مجله دیجی‌کالا - یوسف اسفندیاری: در رابطه با عمر باتری گوشی هزاران مطلب مختلف نوشته شده و به احتمال زیاد حداقل چند مورد از آن‌ها را خوانده‌اید. از آنجایی که کمتر کاربری دوست دارد با این مشکل دست و پنجه نرم کند، این یک موضوع بسیار محبوب به حساب می‌آید. با این حال، در بیشتر مطالب معمولاً به ترفند‌های مربوط به افزایش عمر باتری گوشی پرداخته می‌شود، ولی حالا قصد داریم به تمام عوامل تأثیرگذار بر آن نگاهی بیندازیم.
همان‌طور که در ادامه می‌توانید ببینید، این یک مطلب طولانی است که به خوبی نشان می‌دهد بخش‌های متعددی بر عمر باتری اثرگذار هستند. با این حال، تمام این عوامل را می‌توان به دو بخش اصلی سخت‌افزار و نرم‌افزار تقسیم کرد. با مطالعه این فهرست، احتمالا می‌توانید متهمان ردیف اول مربوط به کاهش عمر باتری خود را شناسایی کنید و اگر این متهمان قابل اصلاح باشند، این مشکل را تا حدی برطرف کنید.
ظرفیت باتری
اول از همه به واضح‌ترین عامل می‌پردازیم که چیزی نیست جز ظرفیت باتری. اندازه باتری گوشی‌ها یکسان نیست و ظرفیت آن‌ها نقش بسیار مهمی در رابطه با عمر باتری گوشی ایفا می‌کند. ظرفیت این باتری‌ها عموما با واحد «میلی‌آمپر ساعت» (mAh) مطرح می‌شود که از لحاظ تئوری هرچقدر این عدد بزرگ‌تر باشد، می‌تواند برای مدت بیشتری انرژی موردنیاز گجت را تأمین کند. البته اوضاع همواره به این سادگی هم نیست.
گوشی‌های پرچم‌دار غول‌پیکری مانند گلکسی نوت ۱۰ پلاس و هواوی میت ۳۰ پرو به ترتیب از باتری‌های ۴۳۰۰ و ۴۵۰۰ میلی‌آمپر ساعتی بهره می‌برند. در این بین، پیکسل ۴ با باتری ۲۸۰۰ میلی‌آمپر ساعتی عرضه شده است. در رابطه با وضعیت باتری می‌توان به موارد مختلفی اشاره کرد، ولی اگر این متغیر‌ها را نادیده بگیریم، گوشی‌های مجهز به باتری بزرگ‌تر می‌توانند برای مدت بیشتری بدون نیاز به شارژ شدن فعالیت داشته باشند.
نمایشگر
یک نمایشگر از طریق ۴ بخش مختلف می‌تواند بر عمر باتری گوشی تأثیر داشته باشد. اولین مورد اندازه نمایشگر است، زیرا هرچقدر اندازه آن بیشتر باشد، برای روشن شدن به انرژی بیشتری نیاز دارد. البته گوشی‌های مجهز به نمایشگر‌های بزرگ‌تر معمولاً از باتری‌های بزرگ‌تری هم بهره می‌برند.
دومین مورد، مربوط به رزولوشن نمایشگر است. نمایشگر‌های مبتنی بر رزولوشن ۱۴۴۰ p نسبت به نمایشگر‌های ۱۰۸۰ p حدود ۷۷ درصد پیکسل‌های بیشتری دارند و این پیکسل‌ها نیازمند دریافت قدرت پردازشی بیشتری هستند و در نتیجه منجر به افزایش مصرف باتری می‌شوند. برخی از سازندگان برای این نمایشگرها حالت رزولوشن ۱۰۸۰ p را هم ارائه می‌دهند تا کاربران در صورت صلاحدید خود چنین گزینه‌ای را انتخاب کنند و در عوض عمر باتری گوشی خود را افزایش دهند.
