درحالی که سازمان پزشکان بدون مرز حدود سی سال است در کشور فعالیت دارد و در بزنگاه های مختلف چون زلزله بم و سیل سال گذشته به آسیبدیدگان کمکرسانی کرده، حالا با حضورشان و ساخت بیمارستان صحرایی در اصفهان مخالفت شده است.
درست زمانی که آمار ابتلا به ویروس کرونا در کشور افزایش شدیدی پیدا کرده بود و خبرهایی مبنی بر کمبود امکانات بهداشتی برای بیماران، کادر درمانی و همچنین تخت های بیمارستانی برای پذیرش مبتلایان منتشر می شد؛ سفیر ایران در فرانسه از کمک سازمان پزشکان بدون مرز به ایران خبر داد. بهرام قاسمی در توییت خود خبر داد که روز یکشنبه اولین هواپیمای چارتر پزشکان بدون مرز، شامل یک بیمارستان صحرایی، دارو، ماسک، لباسهای کادر درمانی و ... راهی تهران شده است.
سابقه حضور پزشکان بدون مرز در ایران
سازمان پزشکان بدون مرز، یک سازمان مردم نهاد و غیر دولتی است که از سال ۱۹۷۱، فعالیت خود را آغاز کرده است. البته این نخستین باری نیست که این سازمان پا به ایران گذاشته است. بنابر گزارش این سازمان، حدود ۳۰ سال است که پزشکان بدون مرز در ایران فعالیت می کنند. کمک به زلزله زدگان بم در سال ۱۳۸۲ و همچنین کمک به سیل زدگان لرستان، خوزستان و گلستان در سال گذشته از جمله بزنگاه های حضور این سازمان در ایران بوده است. علاوه بر کمکهای اضطراری، این سازمان به بی پناهان و آسیب دیدگان در تهران و مشهد نیز کمک می کرده. همچنین از سال ۹۱ در جنوب تهران و از سال ۹۷ در مشهد، برای جمعیت آسیبپذیر و کسانی که از خدمات درمانی محروم بودند، امکانات بهداشتی- درمانی فراهم کرده است.
سازمان پزشکان بدون مرز، نهادی غیردولتی است
اما حالا به نظر می رسد درحالی که این سازمان، سال هاست در ایران فعالیت دارد، برخی در کمک آن برای مقابله با ویروس کرونا سنگاندازی میکنند. روز گذشته پس از دومین توییت سفیر ایران در فرانسه درباره ارسال دومین محموله این سازمان، وهاب زاده، خبرنگار سابق فارس که حالا مشاور وزیر بهداشت است، در توییتی نوشت: با اجرای طرح بسیج ملی مقابله با کرونا و نیز استفاده از ظرفیت درمانی نیروهای مسلح، فعلا نیازی به برپایی تخت بیمارستانی توسط نیروهای خارجی نیست و این حضور منتفی است.
بعد ازاین هم، حسین شریعتمداری، مدیر مسئول روزنامه کیهان در گفت و گو با خبرگزاری فارس، حضور این سازمان را به دلیل دشمنی فرانسه با ایران، ماجرای خونهای آلوده در دهه ۶۰، دادن پناهندگی به برخی از فعالان سیاسی سابق در ایران و همچنین اظهارات رهبری مبنی بر بی اعتمادی به آمریکا و متهم بودن آمریکا به دست داشتن در اشاعه این ویروس، حضور این سازمان در کشور را رد کرد.
این در حالی است که سازمان پزشکان بدون مرز، یک نهاد غیردولتی است که به دولت فرانسه وابستگی ندارد و از آنجا که تعدادی از پزشکان فرانسوی از نخستین افراد حاضر در این مجموعه بوده اند، مقر این سازمان در فرانسه است. بنابراین به نظر می رسد استناد شریعتمداری به بیانات رهبری مبنی بر بیاعتمادی به آمریکا، با یک سازمان مردمی که سال هاست در مشهد و تهران فعالیت دارد، مرتبط نیست.
علاوه بر این ها حضور نهادهای بین المللی در مواقع حساس مانند آنچه در موعد زلزله بم اتفاق افتاد، نه تنها توانست به عبور از بحران کمک کند، بلکه به نوعی احساس همبستگی و ارتباط فرهنگی منجر شد؛ ارتباطاتی که زمینهساز کمک به زلزله زدگان بم و ارسال کمکهای اولیه و نقدی به آنها شد.
مدیر روزنامه کیهان در این توطئه انگاری تنها نبود؛ بلکه شماری از کاربران شبکه های اجتماعی هم او را همراهی میکردند، برخی میپرسیدند اگر دسیسهای پشت پرده نبود، پس چرا این سازمان به مردم ایتالیا و دیگر کشورها کمک نمیکند؟ این در حالی است که بنابر اعلامیه این سازمان، هدف پزشکان بدون مرز از ابتدای تاسیس، کمک به مردم آسیب پذیر در کشورهای کمتر توسعه یافته است. اوکراین، آذربایجان، آلبانی، آنگولا، ارمنستان، بحرین، بلاروس، بنین، بولیوی، ترکمنستان، اوگاندا، ازبکستان، ونزئلا، یمن، افغانستان، ویتنام، زیمباوه و ... از جمله کشورهایی است که پزشکان بدون مرز در آن حاضر شده و گزارشهای مفصلی درباره جزئیات کمکرسانیشان در سایت خود که در ایران هم فیلتر است، منتشر کردهاند.
البته درحال حاضر نیز این سازمان، در چهار بیمارستان بومی ایتالیا مستقر شده و به بیماران کمک می کند. علاوه بر این، سازمان پزشکان بدون مرز درحال شناسایی بیخانمانها و قشر آسیبپذیر و مستعد این بیماری در فرانسه است تا آنها را تحت درمان قرار دهد.
درخواستهای ایران برای مقابله با کرونا
همه این ها درحالی است که معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت، دو شماره حساب ریالی و ارزی برای دریافت کمکهای نقدی ایرانیان داخل و خارج کشور به منظور پیشگیری و مبارزه با ویروس کرونا اعلام کرده است. برخی دانشگاه های علوم پزشکی در شهرهای مختلف نیز با ارسال پیامک تلفنی با عنوان «کمک های شما بزرگترین پشتوانه کادر درمان در مبارزه با کرونا است» از مردم خواستهاند تا به حساب بانکی آنها کمک نقدی واریز کنند.
از طرفی دیگر، سفارت ایران در چین با اعلام یک شماره حساب کمکهای مردم چین را جمع آوری کرد. طبق اعلام ایران در ۲۴ ساعت مردم چین بیش از ۵۰۰ هزار دلار به ایران کمک کردند.
۲۲ اسفندماه نیز محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه اعلام کرد که از صندوق بین المللی پول درخواست کرده تا برای مقابله با کرونا به ایران کمک کند. رئیس بانک مرکزی کمک درخواستی را پنج میلیارد دلار اعلام کرد.
حال این پرسش مطرح است چرا درحالی که بیش از یک ماه از شیوع کرونا در کشور می گذرد و اخبار از کمبود ظرفیت بیمارستانی برای مداوای بیماران، حکایت دارد، باید با حضور پزشکان بدون مرز مخالفت شود؟ آن هم درحالی که بیمارستانها و کادر درمانی هنوز در مواردی با کمبود تجهیزات روبه رو هستند!
آیا آسیب مجموعه مردم از این بیماری کمتر از آن چیزی است که زلزله بم و سیل لرستان، خوزستان و گلستان به جای گذاشته است؟