سرویس سیاست مشرق - از ابتدای بهمن رصد توئیتری انتخابات را آغاز کرده‌ایم تا مسائل و موضوعاتی که در این شبکه اجتماعی پدید می‌آید و چندان در رسانه‌های جمعی و به ویژه تلویزیون بازتاب نمی‌یابد؛ از چشم خوانندگان دور نماند. در شماره‌های قبل، ضمن توجه به اهمیت توئیتر فارسی در تولید محتوای فضای مجازی به ویژه دو خصوصیت تجمع رسانه‌ای‌ها و سیاسیون و همچنین خصلت سیاسی بودن این پلتفرم، به اتفاقاتی که در توئیتر رخ داده، توجه داشتیم.
۲۵ هزار توئیت تنها در دو روز!
در بازه زمانی چهاردهم تا شانزدهم بهمن ماه، در حدود ۲۵ هزار و ۲۰۳ توییت مرتبط با انتخابات در بستر توییتر، توسط حدود ۱۲ هزار کاربر به اشتراک گذاشته شده است. این توییت‌ها بیش از ۱۳۰ هزار بار توسط کاربران مختلف لایک شده است. تعداد توییت‌ها در مقایسه با شماره سوم گزارش، افزایش قابل ملاحظه‌ای نداشته است.
1. براندازان چهل سال است تحریم می‌کنند!
برخی از کاربران که رویکردی معارض با نظام جمهوری اسلامی دارند، به دنبال تحریم انتخابات و رأی ندادن هستند. دلایل براندازان هر هفته تغییر می‌کند. اعتراض به تمامیت نظام جمهوری اسلامی از جمله دلایل تکراری معارضین است. فراگیری شبکه‌های اجتماعی و به ویژه انتشار اخبار و اسناد و خط‌های خبری از توئیتر باعث شده این شبکه اجتماعی پر از اخبار جعلی، دروغ‌های شاخدار و تحلیل‌های خنده‌دار باشد. برای نمونه، این کاربر سلطنت‌طلب که به تازگی فعالیتش را دوچندان کرده، توئیتی را منتشر کرده که نه تنها مرغ پخته را به خنده وا می‌دارد که تمام طیور و پرندگان عالم باید سر به قبله بگذارند و جان به جان‌آفرین تسلیم کنند:
با این تفسیر این کاربر احتمالاً فیک، از نظر سازمان ملل باید حکومت آمریکا از بین برود؛ چرا که نرخ مشارکت در انتخابات کنگره آمریکا به صورت میانگین معمولاً زیر ۵۰ درصد است. اما عجیب‌تر از این کاربران فیک، اصلاح‌طلبان هستند که همراه با معارضان همیشه تاکتیک تحریم را در مواجهه با نظام دارند اما بسته به منافعی که در انتخابات برایشان فراهم می‌شود، یا تکرار می‌کنند یا از انتصابات حرف می‌زنند. از همین جاست که تقی رحمانی، همسر نرگس محمدی به نقل از او، به دو دلیل خواستار راه‌اندازی کارزار قدرتمند «تحریم انتخابات» می‌شود. گویا کاسبی اصلاح‌طلبان از خون کشته‌های آبان حالا حالاها ادامه دارد. اگرچه ممکن است آنان هم مانند سلبریتی‌ها که جشنواره فجر را تحریم کردند و بعد دسته‌جمعی در آن حاضر شدند، اصلاح‌طلبان هم ناگهان تصمیم بگیرند همگی پای صندوق رأی حاضر شوند.
2. چالش شفافیت کاندیداها و آشفتگی منفعت‌طلبان
این چالش را یک کاربر ارزشی به نام «محمد پازوکی» راه انداخت و از وحید یامین‌پور و سید نظام‌الدین موسوی خواست دارایی‌هایشان را اعلام کنند. اعلام دارایی‌های این دو نفر به سایر کاندیداها در دیگر شهرها از جمله شیراز و مشهد هم رسید و تا جایی پیش رفت که عبدالله ناصری، فعال سیاسی اصلاح‌طلب این حرکات را عوام‌فریبانه و پوپولیستی نامید. رضا رشیدپور، مجری کمپین‌های انتخاباتی رئیس جمهور و خالق حماسه «غوغای روحانی نگر» با رگ‌هایی برآمده، هم توئیت زد که به جای اعلام مدل اتومبیل‌تان از تخصص‌تان برای حل مشکلات کشور بگویید. عجبا! وقتی یک چهره سیاسی غربی از اموال و دارایی‌هایش می‌گوید، همین آقای ناصری و همین آقای رشیدپور، جامه‌دران، غرب و سیاستمدار غربی را بر سر جامعه ایران می‌کوبند و حالا که اصولگرایان سعی کرده‌اند پاسخگویی و شفافیت خود را اثبات کنند تا امیدآفرینی کنند و به جای بن‌بست‌نمایی که دولت مورد علاقه اصلاح‌طلبان در آن استاد است، هوایی تازه و تمیز به فضای سیاسی کشور بدمند؛ ایراد و اشکال‌های بنی‌اسرائیلی می‌گیرند!