سومین عامل مؤثر، روشنایی نمایشگر است. در این زمینه لازم نیست توضیحات زیادی را مطرح کنیم و کاملا واضح است هر چیزی اگر روشن‌تر باشد، نیازمند دریافت انرژی بیشتری خواهد بود.
در نهایت، باید به رفرش ریت نمایشگر اشاره کنیم. رفرش ریت به تعداد دفعاتی گفته می‌شود که نمایشگر در هر ثانیه خود را به‌روزرسانی می‌کند و با واحد «هرتز» (Hz) اندازه‌گیری می‌شود. برخی از گوشی‌های تازه‌نفس، از نمایشگر‌های مبتنی بر رفرش ریت ۹۰ تا ۱۲۰ هرتز بهره می‌برند که نسبت به نمایشگر‌های مرسوم ۶۰ هرتز حدود ۵۰ تا ۱۰۰ درصد سرعت به‌روزرسانی بیشتری دارند. همین موضوع می‌تواند فشار زیادی را بر باتری گوشی وارد کند.
نمایشگرها، مهم‌ترین مصرف‌کننده باتری‌ها محسوب می‌شوند، زیرا مهم‌ترین پل ارتباطی کاربر با گوشی هستند. به همین خاطر بیشتر ترفند‌های مربوط به افزایش عمر باتری گوشی مربوط به تغییر تنظیمات نمایشگر است. اما همان‌طور که گفتیم، کاهش اندک روشنایی نمایشگر نمی‌تواند عمر باتری را به‌طور معناداری افزایش دهد و تغییر رزولوشن هم زمانی مؤثر است که اهل استفاده پیوسته از گوشی خود باشید. در ضمن باید به تأثیر حالت تاریک سیستم‌عامل برای نمایشگر‌های اولد هم اشاره کنیم که علی‌رغم تبلیغات انجام شده، حتی این حالت هم نمی‌تواند عمر باتری را به‌صورت قابل توجهی افزایش دهد.
ارتباطات
ارتباطات گوشی تأثیر زیادی بر عمر باتری دارند و مهم‌ترین ارتباطات هم آنتن‌دهی، اینترنت موبایل، بلوتوث، وای‌فای و رهگیری موقعیت مکانی هستند. همان‌طور که احتمالا می‌دانید، اگر هرکدام از این موارد را فعال کنید، ولی از آن‌ها استفاده نکنید، طی ساعات متمادی انرژی غیرضروری را مصرف می‌کنند. البته شرکت‌های سازنده به لطف بهبود‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری این کاهش مصرف انرژی را بهبود بخشیده‌اند، ولی در هر صورت همچنان تأثیرگذار هستند.
علاوه بر این، آنتن‌دهی ضعیف هم می‌تواند فشار بیشتری بر باتری گوشی وارد کند که این مشکل را معمولاً به راحتی نمی‌توان اصلاح کرد. گوشی شما مرتباً به دنبال سیگنال قوی برای ارتباط با دکل‌های مخابراتی می‌گردد و اگر آنتن‌دهی ضعیف باشد، این جستجوی پیوسته مصرف انرژی را افزایش می‌دهد.
در نهایت، بهره‌گیری از این ارتباطات هم طبیعتاً منجر به مصرف انرژی می‌شود. این یعنی اگر با گوشی خود به اینترنت وصل شوید و ۵ دقیقه را صرف دانلود یک فایل کنید، برای مدت ۵ دقیقه سخت‌افزار‌های مربوطه درگیر این موضوع خواهند بود. حتی تماس گرفتن با گوشی هم بالاخره بخش‌هایی از گوشی را درگیر می‌کند و این یعنی انرژی مورد نیاز چنین کاری باید از طرف باتری تأمین شود.
در برخی از توصیه‌ها آمده که اگر برای مدتی از گوشی خود استفاده نمی‌کنید، آن را بر روی حالت هواپیما قرار دهید. اما اگر بخواهیم صادقانه بگوییم، چنین کاری هم منجر به صرفه‌جویی قابل توجهی در مصرف انرژی باتری نمی‌شود و در ضمن باید به جنبه آزاردهنده بودن آن هم اشاره کنیم. روی هم رفته، توصیه می‌کنیم در محل کار و خانه برای گوشی خود از وای‌فای استفاده کنید، زیرا بهره‌گیری از اینترنت موبایل انرژی بیشتری را مصرف می‌کند و در زمانی که از بلوتوث و GPS استفاده نمی‌کنید، آن‌ها را غیرفعال کنید.
