به گزارش مشرق به نقل از وستنیک قفقاز، نفت، تجارت، امنیت و افغانستان موضوعاتی بودند که در سفر مایک پامپئو وزیر امور خارجه ایالات متحده به قزاقستان و ازبکستان و همچنین در جلسه وزیران گروه C۵ + ۱ در تاشکند مورد بحث قرار گرفت. این جلسه با تصویب بیانیه مشترک که منعکس کننده مسائل روز اولویتی این منطقه بود، به پایان رسید. کارشناسان بر این باورند که ایالات متحده به دلیل تقویت مواضع چین و روسیه در منطقه از نظر اقتصادی و نظامی-سیاسی به دنبال تقویت موقعیت خود در آسیای مرکزی است.

ازبکستان آخرین کشوری بود که مایک پامپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده در تور اوراسیایی خود از آن بازدید کرد. در این کشور نه تنها جلسه گروه وزیران "C۵ + ۱" (قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان، قرقیزستان و تاجیکستان به علاوه ایالات متحده) برگزار شد، بلکه مذاکراتی نیز در بالاترین سطح انجام گرفت.

بیشتر بخوانید:

پامپئو با مدیر کل آژانس دیدار می‌کند

در نور سلطان، پامپئو با رئیس جمهور قاسم ژومارت توکایف و رهبر ملت، رئیس شورای امنیت نور سلطان نظربایف دیدار و گفتگو کرد. در مجموع به نظر می‌رسید که پامپئو به ویژگی‌های خاص انتقال قدرت در قزاقستان که دو رهبر در حقیقت در راس آن قرار گرفته‌اند، علاقه مند شده بود.

توکاف پس از به دست گرفتن ریاست جمهوری، از مسکو و پکن دیدار کرده است، اما هنوز به ایالات متحده نرفته است. توکایف گفت که او آماده دیدار با ترامپ در هر مکانی در دنیا است، اما ترجیح می‌دهد که این دیدار در قزاقستان باشد.

قزاقستان به طور سنتی برای ایالات متحده آمریکا شریک اصلی در زمینه سرمایه گذاری آمریکا، به طور عمده در بخش انرژی بوده است. همانطور که نورسلطان نظربایف خاطر نشان کرد، ۴۱۰ موسسه سرمایه گذاری مشترک در این کشور فعالیت می‌کند. حجم سرمایه گذاری ایالات متحده در قزاقستان بیش از ۴۵ میلیارد دلار است. بنابراین، طبق گفته پامپئو، قزاقستان همچنان باید به توسعه مشارکت با شرکت‌های آمریکایی ادامه دهد.

نور سلطان به این مساله که چگونه می‌توان از تأثیر تحریم‌های آمریکا علیه روسیه و ایران بر اقتصاد این جمهوری جلوگیری کرد، علاقه مند بود. مختار تلئوبردی، وزیر امور خارجه قزاقستان، در یک کنفرانس مطبوعاتی در نور سلطان گفت: "ما در مورد رشد اقتصادی قزاقستان در شرایط سیاست تحریمی آمریکا بحث کردیم. به گفته وی، وزارت امور خارجه همچنان از طرف قزاقستانی حمایت می‌کند تا از اعمال تحریم بر اشخاص حقوقی و حقیقی آن جلوگیری کند." وی تصریح کرد: جذب ایالات متحده برای اجرای پروژه‌ها در آسیای مرکزی روی سرمایه گذاری در منطقه تأثیر مثبت خواهد گذاشت.

این موضوع در جلسه گروه وزرای C۵ + ۱ در تاشکند نیز مطرح شد، که تلئوبردی استفاده از سایت مرکز مالی بین المللی "آستانه" به عنوان شریک آژانس آمریکایی برای جذب سرمایه گذاری در منطقه را پیشنهاد کرد.

