سرویس جهان مشرق - روز جمعه مردم عراق بعد از اقامه نماز جمعه در شهرهای مختلف این کشور از جمله «بغداد»، پایتخت عراق، در تظاهراتی میلیونی شرکت کردند که خواستار خروج نظامیان خارجی و در راس آنها نظامیان آمریکایی از کشورشان بود، تظاهراتی که بنابر تاکید بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران مسائل عراق و خاورمیانه، بیش از هر چیز یادآور «انقلاب عشرین» (ثورة العشرین) بود که در ماه مه سال ۱۹۲۰ میلادی علیه استعمارگران انگلیسی برگزار شد.

انقلاب عشرین مردم عراق در تابستان سال ۱۹۲۰ میلادی با تظاهرات گسترده مردم عراق، علیه اشغال کشورشان توسط نظامیان انگلیسی شروع شد و با گسترش به مناطق شیعه ‌نشین مرکز و جنوب فرات شدت گرفت. در این اعتراض ها کربلا نقش اساسی و مرکزی را داشت.

آنچه در انقلاب عشرین قابل توجه بود، اتحاد و همبستگی طوایف و عشایر اهل سنت و تشیع عراق بود که هر دو یک هدف یعنی بیرون راندن استعمارگران انگلیسی و تشکیل یک دولت مرکزی مستقل بود.

تظاهرات روز گذشته مردم عراق به چندین جهت یادآور انقلاب عشرین این کشور است.

یک: حضور تمام طوایف و عشایر عراق

یکی از شاخص های مهم تظاهرات میلیونی روز گذشته مردم عراق حضور همه طوایف و عشایر این کشور از کُرد و ترکمن گرفته تا اهل سنت و تشیع در آن بود، موضوعی که طی انقلاب عشرین عراق نیز شاهد آن بودیم.

در این ارتباط «صادق الحسینی»، عضو شورای استانداری دیالی از حضور ده ها نفر از شیوخ عشایر اهل سنت عراق در تظاهرات میلیونی روز جمعه خبر داد و تاکید کرد که ده ها نفر از شیوخ عشایر استان دیالی از شیعه گرفته تا سنی و از قومیت‌های عربی، کردی و ترکمانی در تظاهرات میلیونی روز جمعه ر مخالفت با حضور آمریکا در عراق شرکت کردند.

وی با بیان اینکه استان دیالی پیشگام استان های شرکت کننده در تظاهرات بوده و هزاران نفر از اهالی این استان از غروب روز پنج شنبه و صبح جمعه برای شرکت در تظاهرات راهی بغداد شدند، تصریح کرد که تمامی اقشار استان دیالی مخالف حضور آمریکا در عراق بوده و حامی تصمیم مجلس نمایندگان در اجراج نیرو ها و پایگاه های نظامی آمریکا هستند، چرا که اینان مرتکب تجاوز شده و حاکمیت ملی را از طریق حمله به حشد الشعبی و فرماندهان قهرمان آن نقض کرده اند.

دو: وحدت کلمه و همبستگی

دومین وجه مشخصه‌ی تظاهرات میلیونی روز گذشته مردم عراق با تظاهرات عشرین، «وحدت کلمه و همبستگی» شرکت کنندگان در تظاهرات از هر قشر و طیف و دین و مذهبی و طایفه و عشیره ای بود.

به گونه ای که همه ی شرکت کنندگان بر یک خواسته تاکید داشتند و آن خروج نظامیان خارجی و در راس آنها نظامیان آمریکایی از عراق بود. همین خواسته طی انقلاب عشرین عراق در بیرون راندن نظامیان و استعمارگران انگلیسی از عراق تجلی پیدا کرده بود.

سه: حضور روحانیت و شخصیت های عراقی در تظاهرات

روحانیون نقش عمده ‌ای در شکل‌ گیری انقلاب عشرین داشتند، براساس اسناد تاریخی برجا مانده از این قیام «آیت الله محمد تقی شیرازی» رهبری قیام را برعهده داشت. آیت الله محمد تقی شیرازی در سال ۱۹۱۹ میلادی و در مورد همه‌ پرسی که در عراق برگزار شد، فتوا داد «هیچ کس جز مسلمانان حق ندارد، بر مسلمانان حکومت کند».

همچنین در این اسناد آمده است که پس از فتوای آیت ‌الله شیرازی و اجازه درگیری مسلحانه، مردم و قبائل به سمت انقلاب علیه انگلستان ترغیب شدند. این قیام قرار بود، در تاریخ سوم آگوست انجام شود ولی به دلیل وقایعی در تاریخ ۳۰ جولای آغاز شد.