3. انتشار کلیپی از مجید انصاری در فتنه ۸۸
با توجه به احراز صلاحیت مجید انصاری از سوی شورای نگهبان و انتشار اخباری مبنی بر سرلیستی او، ویدئویی از سوی برخی از کاربران منتشر شد که او را در جمع برخی از طرفداران موسوی در فتنه سال ۱۳۸۸ نشان می‌داد. این ویدئو بازتاب زیادی در فضای مجازی داشته است. واکنش یکی از کاربران به ویدیو و اینکه بالاخره از نظر اصلاح‌طلبان در انتخابات تقلب شده است یا خیر؟
واکنش کاربران به چرایی احراز صلاحیت مجید انصاری با وجود طرفداری از فتنه از سوی شورای نگهبان
جدول فعال‌ترین کاربران
این بخش از گزارش به معرفی کاربرانی می‌پردازد که پیرامون موضوع گزارش بیشترین مقدار محتوا را به اشتراک گذاشته‌اند.
در سه شماره پیش هم نشان دادیم که فعال‌ترین کاربران در هر شماره تغییر می‌کند. و این موضوع احتمال ربات بودن آنها را تقویت می‌کند. ضمن آنکه باید توجه کنیم به رغم تولید محتوای رگباری این کاربران، محتواهای تولیدی آنان چندان مورد توجه دیگر کاربران قرار نگرفته است.
جدول تأثیرگذارترین کاربران
این بخش از گزارش کاربرانی را نمایش می‌دهد که بیشترین لایک یا بازدید دریافتی را از پست‌های منتشر شده به دست آورده‌اند؛ در نتیجه محتواهایشان بیشتر مورد توجه قرار گرفته و به عبارتی تأثیرگذار در موضوع بوده‌اند. در میان ۶ حساب کاربری، سه کاربر با رویکرد ارزشی دیده می‌شود و بقیه کاربران رویکردی مخالف نظام یا اصلاح‌طلب دارند.
ابر هشتگ‌ها
از ابر فراوانی هشتگ‌ها می‌توان این موضوع را دریافت که در حال حاضر کاربران به چه موضوعاتی در خصوص انتخابات می‌پردازند و همچنین چه موضوعاتی را در کنار موضوع انتخابات مطرح کرده و به آن پیوند می‌زنند. در شماره‌های پیش هم نوشتیم که هشتگ #رأی_بی_رأی از دوم مردادماه امسال کلید خورده و برای چند ماه به تناسب اتفاقات به شکل پراکنده و اندک، محتوا تولید می‌کرده و اکنون با نزدیک شدن به انتخابات می‌توان گفت هشتگ مورد استفاده معارضان جمهوری اسلامی در تحریم انتخابات است.
در نگاه اول ابر هشتگ‌ها نشان می‌دهد که موضوع تحریم انتخابات در جایگاه نخست موضوعات داغ انتخابات در این روزها قرار دارد. هشتگ‌های #رأی_بی_رأی، #سیرک_انتصابات، #رد_صلاحیت، #رأی_نمی‌دم، #تحریم_انتخابات هشتگ‌هایی است که اغلب توسط معارضان جمهوری اسلامی مطرح و منتشر شده است.
بسیاری از کاربران نیز در کنار انتخابات مجلس به موضوعات دیگری اشاره می‌کنند. هشتگ‌هایی مثل هشتگ #از_بازداشتی‌ها_بگو اشاره به افرادی دارد که به دلایل مختلف از جمله ناآرامی‌های اخیر، بازداشت یا آزاد شده‌اند. کاربرانی که از این هشتگ استفاده می‌کنند، با یادآوری اعتراضات به دنبال ترغیب مردم به عدم شرکت در انتخابات هستند.
