به گزارش خبرنگار مهر، صندوق پس‌انداز مسکن یکم که از خرداد سال ۱۳۹۳ فعالیت رسمی خود را آغاز کرد، با روزهای نه چندان خوشی روبه رو است؛ این صندوق که ابتدا به دلیل قابل ملاحظه بودن نسبت قدرت خرید مسکن آن نسبت به قیمت مسکن که در تهران تا ۶۰ درصد و در برخی شهرهای دیگر تا بالای ۹۰ درصد می‌رسید، با استقبال خوبی مواجه شد؛ اما با آغاز روند افزایش قیمت مسکن در نیمه دوم سال ۹۶ و در ادامه آن، در سال‌های ۹۷ و ۹۸، این نسبت به زیر ۲۰ درصد کاهش یافت که سبب خروج بخش قابل توجهی از آورده‌های مردمی که یکی از دو منبع مهم تأمین مالی صندوق یکم (شامل: «آورده های مردمی» و «اقساط بازگشتی مسکن مهر») است، شد.
به گونه‌ای که بر اساس اعلام مدیرعامل بانک مسکن، بیش از ۲ هزار میلیارد تومان از منابع این صندوق از سوی مالکان حساب‌های وابسته به آن، خارج شده است.
در پایان مهر ۹۷، مانده حساب صندوق یکم در بالاترین نقطه در ۵ سال اخیر و در رقم ۹ هزار و ۳۰ میلیارد تومان ایستاد؛ این در حالی است که در انتهای بهمن امسال، این نرخ به ۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان رسید که نشان دهنده خروج ۴ هزار و ۸۳۰ میلیارد تومان از منابع این صندوق است؛ البته بخشی از این خروج منابع، به دلیل بسته شدن حساب در پی استفاده «صاحب حساب» از تسهیلات مورد نظر بوده است.
آیا تسهیلات مسکن یکم افزایش می‌یابد؟
ابوالقاسم رحیمی انارکی مدیرعامل بانک مسکن در پاسخ به این پرسش که آیا قرار است تسهیلات آن افزایش یابد، به خبرنگار مهر گفت: ماهیت صندوق پس‌انداز مسکن یکم به گونه‌ای است که با کسری منابع مواجه می‌شود هر گونه افزایش سقفی هم در آن منوط به این است که راه‌های افزایش سقف آن پیش بینی شود در حال حاضر ما با استفاده از اقساط بازگشتی تسهیلات مسکن مهر، تا ۱۶۰ میلیون تومان را می‌توانیم پیش‌بینی کنیم که تأمین می‌شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر مانده حساب پس‌انداز صندوق مسکن یکم حدود ۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است؛ اما رقمی که تا کنون به عنوان تسهیلات پرداخت کرده‌ایم حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان است که ۳ برابر مانده سپرده، تسهیلات پرداخت کرده‌ایم؛ مابه‌التفاوت آن نیز از دو محل اقساط وصولی تسهیلات مسکن یکم و اقساط بازگشتی مسکن مهر است.
صندوق ورشکست نمی‌شود / تا ۱۴۰۲ اقساط مسکن مهر به مسکن یکم می‌رود
مدیرعامل بانک مسکن در پاسخ به این پرسش که آیا صندوق پس‌انداز مسکن یکم در آستانه ورشکستگی است؟ بیان داشت: خیر این صندوق ورشکست نمی‌شود بلکه ما کماکان تا ۱۴۰۲ اقساط بازگشتی مسکن مهر را به این تسهیلات اختصاص می‌دهیم؛ در مدل مالی ما، از آن زمان (۱۴۰۲) به بعد می‌توانیم از محل اقساط بازگشتی تسهیلات مسکن یکم، سقف‌های تسهیلاتی فعلی را به متقاضیان پرداخت کنیم. چون حجم پرتفوی آن به حدی افزایش می‌یابد که کسری منابع را از محل اقساط وصولی خودش تأمین می‌کنیم که زمان آن تا ۴ سال آینده است.
کاهش ۲۰ درصدی ورود منابع به صندوق یکم
رحیمی انارکی تصریح کرد: برخی ورودی‌های جدید به دلیل افزایش قیمت مسکن نسبت به قبل با شیب کمتری افتتاح حساب می‌کنند افتتاح حساب مسکن یکم در تهران بیشترین کاهش را داشته و نسبت به سال‌های اولیه راه اندازی صندوق، ۲۰ درصد کاهش ورودی و افتتاح حساب داشته‌ایم چون بیشترین افزایش قیمت مسکن در تهران اتفاق افتاده و از آنجایی که عمده مصرف کنندگان مسکن یکم، کارکنان دولت و اقشار حقوق‌بگیر هستند، تورم عمومی از یک سو و عدم افزایش حقوق‌ها مطابق با تورم از سوی دیگر، در این موضوع دخیل بوده است.
چرا مردم منابع خود را از صندوق یکم خارج می‌کنند؟
وی درباره خروج منابع از صندوق یکم اظهار داشت: برخی از افرادی که امتیاز آنها به سقف تعیین شده در طول یک سال می‌رسد، اقدام به خارج کردن منابع می‌کنند مثلاً در تهران اگر فرد متقاضی به مدت یک سال ۴۰ میلیون تومان سپرده گذاری کند، می‌تواند با باقی نگه داشتن ۱۳.۵ میلیون تومان در حساب مورد نظر و حفظ امتیاز خود، مابقی را از حساب خارج کند؛ یک مدل دیگر هم این است که برخی از متقاضیان به طور کلی حساب خود را می‌بندند مثلاً از ۶۵۰ هزار حسابی که تا کنون افتتاح شده، ۱۱۰ هزار حساب را بدون آنکه تسهیلاتی بگیرند، صفر کرده‌اند؛ در حال حاضر ۳۴۰ هزار حساب زنده داریم و ۱۴۰ هزار واحد مسکونی از محل تسهیلات آن خریداری شده و ۱۸۰ هزار حساب به دلیل استفاده از تسهیلات، مسدود شده‌اند.