تراشه
تراشه قلب تپنده گوشی است و به همین خاطر از لحاظ جنبه‌های مختلف به‌خصوص عمر باتری گوشی نقش مهمی را ایفا می‌کند. ویژگی‌هایی مانند حداکثر سرعت و ولتاژ تراشه تاثیر زیادی بر باتری دارند، ولی بدون روت کردن گوشی اندرویدی نمی‌توانید این موارد را دست‌کاری کنید و اکثریت کاربران هم علاقه‌ای به روت کردن گوشی خود ندارند.
برای کاربران معمولی، نخستین ویژگی تراشه که باید اهمیت زیادی داشته باشد، نسل آن است. هر ساله، تراشه‌ها کوچک‌تر، سریع‌تر و از لحاظ مصرف انرژی بهینه‌تر می‌شوند. به زبان بسیار ساده، باید بگوییم که تراشه‌های جدیدتر همان کار‌های تراشه‌های قدیمی را با سرعت بیشتر و مصرف انرژی کمتر انجام می‌دهند و در ضمن گرمای کمتری را هم تولید می‌کنند. تمام این موارد تأثیر زیادی بر افزایش عمر باتری گوشی دارند.
مدل تراشه هم اهمیت زیادی دارد. پیکسل ۳ a XL از لحاظ عمر باتری یکی از بهترین گوشی‌های ۲۰۱۹ محسوب می‌شود که مهم‌ترین دلیل این موضوع، به تراشه اسنپ‌دراگون ۶۷۰ برمی‌گردد؛ این تراشه در مقایسه با تراشه‌های قدرتمندی مانند اسنپ‌دراگون ۸۵۵ قدرت کمتری دارد، ولی در عوض در زمینه بهبود عمر باتری حرف زیادی برای گفتن دارد. از طرفی دیگر، اسنپ‌دراگون ۸۵۵ پلاس مدل قدرتمندتر ۸۵۵ محسوب می‌شود و به همین خاطر انرژی بیشتری مصرف می‌کند.
دوربین
دوربین یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های گوشی محسوب می‌شود و باید بگوییم حتی دوربین هم می‌تواند مصرف انرژی باتری را تا حد قابل توجهی افزایش دهد. این موضوع به‌خصوص برای دوربین‌های مبتنی بر قطعات متحرک بیشتر صدق می‌کند. به‌عنوان مثال می‌توانیم به دوربین مجهز به دیافراگم متغیر پرچم‌داران سامسونگ و دوربین سلفی پاپ‌آپ گوشی‌های مختلف اشاره کنیم.
البته دوربین به خودی خود انرژی زیادی را مصرف نمی‌کند بلکه این مصرف عمدتاً مربوط به نمایشگر و پردازش مربوط به تصاویر است. کاربران برای ثبت عکس باید از نمایشگر استفاده کنند و برخی از سازندگان هم روشنایی نمایشگر را برای این کار افزایش می‌دهند. علاوه بر این، روزبه‌روز پردازش‌های مربوط به تصاویر پیچیده‌تر می‌شود و همین موضوع مصرف انرژی را افزایش می‌دهد.