پیوند هشتگ از_بازداشتی‌ها_بگو با انتخابات از سوی یکی از کاربران
هشتگ کرونا که به ویروس منتشر شده در برخی از کشورها از جمله چین اشاره دارد. این هشتگ از سوی برخی از کاربران با انتخابات به شکل هجو پیوند خورده است
جمع‌بندی
اصلاح‌طلبان در وضعی عجیب و متناقض گرفتار شده‌اند. از سویی می‌دانند مردم آنان را در روی کار آمدن دولت در سال‌های ۹۲ و ۹۶، مقصر می‌دانند و از سویی دیگر تمایل دارند همچنان در قدرت بمانند و مجلس یازدهم را نیز از آن خود کنند. با این وصف، هم ثبت‌نام می‌کنند، هم رد صلاحیت می‌شوند؛ هم به رد صلاحیت کاندیداهایشان اعتراض می‌کنند، هم انتخابات را تحریم می‌کنند؛ هم اعلام می‌کنند لیست نمی‌دهند، هم جلسات شبانه‌روزی دارند تا از فرصت انتخابات مجلس استفاده کنند.
آنان به خوبی می‌دانند تحریم انتخابات اولاً نظام را در فشار قرار نخواهد داد و حاکمیت را وادار به سازش در مورد احراز صلاحیت‌ها نخواهد کرد و ثانیاً انتخابات مجلس یازدهم تمام نشده، انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم در اردیبهشت ۱۴۰۰ فرا می‌رسد. آنان ادعا می‌کنند سال ۹۸ برای جمهوری اسلامی، سالی بی‌سابقه و تلخ بوده است؛ اما در واقع باید گفت سال ۹۸، سالی گیج‌کننده و تحیرآور برای آنان بوده است.
اصلاح‌طلبان در مقابل اتفاقات دو سال گذشته، تماماً نگاه سلبی و منفعلانه داشته‌اند. از اعتراضات آبان ماه ۹۷ تا زلزله کرمانشاه و سیل گلستان و خوزستان و لرستان و به ویژه اعتراضات آبان ماه. در مقابل، جریان انقلابی کشور ضمن احترام به کلیت نظام در عین نقادی منصفانه و ارائه راهکارهای جدی برای حل مسائل سیاسی و معضلات اقتصادی، کوشش کرده است با یک رویکرد جهادی، سهم خود را از حل مشکلات کشور به خوبی ایفا کند.
کدام یک از اصلاح‌طلبان برای سیل و زلزله راهکار داشته؟ کدام یک از آنان مثل انبوه جوانان و روحانیون و بسیجیان و زنان جهادگری که سال ۹۸، ناکارآمدی و ضعف و تنبلی و البته در برخی برهه‌ها خیانت‌ها را دیدند و پای درددل و شکوایه مردم در استان‌ها و شهرهای مختلف نشستند؟ واقع قصه این است که این اصلاح‌طلبان هستند که در همه رویدادها یک نگاه صفر و صدی دارند و مرتباً از نظام و حاکمیت و البته شخص رهبر معظم انقلاب گلایه و مطالبه می‌کنند که کاری کند! و البته منظورشان از «کاری»، مذاکره با ترامپِ قاتلِ متکبری است که فقط و فقط زبان زور و بیان قدرت می‌فهمد.
مجلس یازدهم، فرصتی است برای ظهور و بروز اندیشه‌ها و ایده‌های خلاقانه مستقلی که ضمن ترغیب و تشویق دولت به کار و تحرک مبتنی بر اقتصاد درون‌زای مورد اشاره رهبر معظم انقلاب، رخوت و خستگی و غرب‌گرایی و انفعال دولتی‌هایی که چشم به لوزان و نیویورک دارند و مذاکره را برای مذاکره می‌خواهند، پایان دهد. دیپلماسی مورد ادعا و اشاره دولتی‌ها، اتفاقاً یعنی توان تبدیل تهدیدها و آسیب‌ها به فرصت‌ها و به کار گیری حداقل امکانات و پتانسیل‌ها برای دستیابی به بیشترین منفعت‌ها و نتایج.
اصلاح‌طلبان در روزهای آینده باز هم می‌نالند و باز هم فضا را تندتر می‌کنند تا علیه حاکمیت عقده‌گشایی کنند. آنان که در ۹۶، سرمست و مغرور از پیروزی روحانی، صندوق رأی را فصل‌الخطاب می‌دانستند، اکنون به تحریم انتخابات روی آورده‌اند. تاکتیکی که بیشتر به ارّه شباهت دارد تا کلید.