روزنامه شرق: برای کاربرانی که اینترنت را در ایران با سرویس‌های دایال‌آپ تجربه کردند، شاید سرعت فعلی اینترنت چیزی شبیه به یک معجزه و پاسخگوی نیاز‌های اساسی‌شان باشد. با این حساب شاید این سؤال برای خیلی‌ها ایجاد شود که با توجه به برطرف‌شدن نیاز عمده مردم با چنین خدماتی چه نیازی به استفاده از نسل جدید شبکه تلفن همراه وجود دارد؟ برای دانستن پاسخ این سؤال کافی است یک فلش‌بک به ۳۰ سال گذشته بزنید. همچنان که در این ۳۰ سال با ورود اینترنت به زندگی مردم در ایران، تقریبا زندگی بدون آن غیرممکن است، باید پذیرفت که بدون همراه‌شدن با نسل جدید دنیای ارتباطات هم عملا زندگی در دنیای جدید برای مردم غیرممکن خواهد شد.
۳۰ سال پیش حتی امکان ارسال پیامک هم وجود نداشت و الان با ارسال موقعیت جغرافیای زنده، دو طرف حاضر در یک قرار ملاقات به خوبی از موقعیت جغرافیایی یکدیگر، مدت زمان باقی‌مانده برای دیدار و ترافیک و سایر مسائل حاشیه‌ای دیگر هم باخبر می‌شوند. این‌ها البته خدماتی است که نسل چهارم شبکه تلفن همراه به مشتری‌ها ارائه می‌دهد و با شروع دسترسی به نسل پنجم شبکه تلفن همراه باید منتظر تغییرات بزرگ‌تر در سبک زندگی‌هایمان باشیم.
چیز‌هایی که در گذشته بخشی از رمان‌های تخیلی ژول‌ورن به حساب می‌آمدند، حالا با راه‌اندازی نسل پنجم شبکه تلفن همراه یا همان 5G محقق و بخشی از زندگی روزانه ما می‌شود. شبکه 5G با جدیت به سمت تصاحب دنیای فناوری حرکت می‌کند. نسل بعدی ارتباطات موبایلی، با سرعتی بسیار بیشتر، قابلیت‌های فراوانی را در اختیار شرکت‌ها و کاربران قرار می‌دهد که پیاده‌سازی و استفاده از آن را اجتناب‌ناپذیر می‌کند.
فایوجی چیست و چگونه قرار است زندگی را متحول کند؟
وقتی صحبت از 5G می‌شود، احتمالا همه به دسترسی به اینترنتی با سرعت بالاتر فکر می‌کنند و اینکه صفحات وب با سرعتی چندبرابری بارگذاری می‌شوند و تأخیر‌های گذشته در آن‌ها معنی ندارد. این تصور البته درست است، اما همه داستان اینترنت 5G نیست. برای اینکه بدانیم اینترنت نسل پنجم قرار است چه تحولی در زندگی ما ایجاد کند، بد نیست نگاهی به سیر نسل‌های مختلف شبکه تلفن همراه بیندازیم. وقتی نسل دوم شبکه تلفن همراه یا همان 2G وارد بازار شد، ارتباطات وایرلس تلفنی علاوه بر صوت، از پیامک نیز پشتیبانی کردند. اگر از متولدان دهه ۶۰ به قبل بپرسید، حتما به خاطر دارند که در دهه ۸۰ باید به اداره مخابرات مراجعه و فرمی را پر می‌کردند تا سامانه ارسال و دریافت پیامک روی گوشی همراه راه‌اندازی شود.
2G البته محصول دهه ۹۰ میلادی است، اما ۱۰ سال بعد و بعد از سال ۲۰۰۰ و حوالی دهه ۸۰ شمسی به زندگی ایرانی‌ها وارد شد. اما همین ورود موجب شد تغییر نسل‌های بعدی به کندی 2G انجام نشود و حالا ایرانی‌ها از نسل چهارم شبکه تلفن همراه برخوردار شوند. با عبور از نسل دو نوبت به نسل سوم شبکه تلفن همراه رسید. چیزی که در آن انتقال داده علاوه بر تماس صوتی و پیامک به خدمات شبکه تلفن‌های همراه اضافه شد.
در نهایت هم 4G LTE سرعت و اطمینان‌پذیری این قابلیت‌ها را افزایش داد. همان‌طور که مشاهده شد در فرایند ارتقای هر نسل به نسل بعدی یک اتفاق مهم بنیادی در زمینه ارتباطات رخ داد. از این رو آنچه در شبکه‌های 5G قرار است رخ دهد، چیزی فراتر از افزایش چشمگیر سرعت است. اگرچه سرعت در این شبکه‌ها به شدت افزایش می‌یابد، اما آن چیزی که با توسعه این شبکه‌ها موجب دگرگونی سبک زندگی‌ها می‌شود، دسترسی متفاوت به اینترنت در همه‌جا و همچنین امکان ارتباط برقرارکردن اشیا با یکدیگر است. چیزی که در حال حاضر تکان جدی به بازار بزرگ گوشی‌های همراه داده، اما در سال‌های آینده و با توسعه این شبکه و افزایش کاربران آن بی‌شک در بازار‌هایی نظیر لوازم خانگی یا خودرو هم تحولات بزرگی ایجاد می‌کند.
