«ایهام» و شگفت‌زدگی در پایان‌بندیِ غافلگیرانه

به گزارش مشرق، سید احمد موسوی از فعالان فرهنگ و هنر در مطلبی برای داستان ایهام از نشر کتابستان معرفت نوشت:

«ایهام» نخستین اثر داستانی «حسام‌الدین رایگانی» داستانی است درباره‌ درونیات و دلدادگی دانشجوی جوانی به نام "مجتبی" که ادبیات می‌خواند به دختر دانشجویی از رشته معماری به نام "نفس" که به‌واسطه یا بهانه‌ی همایشی ادبی ارتباطاتشان بیشتر و یکدل نه صد دل عاشق می‌شود.

ثبت و بیان تجربه‌هایی عموماً ذهنی اما جذاب از این دلدادگی باعث لذت و توجه خواننده و برانگیختن احساس او تا ۸۰ درصد داستان می‌شود و مخاطب را همراه خود می‌کشاند و به همین دلیل و برای این کشش و انتقال این احساسات، باید به نویسنده محترم تبریک گفت.

به نظر می‌رسد «ایهام» داستان بلندی است از گونه‌ی داستان‌هایی با ساختاری شبیه داستان‌های کوتاه لطیفه‌وار. داستان کوتاه لطیفه‌وار، بر اساس حادثه‌ای شگفتی‌آور و سرگرم‌کننده نوشته می‌شوند. در این ساختار داستانی گرچه موضوع داستان از نظر گیرایی و تأثیر بسیار قوی است و خواننده تا داستان را به آخر نرساند، کتاب را بر زمین نمی‌گذارد، اما براثر دوباره خوانی ، قدرت و تأثیر آن از بین می‌رود زیرا خواننده به دنبال این است که "چرا چنین شد؟" و جواب قانع‌کننده‌ای برای آن نمی‌یابد. این گونه‌ی داستانی چندان به پیرنگ توجه ندارند و با یک غافلگیری در پایان‌بندی خواننده را شگفت‌زده می‌کند. در پایان‌بندی ایهام نیز این غافلگیری وجود دارد اما بسیار نچسب و نامطلوب. برای چسباندن پیامی اخلاقی به داستان به شکلی غیرداستانی شخصیت به‌یک‌باره متحول می‌شود و دست غیب به یاری‌اش می‌آید و داستان به فنا می‌رود...

پی‌نوشت:
*نمی‌دانم نویسنده از نظر ایده و طراحی شخصیت‌ها از کجا تأثیر گرفته اما هنگام مطالعه کتاب دائماً تصویر فیلم "دل‌شکسته" با بازی شهاب حسینی، بیتا بادران در نقش "نفس" جلو چشم آدم می‌آید. هرچند شخصیت‌پردازی و پیرنگ و به‌طورکلی روایت داستانی در "دل‌شکسته" قابل‌مقایسه با ایهام نبود و بسیار بهتر نمایش داده‌شده است. (هرچند فیلم دل‌شکسته هم فیلم ضعیفی است) - اگر علاقه‌مند به داستان‌های عامه‌پسند هستید و صرفاً به دنبال لذت بردن از خواندن داستان در یک جهان داستانی نسبتاً پاکیزه، احتمالاً از مطالعه «ایهام» نیز لذت خواهید برد.

*کتاب در ۲۰۸ صفحه و توسط انتشارات کتابستان منتشر شده است.

*زمان تقریبی برای مطالعه کتاب حدود ۲تا۳ ساعت است.

برچسب ها:

فرهنگ و هنر