کاوش‌های چندین‌ساله موسسه شرقی در نیپور پس از تقریبا سه دهه وقفه، از امسال و این‌بار با حضور یک باستان‌شناس ایرانی به عنوان مدیر اکتشاف از سر گرفته شد.
به گزارش خبر فوری به نقل از ایسنا، تحقیقات باستان‌شناسی و فلسفی چندین‌ساله موسسه شرقی در نیپور پس از یک وقفه نزدیک به ۳۰ ساله از آوریل سال ۲۰۱۹ از سر گرفته شد و پس از بازنشستگی «مک‌گوایر گیبسون» در سال ۲۰۱۸، عباس علیزاده باستان‌شناس ایرانی به عنوان مدیر اکتشاف باستان‌شناسی نیپور منصوب شد.
در طی این وقفه چنددهه‌ای، تمام مناطق حفاری قبلی پر شده، محلِ کارگاه باستان‌شناسان در زمان مطالعات غارت شده و تمام ابزار و مبلمان غارت شده بود، اما هم‌اکنون خانه حفاری مرمت و مبله و وسایل لازم خریداری شده است.
ویرانه‌های شهر باستانی نیپور روی تپه‌ای با ارتفاع حدوا ۱۸ متری و مساحت یک مایلی در فاصله چندصد مایلی از جنوب شهر بغداد در کشور عراق واقع شده است. ایزدشهر نیپور «انلیل» یکی از خدایان بین‌النهرین و پسر آنو خدای بزرگ سومریان است.
نیپور گرچه هیچ‌گاه شهری سیاسی نبوده اما از اهمیت مذهبی فراوانی برخوردار بوده و به نوعی به حکومت سلطنتی در بین‌النهرین مشروعیت می‌داده است. این شهر که حدود پنج‌هزار سال قبل از میلاد محل زندگی بوده، نقش مهمی در توسعه یکی از اولین تمدن‌های بشری داشته است.
آمریکایی‌ها بیش از ۱۰۰ سال است که کاوش در شهر نیپور را آغاز کرده‌اند و اولین‌بار در سال ۱۸۸۸، دانشگاه پنسیلوانیا اسپانسر اولین کاوش‌ها در بین‌النهرین شد. یکی از کارکنان اولین تیم باستان‌شناسی در نیپور، دکتر «رابرت اف. هارپر» است که چند سال بعد موسسه تحقیقاتی آشوریان را در دانشگاه شیکاگو تاسیس کرد. کاوش‌ها تا سال ۱۹۰۰ در نیپور ادامه یافت که به کشف بیش از ۳۰ هزار الواح باستانی با خط میخی و دیگر اشیا انجامید.
موسسه شرقی دانشگاه شیکاگو تحقیقات خود را درباره شهر نیپور در سال ۱۹۴۸ آغاز کرد و بیشتر تمرکز کاوش‌ها بر روی جنبه مذهبی شهر قرار گرفت که شهر نیپور وجهه تاریخی خود را مدیون آن است. کاوش لایه به لایه معبد و چندین خانه منجر به کشف هزاران لوح باستانی در این منطقه شد.
«مک‌گوایر گیبسون» از سال ۱۹۷۲ مدیریت پروژه اکتشاف در شهر تاریخی نیپور را با رویکردی جدید آغاز کرد و تمرکز خود را بیشتر بر روی بخش مسکونی و اداری شهر قرار داد که تا سال ۱۹۰۰ هرگز کاوش نشده بودند. از جمله مهم‌ترین اکتشاف‌های این دوره پیدا کردن لوحی از پلان شهر نیپور بود که قدمت آن به سال ۱۲۵۰ پیش از میلاد بازمی‌گشت. در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ نیز هزاران شی‌ء تاریخی برنزی، جواهرات، استوانه‌های مهر و موم‌شده و الواح گِلی و ظروفل سفالین کشف شد. استفاده از کامپیوتر نقشه‌برداری و ذخیره اطلاعات برای اولین‌بار در عراق در این کاوش‌ها صورت می‌گرفت.
حالا و پس از چند دهه وقفه در کاوش شهر تاریخی نیپور، تیم اکتشاف جدید این محوطه به مدیریت عباس علیزاده باستان‌شناس ایرانی، تمرکز خود را بر روی قسمت غربی محوطه با معماری دوره اشکانیان و خانه‌های کشف‌شده مربوط به اواخر دوره ساسانیان قرار داده است.
نمونه چراغ روغنی دوره اشکانیان در محوطه نیپور