غُرزدن و شِکوه در این روزهای خانه‌نشینی اگر بی ملاحظه و با ذهنیت منفی انجام شود محیط خانه را به آشوب کشیده جهنم می‌کند؛ اما اگر بتوانیم این رفتار غریزی و مفید برای کاهش استرس و ناراحتی را مدیریت کنیم، آنگاه به نقطۀ آغاز حل مسائل و مشکلات تبدیل می‌شود. پس بیایید غُرزدن را از نو بیاموزیم.
همه ما با غُرزدن آشناییم. همه ما گاهی غُر می زنیم و حتی گاهی به غُر زدن دیگران، غُر می زنیم. غُر زدن یا شِکوه کردن از ابتدایی ترین غرایز جانوران است که البته در ما انسانها به تکامل رسیده است.
از شوخی گذشته بر اساس مستندات علمی غُرزدن واکنش طبیعی آدمی در شرایط و موقعیت‌های بحرانی است. بنا به مطالعات در یک مکالمه عادی هر فرد در دقیقه لااقل یک بار به مخاطب خود غُر می زند.

غرزدن

غُرزدن چیست؟

اول ببینیم معنای غُرزدن چیست؟ لغت نامه دهخدا غُرزدن را چنین معنا می کند: غر زدن . [ غ ُ زَ دَ] (مص مرکب ) آهسته سخن گفتن از سر خشم . غُرغُر کردن . سخن گفتن اعتراض آمیز. با کلماتی نامفهوم ناخرسندی نمودن . لَندیدن . غُر و لَند کردن.

ما ایرانی ها بین خودمان به غُرزدن مشهوریم. از قضا ترور بلَک نويسنده كتاب "سه مرحله ساده" در اين مورد مي گويد: "هيچ چيز بهتر از يك مخالفت كوچك نمي‌تواند مردم را با يكديگر متحد سازد".

روان- جامعه شناسان دریافته‌اند، آسان‌ترين راه ممكن براي برقراري يك رابطه دوستانه، ارتباط‌گيری از طريق چيزهای منفي است! دقيقاً به همين علت است كه انسان ذاتاً علاقه زيادي به غُرزدن چه در حوزه های عمومی و چه فردي، خصوصی و حتی در خلوت با خود دارد. (شما را نمی‌دانم اما من، وقتی کار نوشتن خوب پیش نمی‌رود خودم به خودم غُر می‌زنم.)

غُر و لَندهای روابط زناشویی

در این درس به غُرزدن در حوزه عمومی کاری نداریم، به غُرزدن‌های فردی هم ورود نمی‌کنیم؛ در عوض با تازه‌ترین یافته‌های مطالعات عصب شناسی و روانشناسی در مشهورترین غُرغُر ها یعنی "غُر و لَندهای روابط زناشویی" آشنا می‌شویم و چند تکنیک را برای مدیریتِ این غریزی‌ترین رفتار مرور می کنیم.

غُرزدن دائمی آسیب مغزی و اختلال شناختی در پی دارد

بنابه نتایج پژوهشي که در دانشگاه استنفورد انجام شده، وقتی ما شروع به غُرزدن می‌کنیم مغز فرمان ترشح هورمون استرس یا همان كورتيزول را به غدد فوق كليوی صادر می کند.
استمرار دائمی غُرزدن و ترشح هورمون کورتیزول مي تواند به ارتباطات نوروني مغز آسیب بزند.

علاوه بر اين عصب شناسان نشان داده‌اند که غُر و لَند نواحی مغزی فعال برای حل مسئله و عملكردهاي شناختی را در ما مختل می کند.

به بيان سادۀ دكتر ترویس برادبری در كتاب "هوش هيجاني 2.0": با شكايت هاي مكرر، مغز شما وارد چرخه‌ای معيوب می‌شود که در آن بستر براي غُرزدن هاي بيشتر در آينده هموار است.

با گذشت زمان، صرف نظر از اتفاقاتی که در پيرامون ما رخ می‌دهد، غُرزدن تبديل به بخشي از عادت‌های روزمره مي شود: شِكوه جاي خود را به عنوان رفتارِ پيش فرضِ ما باز مي‌كند و طبعاً نحوه برخورد ديگران نيز با ما تغيير خواهد کرد.

عصب شناسان دانشگاه استنفورد اثبات كرده اند كه غُر و لَند دائمی مي‌تواند منجر به كاهش اندازه بخشی از مغز و به اصطلاح آب رفتن هیپوکمپوس شود؛ ناحيه اي از مغز كه نقش مهمي در حل مسئله و تفكر هوشمندانه دارد. حتي تصور آسيب به اين منطقه نيز وحشتناك است. این ناحيه از جمله اولين مناطقي است كه در بيماري آلزايمر تحليل مي رود.

اما اين تنها يك بخش از داستان است. رابطۀ دو سویۀ دود سیگار در غُرزدن هم حاکم است: به این معنی که تمامي عوارض غُرزدن متوجه شنوندۀ غُر و لَند نیز خواهند بود و بدين ترتيب تنها محدود به فرد غُرغُرو نيست!
دوسویه بودن عوارض غُرزدن اهميت سازش با همسر را براي به حداقل رساندن شكايت‌های كلامي و عملي دوچندان می کند.

