طی چند روز اخیر با آتش سوزی در برخی از بوستان های شهر تهران رو به رو بودیم که از جمله آن ها می توان به آتش سوزی در اطراف دریاچه خلیج فارس، پارک چیتگر، بوستان ولایت و بوستانی در پاسداران اشاره کرد.

در این بین برخی اعضای شورای شهر بر این باورند که آتش سوزی های سریالی در بوستان ها عمدی بوده و برخی خرابکاران با این کار قصد ایجاد تشویش اذهان عمومی را دارند، این در حالی است که روز گذشته سخنگوی سازمان آتش نشانی شهر تهران گفت: «برخلاف برخی از افراد که مدعی شده اند آتش سوزی های اخیر در تهران عمدی است برای کارشناسان سازمان آتش نشانی تا این لحظه عمدی بودن آتش سوزی ها ثابت نشده است.» با این حال باید دید تا چه حد امکان دارد که این آتش سوزی ها عمدی بوده و پای خرابکاران در میان باشد؟

‏آتش سوزی های سریالی

آتش سوزی های سریالی طی روز های اخیر با واکنش بسیاری از سوی مسئولین همراه بود، طبق خبرهای رسیده تا کنون ۳ نفر برای پرونده بوستان ولایت دستگیر شده اند و طبق شواهد آتش سوزی پارک جنگلی چیتگر نیز عمدی بوده است.

این در حالی است که صحبت های زهرا صدراعظم نوری، رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران مهر تائیدی بر عمدی بودن آتش سوزی ها در بوستان هاست؛ او می‌گوید: « از خدمات شهری و سازمان آتش نشانی گزارشی خواستم و طبق این گزارش شفاهی آتش سوزی چیتگر عمدی بوده است. قرار شد گزارش کامل آن را سازمان آتش نشانی ارائه کند. این تونلی که در انتهای پارک است و محل دپوی لوله پلی اتیلن بوده است، به دلیل گرما و برگ‌های خشک آتش به سرعت توسعه پیدا می‌کند.»

وی تاکید کرده بود:« طبق گزارش شفاهی سازمان آتش نشانی پارک چیتگر به صورت عمدی آتش گرفته است و حریق اطفا شد. اما اگر بدخواهان و افرادی هستند که مبادرت به آتش زدن می‌کنند باید شناسایی و دستگیر شوند. آتش زدن عمدی پارک‌ها می‌تواند با هر هدفی از ایجاد تشویش تا ایجاد ناامنی و آشوب صورت گیرد. باید در این شرایط مدیریت بوستان‌ها و مناطق آمادگی لازم و تجهیزات کافی داشته باشند تا حریق را به سرعت اطفا کنند. از سوی دیگر باید با گشت‌ها و کنترل بیشتر از اقدام کسانی که دنبال خرابکاری و آسیب زدن به اموال عمومی هستند، جلوگیری شود. چرا که این اقدامات خسارت‌های هنگفتی به شهر و شهرداری زده و به شهروندان نیز آسیب خواهد زد.»

عمدی بودن آتش سوزی ها ثابت نشده است

با این حال روز گذشته سخنگوی سازمان آتش نشانی شهر تهران گفت: برخلاف برخی از افراد که مدعی شده اند آتش سوزی های اخیر در تهران عمدی است برای کارشناسان سازمان آتش نشانی تا این لحظه عمدی بودن آتش سوزی ها ثابت نشده است.

سید جلال ملکی درخصوص اینکه در برخی از محافل و فضای مجازی پیام‌ها و ادعاهایی دست به دست می شود که حکایت از عمدی بودن آتش سوزی های اخیر در تهران دارد، گفت:« برای ما در سازمان آتش نشانی شهر تهران هنوز عمدی بودن آتش سوزی ها ثابت نشده است. ایجاد آتش سوزی ده ها عامل دارد که هر کدامش می تواند باعث آتش سوزی شود نظیر صاعقه، آتش خاموش نشده بعد از پیک‌نیک، اتصالی سیم‌های برق و حتی گرمای بیش از حد هوا در حالی که شعله عمدی یکی از این علت ها می تواند باشد. ما در سازمان آتش نشانی تهران در همین روزهای اخیر بارها اعلام کرده ایم که عمدی بودن آتش سوزی هایی که عمدتا هم در فضای عمومی شهر بوده است برای ما ثابت نشده است. البته نکته جالب این است که در خود آتش سوزی عمدی هم دو نوع آتش عمدی داریم. یک مورد همان چیزی است که در ذهن مردم همواره همراه با انگیزه خرابکاری است و نوع دوم که عمدی است اما به قصد خرابکاری نیست.»

وی ادامه داد: «از سالیان قبل کشاورزان پس از اولین برداشت برای از بین بردن پوشال های باقی مانده روی زمین اقدام به ایجاد حریق می کرده اند تا پول حمل و نقل پوشالها را ندهند. در همین حین کنترل آتش از دست شان خارج شده و به زمین های مجاور و بوستان و درخت های دیگر سرایت می کرده و باعث حریق می شده است که این هم یک نوع آتش عمدی محسوب می شده است. اما اینکه برخی می گویند ما دیدیم یک نفر با یک شعله در دست آمد و جایی را به آتش کشید و رفت برای ما هنوز ثابت نشده است و باید اگر فیلم و عکس و مدارکی در دست دارند به ما و دستگاه‌های ذی ربط ارائه کنند.»

