این روزها که دنیا درگیر قدرتی بزرگ و شاید کوبنده ناشی از یک ویروس بسیار کوچک است، هر کس به کنجی پناه برده تا از دست درازی این ویروس در امان بماند و امید به روزهای پس از کرونا، تاب آوری در مقابل این بیماری را رقم می زند.

روزهای سختی را پشت سر می گذاریم، هر روز شمار بسیاری در جهان به کرونا مبتلا می شوند، تعدادی جان خود را از دست می دهد و شماری هم با شکست کرونا به زندگی باز می گردند، ولی مطمئنا روزی سایه سنگین این ویروس از سر جهان کم می شود، آن روز چه شکلی خواهیم بود؟ چقدر تغییر خواهیم کرد؟ آیا انسان های دیگری خواهیم شد؟ مهربان تر و قدردان تر می شویم و آیا جهان جای بهتری برای زندگی خواهد شد؟

رییس هیات اندیشه ورز استان مرکزی در خصوص تاثیر ویروس کرونا در رفتار اجتماعی امروز و آینده مردم به ایسنا گفت: رفتار اجتماعی این روزهای مردم حاکی از شکل گیری وحدت در جامعه انسانی است و در واقع یک جبهه انسانی در مقابل یک جبهه همراه با خطرات انسانی شکل گرفته است.

مریم یارمحمد توسکی با بیان اینکه کرونا نشان داد که پیر و جوان، خرد و کلان و دارا و ندار نمی شناسد و همگان در معرض خطر این بیماری هستند، افزود: در رفتار این ویروس نوعی عدالت را شاهد بودیم، بنابراین انسان ها در مواجهه با او درد و حس مشترک پیدا کردند و به نظر می رسد، هاله ای که انسان ها را کنار هم جمع می کند، تحت تاثیر وجود این ویروس، در جامعه انسانی شکل گرفته است.

وی تصریح کرد: شیوع این ویروس تنها یک بحران نبود، بلکه هشدارهای بسیاری را به صدا درآورد. شاید در آینده ورژن های دیگری از این ویروس را تجربه کنیم و نگرانی از همین مهم باعث می شود که جامعه انسانی با احتیاط رفتار کند. قطعا مردم به دنبال شناخت عامل بیماری، نوع تغذیه مناسب، نوع رفتار با محیط زیست و حیوانات و ... خواهند بود و سوالات زیادی در مواجهه با این ویروس ذهن ها را درگیر کرده است. همین امر باعث احتیاط جامعه می شود و ممکن است باعث شود که انسان در آینده مدارای بیشتری با محیط زیست خود داشته باشد.

توسکی با تاکید بر اینکه دست‌کاری و تخریب محیط زیست می تواند پس از فروکش کردن ویروس کرونا کاهش یابد و جامعه انسانی موجودیتی برای طبیعت قائل شود، به ایسنا گفت: زمانی انسان های اولیه از طبیعت هراس داشتند ولی به نظر می‌رسد این روزها طبیعت در تلاش است که چهره واقعی خود را به انسان نشان دهد. شاید بحران کرونا این پیام را برای انسانها دارد که باید از تخریب و دستکاری طبیعت دست بردارند، چراکه طبیعت می تواند در مقابل انسان چنان قد علم کند که گستره وسیعی از جامعه انسانی را در مقابل یک عامل کوچک بیماری زا قرار دهد.

وی با اشاره به اینکه بعد از کرونا باید به توسعه اجتماعی توجه بیشتری داشت و باید خدمات شهری، مدیریت بحران، خدمات پزشکی و درمان، امکانات و تسهیلاتی که انسان ها در مواقع بحران از آن بهره مند شوند و تجهیزات و لوازم اولیه برای مواجهه با چنین خطراتی باید ارتقا یابد، بیان کرد: در واقع این ویروس هشدار می دهد که در آینده آمادگی بیشتری داشته باشیم. شیوع کرونا جایگاه دستاوردهای پزشکی و علم را ارتقا داد، به نظر می رسد که قبل از این ویروس توجه لازم به دستاوردهای پزشکی و علم صورت نمی گرفت، اما این روزها دستاوردهای بسیاری را شاهدیم که جایگاه این حوزه را ارتقا بخشیده و دقت و توجه جوامع انسانی به این امر بیشتر شده است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه قطعا پس از کرونا در سطح فردی و نهادی باید بازبینی صورت گیرد، گفت: به نظر می رسد در سطح فردی، افراد در سبک زندگی، علایق، ارتباطات و کنش های خود، مصارف و نگاه به خود تغییراتی ایجاد کنند. بحث اخلاقیات، انسانیت، مدارا و همبستگی تقویت خواهد شد و انسان در حوزه بشر بودن ورای همه لایه بندی ها و قشربندی های اجتماعی رفتار می کند، گویی تلنگری زده شده است و می توان توجه به اخلاقیات توام با عقلانیت و تفکر علمی و محاسبه گر پس از فروکش کردن کرونا را انتظار داشت و انسان ها روکش اخلاقی و انسانی را به خود بگیرند.

