یک دامپزشک ضمن اشاره به دلایل فعالیت باغ وحش‌ها مانند آشنایی کودکان با حیات وحش، شروط غذا دادن به حیوانات در این مکان‌ها را تشریح کرد.
پیام محبی دامپزشک اظهار کرد: نگهداری حیوان در برخی از باغ وحش‌ها که شرایط نامناسبی دارند جفاست.
چرا حیوانات غیربومی در باغ وحش نگهداری می‌شوند؟
رییس بیمارستان دامپزشکی تهران درباره نگهداری حیوانات غیر بومی در باغ وحش گفت: اگر بخواهیم در باغ وحش‌های استان تهران حیوانات بومی را نگهداری کنیم باید کل و بز، گربه و سگ را نگهداری کنیم این در حالیست که این نوع سگ و گربه اصلا در حیات وحش وجود خارجی نداشته‌اند.
وی اضافه کرد: حیواناتی مانند گاو، گوسفند، اسب، قاطر، سگ و گربه را نوع بشر ساخته است این حیوانات اصلا از گونه‌های حیات وحش نیستند. به طور مثال گوسفند یا سگی که در حیات وحش زندگی می‌کنند با گوسفند و سگی که ما پرورش می‌دهیم، فرق دارند البته ممکن است رها شوند و جمعیت‌هایی را هم در طبیعت به وجود آورند.
وی با اشاره به اینکه باغ وحش‌های کل جهان را گونه‌های غیر بومی جذاب می‌کند، گفت: فیل یا شیر که در حیات وحش ایران وجود ندارند را تنها می‌توان در باغ وحش دید.
دلایل فعالیت باغ وحش‌ها
محبی در ادامه با اشاره به دلایل تاسیس و فعالیت باغ وحش‌ها گفت: علت اصلی راه‌اندازی باغ وحش‌ها آشنایی کودکان با حیات وحش بوده است چراکه نمی‌توان همیشه حیوانات را در کتاب‌ها و عکس‌ها به کودکان نشان داد علاوه بر آن همه حیوانات در همه نقاط جهان زندگی نمی‌کنند. به عنوان مثال شیر در حیات وحش همه مناطق جهان وجود ندارد بنابراین تنها در باغ وحش است که کودک می‌تواند حیوانات مناطق مختلف را از نزدیک مشاهده کند.
وی همچنین با اشاره به اینکه در کشورهای پیشرفته اروپایی تحقیقاتی درباره حضور کودکان در باغ وحش‌ها صورت گرفته است، اظهارکرد: تحقیقات نشان می‌دهد که میله‌های قفس‌های حیوانات داخل باغ وحش تأثیر بیشتری از خود آن حیوان بر کودک به‌جای می‌گذارد و احساس اسارتی که کودک از حیوان در قفس دریافت می‌کرد، می‌تواند بسیار دردناک باشد. به همین علت در برخی باغ وحش‌ها به جای میله از شیشه، خندق و حتی فنس‌های مجازی و الکترونیک برای جدا کردن حیوانات استفاده می‌کنند.
رییس بیمارستان دامپزشکی تهران با اشاره به اینکه برخی از مدافعان حقوق حیوانات به‌صورت بسیار اغراق‌آمیزی با وجود حیوانات در باغ وحش مخالف هستند، گفت: به عقیده من وجود باغ وحش می‌تواند باعث آشنایی بیشتر نوع بشر با حیات وحش شود. این آشنایی موجب می‌شود که بتوان از گونه‌های حیات وحش بهتر مراقبت کرد.
محبی به ذکر مثالی پرداخت و اظهارکرد: ما به عنوان دامپزشک نمی‌توانیم برای معاینه یک شیر در حیات وحش به کنیا سفر کنیم یا کار تحقیقاتی روی آن انجام دهیم اما باغ وحش این امکان را فراهم می‌کند.
غذا دادن به حیوانات باغ وحش؛آری یا نه؟
محبی در پاسخ به این پرسش که آیا غذا دادن بازدیدکنندگان به حیوانات باغ وحش کار درستی است، اظهار کرد: اگر خود باغ وحش غذایی را در اختیار بازدیدکنندگان قرار دهد که طبق نظر دامپزشک باشد و در جیره غذایی آن حیوان بگنجد همچنین آلودگی‌های محیطی نیز در نظر گرفته شده باشد، به نظر من مانعی ندارد.
این دامپزشک افزود: غذا دادن بازدیدکنندگان به حیوانات باغ وحش می‌تواند از سویی موجب آشنایی بیشتر کودکان با گونه‌های مختلف جانوری و از سوی دیگر یک فعالیت اقتصادی برای باغ وحش باشد چراکه والدین با دیدن لذت کودک خود از غذا دادن به حیوان برای مراجعه دوباره به باغ وحش تشویق می‌شوند.
این دامپزشک در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره وضعیت برخی باغ وحش‌های کشور اظهارکرد: باغ وحش‌هایی مانند باغ وحش «ارم» در حال پیشرفت هستند و در جهت استفاده از فناوری‌های جدیدتر تلاش می‌کنند بنابراین نمی‌توان نظر یکسانی درباره همه باغ وحش‌های کشور داد.
وی با اشاره به انتقال «شیر ایرانی» به باغ وحش ارم گفت: اتحادیه باغ وحش‌های اروپا استانداردهای بسیار سختگیرانه‌ای را برای انتقال این گونه به باغ وحش ارم تعیین کرد و این باغ وحش تا زمانی‌که نتوانست به آن استانداردها دست یابد اجازه انتقال شیر ایرانی به کشور را ندادند. در حال حاضر به علت برخورداری باغ وحش ارم از این استانداردها دو شیر ایرانی به کشور انتقال داده شده‌اند.
رییس بیمارستان دامپزشکی تهران افزود: معتقدم مکان‌یابی ارم به عنوان یک باغ وحش مناسب نبوده است و زمانی‌که نام پارک «ارم» «پارک خرم» بود و به عنوان یک مکان تفریحی در جنوب تهران ساخته شد، تهران به وسعت اکنون نبود. آلودگی‌های شهر تهران مانند آلودگی‌های صوتی و شیمیایی می‌تواند بر رفاه حیوانات که در بسیاری از مواقع بیشتر از انسان‌ها در معرض حساسیت‌ها و آلودگی‌ها قرار می‌گیرند، تأثیر بگذارد.
وی در ادامه گفت: در مجموع باغ وحش ارم نسبت به سایر باغ وحش‌ها منطقی‌تر کار کرده است. باغ وحش «باراجین» واقع در استان قزوین شرایط بدی ندارد البته به نظر می‌آید وضعیت کنونی آن از علاقه‌مندی شخصی رییس این باغ وحش نشات می‌گیرد.
این دامپزشک در عین حال با بیان اینکه باغ وحش‌های غیر اصولی بسیاری در ایران وجود دارد، مدعی شد: باغ وحش‌های فاجعه‌باری در کشور هستند که حتی قابلیت نگهداری حیوانات اهلی مانند گوسفند را ندارند.
محبی در پایان تاکید کرد: با توجه به نکات ذکر شده نمی‌توان نظر یکسانی درباره همه باغ وحش‌های کشور داد و باید بین آن‌ها تفکیک قائل شد چون شرایطشان با یکدیگر متفاوت است.