5G چطور کار می‌کند؟
انتقال اطلاعات اینترنت 5G یا نسل پنجم از طریق امواج رادیویی با طول‌موج‌های بسیار کوتاه انجام می‌شود. به این امواج، امواج میلی‌متری، (millimeter Waves) یا ریزموج‌ها (امواج مایکروویو) گفته می‌شود که فرکانسی بین ۳۰ تا ۳۰۰ گیگاهرتز و طول‌موجی بین یک تا ۱۰ میلی‌متر دارند. به لطف طول‌موج‌های کوتاه امواج میلی‌متری، حجم بیشتری از اطلاعات در زمان کمتری منتقل می‌شود. این یعنی انتقال حجم بیشتر اطلاعات در زمان کمتر که سرعت فوق‌العاده‌ای را برای کاربران به ارمغان خواهد آورد. علاوه بر این، دستگاه‌ها و گجت‌ها برای اتصال به اینترنت 5G انرژی کمتری مصرف می‌کنند؛ درنتیجه طول عمر بیشتر باتری دستگاه‌ها، از مزایای اینترنت 5G است. بهبود وضعیت پایداری در اتصال به شبکه، تقویت سیگنال و ظرفیت بیشتر انتقال داده‌ها، ازجمله دیگر ویژگی‌های این شبکه است.
مزایای 5G چیست؟
حداکثر سرعتی که برای 5G در نظر گرفته شده ۱۰ گیگابیت بر ثانیه با دامنه تأخیر یک میلی ثانیه است. به عبارت ساده، 5G امکان دانلود و آپلود داده‌ها را با سرعت بسیار بیشتری فراهم می‌کند. سرعت دانلود در نسل چهارم یا LTE حدود ۱۵ مگابیت بر ثانیه و تأخیر ۵۰ میلی ثانیه است که البته این سرعت بسته به پوشش شبکه، تعداد کاربران متصل و دستگاه مورد استفاده متغیر است. اما 5G این امکان را به شما می‌دهد تا تعداد دستگاه‌های متصل به شبکه را تا صد برابر افزایش دهید. کاهش ۹۰درصدی در مصرف انرژی در شبکه، افزایش عمر باتری دستگاه‌های کم‌مصرف تا ۱۰ سال و پوشش صددرصدی و دردسترس‌بودن ۹۹.۹۹۹ درصد از دیگر مزایای این شبکه است.
علاوه بر این با توسعه این شبکه و افزایش کاربران آن در سرتاسر جهان و رونق بازار آن اتفاقات تازه‌تری هم در راه خواهد بود. یکی از آن‌ها ارائه راه‌حل‌های تازه‌ای برای مسئله بحران انرژی در دنیاست. این مؤلفه از آن رو واجد اهمیت است که مسئله مدیریت مصرف انرژی و عدم‌توجه به آن چالش‌های بسیاری را برای کشور‌ها ایجاد کرده و خواهد کرد. ارتباط این مسئله با نسل جدید اینترنت آنجایی مورد توجه قرار می‌گیرد که بدانیم در سایه توسعه 5G در جهان به زودی تمامی ابزار و لوازم خانگی همچون یخچال، تلویزیون، اجاق گاز و حتی لامپ‌های خانه شما به اینترنت متصل شده و امکان کنترل بهتر مصرف انرژی را به صاحبان خود خواهد داد. در این شرایط محروم‌شدن از چنین تکنولوژی‌هایی ما را با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو خواهد کرد.
نسل پنج و مدیریت بحران
شاید یکی از ملموس‌ترین خدمات نسل پنجم اینترنت در مدیریت بحران باشد. یکی از کاربرد‌های این فناوری، ارائه هشدار‌های به‌موقع و لازم در شرایط بحرانی است. با به‌کارگیری این نسل ارتباطی می‌توان اطلاعات بیشتری از رخداد‌ها و حوادث جمع‌آوری کرد. این فناوری کمک خواهد کرد سرویس‌های اینترنت اشیا از حالت جزیره‌ای به حالت یکپارچه سوق داده و مدیریت یکپارچه منابع محقق شود؛ موضوعی که برای کشور سیل‌خیز و زلزله‌خیز ما بسیار مؤثر بوده و تلفات جانی و خسارات مادی را کم خواهد کرد. در کنار این مقوله باید به قدرت خدمات اتوماتیک و ربات‌ها به‌خصوص در حوزه‌های پزشکی و حمل‌ونقل هم اشاره کرد. چشم‌اندازی که نسل پنجم اینترنت برای خود تعریف کرده، شامل ربات‌های خودکار پزشکی و خودرو‌های خودران برای تردد در جاده‌ها و امکان نظارت بر عملکرد آنهاست که این مسئله نیازمند سرعت بالاتر برای پردازش اطلاعات خواهد بود و نسل‌های فعلی اینترنت چنین امکانی را به مخاطبان‌شان ارائه نمی‌دهند.
