی قابل توجه شرکت وویسین به شمار میرود. این خودرو به موتور ۳/۳ لیتری شش سیلندری مجهز بود که ۱۰۲ اسب بخار قدرت داشت. همچنین ترمزهای هیدرولیکی نیز داشت که همه این امکانات سی ۲۸ را به یکی از سریعترین و لوکسترین خودروهای زمان خود تبدیل کرده بود. سال ۱۳۹۳ و به دلیل رکود اقتصادی بزرگ قبل از جنگ جهانی دوم وویسین ورشکسته و تعطیل و تولید سی ۲۸ نیز متوقف شد.
لانچیا لامبدا Lancia Lambda
این خودروی کلاسیک ایتالیایی که در نوع خود و در زمانهاش خودرویی نوآورانه به حساب میآمد بین سالهای ۱۳۰۱ تا ۱۳۱۰/ ۱۹۲۲ تا ۱۹۳۱ تولید شد. لانچیا لامبدا اولین نمونهای بود که دارای بدنه یکپارچه و مقاوم در برابر بار بود و مانند دیگر همدورهایهای خود در دو نوع سقف فلزی و سقف پارچهای به بازار عرضه شد. لامبدا همچنین جزو اولین نمونههایی بود که از سیستم تعلیق مستقل بهره میبرد و وینچنزو لنسیا که طراح و سازنده آن به شمار میرفت برای این خودرو یک کمکفنر منحصر به فرد اختراع کرده بود.
نکته قابل اشاره در مورد لانچیا لامبدا این بود که به ترمز چهار چرخ بینظیری نیز مجهز شده بود. موتور این خودرو نیز در نوع خود بینظیر بود؛ زیرا از آلیاژ تمام آلومینیوم ساخته شده بود و هر دو سیلندر آن نیز با یک میللنگ به حرکت درمیآمد. از این خودرو در همان مدت محدود چیزی حدود ۱۱ هزار و ۲۰۰ دستگاه تولید و به فروش رسید که همین نکته میزان موفقیت و اقبال این خودرو را به خوبی نشان میدهد.
بیوک ریویرا Buick Riviera
خودروی لوکس آمریکایی است که از سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۷۸/ ۱۹۶۳ تا ۱۹۹۹ به استثنای سال ۱۳۷۳/ ۱۹۹۴ در شرکت بیوک تولید و به بازار عرضه شد.
این خودرو که به عنوان اولین محصول برای ورود جنرال موتورز به بازار خودروهای لوکس به شمار میآید، خیلی زود مورد تحسین منتقدان و همچنین مصرفکنندگان قرار گرفت. پلتفرم اصولی و محبوب این خودرو خیلی زود روی مدلهایی همچون اولدزمبیل تورنادو و کادیلاک الدورادو قرار گرفت که آنها هم توانستند بازار خوبی برای خود به دست بیاورند.
هرچند ظاهر ریویرا در مدلهای اولیه خود شاهد تغییر چشمگیری نبود؛ اما در نسلهای پنجم به بعد هم از نظر ظاهر و طراحی و هم از نظر امکانات رفاهی دچار تغییرات زیادی شد. طبق آمار منتشر شده در مجموع یک میلیون و ۱۲۷ هزار و ۲۶۱ دستگاه از این خودرو به تولید رسید و شرکت جنرال موتورز برای زنده نگه داشتن نام ریویرا در نمایشگاههای خودرو ۲۰۰۷ و ۲۰۱۳ دو خودروی مفهومی را به مردم معرفی کرد.
فاسل وگا اچکی ۵۰۰ Facel Vega HK۵۰۰
فاسل وگا خودرویی فرانسوی بود که بین سالهای ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۸/ ۱۹۵۴ تا ۱۹۵۹ تولید میشد و توانست موفقیت چشمگیری به دست بیاورد. نمونه ابتدایی آن که ظاهری تجملاتی داشت برای چهار سال پرچمدار اشراف فرانسوی بود و اشتیاق آنها باعث شد سازندگان فاسل وگا نمونه بعدی را با تغییرات بیشتری روانه بازار کنند. اچکی ۵۰۰ به یک موتور V۸ ساخت کرایسلر مجهز بود که با حجم ۸/۵ لیتر میتوانست ۳۳۵ اسب بخار قدرت تولید کند.
حداکثر سرعت این خودرو نیز ۲۳۷ کیلومتر بود که در آن زمان برای خود رقم قابل ملاحظهای به شمار میرفت. همچین شتاب صفر تا ۱۰۰ آن نیز در حدود ۵/۸ ثانیه بود که باز هم علاوه بر لوکس بودن، قابلیت سرعت را نیز به آن اضافه کرده بود. سیستم ترمز دیسکی ابتدا به صورت اختیاری روی این خودرو نصب میشد که در فروردین ۱۳۳۹/ آوریل ۱۹۶۰ جنبه استاندارد و اجباری پیدا کرد.
مازراتی بورا Maserati Bora
یک خودروی کوپه دوصندلی میانرده است که در شرکت مازراتی از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷/ ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۸ طراحی و تولید شد. اندکی پس از آن که در سال ۱۳۴۷/ ۱۹۶۸، سیتروئن علاقهمند شد مدیریت مازراتی را در دست بگیرد مفهوم خودروی اسپرت دوصندلی میانرده شکل گرفت. لامبورگینی و دتوماسو که قبلا شرکتهای میورا و مانگوستا را در اختیار داشتند و با نام تجاری فراری به شهرت رسیده بودند تصمیم گرفتند محصول اسپرت خود را توسعه دهند.
در همین حال بود که مازراتی برای طراحی خودروی خود دست به دامان ایتالدیزاین شد و سه سال بعد مازراتی بورا متولد گردید. همانند دیگر ابرخودروهای ایتالیایی، بورا نیز یک نمونه دوسرنشین موتور وسط بودکه به یک موتور V۸ مجهز شده بود و با داشتن حجم ۷/۴ لیتر، قدرتی در حدود ۲۸۸ اسب بخار داشت. طبق اعلام رسمی وبگاه مازراتی، بورا دارای حداکثر سرعت ۳۰۰ کیلومتر در ساعت است. از این ابرخودرو ۵۶۴ دستگاه تولید شد.