به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، در بسیاری از کشورهای دنیا از گاز مایع به عنوان سوخت اتومبیل استفاده می‌شود. این سوخت از ترکیب دو هیدروکربن پروپان و بوتان با نسبت‌های مختلف (بسته به مکان و زمان استفاده) تشکیل شده است. به عنوان مثال در آمریکا بیش از 90 درصد ترکیب این سوخت پروپان بوده و به همین دلیل آن را با نام ترکیب اصلی یعنی «پروپان» می‌شناسند؛ اما در کشورهایی مثل ترکیه، گازمایع مخلوطی از پروپان و بوتان است و «اتوگاز» نامیده می‌شود.
به طور کلی ترکیه یکی از کشورهای پیشتاز در حوزه استفاده از گازمایع به عنوان سوخت خودروها بوده و استفاده از این سوخت از اوایل دهه 1980 موردتوجه سیاست‌گذاران ترک قرار گرفته است. بنابر گزارش انجمن جهانی ال.پی.جی (WLPGA) تا سال 2017 کره‌جنوبی بزرگترین مصرف کننده اتوگاز در دنیا بود؛ اما در سال‌های اخیر کشور ترکیه با رشد چشمگیری که در این زمینه داشته است، بزرگترین بازار استفاده از گاز مایع به عنوان یک سوخت پاک در خودروها را در اختیار گرفته است.
نمودار مصرف اتوگاز در ترکیه و تعداد خودروهایی که از آن استفاده می‌کنند در شکل 1 قابل مشاهده است.
در این راستا رضا رحیمی، کارشناس انرژی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس با اشاره به تجربه ترکیه در استفاده از گازمایع به عنوان سوخت خودروها گفت: «روند افزایش استفاده از اتوگاز در ترکیه از سال 1990 و با لغو ممنوعیت استفاده از این سوخت در خودروها آغاز شد. این روند رو به رشد بدون توقف ادامه یافت تا جایی که در سال 2009، ترکیه تنها کشوری در دنیا بود که مقدار مصرف اتوگاز در آن از مقدار مصرف بنزین بیشتر است».
وی در ادامه اظهار داشت: «نکته جالب توجه اینکه از سال 2010 تا 2018 مقدار مصرف اتوگاز ترکیه شیب بیشتری گرفته و 2 برابر شده است. در سال 2018 مقدار مصرف اتوگاز کشور ترکیه، به 3.28 میلیون تن رسید که در تعداد 4.7 میلیون وسیله نقلیه استفاده می‌شد. این تعداد خودرو از 10390 جایگاه عرضه اتوگاز سوخت‌گیری می‌کردند. جالب است بدانید 40 درصد خودروهای مسافری ترکیه از گاز LPG به عنوان سوخت استفاده می‌کنند».
* مزیت قیمتی استفاده از گازمایع به جای بنزین به عنوان سوخت خودروها
گزارش‌ها نشان میدهد مقدار مصرف اتوگاز در حمل و نقل ترکیه، 79 درصد از کل مصرف گاز مایع را شامل می‌شود. مقدار کل مصرف LPG در ترکیه 4.2 میلیون تن در سال است که تنها مقدار 917 هزار تن از آن در داخل تولید شده و بقیه از طریق واردات تأمین می‌شود. بنابراین با وجود اینکه ترکیه 3.3 میلیون تن در سال یعنی 78 درصد از مصرف داخلی گازمایع را از طریق واردات تامین می‌کند، اما باز هم استفاده از اتوگاز در این کشور در حال رشد است، زیرا قیمت LPG در بازار جهانی حداقل 150 دلار در هر تن ارزان تر از بنزین و سوخت دیزل است.
شکل 2 مقدار و سهم مصرف گازمایع بخش‌های مختلف در ترکیه در سال‌های 2005 و 2018 را نشان میدهد.
از مقدار کل مصرف اتوگاز ترکیه 7 درصد آن در تاکسی‌ها و بقیه در سایر خودروها استفاده می‌شود. اما پیش بینی می‌شود در سال‌های آینده روند استفاده تاکسی‌ها از LPG شیب بیشتری خواهد داشت؛ زیرا انتشار آلایند‌‌ه‌ها از این سوخت بسیار کمتر از بنزین و گازوییل است.
نمودار شکل 3 نسبت تعداد خودروهای سبک LPG سوز به تمام خودروهای سبک در ترکیه را در سال‌های 2014 تا 2018 نشان میدهد.
* تأثیر خودروهای LPG سوز بر کاهش آلودگی هوا در ترکیه
رضا رحیمی، کارشناس انرژی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس با اشاره به تاثیر استفاده از گازمایع در کاهش آلودگی هوا گفت: «یکی از دلایل اصلی ترغیب و تشویق دولت‌ها به استفاده از اتوگاز، مباحث مربوط به محیط‌زیستی است. زیرا تولید گازهای گلخانه‌ای و به ویژه آلاینده‌های مضر ناشی از سوختن اتوگاز، کمتر از بنزین بوده؛ فلذا استفاده از گازمایع به جای بنزین می‌تواند یکی از سیاست‌های کاهش آلودگی هوا برای دولت‌ها باشد».
وی در ادامه خاطرنشان کرد: «نتایج یک تحقیق در سال 2012 با موضوع اثرات خودروها برروی آلودگی در ترکیه نشان میدهد که میزان آلودگی در این کشور تا سال 2030 افزایش خواهد داشت؛ اما مقدار در طی این سال‌ها به دلیل افزایش خودروهای LPG سوز، در یک سطح مانده و افزایش نخواهد یافت».
*سیاست‌های تشویقی ترکیه برای استفاده از اتوگاز
بررسی‌ها نشان میدهد بسیاری از خودروسازها در ترکیه، خودروهای پایه گازسوز (از نوع LPG) عرضه می‌کنند و بسیاری از فروشندگان نیز برای جذب مشتری بیشتر و جلب رضایت آنها، با مراکز تبدیل خودرو به گازسوز قرار دادهایی منعقد می‌کنند تا مشتری بتواند پس از خرید اتومبیل، آن را به دوگانه سوز با سوخت گاز مایع تبدیل کند.
رشد استفاده از گاز مایع در خودرو در کشور ترکیه، ناشی از سیاست‌های اجتماعی و مالیات کم اتوگاز یوده که یک سیاست تشویقی برای ترویج استفاده از LPG به عنوان سوخت جایگزین بنزین و گازوییل است. همچنین به گزارش WLPGA بزرگترین انگیزه رانندگان ترکیه‌ای برای استفاده از گاز مایع، قیمت پایین آن نسبت به سایر سوخت‌ها است. در جدول 1 قیمت LPG، گازوییل و بنزین نشان داده شده است.
در مجموع بررسی تجربه ترکیه در استفاده از گازمایع به جای بنزین به عنوان سوخت خودروها نشان میدهد که یکی از دلایل توسعه گازمایع در این کشور، قیمت کمتر این سوخت نسبت به بنزین است. همچنین توسعه استفاده از گاز مایع برخی از چالش‌های زیست محیطی این کشور را نیز حل کرده است. در نتیجه ترکیه با اتخاذ سیاست‌های تشویقی توانسته است طی بازه زمانی 8 ساله گازمایع را جایگزین بنزین در خودروها کند.
انتهای پیام/