خبرگزاری فارس ـ فائزه نجارزادگان: آلودگی هوا نفس مردم تهران را به شماره انداخته است. تعداد روزهای آلوده امسال نسبت به سال قبل بیشتر شده و کمیته اضطرار آلودگی هوا این روزها زیاد تشکیل جلسه می‌دهد. جلسه‌هایی که منتج به تعطیلی مدارس و اجرای طرح زوج و فرد از در منازل تهرانی‌ها می‌شود و هیچ کدام از راهکارها معضل آلودگی هوا در پایتخت را حل نمی‌کند.
به گفته شورای شهری‌ها روزانه 15 نفر در پایتخت به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند و تهران شهر ماشین و پارکینگ خودروها شده است و دیگر نه تنها شهری برای افراد معمولی نیست بلکه برای افراد معلول و سالمند نیز پیش‌بینی‌های درستی انجام نگرفته است.
هر چند وقت یک‌بار با آمدن مدیران جدید راهکار و طرحی نو برای مقابله با آلودگی هوا ارائه می‌شود که گاهی این راهکارها نه تنها موثر نیست بلکه سبب تشدید آلودگی هوا هم بوده است و مردم هم سرگردان از این طرح‌ها می‌شوند. از جمله طرحهای بحث برانگیز و چالشی اجرای طرح کاهش آلودگی هوا و حذف طرح زوج و فرد پس از 14 سال است.
طرح زوج و فرد اول تیر امسال به طور کامل از پایتخت خداحافظی کرد و حذف آن نتیجه تصمیم در شورای ترافیک تهران بود. شورایی که نمایندگانی از شهرداری، پلیس و استانداری دارد. به جای طرح زوج و فرد هم طرح کاهش آلودگی هوا رونمایی شد.
بر اساس طرح رونمایی شده تمام خودروهای پلاک تهران مجوز تردد رایگان به مدت ۲۰ روز در هر فصل از سال در محدوده زوج و فرد سابق را دارند و در صورتی که فردی بخواهد بیش از این ۲۰ روز در طول فصل وارد حلقه دوم محدوده مرکزی شهر شود، باید عوارضی معادل ۵۰ درصد بهای عوارض تردد در محدوده طرح ترافیک را بپردازد.
اما با وجود حذف طرح 14 ساله زوج و فرد، همزمان با تشدید آلودگی هوا دوباره اجرای آن مد نظر مسؤولان قرار می‌گیرد و شهروندان ملزم به اجرای آن می‌شوند و این سوال برای بسیاری از مردم پیش می‌آید که اگر طرح زوج و فرد خوب است چرا آن را حذف کرده‌اند و اگر بد چرا در زمان آلودگی هوا، اجرای آن را ابلاغ می‌کنند.
در مورد طرح جایگزین زوج و فرد شهرداری تبلیغات فراوانی کرد و مدیران حمل و نقل شهری از جمله پورسیدآقایی معاون سابق شهردار تهران سنگ این طرح را به سینه کوبید. از همان آغاز اجرای طرح موجی از انتقادات از سوی مردم و شورای شهری‌ها شکل گرفت و مخالفت‌ها با این طرح آنقدر زیاد شد که پورسیدآقایی بارها به دلیل آن تذکر گرفت و در صحن شورای شهر ملزم به پاسخ شد.
به طور کلی طرح ترافیک جدید تهران از ابتدای سال 97 اجرایی شد که برای اجرا در سال ۹۸ با تغییراتی همراه بود. محدوده طرح ترافیک به‌عنوان حلقه اول طرح ترافیکی پایتخت و محدوده زوج و فرد به‌عنوان حلقه دوم این طرح موسوم به محدوده کنترل آلودگی هوا به رسمیت شناخته شد و بر این اساس دیگر هیچ اهمیتی نداشت که پلاک یک خودرو زوج باشد یا فرد. چراکه تمام خودروها بر اساس ضوابط جدیدی از امکان تردد رایگان در محدوده مرکزی شهر استفاده می‌کنند.
محسن پورسید آقایی معاون سابق شهردار تهران معتقد بود طرح جدید ترافیک در سال 97 بسیار موفق عمل کرد چراکه آلودگی هوا در این سال نسبت به سال 96 با کاهش چشمگیری همراه بود. اما در این میان شهرداری به نقش شرایط جوی توجه نداشت چرا که امسال هم دقیقا همان طرح اجرایی شد ولی شهروندان نه تنها شاهد کاهش روزهای آلوده نبودند بلکه این روزهای نفس‌گیر افزایش یافت. آلودگی هوا امسال آنقدر تشدید شد که حتی چند روز پیش حناچی شهردار تهران تلویحا اعلام کرد که باید پایتخت تخلیه می‌شد البته شهردار تهران پس از انتشار این خبر در فضای مجازی و حواشی ناشی از ان مجبور به تکذیب آن شد.
فارغ از اینکه طرح کاهش آلودگی هوا یا همان طرح جایگزین زوج و فرد چقدر در کاهش ترافیک و آلودگی هوا تأثیر داشته است حالا موضوع اصلی حذف طرحی است که در زمان‌های اضطرار مدیران شهری و مسؤلان دست به دامن آن می‌شوند.
