ویتامین K مادهای بسیار حیاتی است که بدن به مقدار کم و منظم به آن نیاز دارد ، وجود این ریزمغذی برای تشکیل مواد متعددی از جمله فاکتورهای تشکیل انعقاد خون و پروتین C و S، ضروری است.
محققان هلندی در تحقیقات جدید خود دریافتهاند اغلب بیمارانی که بر اثر ابتلا به ویروس کرونا فوت میکنند یا در بخش مراقبتهای ویژه بستری میشوند از کمبود ویتامین K رنج میبرند.
محققان با بررسی بیماران مبتلا به ویروس کرونا در هلند دریافتند شدت و پیامدهای منفی ویروس کرونا با کمبود ویتامین K مرتبط است.
کوویدـ۱۹ باعث ایجاد لخته خون و آسیب به فیبرهای ارتجاعی ریه میشود. از طرفی ویتامین K کلید تولید پروتئینهای ضد انعقاد خون است و به همین دلیل در حفاظت از ریه نقش مهمی دارد.
محققان به افراد توصیه میکنند که با رژیم غذایی سالم مقادیر کافی ویتامین K را در اختیار بدن قرار دهند و در صورت کمبود این ویتامین و پس از مشورت با پزشک از مکمل استفاده کنند. این ویتامین حتی اگر در مقابل کوویدـ۱۹ نقش محافظتی نداشته باشد برای بهبود عملکرد و سلامت رگهای خونی، استخوانها و عملکرد ریه مفید است.
انواع ویتامین K
ویتامین K ماده ای بسیار حیاتی است که بدن به مقدار کم و منظم به آن نیاز دارد. وجود این ریزمغذی برای تشکیل مواد متعددی از جمله فاکتورهای تشکیل انعقاد خون و پروتین C و S، ضروری است.
تمامی این مواد در کنار یکدیگر سبب منعقد شدن خون در هنگام جراحات و خونریزیهای شدید میشوند. این ترکیبات خون را منعقد می کنند و از دست رفتن آن جلوگیری به عمل می آورند.
افرادی که از کمبود این ویتامین رنج می برند دایما خونریزی ( به طور مثال در لثه) دارند و همین امر معضلات زیادی را برای فرد به وجود می آورد.
مقدار ناکافی از ویتامین K در بدن منجر به خونریزی و یا بروز کبودی بر روی بدن می شود. این ویتامین نقش مهمی در جلوگیری از تحلیل استخوان بازی می کند. تحلیل استخوان بیماری بسیار خطرناکی است که مشکلات زیادی را برای فرد به وجود می آورد.
سطوح پایین ویتامین K در خون سبب تراکم پایین استخوان می شود؛ در این زمینه شواهدی موجود است که نشان می دهد سطوح کافی این ویتامین میتواند سلامت استخوان را بهبود بخشد و از بروز ترک خوردگی بر روی استخوان جلوگیری به عمل آورد.
علایم کمبود ویتامین K در بدن!
سطوح پایین ویتامین K سبب می شوند تراکم استخوان پایین آید و شواهدی موجود است که نشان می دهد وجود کافی این ویتامین می تواند سلامت استخوان را بهبود بخشد و از بروز ترک خوردگی بر روی استخوان جلوگیری به عمل آورد.
علایم و نشانه های کمبود ویتامین K به صورت زیر نمود پیدا میکند:
در صورت کمبود این ویتامین، پوست شما به راحتی کبود می شود؛
از لثه ها و بینی شما خون می آید؛
کمبود این ویتامین سبب خونریزی از زخم ها، محل تزریق و محل های جراحی می شود؛
خونریزی در مجرای روده رخ می دهد و در صورت کمبود این ویتامین در بدن، در ادرار و مدفوع خون مشاهده می شود.
کمبود ویتامین k در کودکان تازه متولد شده نیز به همین صورت است و در موارد شدید سبب بروز خونریزی در جمجمه می شود. به همین دلیل چکآپ سالیانه اهمیت زیادی دارد.