وی در گفتگو با ایسنا تاکید کرد: این روزها رفتارهای جزیره ای، تعصبات، پیش داوری ها، فردگرایی، خودمحوربینی و دور بودن از نگرش های جمعی به کنار رفته است، دوباره رفتارهای جمعی، صداقت و ایثار خود را نشان داده و تمامی فاصله ایجاد شده بین جبهه فردگرایی و جمع محوری کاسته شده و امروز شاهد رفتارهای مثبت جمعی هستیم.

توسکی افزود: پس از کرونا در سطح نهادی نیز باید بازبینی لازم لحاظ شود، در حال حاضر تمامی کم و کاستی ها مشخص است و قطعا درس های بسیاری باید در سطح نهادی و ساختاری از این بحران گرفت. لازم است پاسخگویی، تحلیل و بازبینی دقیقی صورت گیرد و ریشه ها و شدت مشکلات و اقدامات مواجهه با آنها ارزیابی شود.

وی در خصوص صمیمیت اعضای خانواده که این روزها بیشترین زمان را در کنار هم طی می کنند، گفت: روزهای قرنطینه باعث شده است که خانواده در کنار هم باشند و وقت بیشتری را به یکدیگر اختصاص دهند که بسیار عالی است و یک حسن محسوب می شود چراکه فرصت گفت و گو از بین اعضای خانواده رخت بر بسته بود ولی این فرصت امروز ایجاد شده و تحمل و مدارا را بیشتر کرده است، اما تحقق کامل این محاسن مشروط به وجود عواملی است.

رییس هیات اندیشه ورز استان مرکزی تصریح کرد: اگر وضعیت قرنطینه خانگی همراه با برخورداری از تسهیلات اولیه نباشد و دغدغه های سنگین مالی در این شرایط وجود داشته باشد، اتفاقا تمامی محاسن کنار هم بودن اعضای خانواده از بین می رود و حتی ممکن است تنش ها و خشونت افزایش یابد.

وی با تاکید بر اینکه مسلما قرنطینه خانگی باید همراه با تامین تسهیلات و امکانات لازم باشد گفت: قرنطینه خانگی یک فرصت برای اعضای خانواده و زمینه ای برای در کنار هم بودن است، مشروط بر اینکه نظام اجتماعی جامعه، بُعد مادی و تسهیلات اولیه را فراهم شده باشد. در حال حاضر در همین شهر اراک هستند افرادی که مغازه آنها بسته شده، اما در حال دستفروشی هستند و نمی توان به این شرایط به راحتی خرده گرفت چراکه برای گذران زندگی و رفع نیازهای روزمره، نیاز مادی دارند و سیستم خدمات اجتماعی جامعه باید پاسخگوی این شرایط باشد تا پس از آن بتوان گفت که قرنطینه خانگی برای خانواده تبدیل به یک فرصت شده است.

توسکی بیان کرد: زمانی اعضای خانواده مهربان می شوند که پایه اولیه و حداقل های زندگی روزمره برای آنها وجود داشته باشد و اگر نباشد مسلما خشونت را شاهد خواهیم بود. اگر حمایت اجتماعی وجود داشته باشد، قطعا عطوفت اعضا، تفاهم و اقدام و عمل مشترک شکل می گیرد و اگر آرامش روانی آدم ها نسبت به تامین مایحتاج اولیه فراهم باشد سطح همبستگی خانوادگی افزایش خواهد یافت.