آزمون و خطای طرحهای اشتباه در شهرداری
الهام فخاری عضو شورای اسلامی شهر تهران از منتقدین پر و پا قرص طرحهای ترافیکی شهرداری است.
وی با بیان اینکه این روزها تهران و تهرانی ها از آلودگی هوا رنج می‌برند،گفت: طرح ترافیک جدید نه تنها گره از آلودگی هوا باز نکرد بلکه درآمدهای شهرداری تهران را هم کاهش داد آنهم درآمدی که قرار بود صرف امور نوسازی حمل و نقل عمومی تهران شد.
این عضو شورای شهر تهران بیان داشت: باید ارزیابی شود که چرا پلیس راهور که همکار اصلی شهرداری تهران بود امروز در همکاری با شورای شهر و مدیریت شهری مردد شده است.
فخاری گفت: به نظر می رسد دو سال آزمون و خطای طرحهای اشتباه در رابطه با آلودگی هوا باعث شده است که امروز آن همکاری لازم امروز صورت نگیرد.
طرح زوج و فرد ترافیک و آلودگی را کاهش می‌دهد
پلیس هم که قبلا موافق طرح ترافیک شهرداری بود اکنون موضع متفاوتی دارد. نکته‌ای که الهام فخاری عضو شورای شهر هم بدان توجه کرده است. سردار محمدرضا مهماندار رئیس پلیس راهور پایتخت گفت: در روزهای عادی شاهد حجم بالای تردد خودروها در معابر، میادین و به خصوص بزرگراه‌های پایتخت هستیم؛ در بزرگراه‌ها به دلیل تردد زیاد خودروها، ترافیک سنگینی را در برخی مقاطع شاهدیم؛ ترافیک، توقف بیشتر وسایل نقلیه و در ادامه آلودگی را بدنبال دارد.
وی با بیان این مطلب که با اجرای محدودیت زوج و فرد در روزهای آلوده به دنبال کاهش تردد در معابر پیرامونی طرح‌ها هستیم، گفت: در روزهای گذشته وقتی شاخص آلودگی هوا به مرحله اضطرار رسید طرح زوج و فرد را از در منازل به مرحله اجرا گذاشتیم تا تعداد خودروهای موجود در سطح معابر بخصوص بزرگراه‌ها کاسته شده و در ادامه ترافیک کمتر شود؛ مزیت اجرای این محدودیت، سرعت بالاتر خودروها در بزرگراه‌ها، توقف کمتر و در نتیجه کاهش آلودگی بوده است.
سردار مهماندار خاطرنشان کرد: اجرای طرح زوج و فرد از در منازل در مواقع آلودگی هوا به معنای اجرای یک فاز اضافه‌تر بر محدودیت‌های موجود در معابر از جمله طرح ترافیک و طرح کاهش آلودگی است.
بررسی تقصیر طرح زوج و فرد در آلودگی هوا
انوشیروان محسنی‌بندپی استاندار تهران هم هرچند اعلام کرده مقصر اصلی آلودگی هوا طرح ترافیک و زوج و فرد تهران نیست ولی در کمیته اضطرار آلودگی هوا برای کاهش مشکل آلودگی اجرای همین طرح را تأیید می‌کند.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا طرح ترافیک و زوج و فرد جدید موجب افزایش آلایندگی‌های هوا شده است، گفت: این موضوع هنوز ثابت نشده است ولی ما بررسی‌های لازم را درباره منشا آلودگی هوا در روزهای گذشته انجام داده‌ایم و گزارش آن را نیز اعلام خواهیم کرد ولی اینکه در شرایط فعلی مقصر اصلی آلودگی هوا طرح ترافیک و زوج و فرد تهران باشد درست نیست.
زوج و فرد از در منازل خوب ولی به روش قبل بد
زهرا نژادبهرام عضو شورای شهر تهران در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، درباره اجرای طرح زوج و فرد اظهار داشت: طرحی که براساس تصمیم کمیته اضطرار در زمان تشدید آلودگی هوا اجرا می‌شود، طرح زوج و فرد از در منازل است و با آن طرح زوج و فردی که پیش از این اجرا شده تفاوت دارد.
وی افزود: طرح زوج و فرد سابق در محدوده‌ای از شهر اجرا می‌شد، ولی طرح زوج و فردی که از در منازل اجرا می‌شود، مربوط به 700 کیلومتر از محدوده تهران است و براساس قانون، رانندگان اجازه ندارند خودروهای خود را از منازل خارج کنند.
نژادبهرام خاطرنشان کرد: حذف طرح زوج و فرد و جایگزین شدن طرح کاهش آلودگی هوا به جای آن براساس تصمیم شورای عالی ترافیک بوده است و براساس نظرسنجی‌های انجام گرفته، این طرح نتایج مؤثری را در کاهش آلودگی هوا و ترافیک داشته است.
