نسل تازه‌ای از کروناویروس در منطقه‌ای از چین شیوع پیدا کرده که تاکنون جان بسیاری را گرفته است.
کارشناسان سازمان جهانی بهداشت (WHO) همچنان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا بیماری جدید ناشی از این ویروس تهدیدی در سطح جهانی است و آیا سرعت و سهولت گسترش این بیماری در حدی است که اعلام وضعیت اضطراری و محدودیت سفرهای بین‌المللی را موجه جلوه دهد یا نه؟
تاکنون اطلاعات نادرست و شایعاتی در مورد خطر کروناویروس در همه‌جای دنیا پخش شده و در این مطلب به نقل از شبکه خبری بی‌بی‌سی، درستی چند مورد از آنها را بررسی می‌کنیم:
۱) استفاده از ماسک فایده چندانی ندارد
حتما دیده‌اید که افرادی شروع به استفاده از ماسک کرده‌اند، اما شواهد نشان می‌دهد که استفاده از ماسک تأثیر چندانی ندارد.
یکی از دلایل این است که ماسک‌ها معمولا اطراف‌شان باز است و چشم‌ها را هم نمی‌پوشانند و برای مدت طولانی هم نمی‌توان آنها را روی صورت داشت. اگر هم قرار باشد که اثر محافظتی داشته باشند، ماسک‌های صورت را باید به طور مرتب عوض کرد (چون بر اثر عرق‌کردن مرطوب می‌شوند).
سازمان بهداشت جهانی می‌گوید برای محافظت از خودتان مهم این است که:
- وقتی عطسه و سرفه می‌کنید، جلوی دهان و بینی خود را با دستمال یا آرنج خود بگیرید
- فوری دستمال را در سطل زبالهٔ دربسته بیاندازید
- دست‌های خود را به طور مرتب با صابون و مواد بهداشتی بشویید
- از افرادی که سرفه و عطسه می‌کنند (حداقل یک متر) فاصله بگیرید
خودتان را با این کارها اذیت نکنید:
- خوردن سیر
- غرغره کردن دهان‌شویه
- شستشوی بینی با محلول نمک
- مالیدن روغن کنجد اطراف بینی
سازمان جهانی بهداشت اضافه می‌کند که هیچ‌کدام از این کارها برای محافظت در برابر این ویروس جدید کارساز نیست.
۲) این ویروس از طریق حیوانات منتقل نمی‌شود
بنا به نظر سازمان جهانی بهداشت، هیچ شواهدی مبنی بر اینکه سگ‌ها و گربه‌ها ناقل کروناویروس جدید باشند، وجود ندارد.
با این حال حتی حیوانات خانگی هم می‌توانند ناقل ای‌کُلی یا اشریشیا کُلی و سالمونلا باشند، اینها میکروب‌هایی هستند که می‌تواند از حیوانات خانگی به انسان منتقل شود.
گمان بر این است که کروناویروس در بازار فروش حیوانات زنده در شهر ووهان چین پیدا شده و منشأ آن احتمالا حیوانات وحشی بوده است. ویروس، پیش از انتقال به انسان ممکن است بدون اینکه متوجه شویم در میان جانوران شیوع پیدا کرده باشد. ویروس‌های دیگری مثل آنفلوانزای مرغی، اِبولا و سارس هم همینطور گسترش پیدا کردند اما این به معنای آن نیست که جانوران به طور کلی خطرناک یا ناقل بیماری هستند.
این ویروس جدید به خانواده کروناویروس‌ها تعلق دارد که شامل ویروس سرماخوردگی معمولی، سارس و مِرس (بیماری تنفسی خاورمیانه) هم می‌شود.
۳) به ندرت "کشنده" است
یک مقام ارشد نظام خدمات درمانی انگلیس می‌گوید بیشتر افراد نشانه‌های خفیفی از بیماری (سرفه و تب) نشان می‌دهند و خوب می‌شوند. هر چند این ویروس ممکن است افرادی را به شدت بیمار کند (التهاب ریه و مشکلات تنفسی) و باعث مرگ تعدادی هم (با بیماری‌های شدید ریوی) در چین شده است.
نباید فراموش کنیم که سرماخوردگی معمولی که هر سال زمستان همه‌گیر می‌شود هم باعث مرگ افراد می‌شود. هر سال به طور متوسط ۶۰۰ نفر بر اثر عوارض ناشی از ابتلا به سرماخوردگی در انگلیس می‌میرند.
پروفسور "جاناتان بال" از دانشگاه ناتینگهام می‌گوید: خطر همه‌گیری آن در مقایسه با سرماخوردگی فصلی و با توجه به پیشگیری‌ها و اقدامات احتیاطی در انگلیس، بسیار کم است.
او توصیه می‌کند تا به دقت بهداشت فردی را رعایت کنیم تا از سرماخوردگی و کروناویروس در امان بمانیم.
دانشمندان هنوز به طور دقیق نمی‌دانند که این ویروس جدید چگونه منتشر می‌شود.
پروفسور بال می‌گوید: به احتمال زیاد ذرات بسیار ریزی در سرفه و تنفس فرد بیمار ناقل بیماری است. از این رو قرنطینه یا جدا کردن افرادی که از ووهان چین آمده‌اند، خطر همه‌گیری این بیماری را کمتر می‌کند.
مقامات بهداشت بریتانیا هنوز توصیه می‌کنند که واکسن سرماخوردگی می‌تواند مفید باشد.
۴) هنوز دارو یا واکسنی ندارد
هیچ دارو یا واکسن خاصی برای این ویروس وجود ندارد و آنتی‌بیوتیک‌ها هم بر آن اثر ندارند (آنها فقط بر باکتری‌ها اثر دارند).
روش‌هایی برای درمان وجود دارد اما بیشتر افراد خودشان خوب می‌شوند.
متخصصان در تلاش برای ساختن واکسن هستند اما این واکسن ابتدا باید آزمایش شود و مدتی طول خواهد کشید تا آماده و تولید شود.
افراد پیر و کسانی که مبتلا به بیماری‌هایی مانند تنگی‌نفس یا آسم، بیماری‌های قلبی، سرطان و دیابت هستند بیش از دیگران در برابر این ویروس جدید آسیب‌پذیرند.
گرچه هر فردی در هر سنی ممکن است به آن دچار شود و تعداد مبتلایان به این ویروس هر روز در چین بیشتر می‌شود اما درصد کمی از افراد به دلیل ابتلا به آن می‌میرند.
۵) خوردن غذای چینی باعث بیماری نمی‌شود
با وجود فضای ترس و هراسی که بر شبکه‌های اجتماعی حاکم شده است، غذای چینی باعث بیماری نمی شود و سازمان جهانی بهداشت همچنین اعلام کرد که دریافت نامه و بسته‌های پستی از چین هیچ خطری ندارد.
این ویروس نمی‌تواند به مدت طولانی بر چنین سطوحی باقی بماند و این موضوع شامل فنجان‌ها و دستگیره‌ٔ درها هم می‌شود.
بنا بر توصیهٔ ادارهٔ بهداشت عمومی انگلیس برای ابتلا به این بیماری باید در تماس مستقیم با فرد بیمار و در فاصله دو متری او به مدت ۱۵ دقیقه یا بیشتر قرار داشته باشید تا خطری شما را تهدید کند.
افرادی که در هفته‌های اخیر از شهر ووهان و استان هوبئی چین بازگشته باشند، بیشترین خطر ابتلا به این ویروس را دارند. هرچند بیشتر این افراد نیز تحت نظر قرار گرفته‌اند و با انجام آزمایش مشخص شد که آلوده به ویروس نیستند.