خبرگزاری فارس-گروه سلامت: سلامت عبارت است از تأمین رفاه کامل جسمی و روانی و اجتماعی انسان. بنا بر تعریف سازمان بهداشت جهانی، سلامت تنها فقدان بیماری یا نواقص دیگر در بدن نیست بلکه نداشتن هیچ‌گونه مشکل روانی، اجتماعی، اقتصادی و سلامت جسمانی برای هر فرد جامعه است. به دلیل شرایط خاص فیزیولوژیک جنس مونث در هریک از مراحل رشد، سلامت مادران و دختران حتی از این تعریف فراتر است.

در تعریف برنامه سلامت مادران ،مراقبت با کفایت در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان ( تا شش هفته پس از زایمان) به نحوی که مادر با هر وضعیتی از سلامتی و بیماری به هر مرکز ارائه دهنده خدمت اعم از دولتی و خصوصی مراجعه مینماید، خدمات اثر بخش و کارامد را دریافت نموده به گونه‌ای که در طی این فرایند بروز علل قابل اجتناب مرگ ومیر مادران و هرگونه عوارض شایع دوران بارداری تا حد امکان کاهش یافته و در صورت ابتلا به هر عارضه ای، درمان مناسب و موثر را دریافت کرده باشد.

نظارت براجرای برنامه های ادغام یافته سلامت مادران درراستای تامین و تحقق استراتژیهای ازپیش تعیین شده دربرنامه عملیاتی گروه، وارتقاء کمی و کیفی شاخص های مرتبط با برنامه که بخشی از شاخصهای توسعه ملی نیز هست، اهداف ذیل را دنبال می‌کند:

1- ارتقاء و توسعه کیفیت سیستم ارائه خدمات مراقبتهای پیش ازبارداری، بارداری ، پس از زایمان

2 - ارتقاء آگاهی زنان درراستای ترویج زایمان ایمن                  

3- تقویت مستمر سیستم مراقبت های  پیش ازبارداری، بارداری ،پس از زایمان

4- افزایش بهره وری و تقویت همکاری های درون، بین و برون بخشی برای پیشبرد اهداف برنامه سلامت مادران

5- حفظ و ارتقاء کرامت انسانی، حذف نابرابری ها، تأمین رضایتمندی گیرندگان خدمات و کارکنان

بدیهی است نیل به اهداف موصوف در چارچوب یک سیستم درمانی قابل اجرا ست  و در تمام نظامات سلامت جهان ، سلامت مادران و دختران با تعریف ارائه دهندگان خدمت در هریک از رده ها اعم از متخصص زنان ، ماما و ...قابلیت دستیابی دارد.

در کنار همه این موضوعات ،آموزش و افزایش آگاهی مادران و دختران جامعه با فرهنگ سازی در تمام لایه های جامعه ضروری است.

مهم‌تر از فرهنگ‌سازی در جامعه، اصلاح فرهنگ متخصصین و ماماها، هماهنگی و همکاری تنگاتنگ و کار تیمی آنهاست که باید عملی شود. باید دیدگاه متخصصان و ماماها به سمت ترویج زایمان طبیعی و فیزیولوژیک  تغییر کند.

در برنامه ششم توسعه در بخش چهاردهم ، بندهای موجود هر یک به نوعی در حوزه سلامت مانور می دهد و نقش ماماها در عملیاتی شدن هر کدام غیر فابل انکار است ودر رسیدن به اهداف استراتژیک سلامت کشور، لزوم توجه بیشتر به مهره کلیدی ماما در زنجیره سلامت وجود دارد.

اما مشخص نبودن جایگاه صحیح حرفه مامایی در جامعه، سلامت زنان، دختران و نوزادان را با مخاطراتی روبه رو کرده است؛ مخاطراتی که قابل اغماض نبوده و کنفدراسیون بین المللی ماما را بر آن داشته تا در روز جهانی ماما هر سال شعار های جهانی موکد این موضوع را اعلام نماید اما رشته مامایی هر از چندگاهی دستخوش بی‌مهری‌هایی قرار گرفته و با چالش‌هایی روبرو می‌شود.

ماماها برای تامین سلامت مادران و انجام زایمان‌های طبیعی و فیزیولوژیک در قالب کوریکولوم های مصوب ملی آموزش می بینند و قوانین و شرح وظایف به گونه‌ای تعریف شده که ماماها پس از فارغ‌التحصیلی برای انجام این وظایف وارد بازار کار شوند.

ماما نقش موثری در اصلاح شاخص های ملی وبین المللی مادر و نوزاد دارد به گونه ای که دنیا با ارج نهادن به ظرفیت علمی وعملی ماماها شاخص های مذکور را کنترل نموده اند.

افزایش میزان زایمان طبیعی با نگاه مثبت به نقش ماما درآموزش زایمان طبیعی و ایمن امکان پذیر است اما متاسفانه برخی از گروه های درمانی  با ایجاد خدشه به این نقش ، آگاهانه یا نا آگاهانه سلامت مادران و در نهایت سلامت جامعه را تحت الشعاع قرار می دهند.  

آموزش مادران جامعه با آموزش دختران از دوره قبل از بلوغ آغاز می گردد و ضروری است بر اساس مفاد برنامه ششم توسعه زیرساخت مورد نیاز جهت استفاده از این پتانسیل ایجاد گردد.

*زهرا عابدی  رییس جمعیت مامایی ایران*

انتهای پیام/