فیلم‌برداری هم نسبت به عکاسی فشار بیشتری بر باتری وارد می‌کند. در این زمینه مواردی مانند رزولوشن فیلم‌برداری و سرعت آن اهمیت زیادی دارد. به‌عنوان مثال فیلم‌برداری با رزولوشن ۴ K نیازمند بهره‌گیری از قدرت پردازشی بیشتری است و بنابراین انرژی بیشتری مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر موارد ذکر شده، باید به اپلیکیشن‌های مانند اسنپ‌چت اشاره کنیم که تا حد زیادی متکی به دوربین هستند و به همین خاطر انرژی زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دیگر قطعات سخت‌افزاری
اساساً هرکدام از قطعات زمانی که مورد استفاده قرار می‌گیرند، تا حدی شارژ باتری را مصرف می‌کنند. به‌عنوان مثال گوشی‌های پیکسل ۴ مجهز به سیستم راداری هستند که همواره در انتظار حرکات دست کاربر به سر می‌برند. این قطعات نه‌تن‌ها عمر باتری گوشی را کاهش می‌دهند، بلکه به دلیل اندازه‌ای که دارند، حتی می‌توانند منجر به ایجاد محدودیت فضا برای تعبیه باتری شوند.
از دیگر موارد سخت‌افزاری می‌توانیم به ویبره گوشی اشاره کنیم. اگر از جمله کاربرانی هستید که روزانه صد‌ها نوتیفیکیشن دریافت می‌کنید و برای هرکدام از آن گوشی به لرزش درمی‌آید، همین موضوع می‌تواند تأثیر زیادی در افزایش مصرف باتری داشته باشد. همین موضوع برای اسپیکر‌ها هم صدق می‌کند.
به طور کلی، مقدار تخلیه انرژی باتری با میزان استفاده از قابلیت‌های مختلف ارتباط مستقیمی دارد. علاوه بر این، گاهی اوقات مصرف انرژی آن‌قدر پایین است که اصلاً لازم نیست به آن توجه کنید. به‌عنوان مثال، برای شارژ کامل قلم S Pen تنها ۰.۵ میلی‌آمپر انرژی نیاز است که در برابر باتری ۴۳۰۰ میلی‌آمپر ساعتی گلکسی نوت ۱۰ پلاس اصلاً به چشم نمی‌آید.
دما و سن و سال
بهترین دما برای عملکرد مناسب باتری بین ۲۰ تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد است
دما و سن‌وسال تاثیر زیادی بر عمر باتری گوشی دارند. باتری‌ها زمانی که تازه‌نفس هستند و در دمای متعادلی قرار دارند، بهترین عملکرد خود را به ارمغان می‌آورند. اما در نهایت، مهم‌ترین عامل کاهش عمر باتری گوشی مربوط به افزایش سن آن است. باتری‌ها برای ذخیره کردن انرژی از فعل‌وانفعالات شیمیایی استفاده می‌کنند و چنین واکنش‌های شیمیایی هم تا ابد ادامه‌دار نیستند. اما شرکت‌های سازنده تا حد ممکن این باتری‌ها و نحوه استفاده از آن‌ها را بهینه‌سازی می‌کنند تا کاربران بتوانند برای مدت قابل توجهی از آن‌ها بهره ببرند. در این میان طبق بررسی‌های انجام شده، حتی اگر باتری گوشی مورد استفاده قرار نگیرد، به مرور زمان ظرفیت آن کاهش پیدا می‌کند.
وضعیت دما کمی پیچیده‌تر است. از یک طرف باتری‌های سرد ظرفیت کمتری دارند (به خاطر داشته باشید با واکنش‌های شیمیایی سروکار داریم) در حالی که باتری‌های گرم‌تر عملکرد بهتری ارائه می‌دهند. با این حال باقی ماندن زمان زیاد در گرما یا سرمای شدید می‌تواند منجر به آسیب دائمی باتری شود. طبق برخی بررسی‌های انجام شده، بهترین دما برای باتری‌های لیتیوم یونی ۲۰ درجه سانتی‌گراد است. اما مطمئناً نمی‌توانید همواره دماسنج در دست بگیرید و دمای محیط اطراف گوشی خود را تغییر دهید. البته خوشبختانه شرکت‌های سازنده فرایند شارژ معمولی و شارژ سریع باتری گوشی‌ها را طوری تنظیم کرده‌اند که این باتری‌ها در معرض حرارت زیادی قرار نگیرند.