با آزمایش ساده خون می توانید سطوح ویتامین و مواد معدنی موجود در خون خود را بسنجید و در صورت کمبود ویتامین و یا مواد معدنی سریعا ( و تحت نظر پزشک) استفاده از مکمل ها را آغاز کنید. در این صورت دیگر بدن شما در معرض ابتلا به بیماری های شدیدتر قرار نمی گیرد و درمان برای شما دشوارتر نمی شود.
انواع متفاوت ویتامین K کدامند؟
سه نوع ویتامین K وجود دارد:
ویتامین K1 ویتامین طبیعی است که از غذاها بدست می آید و در سبزیجات تیره و روغن های گیاهی موجود است. این ویتامین در محصولات لبنی وجود ندارد. ویتامین K1 به عنوان گونه گیاهی ویتامین K در نظر گرفته می شود و از لحاظ تجاری برای درمان بیماری های مرتبط با انعقاد خون به کار برده می شود.
ویتامین k2 از باکتری هایی تولید می شود که به طور طبیعی در روده وجود دارند. این باکتری ها می توانند ویتامین K1 را به K2 تغییر دهند. در صورتی که این ویتامین به طور طبیعی مصرف نشود، مکمل ویتامین K2 باید مورد استفاده قرار گیرد.
منادیون یک ویتامین غیر طبیعی و ساخته دست انسان است که در برخی از کشورها به عنوان مکمل غذایی برای جبران کمبود ویتامین K مورد استفاده قرار می گیرد. گاهی اوقات این ویتامین K3 نامیده می شود. مکمل منادیون در آمریکا ممنوع است زیرا اگر بیش از حد مصرف شود در بدن تولید سم می کند.
با توجه به اینکه بدن انسان نمی تواند مقدار کافی از این ویتامین را تولید کند، مقدار کافی از این ریزمغذی باید در رژیم غذایی وجود داشته باشد. غذاهای فراوانی وجود دارند که سرشار از این ویتامین هستند.
کمبود ویتامین k در چه افرادی رخ می دهد؟
فقدان ویتامین در همه افراد ممکن است رخ دهد، اما بعضی افراد بیشتر در معرض کمبود ویتامین قرار دارند.
این افراد معمولا:
* شرایط مزمن سوتغذیه و یا سو جذب دارند؛
افرادی که به مدت طولانی از آنتی بیوتیک استفاده کرده اند، آنتی بیوتیکها سبب شده اند باکتری های رود از بین برود، در نتیجه ویتامینk2 در بدن کاهش پیدا می کند؛
*بیمارانی که از سرطان رنج می برند و یا دیالیز می شوند.
منابع غذایی ویتامین k
خوشبختانه کمبود ویتامین K بسیار نادر است اما بد نیست بدانید که کمبود این ویتامین حیاتی می تواند باعث افزایش خونریزی، تضعیف استخوان ها و بیماری های قلبی و عروقی شود.
در ادامه با بهترین منابع طبیعی و گیاهی سرشار از ویتامین k، شامل انواع میوه ها، سبزیجات، حبوبات و آجیل و مغزیجات بیشتر آشنا شوید؛
مواد غذایی و خوراکی های سرشار از ویتامین K
1. روغن سویا
روغن سویا یکی از بهترین منابع غذایی حاوی مقادیر بالای ویتامین K می باشد که می توانید از آن برای طبخ غذا و سالاد استفاده کنید.
مقدار ویتامین K در 100 گرم روغن سویا : 184 میکروگرم
میوه های سرشار از ویتامین K
2. آلو زرد و سیاه
آلو یکی از میوه های سرشار از ویتامین K می باشد و شما می توانید از آن برای تهیه انواع اسموتی و سالاد میوه استفاده کنید.
مقدار ویتامین K در 100 گرم آلو زرد یا سیاه : 60 میکروگرم
3. کیوی
کیوی یکی از بهترین منابع طبیعی و گیاهی سرشار از ویتامین K است که شما می توانید از آن برای تهیه انواع اسموتی ها و سالاد میوه استفاده کنید.