خبر خوب این است که غُرزدن به طول عمر آدم می افزاید. مطالعه‌ای از مجله علوم اعصاب نشان مي‌دهد كه سركوب احساسات و عدم ابراز آنها، منجر به كاهش طول عمر انسان خواهد شد. بدين ترتيب زماني كه خود را با غُرزدن خالي مي‌كنيم، از آن احساسات منفي مخرب هم رها می‌شویم

خبر خوب: غُرزدن به طول عمر می‌افزاید

اما اگر غُرزدن تماماً منفی است چگونه با اصل "انتخابِ طبیعی" و این که یکی از ابتدایی‌ترین غرایز آدمی است، می‌خواند؟

خبر خوب این است که غُرزدن به طول عمر آدم می افزاید. مطالعه‌ای از مجله علوم اعصاب نشان مي‌دهد كه سركوب احساسات و عدم ابراز آنها، منجر به كاهش طول عمر انسان خواهد شد. بدين ترتيب زماني كه خود را با غُرزدن خالي مي‌كنيم، از آن احساسات منفي مخرب هم رها می‌شویم.

چگونه غُر بزنیم؟

روانشناسان و روان درمانگران اصولی را توصیه می‌کنند که با رعایت آنها می‌توان ضمن برخورداری از فواید غُرزدن آسیب‌های آن را کاهش داد.
در ادامه با تکنیک‌ها و توصیه های کاربردی برای مدیریت غُرزدن آشنا می شوید تا با رعایت آنها از کیف غُرزدن برخوردار شوید.

- هدفمند غُر بزنيد
غُرزدن زماني مفيد است كه برای رفع يك نگراني خاص انجام شود. شادن فرانسیس روان درمانگر خانواده و متخصص ازدواج، غُرزدن هدفمند را از راهكارهای كاهش عوارض ناخواسته غُر و لَند ميان زوج ها معرفي كرده و می‌گوید: بهتر است هدف خود را از غُر زدن مشخص كنيد. در اين صورت همسر شما نيز به نحو موثری مي‌تواند براي حل مشكل پيش‌آمده، به شما كمك كند؛ درست مانند يك بازي برد- برد.
در واقع استفاده از متد هدفمندسازی در غُرزدن مي‌تواند تجربيات مثبتي همچون ذهن آگاهي و احساس خوشبختي را در انسان زنده كند.

- در زمان مناسب غُر بزنید
برای غُرزدن زمان مناسبی را انتخاب کنید. رابین اِم. کوالسکی استاد روانشناسي دانشگاه کلمسون می‌گويد: انتخاب زمان مناسب برای غُرزدن بخشي از ماهيت استراتژيك شِكوه است. اين كه بدانيد بهترين زمان غُرزدن به همسرتان دقيقا چه موقع است!

مطالعات روانشناسي اجتماعي در مورد ارتباط ميان ذهن آگاهي، شادماني، خوشبختي و تجربه غُر زدن در زوج‌های داوطلب نشان داده، زوج هايي که بيشتر از بقيه احساس خوشبختي مي‌كردند، آنهايی نبودند كه عادت به غُرزدن نداشتند؛ برعكس زوج‌هایی احساس خوشبختی بیشتری داشتند كه از مهارت تنظيم زمان شِكوه کردن برخوردار بودند و بهترين زمان غُرزدن را می‌دانستند.

- با لحن مناسب غُر بزنید
غُرزدن زمانی مفید فایده است و به دعوا و مشاجره تبدیل نمی‌شود که علاوه بر زمان مناسب در شرایط و با لحن درست انجام شود. به عبارت دیگر با توجه به روحیات و نقاط ضعف و قوت همسر خود باید بدانید به چه ترتيبی لحن غُرزدن خود را مديريت كنيد.

توصیه می شود، غُرزدن را با کلمات محبت آمیز مثل عزیزم، قربانت شوم، عزیز دلم و ... آغاز کنید.

اگر همسر شما در شرایط روحی مناسبی نیست، غُرزدن را به وقت دیگری موکول کنید. بدانید که بی ملاحظگی در غُرزدن می‌تواند عوارضی جدی به همراه داشته باشد. بدين ترتيب در غُرزدن به همسر خود همواره احتياط كنيد و ميانه رو باشيد.

به قصد رفع مشكل غُر بزنید
ذهنيت همه چيز است، حتي زماني كه غُر می‌زنیم. زماني كه با يك ذهنيت مثبت و با هدف رفع مشكل شِكوه می‌کنید به اندازه يك دنيا تفاوت ايجاد خواهيد كرد تا زمانی که با ذهنیت منفی شِکوه کنید.

نتایج مطالعه‌ای كه توسط گروه تیلور و فرانسیس منتشر شده نشان می‌دهد: رويكرد كلي انسان در غُر و لَند شامل دو نگرش منفي و مثبت با پس زمينه تلاش برای حل مسئله است.
غُرزدن بدون در اختيار داشتن راه حلی احتمالی و يا قصد قبلی مثبت كه در نهايت به رفع مشكل منتج شود، تنها آتش ماجرا را شعله ورتر خواهد ساخت و بر عصبانيت زوج ها از يكديگر خواهد افزود.