به گزارش خبر فوری به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مرتضی رضوانفر با بیان این‌که براساس پرونده‌ی ثبت جهانیِ دربند در یونسکو (۲۰۰۳میلادی)، دیوار دربند جمهوری داغستان، روسیه نمادی از معماری ساسانی است که ۱۵۰۰ سال کارکرد دفاعی داشته است.

به گفته وی، این دیوار ۴۰ کیلومتری، توسط قباد و فرزندش انوشیروان برای حفاظت از منطقه‌ی آذربایگان احداث شده و جدای از ۳۲ کتیبه‌ی پهلوی، چندین کتیبه به خط فارسیِ دری دارد که غالباً به مرمت آن اشاره دارند.

این پژوهشگر افزود: براساس اعتقاد عامه، دیوار دربند همان دیوار ذوالقرنین (یا سدِ سکندر) است که در تورات، انجیل و قرآن کریم ذکر شده و هنگامی‌که دیوار توسط قوم یأجوج و مأجوج فتح شود، روز حشر یا قیامت فرا می‌رسد .

رضوانفر به متن کتیبه‌ی دروازه‌ی چهل‌تن یکی از کتیبه‌های یاد شده که با همکاری داریوش ذوالفقاری و سعید فرمانی خوانش شده اشاره و متن آن را دانست:‌ «در عصر شاه شروان سلطان خلیل سرور، این حِصن شد مرتب واین قلعه گشت ساتر/ یأجوج باز برگشت چون فتنه سکندر، تا صیْت این عمارت شد در بلاد کافر/ بادا بُن حصارش تا روز حشر معمور، بادا ثبات ملکش تا قرنهاء وافر/ مخبر شوی هرآنگه یابی خبر ز سالش، گر زانک برشماری تاریخ او ز مخبر (۸۴۲ ق)»