باید خاطرنشان کنیم که حتی اگر همواره مراقب باتری گوشی خود باشید، بعد از حدود هزار بار شارژ کردن، ظرفیت آن حدود ۲۰ درصد کاهش پیدا می‌کند. در هر صورت برای کاهش سرعت فرسودگی باتری، هنگام شارژ گوشی بهتر است از آن استفاده نکنید و در ضمن بازی‌های سنگین را به مدت طولانی اجرا نکنید، زیرا دمای باتری و گوشی را افزایش می‌دهند.
اپلیکیشن‌های فعال
اپلیکیشن‌ها نقش مهمی در زمینه‌ی عمر باتری گوشی ایفا می‌کنند. اپلیکیشن‌های دوربین، مبتنی بر GPS و اپلیکیشن‌هایی که نیازمند انتقال داده‌های حجیمی هستند، معمولاً انرژی زیادی را مصرف می‌کنند. به‌عنوان مثال، اسنپ‌چت از دوربین، جی‌پی‌اس و داده‌های حجیمی استفاده می‌کند که تمام این موارد باعث می‌شود چنین اپلیکیشنی نسبت به مثلاً یک مرورگر وب فشار بیشتری بر باتری وارد کند.
بازی‌های موبایل هم از مواردی هستند که بخش‌های زیادی را درگیر می‌کنند؛ از پردازنده و پردازنده گرافیکی گرفته تا اینترنت و نمایشگر گوشی. در همین زمینه باید به بازی Pokémon Go اشاره کنیم. این نخستین بازی موبایل بود که می‌توانست به صورت همزمان از جی‌پی‌اس، بلوتوث، دوربین، نمایشگر و اینترنت استفاده کند. این بازی در اوج محبوبیت در سال ۲۰۱۶ آمار فروش پاوربانک را هم افزایش داد.
هرچقدر از چنین بازی‌ها و اپلیکیشن‌هایی بیشتر استفاده کنید، طبیعتاً عمر باتری هم کمتر می‌شود. البته از آنجایی که پردازنده‌ها هر سال قدرتمندتر از لحاظ مصرف انرژی بهینه‌تر می‌شوند، این مشکل دیگر به شدت گذشته احساس نمی‌شود. به همین خاطر اگر عمر باتری گوشی برای شما اهمیت خیلی زیادی دارد، بهتر است از چنین اپلیکیشن‌ها و بازی‌هایی استفاده نکنید یا اینکه از تراشه‌های تازه‌نفس بهره ببرید تا کمتر از گذشته با چنین مشکلی مواجه شوید.
اپلیکیشن‌های پس‌زمینه
به غیر از اپلیکیشن‌هایی که به صورت فعالانه مورد استفاده قرار می‌گیرند، باید به اپلیکیشن‌ها و سرویس‌هایی اشاره کنیم که در پس‌زمینه اجرا می‌شوند. به‌عنوان مثال می‌توانیم به اپلیکیشن‌های استریم موسیقی و پخش پادکست و دیگر موارد این‌چنینی اشاره کنیم. این اپلیکیشن‌ها حتی در صورت خاموش شدن نمایشگر هم به کار خود ادامه می‌دهند.
طبیعتاً چنین مواردی هم انرژی مصرف می‌کنند و در ضمن در مورد اپلیکیشن‌های استریم موسیقی و پادکست باید به استفاده از اینترنت هم اشاره کنیم. خوشبختانه، این اپلیکیشن‌ها به حدی بهینه‌سازی شده‌اند که برای مدت کوتاه انرژی قابل توجهی را مصرف نمی‌کنند. اما برخی کاربران ساعت‌ها به آهنگ‌ها و پادکست‌های مختلفی گوش می‌دهند که مجموع این ساعات استفاده منجر به افزایش مصرف انرژی باتری می‌شود.
از دیگر نمونه‌ها می‌توانیم به اپلیکیشن‌های تورنت، اپلیکیشن‌های مربوط به رهگیری وضعیت تندرستی و اساساً هر اپلیکیشنی که در صورت خاموش بودن نمایشگر هم کار خود را انجام می‌دهد، اشاره کنیم. معمولاً بهره‌گیری جداگانه از این موارد فشار چندانی بر باتری گوشی وارد نمی‌کند، ولی استفاده همزمان چند مورد از آن‌ها می‌تواند کاربر را با مشکل کمبود شارژ باتری مواجه کند.