اسماعیل کهرم کارشناس نام آشنای حوزه محیط زیست در خصوص تعمد در آتش سوزی بوستان های تهران گفت:« احتمال اینکه آتش سوزی ها در بوستان های تهران غیر عمد باشد زیر صفر درصد است و به نظر من صد در صد این آتش سوزی ها تعمدی است

نظر کارشناس

این در حالی است که کارشناسان عمدی بودن این آتش سوزی های سریالی را حتمی می دانند؛ اسماعیل کهرم کارشناس نام آشنای حوزه محیط زیست در خصوص تعمد در آتش سوزی بوستان های تهران گفت:« احتمال اینکه آتش سوزی ها در بوستان های تهران غیر عمد باشد زیر صفر درصد است و به نظر من صد در صد این آتش سوزی ها تعمدی است. این در حالی است که در بوستان های مختلف در زمان آتش سوزی شاهدانی وجود دارند که افراد را حین ارتکاب جرم دیده اند حتی در برخی از موارد بوی نفت حس شده است و همه این ها نشان دهنده تعمدی بودن آتش سوزی ها در بوستان ها است که می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. غیر ممکن است که این آتش سوزی ها طبیعی باشد و کاملا مشخص است که از عمد است.»

او در ادامه تاکید کرد:« من به این دلیل می گویم آتش سوزی های طبیعی غیر محتمل است که آتش سوزی های طبیعی به این طریق اتفاق می افتد که مثلا شبنمی روی یک درختی وجود داشته باشد و نور خورشید در مناطق گرمی مثل بوشهر بر آن به صورت متمرکز بتابد، شبنم مثل ذره بین عمل کرده و نور را به علف های خشک کف جنگل می تاباند و در نهایت با وزش باد سه متر بالا در ثانیه آتش سوزی گسترش می یابد. یا اینکه یک تکه شیشه که درونش آب یا نوشابه است در جنگل افتاده باشد و مثل ذره بین عمل کند. احتمال اینکه چنین آتشی در بوستان ها به وجود بیاید بسیار کم است اما اینکه این آتش به صورت سریالی در بوستان های تهران رخ دهد خیلی دور از ذهن است.»

کهرم تاکید کرد:« این نوع عملکرد حماقت افراد خاطی را نشان می دهد چون با این کار گنجینه های ملی مان را از بین می برند. همین حالا در تهران هوا انقدر بد است که گنجایش از بین بردن درختان به طور جدی وجود ندارد. این نوع عملکرد ها خیانت به مردم کشور است. در کشور هایی مثل استرالیا اگر چنین اتفاقاتی به عمد افتاده باشد و کسی بوستان یا جنگلی را به آتش بکشد حداقل به 25 سال زندان محکوم می شود.»

نمی توان با قاطعیت صحبت کرد

سمیه رفیعی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی هم که به تازگی کارخودش را در این مسند آغاز کرده است در خصوص تعمدی بودن آتش سوزی ها گفت:« تا مدارک مدون پیدا نشود که اشاره مستقیم داشته باشد بر اینکه این آتش سوزی ها تعمدی است نمی توان با قاطعیت راجع به عمدی بودن آن ها صحبت کرد، شنیده می شود که احتمال عمدی بودن این آتش سوزی ها وجود دارد اما الان نمی توان درباره آن ها صحبت کرد. آتش سوزی ها در فصل تابستان عواملی دارد که نمی توان از آن ها چشم پوشی کرد، از جمله این عوامل می توان به عوامل انسانی اشاره کرد، در سال های اخیر شاهد بودیم که با توجه به اینکه میزان بارندگی ها مطلوب بوده است، به همان میزان با رشد گیاهان همراه بودیم، در عین حال قصور ها وتقصیر های انسانی دلیل عمده آتش سوزی ها تا کنون شده است، قصور یعنی کوتاهی هایی که انسان ها در طبیعت انجام می دهند و از جمله آن می توان به رها سازی زباله در طبیعت اشاره کرد که زباله ها حتی فیلتر های سیگار را هم شامل می شوند.

این عوامل خودش به تنهایی می تواند شروع کننده یک آتش سوزی در طبیعت باشد چون ما در شروع فصل گرما قرار داریم و وزش باد گرم بر این موضوع دامن می زند. از سوی دیگر ما با تقصیر هایی هم رو به رو هستیم، خیلی از مردم که به طبیعت یا همین پارک های جنگلی می روند آتشی را که روشن می کنند به طور کامل خاموش نمی کنند و این می تواند عاملی باشد برای آتش سوزی. در موضوع آتش سوزی بوستان های تهران، سریالی بودن این قضیه این نگاه را ایجاد می کند که این موضوع نمی تواند اتفاقی باشد و ممکن است در صدی هم عمدی در میان باشد.»

او در ادامه تاکید کرد:« این موضوع که تا چه اندازه این اتفاق می تواند تعمدی باشد موضوعی است که باید مورد بررسی نهاد های مسئول قرار بگیرد. من هم به عنوان نماینده مجلس حتما این موضوع را پیگیری خواهم کرد چون این بوستان ها سرمایه های ما هستند و از بیت المال خرج شده تا آن ها از منابع شهری به این جا برسند.به همین دلیل هم از دستگاه های مسئول می خواهم به این موضوع بپردازند که تا چه اندازه موضوع عمدی بودن این آتش سوزیها مطرح است و مجرمین آن حتما باید مورد مجازات در خور قرار بگیرند.»

با این همه باید منتظر ماند و دید بررسی های کارشناسانه در خصوص این موضوع چگونه رقم خواهد خورد.