مقدار ویتامین K در 100 گرم کیوی : 40 میکروگرم
4. آووکادو
آووکادو سرشار از ویتامین K می باشد و می توانید از آن برای تهیه انواع اسموتی، سالاد و سس سالاد استفاده کنید.
مقدار ویتامین K در 100 گرم آووکادو : 21 میکروگرم
5. تمشک ایرانی
تمشک از منابع غنی از ویتامین K است که می توانید آن را برای تهیه اسموتی و سالاد میوه به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
مقدار ویتامین K در 100 گرم تمشک : 20 میکروگرم
6. زغال اخته
زغال اخته از جمله میوه های غنی از ویتامین K محسوب می شود.
مقدار ویتامین K در 100 گرم زغال اخته : 19 میکروگرم
7. انار
انار حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین K بوده و اضافه کردن آن به رژیم غذایی برای تامین ویتامین کا مورد نیاز بدن مفید می باشد.
مقدار ویتامین K در 100 گرم انار : 16 میکروگرم
8. انجیر خشک شده
انجیر خشک یکی از بهترین میوه های خشک شده سرشار از ویتامین K است که می توانید از آن برای تهیه انواع دسر و اسموتی استفاده کنید.
مقدار ویتامین K در 100 گرم انجیر خشک : 16 میکروگرم
9. گوجه فرنگی
گوجه فرنگی از غنی ترین منابع گیاهی و طبیعی ویتامین K محسوب می شود که از آن برای تهیه انواع غذا و سالاد استفاده می شود.
مقدار ویتامین K در 100 گرم گوجه فرنگی آفتاب خشک : 43 میکروگرم
10. خیار
خیار یکی از میوه های خوشمزه و پر مصرف است که غنی از ویتامین K بوده و آن را برای تهیه انواع سالاد میوه و سبزیجات استفاده می کنند.
مقدار ویتامین K در 1 عدد خیار : 49 میکروگرم
11. انگور
انگور از میوه های حاوی ویتامین K به شمار می رود و می توان از آن برای تهیه سالاد میوه، آب میوه و اسموتی استفاده کرد.
مقدار ویتامین K در 100 گرم انگور : 15 میکروگرم
سبزیجات سرشار از ویتامین k
12. کلم کیل
کلم کیل یکی از بهترین منابع گیاهی و سبزیجات سرشار از ویتامین K می باشد که از آن برای تهیه انواع اسموتی و سالاد سبزیجات استفاده می شود.
مقدار ویتامین K در 100 گرم کلم کیل خام : 817 میکروگرم
13. برگ چغندر
برگ چغندر خام و پخته شده از بهترین سیزیجات حاوی مقادیر بالای ویتامین K می باشد.
مقدار ویتامین K در 100 گرم برگ چغندر خام : 830 میکروگرم
14. چغندر
چغندر از سبزیجات غنی از ویتامین K محسوب می شود که می توان آن را به صورت خام برای تهیه آب سیزیجات تازه و به صورت پخته برای تهیه انواع سالاد و غذا استفاده کرد.
مقدار ویتامین K در 100 گرم چغندر پخته شده : 484 میکروگرم
15. جعفری
جعفری تازه یکی از سبزیجات سرشار از ویتامین K است که می توان از آن برای تهیه انواع آب سبزیجات و همچنین سالاد، سس سالاد، سوپ و انواع غذا استفاده کرد.
مقدار ویتامین K در 100 گرم جعفری : 1640 میکروگرم
16. اسفناج
اسفناج یکی از بهترین سبزیجات برگ سبز حاوی ویتامین K است که آن را به صورت خام برای تهیه سالاد سبزیجات، اسموتی و آب سبزیجات استفاده می کنند.
مقدار ویتامین K در 100 گرم اسفناج خام : 483 میکروگرم
17. کلم بروکلی
کلم بروکلی هم از سبزیجات برگ سبز حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین K است که می توانید آن را به صورت خام و پخته به ؤزیم غذایی خود اضافه کنید.