سیستم‌عامل
در آخر هم باید به مهم‌ترین بخش نرم‌افزار یعنی خود سیستم‌عامل اشاره کنیم وخوشبختانه سیستم‌عامل‌ها در زمینه‌ی مدیریت مصرف انرژی روزبه‌روز بهتر می‌شوند. سیستم‌عامل‌ها از یک چند لحاظ مشابه تراشه‌های محسوب می‌شوند. زیرا سال‌به‌سال بهینه‌تر می‌شوند، کار‌های مختلفی را سریع‌تر انجام می‌دهند و برای انجام این کار‌ها انرژی کمتری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هرکدام از سیستم‌عامل‌ها به چندین قابلیت نرم‌افزاری موجود در پس‌زمینه متکی هستند. قابلیت‌های نرم‌افزاری اندروید تا چند سال قبل فشار زیادی بر باتری وارد می‌کردند، ولی طی چند سال گذشته اندروید در این زمینه بسیار بهبود یافته است. این قابلیت‌های نرم‌افزاری در شرایط مختلف باید فعال باشند و یک نمونه کوچک، آپدیت دائمی اپلیکیشن هواشناسی محسوب می‌شود. به همین خاطر به غیر از خود پردازش سرویس موردنظر، با موضوع استفاده از اینترنت هم مواجه هستیم. این سرویس‌ها به‌تن‌هایی تأثیر اندکی بر عمر باتری دارند، ولی بهره‌گیری همزمان از چندین سرویس فعال در پس‌زمینه می‌تواند موجب بروز مشکل برای عمر باتری گوشی شود.
برای کنترل این قابلیت‌ها در اندروید، بدون دسترسی روت نمی‌توان کار چندانی انجام داد. اما حتی در صورت داشتن دسترسی روت هم کار زیادی از دست کاربران ساخته نیست. این قابلیت‌های فعال در پس‌زمینه، مبنای امکانات چندوظیفگی اندروید هستند. روی هم رفته، نمی‌توانید ماهیت اصلی سیستم‌عامل را تغییر دهید و در این زمینه کاری که واقعا از دستتان برمی‌آید این است که اپلیکیشن‌های مشکل‌زا برای باتری گوشی را حذف کنید.
در زمینه‌ی قابلیت‌های جدید اندروید مربوط به این موضوع می‌توانیم به Adaptive Battery اشاره کنیم که سرویس‌های پس‌زمینه که چندان مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، به‌صورت خودکار غیرفعال می‌کند. شرکت‌های سازنده هم در کل امکاناتی برای مدیریت مصرف باتری ارائه می‌دهند و روی هم رفته در این زمینه کار چندانی از دست کاربران ساخته نیست.
سخن آخر
همان‌طور که می‌بینید، عوامل متعددی بر عمر باتری گوشی تاثیرگذار هستند که کنترل تمام آن‌ها غیرممکن است. به همین خاطر، در این زمینه توصیه‌های مختلفی مطرح می‌شود که در نهایت بسیاری از آن‌ها هم چندان مثمر ثمر واقع نمی‌شوند. همان‌طور که در این مطلب گفتیم، ظرفیت باتری‌های لیتیوم یونی به مرور زمان کاهش پیدا می‌کند و به همین خاطر به هر توصیه‌ای هم عمل کنید، دیر یا زود با این واقعیت مواجه می‌شوید.
بهترین راه برای صرفه‌جویی عمر باتری گوشی این نیست که به تعدادی از توصیه‌های باستانی که چندان هم موثر نیستند، وفادار بمانید. علاوه بر این، نباید نوع استفاده از گوشی خود را به طور کامل تغییر دهید. بهترین راه برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی باتری این است که مهم‌ترین منشأ مربوط به مصرف انرژی بیش از حد را پیدا کنید و برای حل آن قدم بردارید.
منبع: Android Authority