به طور کلی، جلسه گروه وزیران "C۵ + ۱" طبق دستور کاری و بدون وقفه انجام شد. ارائه استراتژی جدید از جانب ایالات متحده در مورد آسیای مرکزی صورت نگرفت. ایالات متحده مجدداً حمایت خود را از حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی کشورهای منطقه اعلام کرده و همچنین مجدداً بر تعهد جدی خود برای گسترش همکاری‌های منطقه‌ای چند جانبه در همه زمینه‌های مورد نفع متقابل تأکید کرد.

وزرا بیانیه مشترکی را تصویب کردند که اولویت‌های منطقه از جمله تقویت اعتماد متقابل، تعامل و همکاری سازنده، تشویق به "پروژه‌های هماهنگ منطقه‌ای" با هدف ترویج روابط تجاری، حمل و نقل، تدارکات و زیرساخت‌ها، ارتقاء کارآفرینی و همچنین گسترش تماس‌های تجاری و سرمایه گذاری بین محافل تجاری کشورهای منطقه و آمریکا، توسعه تعامل بین کشورهای منطقه در زمینه انرژی، از جمله حوزه منابع انرژی تجدید پذیر و حمایت از برنامه‌های ملی برای سازگاری با تغییرات آب و هوا و سایر موارد در آن منعکس شده بود. موضوعاتی چون امنیت مرزها، مبارزه مشترک علیه تروریسم و ​​همکاری در مورد افغانستان نیز در آن مورد بحث قرار گرفت.

وزیر امور خارجه قرقیزستان با تأکید بر همکاری‌های تجاری و اقتصادی، هم بین کشورهای آسیای مرکزی و هم در روابط آنها با ایالات متحده، پیشنهاد کرد که همکاری‌های منطقه‌ای در این قالب تقویت شود. وی همچنین با وزیر امور خارجه آمریکا در مورد دلایلی که ایالات متحده قرقیزستان را در فهرست کشورهایی که شهروندانشان مشمول محدودیت دریافت ویزای مهاجرت و کارت‌های سبز برای ایالات متحده هستند، قرار داده، گفتگو کرد. به گفته مدیر گروه ارزیابی ریسک، داسیم ساتپایف، به طور رسمی این امر به دلیل نارضایتی واشنگتن از فقدان گذرنامه‌های بیومتریک در بین شهروندان قرقیزستان است و این مساله باعث کاهش درجه حفاظت اسناد می‌شود. در همین زمان، برخی از کارشناسان تصمیم آمریکا را به این واقعیت نسبت می‌دهند که در بین عاملان حملات تروریستی در کشورهای مختلف جهان شهروندان قرقیزستان به چشم می‌خورند. اگرچه طبق این منطق، ازبکستان یا سایر کشورهای آسیای مرکزی که شهروندان آنها نیز در خارج از کشور خود مرتکب اقدامات تروریستی شده‌اند، باید در این لیست سیاه آمریکا قرار می‌گرفتند. اما این اتفاق نیفتاده است.

داسیم ساتپایف به وستنیک قفقاز گفت: "اینکه جمهوری ما در فهرست شاخص‌های دموکراسی "واحد اطلاعات اکونومیستی"، جمهوری به عنوان رژیم " ترکیبی " طبقه بندی شده، که فرایندهای دموکراتیک با پدیده‌های فردی اقتدارگرایی در ترکیب است، در حالی که سایر کشورهای آسیای مرکزی، از جمله قزاقستان، در گروه کشورهای اقتدارگرا قرار گرفته‌اند، به قرقیزستان کمکی نکرده است. به نظر می‌رسد که برای دولت دونالد ترامپ، فرمول "امنیت بالاتر از دموکراسی"، و همچنین مساله "مبارزه برای عدالت" ، همچنان از اهمیت بالایی برخوردار است و بنابراین، همه این دلایل می‌تواند رژیم‌های اقتدارگرایانه کشورهایی را که خود را شریک ایالات متحده آمریکا می‌دانند، ساکت کند. "

وزیر امور خارجه ترکمنستان، رشید مردوف، "درباره پیشرفت پروژه‌های خط لوله انتقال گاز TAPI از ترکمنستان از طریق افغانستان و پاکستان به هند، خط انتقال نیرو و خطوط فیبر نوری در طول مسیر ترکمنستان - افغانستان - پاکستان و راه آهن از ترکمنستان به افغانستان" به رئیس دیپلماسی آمریکا اطلاع داد.

