خبر روزانه مرگ بیش از صد نفر، تعطیلی اصناف، قرنطینه خانگی، تصور ویروسی که هر لحظه ممکن است وارد بدنمان شود و ... همگی مدتی است سوال مشترکی را در ذهن مردم به وجود آورده است؛ «این روزها کی تمام می‌شود؟»
به گفته محققان به علت عدم شناخت کافی از ویروس و وجود پارامترهای مختلف، از جمله نحوه رفتار شهروندان، پاسخ به این سوال اصلا کار ساده‌ای نیست، اما وجود کشورهایی که به نظر می‌رسد در جنگ با کروناویروس پیروز شدند، بسیاری را امیدوار کرده است.
در واقع منظور از پیروزی در جنگ با کرونا صاف کردن شیب نمودار تعداد مبتلایان است.
عطا کالیراد، پژوهشگر زیست‌شناسی تکاملی، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، می‌گوید: «اگر نمودار صاف‌تر بشود، بیماری برای مدت طولانی در کشور شما حضور دارد و به همین دلیل معمولا ۹۰ درصد ظرفیت سیستم بهداشتی یک کشور پر می‌شود. اما اگر در یک ماه این نمودار را طی کنید سیستم درمانی به مشکل می‌خورد، به هرحال تجهیزاتی مثل تعداد دستگاه های تنفسی در هر کشوری محدود است. حتی ممکن است سیستم بهداشتی ایالات متحده آمریکا هم در چنین شرایطی به مشکل بخورد.»
این کشورها شیب نمودار را صاف کردند
صاف شدن شیب نمودار صرفا یک رویا برای پیروزی در جنگ به کرونا نیست و کشورهای زیادی تاکنون در این نبرد پیروز شده‌اند. براساس گزارش نیویورک تایمز، تاکنون کشورهای زیادی در شرق آسیا مثل چین، کره‌جنوبی، سنگاپور، هنگکنگ و تایوان از جمله کشورهایی بوده‌اند که تاکنون در این نبرد پیروز شده و به نوعی شیب نمودارشان را صاف کرده‌اند.
البته صاف شدن نمودار برای بار اول به معنای پایان ماجرا نیست؛ کالیراد در این رابطه می‌گوید: «نگاهی به این نمودارها ما را به این نتیجه می‌رساند که وضعیت از الگوی ثابت پیروی نمی‌کند، برای مثال در چین آمار افزایش تعداد مبتلایان یک بار به اوج رسید و پایین آمد و بعد با سرعت بیشتری، به تعداد بالاتری رسید و حالا در شرایطی است که دیگر شیب نمودار را صاف کرده است.»
شرایط در چین به گونه‌ای است که دیگر تاثیرات این صاف شدن نمودار هم به وضوح دیده می‌شود، تا جایی که در چند روز اخیر کمیسیون ملی بهداشت چین از عدم ابتلای هیچ فرد جدیدی به کروناویورس خبر داده است.
ایران، کجای نمودار کروناویروس قرار دارد؟
اما نگاهی به نمودار ایران که در آن بی‌نظمی‌های فراوانی وجود دارد، پاسخ به این سوال که «این روزها کی تمام می‌شود؟» را حتی سخت‌تر هم می‌کند.
کالیراد در تحلیل این نمودار می‌گوید: «باید زمان بگذرد تا ببینیم منحنی ایران چه شکلی می‌شود. ایران بعد از هفته اول تعداد تست‌ها را افزایش داد و به همین دلیل این آمار بالا رفت. البته این موضوع جهانی است، همکار من در آلمان مشکوک به کرونا بود اما از او هیچ آزمایشی نگرفتند و گفتند به تر است فقط خودش را قرنطینه کند. شیب این نمودار به پارامترهای زیادی ربط دارد، به همین دلیل در کوتاه مدت پیشبینی این که اوج نمودار هستیم یا نه در کوتاه مدت خیلی سخت است، مگر این که از جمعیت زیادی تست گرفته باشند.»
