به گزارش مشرق، هفتمین نشست « شب موسیقی»، شامگاه 27 آبان، با موضوع «جایگاه کلام و شعر در موسیقی» روی آنتن رفت. رضا مهدوی در این گفتگوی شبانه میزبان دکتر محمد سریر، آهنگساز و استاد دانشگاه و
دکتر حمیدرضا اردلان، آهنگساز و استاد دانشگاه و پژوهشگر موسیقی بود.
دکتر سریر موسیقی های تیپ ملودیک که محورشان تکرار است مثل موسیقی پاپ را اینگونه توصیف کرد که: منزلت اینها کم نیست زیرا به تاریخ و جمعیتی اشاره دارند و مردم هم آنها را دوست داشتند. اما موسیقی پاپ آرام آرام از جامعه جدا شده است و بیشتر در گروه سنی خاص و طبقه خاص فعال هست. ضمن اینکه به دلیل گسترش رسانه ها، انتقال و تبادل موسیقی بیشتر شده است.
زبان فارسی استحکام بی نظیری دارد/تقدم همیشه با زبان است
دکتر اردلان تفاوت و تشابه شعر و موسیقی را بیان کرد که: تفاوت بنیادین انسان با دیگر موجودات، بیان مفاهیم از طریق زبان است. پیدایش موسیقی بعد از تکامل زبان صورت گرفته بنابراین همیشه اصالت و تقدم با زبان است. زبان فارسی به دلیل قدرتش و ترکیبش با زبان هند و اروپایی و تغذیه آن از دو منبع استحکام بی نظیری دارد.
سیاسی فکر کردن رسانه ها، باعث ایجاد دافعه برای جوانان
دکتر سریر در مورد بزرگی شعر فارسی گفت: معمولا اشعار را با آواز می خوانده اند و در حقیقت با موسیقی تلفیق می کرده اند و جمع این دو قبل از اسلام بسیار رواج داشته و بعد از اسلام نیز این جمع حضور داشته است. بخشی از زندگی روزمره با شعر می گذشته است و مردم تا همین اواخر، حتی افراد بی سواد، محفوظات خوبی در شعر داشتند و این به ماندگاری شعرها در نسل های مختلف کمک کرده است. البته متاسفانه نسل جدید در این زمینه فعال نیست و این، به دلیل گسست این پیوند با نسل آینده نگران کننده است.
دکتر اردلان افزود: رسانه ها به دلیل سیاسی فکر کردن برای شنیدن جوانان دافعه ایجاد می کنند. معیار شرق اساسا معرفت شنیداری بوده است. رسانه های جدید به شدت تصویر گرا هستند و همه گناه ها گردن نسل جوان نیست.
در دوران مشروطه ترانه وشعر دستخوش چه تغییراتی شدند؟
دکتر اردلان پاسخ داد: مشروطه به نوعی معنای رنسانس مغرب زمین را با تاخیر داشته است. به دلیل تغییرات حاصل از مشروطه تغییر زبان و موسیقی نیز به وجود آمد.
هنر باید آرام آرام مسیر خودش را طی کند
دکتر سریر در مورد ظهور شعر نو و ورودش به فرهنگ موسیقی ایران و تاثیر آن بر ساختار موسیقی گفت: افرادی که از شعر سنتی به شعر نو روی آوردند، مبانی و پایه های شعر قدیم نیز در کارشان رعایت شده وطبیعی است که این نوعی ارتقا در فعالیت های هنریشان است. کسانی که مستقیما به شعر نو ورود می کنند، طبیعی است که از سنت کلاسیک شعر فاصله می گیرند و بلوغی که باید در شعر باشد کمی در آثارشان کمرنگ می شود. در هنر قدم ها باید آهسته برداشته شود تا مسیر خودش را طی کند.
دکتر اردلان در نقد به تلویزیون به هفته وحدت اشاره کرد و گفت: چرا تلویزیون از موسیقی اقوام پخش نمی کند؟ ما اقوام مختلفی در ایران داریم و می توان گفت ما چکیده موسیقی آسیا و آفریقا هستیم.
چرا جوانان موسیقی دان از شعر کهن جدا شده اند؟
دکتر سریر پاسخ داد: به نظر می رسد دانش آنها در مورد گذشته شعر و ادب ایران کم است بنابراین شعرهایی که جدیدا می آیند بیشتر حرف روزمره هستند. این پایه ها آنقدر ضعیف هستند که موسیقی هم برایشان نمی تواند کاری کند و آنها را به سمت کار متعالی ببرد.
دکتر اردلان در ادامه اضافه کرد: جهان علاقمند به سرعت است وضعیت جهان وضعیت سریعی است و در این وضعیت فرصت تعمق گرفته می شود و جنسی از موسیقی که سهل باشد و سرعت را تداعی کند جای موسیقی اهل مراقبت را می گیرد.
دکتر سریر در جمع بندی گفت: باید به جوان ها خوراک خوب بدهیم تا در اثر کمبود آن به کارهای سطحی روی نیاورند. ما در رسانه ها با کمبود پخش آثاری که موجب ارتقا اندیشه می شوند مواجهیم.
دکتر اردلان در صحبت پایانی خود گفت: من عمیقا و دلسوزانه پیشنهاد می کنم که صدا و سیما در رفتار خودش نسبت به موسیقی تجدید نظر کند.
«شب موسیقی» یکی از برنامه های « شب های هنر» است که به تهیه کنندگی حبیب الله ذوالفقاری، پیرامون مسائل موسیقی، یک شنبه شب ها ساعت 23 به طور زنده، از شبکه چهار سیما پخش می شود.