جلسات وزیر امور خارجه آمریکا مایک پامپئو با رئیس جمهور ازبکستان شوکت میرضیایف سازنده‌تر بود. تاشکند همواره مورد توجه آمریکا در آسیای مرکزی بوده است، حتی علیرغم اینکه این جمهوری برای آمریکا و شرکت‌های آن مانند قزاقستان دارای میدان‌های نفتی پر منفعتی نیست.

به گفته بختیار ارگاشف، مدیر مرکز ابتکارهای تحقیقاتی "Ma’no"، ازبکستان به عنوان "دولت کلیدی" که هم مرز با همه کشورهای منطقه است، مورد توجه است. زبیگنیف برژینسکی در کتاب خود "صفحه بزرگ شطرنج" این مطلب را نوشته است. موقعیت کلیدی ژئواستراتژیکی ازبکستان همیشه ایالات متحده را به خود جلب کرده است. اما آنها پس از شروع کارزار در افغانستان، علاقه خاصی به جمهوری نشان دادند. به تدریج، ازبکستان به همراه پاکستان به دو کشور اصلی تبدیل شدند که از طریق آنها تدارکات و پشتیبانی نیروهای ائتلاف در افغانستان تامین می‌شد و پس از سال ۲۰۱۱ که آغاز خروج نیروهای ائتلاف آغاز شد، ازبکستان از طریق مسیر شمالی به یکی از راهروهای اصلی تبدیل شد که از طریق آن نیروهای آمریکایی و تجهیزات و وسایل آنها از افغانستان بیرون آمد.

علاوه بر این، ایالات متحده تاشکند را شریک جدی در حل و فصل منازعات افغانستان می‌داند. ازبکستان نیز منافع خود را در افغانستان دارد، که با توسعه ارتباطات حمل و نقل مرتبط بوده که بر این اساس توسعه روابط اقتصادی را همراه خواهد داشت. بنابراین تاشکند علاقه‌مند است که اوضاع افغانستان حل و فصل شود. منافع ایالات متحده و ازبکستان در جهت افغانستان همپوشانی دارد. این یکی از مهمترین موضوعاتی است که مورد بحث و بررسی قرار گرفت و بین رهبران کشورها نیز مورد بحث قرار خواهد گرفت. لازم به ذکر است که موضوع حل و فصل مسالمت آمیز افغانستان در ماه می سال ۲۰۱۸ در سفر رسمی رئیس جمهور شوکت میرضیایف به واشنگتن مورد بحث قرار گرفت.

علاوه بر موضوعات امنیتی، همکاری های اقتصادی بین ازبکستان و ایالات متحده در حال توسعه است. همانطور که پامپئو خاطرنشان کرد، تجارت بین دو کشور دو برابر شده است و پروژه‌های نوید بخش در بخش‌های مختلف اقتصاد ازبکستان با مشارکت شرکت‌های برجسته آمریکایی در حال اجرا است. حجم کل سرمایه گذاری ایالات متحده در این کشور از یک میلیارد دلار فراتر رفته است. وی خاطرنشان کرد: امروز در این جمهوری فرصت‌های کافی برای ابتکارات تجاری وجود دارد که اجازه می‌دهد مقیاس تجارت و همکاری‌های اقتصادی را به ده ها برابر افزایش داد و همچنین قول مساعدت کامل در تسریع روند ورود ازبکستان به سازمان تجارت جهانی نیز داده شد.