زوج و فرد فقط مناسب برای روزهای بحران
محمد علیخانی عضو شورای شهر تهران در گفت‌وگو با خبرنگار شهری خبرگزاری فارس، درباره آلودگی هوا در پایتخت و اجرای طرح زوج و فرد اظهار داشت: به طور کلی این طرح برای مواقع اضطرار و بحران مناسب است ولی به نظرم اجرای دائمی آن غلط بوده و حذف آن گامی صحیح در مدیریت شهری به شمار می‌رود.
وی تصریح کرد: البته طرح جایگزین زوج و فرد یا همان طرح کاهش آلودگی هوا اشکالاتی دارد ولی این طرح براساس مصوبه شورای ترافیک تهران تصویب شده که از اتفاق، پلیس هم عضو آن است ولی شورای شهری‌ها عضو شورای ترافیک نیستند و تصمیمی در مصوبات آن ندارند و خود آن شورا می تواند در مصوبه خود تجدید نظر داشته باشد.
عضو شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه دائمی شدن طرح زوج و فرد غلط است، گفت: در برخی از کشورهای دنیا اجرای این طرح ابتدا دائمی شد و پس از آ‌نکه با موفقیت همراه نبود به طور کامل برداشته شد.
علیخانی تصریح کرد: به نظرم طرح زوج و فرد دائمی به نفع افراد پولدار است چرا که با خرید دو خودرو با پلاک متفاوت زوج و فرد می‌توانند در همه روزها در سطح شهر تردد کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که اگر شما عضو شورای عالی ترافیک بودید چه طرحی را اجرایی می کردید بیان داشت: سهم آلودگی خودروهای شخصی در آلودگی هوای تهران کمتر سایر آلاینده‌ها است. با اجرای تنها یک طرح نمی توان مشکل آلودگی هوای تهران را رفع کرد بلکه بسته ای از سیاست ها باید همزمان اجرایی شود تا این مشکل کاهش یابد.
عضو شورای شهر تهران افزود: با توجه به مدیریت پراکنده در کشور ما یک دستگاه مشخص مسئول مبارزه با آلودگی هوا نیست. در قانون هوای پاک ۹ دستگاه تکالیف و وظایفی در زمینه مبارزه با آلودگی هوا دارند که نام شهرداری میان آنها نیست. بنابراین اولین گام برای حل مشکلات شهری ایجاد مدیریت یکپارچه و یا مدیریت واحد شهری است و آنوقت می توان از یک دستگاه مشخص پاسخ خواست.
وی بیان داشت: شهرداری در کیفیت و یا استاندارد بودن خودرو یا بنزین نقشی ندارد. قانون بررسی این موضوع را برعهده اداره استاندارد گذاشته و آنها می توانند در این زمینه اظهار نظر کنند.
وی بر اجرای مدیریت یکپارچه شهری و توجه به آن اشاره کرد و بیان داشت: دستگاههای مختلف موقع آلودگی هوا می‌گویند مشکل به ما ربطی ندارد و معضل را بر گردن یکدیگر می‌اندازند و ناهماهنگی ها تنها با ایجاد مدیریت یکپارچه شهری برطرف می‌شود.
علیخانی تاکید کرد: در همه دنیا به ویژه در کشورهای توسعه یافته شهرداری در زمینه های مختلف مانند امنیت، آب و فاضلاب، گاز، آلودگی هوا، خدمات شهری و دیگر موضوعات پاسخگوست و در ازای اختیاری که به شهرداری داده‌اند از آنها مسئولیت می‌خواهند ولی در کشور ما اینگونه نیست.
عضو شورای شهر تهران به قانون هوای پاک اشاره کرد و گفت: در این قانون وزارت کشور، نفت، نیرو، صمت، اداره استاندارد و نیروی انتظامی و ... آمده است اما نامی از شهرداری نیامده است و در گزارش کمیسیون اصل 90 نیز که اردیبهشت امسال منتشر شد مشخص شده است که دستگاههای متولی چه اقداماتی انجام داده و چه کارهایی صورت نداده اند.
علیخانی درمورد طرحهای ترافیکی گفت: طرحهای ترافیکی باید با بسته‌ای از سیاست‌ها در نظر گرفته شود اینکه حلقه دوم طرح ترافیک را اجرا کنیم و بگویم مشکل حل شده است تنها یک ادعا محسوب می‌شود. البته همین ادعا باعث شد که همه تصور کنند مسؤولیت رفع آلودگی هوا با شهرداری است.
سرنوشت نامعلوم طرح ترافیک در تهران
در حال حاضر اختلاف بین شهرداری و پلیس بر سر موضوعات ترافیکی به اوج خود طی سال‌های اخیر رسیده و استعفای ناگهانی محسن پورسید آقایی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران هم حکایت از این موضوع دارد. پورسید آقایی دلیل استعفایش را خستگی مفرط از اجرای برنامه‌ها اعلام کرد و هر چند یوسف حجت مدیرعامل حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران با رویکرد مشابه جایگزین آن شد ولی سرنوشت طرحهای ترافیکی در پایتخت مشخص نیست و احتمال تغییر آن با موج دوباره انتقادات قوت گرفته است.
انتهای پیام/