مقدار ویتامین K در 100 گرم کلم بروکلی پخته شده : 141 میکروگرم
18. کلم بروکسل
کلم بروکسل یکی دیگر سبزیجات دارای ویتامین K است که از آن برای تهیه انواع سالاد و غذا استفاده می شود.
مقدار ویتامین K در 100 گرم کلم بروکسل پخته شده : 140 میکروگرم
19. کلم پیچ سبز و بنفش
کلم پیچ از سبزیجات حاوی مقادیر بالای ویتامین K محسوب می شود و می توان آن را به صورت خام و پخته برای تهیه انواع سالاد سبزیجات، سوپ و غذا به کار برد.
مقدار ویتامین K در 100 گرم کلم پیچ پخته شده : 109 میکروگرم
20. پیازچه
پیازچه حاوی مقادیر بالای ویتامین K می باشد و می توان آن را به صورت خام برای تهیه انواع سالاد سبزیجات، سس سالاد و به عنوان سبزی خوردن استفاده کرد.
مقدار ویتامین K در 1/2 فنجان پیازچه : 103 میکروگرم
21. لوبیا سبز
یکی دیگر از سبزیجات غنی از ویتامین K لوبیا سبز است که آن را به صورت پخته شده برای تهیه خورش، پلو و سالاد سبزیجات استفاده می کنند.
مقدار ویتامین K در 100 گرم لوبیا سبز پخته شده : 48 میکروگرم
22. نخود فرنگی
نخود فرنگی یا نخود سبز هم از بهترین منابع گیاهی و طبیعی ویتامین K می باشد که از آن برای تهیه انواع غذا، سالاد و سوپ استفاده می کنند.
مقدار ویتامین K در 100 گرم نخود فرنگی پخته شده : 26 میکروگرم
حبوبات حاوی ویتامین K
23. لوبیا سویا
لوبیا سویا از حبوبات غنی از ویتامین K می باشد که می توانید آن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
مقدار ویتامین K در 100 گرم سویا پخته شده : 33 میکروگرم
24. ماش
ماش یکی از بهترین حبوبات سرشار از ویتامین K می باشد و آن را به صورت جوانه ماش و ماش پخته شده برای تهیه انواع سالاد سبزیجات، آش و پلو ماش استفاده می کنند.
مقدار ویتامین K در 100 گرم ماش پخته شده : 23 میکروگرم
25. لوبیای قرمز
لوبیا قرمز از حبوبات دارای ویتامین K می باشد و آن را به صورت پخته شده برای تهیه انواع غذا، سوپ، آش و سالاد استفاده می کنند.
مقدار ویتامین K در 100 گرم لوبیا قرمز پخته شده : 23 میکروگرم
آجیل های سرشار از ویتامین K
26. بادام هندی
بادام هندی یکی از بهترین و سالم ترین آجیل ها و مغزیجات سرشار از ویتامین K به شمار می رود.
مقدار ویتامین K در 100 گرم بادام هندی خام : 34 میکروگرم
27. فندق
فندق از آجیل های غنی از ویتامین K می باشد که می توان از آن به عنوان میان وعده و برای تهیه انواع اسموتی، معجون و دسر استفاده کرد.
مقدار ویتامین K در 100 گرم فندق خام : 14 میکروگرم
28. دانه کاج
دانه کاج هم مقادیر قابل توجهی ویتامین K دارد و از آن به عنوان آجیل استفاده می شود.
مقدار ویتامین K در 100 گرم دانه کاج : 54 میکروگرم
29. گردو
گردو یکی از بهترین و پرطرفدار ترین انواع مغزیجات است که مقادیر قابل توجهی ویتامین K می باشد.
مقدار ویتامین K در 100 گرم گردو : 2.7 میکروگرم
ویتامین K را کی بخوریم؟
توصیه می شود که ویتامین های محلول در چربی از جمله ویتامین K را بعد از وعده شام مصرف کنید تا بهتر جذب بدن شوند.