از سویی رقابت شدید کشور‌ها در ساخت تجهیزات شبکه‌های مخابراتی ازجمله موضوعاتی است که نسل جدید اینترنت می‌تواند کمک بسیاری به این مسئله کند، شبکه‌های مخابراتی که در لباس‌های هوشمند هم به کار گرفته می‌شوند، نیازمند پردازنده‌های ریزتر و با سرعتی بالاتر هستند. از این‌ها گذشته درک تمایز نسل پنجم اینترنت وقتی آسان‌تر می‌شود که محدودیت‌های نسل‌های گذشته اینترنت را بهتر درک کرده و آن را به طور ملموس حس کنیم. آن هم زمانی که بدانیم نسل پنجم اینترنت در مقایسه با نسل‌های گذشته خود از قیمت بسیار مناسب‌تری برخوردار بوده و هزینه‌ها را به شدت کاهش خواهد داد.
رشد مویرگی 5G در دنیا
اگرچه قرار بود از سال ۲۰۲۰ سوت آغاز دسترسی به 5G در دنیا نواخته شود، اما از سال ۲۰۱۹ بسیاری از پیشگامان عرصه تکنولوژی برای کاربران خود امکان دسترسی به 5G را فراهم کرده بودند. در اوایل سال ۲۰۱۲ میلادی بود که اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) تحت نظر سازمان ملل برنامه‌ای را برای توسعه تیم ارتباطات بین‌المللی موبایلی (IMT) برای افق ۲۰۲۰ و فرای آن آغاز کرد. در نتیجه رسما یک مسابقه جهانی برای تعیین نسل پنجم شبکه موبایل شروع شد و از آن پس، شاهد رقابت تنگاتنگی میان اپراتور‌های اینترنت و تلفن همراه در سراسر جهان هستیم که هر یک به دنبال برقراری و راه‌اندازی نسل جدید و پرسرعت اینترنت نسل پنجم هستند و از توانایی‌ها و برنامه‌های خود در این زمینه رونمایی می‌کنند. اکنون دسترسی به شبکه 5G روز‌به‌روز در دنیای فناوری افزایش می‌یابد و تا چند سال آینده، اکثر مردم جهان توانایی استفاده از امکانات آن را خواهند داشت.
اگرچه برگ برنده 5G توسعه تکنولوژی اینترنت اشیاء است، اما اولین تأثیر مستقیم و ملموس آن در بازار موبایل دیده شده است. رقابت شدیدی که در این زمینه وجود داشت، موجب شده بود تا بسیاری از غول‌های بازار موبایل خط تولید محصولات جدید سازگار با نسل پنجم شبکه تلفن همراه را از سال ۲۰۱۹ راه‌اندازی کنند و به این ترتیب در این سال بخشی از محصولات تولیدشده و فروخته‌شده در بازار موبایل به محصولات سازگار با نسل نوین اینترنت اختصاص داده شد.
پایان اتاق انتظار بیمارستان‌ها با 5G
این تصور کلی از 5G را که با آن با خیال راحت می‌توانید به صورت آنلاین فیلم ببینید، کنار بگذارید. این تنها بخش کوچکی از رویداد‌هایی است که با نسل پنجم می‌توان انجام داد. استریم‌کردن فیلم را که با کمی تأخیر همین الان هم می‌توان با شبکه تلفن همراه نسل چهار انجام داد. اما توسعه 5G می‌تواند عرصه‌های مختلف و حتی گاه حیاتی از زندگی ما را تحت تأثیر قرار دهد. یکی از عرصه‌هایی که می‌تواند به‌شدت تحت‌تأثیر 5G قرار بگیرد، عرصه بهداشت و درمان است.
همه چیز به سرعت فوق‌العاده و تأخیر اندک اینترنت نسل پنج مربوط است و با در دسترس قرار‌گرفتن آن می‌توان امیدوار بود که به زودی پیشرفت‌هایی را در پزشکی از راه دور، درمان از راه دور، عمل جراحی دقیق و حتی جراحی از راه دور در عرصه پزشکی شاهد باشیم. همچنین امکانی که 5G در زمینه اینترنت اشیاء ایجاد می‌کند، موجب می‌شود تا لباس‌های هوشمند اطلاعات جسمی افراد را همیشه و به لحظه چک کنند و به کمک اپلیکیشن‌ها و ابزاری که برای این منظور پدید می‌آیند، وضعیت جسمانی بیمار را تحلیل و با هشدار‌های لازم از بروز بیماری‌های مختلف جلوگیری کنند.
این دستگاه‌ها مانند سیستم هشدار اولیه عمل می‌کنند. اگر دستگاه کنترل سلامت نسل آینده مشکلات سلامتی پیچیده‌ای برای شما تشخیص دهد، به آن معنا خواهد بود که باید برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. بر اساس پیش‌بینی مؤسسه گارتنر تا پایان سال ۲۰۲۰ سهم بازار و تراکنش‌های مالی مربوط به اینترنت اشیاء در حوزه پزشکی به ۱۱۷ میلیارد دلار خواهد رسید.