از سوی دیگر استاندار تهران اعلام کرد که بخاطر اقدامات پیشگیرانه و غربالگری صورت گرفته، رشد مبتلایان به بیماری کرونا در استان تهران متوقف شده است.
البته روز گذشته، کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت صحبت از شیب نزولی بیماری را زودهنگام دانست و گفت: «ورودی بیمارستان ها و اورژانس ها و آزمایشگاه ها نشان دهنده آن است که روند مقداری کُند شده اما بی تردید تداوم آن منوط به آن است که مردم با اعمال محدودیت در مراودات و پرهیز از سفر، عدم دید و بازدید عید و عدم حضور در تفرجگاه ها و پارکها و مراکز خرید و ... کمک کنند تا این روند ادامه یابد.»
علاوه بر او آنطور که دیگر مسوولان وزارت بهداشت می‌گویند با توجه به سفرهای مردم، باید منتظر شیوع دوباره کرونا هنگام بازگشت مسافران به تهران باشیم.
آمار تقریبیاز آمار کروناویروس در شهر تهران از این قرار است (آمار ۱۰ روز دوم به علت نبود اطلاعات ۱۵ و ۱۶ دقیق نیست)
تعداد مبتلایان دو روز پیش تهران هم که در این آمار در نظر گرفته نشده است، برابر ۲۴۹ نفر است و تفاوت چندانی با میانگین ۱۰ روز سوم ندارد.
کالیراد در این باره می‌گوید: «کاهش آمار مبتلایان تهران در چند روز گذشته شاید به این دلیل باشد که همانطور که مشاهدات عینی نشان می‌دهند، جمعیت تهران به دلیل سفرهای نوروز کمتر شده باشد، موضوعی که احتمالا منجر به افزایش آمار در شهرهای دیگر می‌شود.»
پارامتر مهمی که زمان اتمام شیوع کروناویروس را مشخص می‌کند؛ در خانه ماندن!
اما یکی از عواملی که شاید تاثیر زیادی در کنترل بیماری و صاف کردن شیب نمودار کروناویروس در این داشته باشد، مربوط به رفتار خود شهروندان است؛ این که آیا از سفر نوروزی و خارج شدن از خانه پرهیز می‌کنند یا نه.
این موضوعی است که هر روز وزارت بهداشت نسبت به آن هشدار می‌دهد، اما انگار جمعیت زیادی رعایت نمی‌کنند.
یکی از بهانه‌های خروج از خانه و سفر کردن، نرخ ۲درصدی مرگ‌ومیر ناشی از ویروس کرونا است. اما محققان می‌گویند این نرخ عدد آن قدر کمی هم نیست.
کالیراد، پژوهشگر زیست‌شناسی، تکاملی در این باره می‌گوید: «ماجرا مثل بازی رولت روسی است، فکر کنید تفنگی با ظرفیت ۱۰۰ گلوله دارید که در آن ۲ گلوله وجود دارد. آیا حاضر هستید خشاب آن را بچرخانید و بعد به خودتان شلیک کنید؟ بیرون رفتن در این روزها، دقیقا مصداق انجام همین کار است.»
از سوی دیگر موضوع می‌تواند به جای صاف کردن شیب نمودار، آن را تند کند، به حدی که دیگر سیستم بهداشتی کشور توانایی مقابله با کروناویروس را نداشته باشد.
کالیراد در این باره می‌گوید: «اگر واقعا رفت و آمد زیاد شده باشد احتمالا به صورت ناگهانی تعداد زیادی از مردم مریض می‌شوند و اصلا از بیماریشان با خبر نمی‌شوند، در این صورت تعداد زیادی ناقل در کشور به وجود می‌آیند و نمودار با شیب تند و شدیدی بالا و پایین می‌شود. با توجه به نمودار نیویورک تایمز من فکر می‌کنم این اتفاق در ایران رخ می‌دهد.»