محققان نقش علماء و روحانیون را در انقلاب ۱۹۲۰ عراق بسیار مهم و حیاتی ارزیابی کرده ‌اند. آیت الله شیرازی رهبری قیام را بر عهده داشت. روحانیونی همچون سید ابوالقاسم کاشانی، شیخ محمود جواد الجزایری و سید محمد علی هبه ‌الدین شهرستانی نقش پررنگی در این انقلاب داشتند. رهبران و روسای عشایر نیز تاثیر عمده‌ ای در قیام داشتند.

صرف نظر از فراخوان «مقتدی صدر»، رهبر جریان صدر عراق جهت برگزاری این تظاهرات میلیونی، طی تظاهرات روز گذشته بسیاری از علما و شخصیت های اهل تشیع و تسنن عراقی نیز مشارکت داشتند.

«جعفر الحسینی»، سخنگوی نظامی گروه کتائب حزب الله عراق، «نعیم العبودی»، عضو ائتلاف «الفتح» پارلمان عراق «صفا التمیمی»، سخنگوی گردان‌های «سرایا السلام» عراق، «ریان الکلدانی» دبیر کل جنبش مسیحی «بابلیون» (زیر مجموعه سازمان الحشد الشعبی عراق)، «علاء الربیعی»، از نمایندگان حزب سائرون در پارلمان عراق، «قیس الخزعلی»، دبیرکل جنبش عصائب اهل الحق وابسته به حشد الشعبی عراق و بسیاری دیگر از شخصیت ها و علمای این کشور در تظاهرات میلیونی مردم عراق شرکت داشتند.

همچنین «آیت الله سید احمد الصافی»، نماینده «آیت الله سیستانی» در نجف، طی خطبه های نماز جمعه نجف بر حفظ تمامیت ارضی کشور عراق و خروج نظامیان خارجی از خاک عراق تاکید کرد.

«شیخ خالد الملا»، رئیس مجمع علمای اهل تسنن عراق نیز ضمن تقدیر از مردم این کشور به سبب برگزاری راهپیمایی میلیونی در مخالفت با ادامه حضور اشغالگران آمریکایی در این کشور، در توئیتی نوشت: ای مردم غیور عراق با حضورتان بر نقشه های دشمنان خط بطلان کشیدید.

وی خاطر نشان کرد که شما با حضور میلیونی و مسالمت آمیز بودن (راهپیمایی تان) علاقه مندی خود را به میهن تان نشان دادید. شما پرچم عراق را بالا بردید تا به حضور آمریکا پایان دهید.

چهار: تشابه شعارها و نمادها

از حیث شعارها و نمادها نیز تشابهات بسیاری بین انقلاب عشرین عراق با تظاهرات میلیونی روز گذشته مردم عراق مشاهده می شود. از جمله اینکه جمعی از تظاهرکنندگان مشابه شرکت کنندگان در انقلاب عشرین «کفن پوش» در تظاهرات حاضر شدند، تا به این وسیله آمادگی خود را برای شهادت و جانفشانی تا بیرون راندن نظامیان خارجی و آمریکایی اعلام کنند.

همچنین تظاهرکنندگان یک صدا شعار «نه نه به آمریکا» را سر داده و خواستار خروج آمریکایی ها و هم پیمانان آنها از عراق شدند، همانند شعارهایی که مردم این کشور در دهه ۲۰ قرن گذشته علیه انگلیسی ها سر دادند.

همچنین تصاویری از این تظاهرات منتشر شده که در آن تعدادی از شرکت کنندگان «چماقی با سری توپی شکل» در دست دارند که در گویش محلی عراقی به آن «مگوار» گفته می شود و این دقیقا یادآور صحنه ای از انقلاب عشرین است که طی آن «شیخ ثوینی آل علی الخزاعی» از شیوخ عشایر خزاعی اهواز با در دست داشتن «مگوار» ضمن رجز خوانی برای انگلیسی ها، تهدید می کند که «خواهید دید، مگوار من قوی تر است یا توپ های شما» (الطوب اصلب  لو مگواری).

با توجه به آنچه گفته شد، و همچنین تاکید قیس الخزعلی، دبیر کل جنبش عصائب اهل الحق عراق و بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران مسائل عراق، تظاهرات میلیونی روز گذشته مردم عراق یادآور انقلاب عشرین و چه بسا عشرین دوم مردم عراق بود که اشغالگران را وادار به عقب ‌نشینی از این کشور خواهد کرد.