به گزارش مشرق، این روزها گشت‌وگذاری کوتاه در صفحات اینستاگرام شما را با هجمه گسترده‌ای از تبلیغات انواع و اقسام کالا روبه‌رو می‌کند؛ به‌طوری که با یک جستجویی ساده می‌توانید به‌راحتی هرآنچه نیاز دارید در این شبکه اجتماعی پیدا کنید؛ از جوراب کودکانه تا ساختمان و خانه.
اگرچه صفحات کتاب با محوریت معرفی تازه‌های نشر، کتاب‌فروشی‌ها و ناشران در فضای مجازی کم نیستند، اما چندی‌ست تعداد صفحاتی که فروش کتاب‌های دکوراتیو را تبلیغ می‌کنند و اتفاقا مخاطبان زیادی هم دارند، هم در اینتساگرام روبه افزایش است؛ کتاب‌هایی که فقط جلد هستند و داخل‌شان فضایی برای قرار دادن انواع وسیله‌ها است و کارکردی جز زیبایی فضا و دکور خانه ندارند؛ کتاب‌هایی که قرار است چشم میهمانان را به کتابخانه‌ای توخالی خیره کنند یا روی میز پذیرایی و تلویزیون، فرهنگی توخالی اما خوش‌نقش و نگار را به نمایش بگذارند؛ ابداعی ضدفرهنگی که قلب فرهنگ را نشانه گرفته است.
این کتاب‌ها اغلب با استفاده از یونولیت فشرده با قطر 4 سانتیمتر مقاوم‌سازی می‌شوند و برخی از آن‌ها قادر به تحمل وزنی معادل 60 کیلوگرم‌اند. جنس برخی دیگر از مقوا یا ام‌دی‌اف است که به تناسب جنس، قیمت‌هایشان باهم فرق می‌کند.
نکته جالب این کتاب‌ها، طرح‌ها و نقش‌هایی است که روی آن‌ها درج می‌شود. غالبا روی آن‌ها هیچ عنوانی درج نشده و فقط به نمایه‌هایی از فشن و مد اشاره دارند. اغلب فقط لوگوی برندهای مختلف مانند گوچی، ال‌وی، پرادا، شنل، هرمس، فندی، تام‌فورد، دیور و ... را می‌بینید که گاه در قالب تصویر یک عطر و ادکلن یا لباس خودنمایی می‌کنند.
از ۳۰ تا ۲۳۰ هزار تومان
کتاب‌های دکوراتیو قیمت‌های مختلفی دارند، برخی از آن‌ها در قالب مجموعه فروخته می‌شوند و برخی دیگر به صورت تکی. خریداری این کتاب‌ها به رنگ دکور خانه یا محل کارتان بستگی دارد؛ اگر دکوراسیون منزل‌تان سفید رنگ است، کتاب‌هایی برای شما آماده شده که رنگ‌های سیاه و سفید دارند. اگر خانه‌ای با رنگ‌های شاد دکور کرده‌اید، برای شما کتاب‌های دکوراتیو با رنگ‌های متنوع تدارک دیده شده است و با یک جستجوی ساده در اینترنت و اینستاگرام می‌توانید این کتاب‌ها را با قیمت‌هایی از ۳۰ تا ۲۳۰ هزار تومان پیدا کنید.
یک فروشگاه اینترنتی معروف بسته ۱۰ عددی کتاب دکوراتیو را که جنس مقوایی دارد، به قیمت ۲۳۰ هزار تومان برای فروش گذاشته است. طرح‌های چاپ شده روی این کتاب‌ها از نقاشی‌های معروف دنیا انتخاب شده که بیشتر متعلق به دوران رنسانس است. کتاب‌هایی که به‌راحتی می‌توانند یک قفسه از کتابخانه را پر کنند یا به عنوان میز و عسلی استفاده شوند. شاید جالب باشد بدانید در بخش رضایت از این کالا، عدد ۷۶.۶ درصد به چشم می‌خورد!
این فروشگاه اینترنتی همچنین مجموعه چهار جلدی دیگری از کتاب‌های دکوراتیو آماده کرده است که ۱۴۰ هزار تومان قیمت دارد و با توجه به رنگ دکوراسیون منازل به رنگ‌های سیاه‌وسفید و صورتی و آبی قابل خریدند.
البته جوینده یابنده است و کسی که بخواهد این کتاب‌ها را با قیمت پایین‌تر خریداری کند، می‌تواند با استفاده از هشتگ‌ها و لینک‌های مختلف جستجوی بیشتری داشته باشد؛ آن وقت می‌تواند انواع کتاب‌های دکوراتیو را به قیمت ۵۸ هزار تومان هم خریداری کند. هنوز هم قیمت بالا است؟ مخاطبان این کتاب‌های توخالی می‌توانند این کتاب‌ها را با ۳۰، ۳۵، ۳۸ و ۴۵ تومان هم خریداری کنند و به جمع صاحبان سوییت‌هوم‌هایی بپیوندند که کتاب دکوراتیو را بر روی میز پذیرایی می‌گذارند و روی آن چای و کیک شکلاتی‌شان را سرو می‌کنند.
قیمت‌ها وسوسه‌برانگیز است! آنقدر که می‌تواند هرکسی را به تغییر دکوراسیون خانه ترغیب کند تا (به‌زعم افراد) فضای خانه‌ها را با نمادهایی شیک و باکلاس بیاریند. چه‌بسا این کتاب‌های پرزرق‌وبرق، جای کتاب‌هایی که سال‌هاست در کتاب‌خانه‌های خانگی نگهداری شده‌اند را هم بگیرند.
این بازار داغ درحالی بستر کسب‌وکار فروشندگان را فراهم آورد که بازار کتاب و کتاب‌فروشی‌ها به‌دلیل شیوع ویروس کرونا، همچنان خلوت و یا خالی از مشتری‌اند.
فروش حداقل ۴۰ تا ۵۰ کتاب دکوراتیو در روز!
صفحاتی که در شبکه اجتماعی اینستاگرام به «سوییت‌هوم» معروف هستند، حجم زیادی از فعالیت‌های این شبکه را به خود اختصاص داده‌اند؛ صفحاتی که روزبه‌روز در حال افزایش هستند و مسئولان صفحات یا همان ادمین‌ها با خلق تصویری رویایی از زندگی‌شانی به تبلیغ کالاهای مختلف می‌پردازند و هر روز با رواج گسترده فرهنگ مصرف‌گرایی با دریافت مبالغ بالا تبلیغات گسترده‌ای در استوری و پست صفحات خود انجام می‌دهند.
«اینفلوئنسر مارکتینگ» که در آن تبلیغات به وسیله برخی افراد خاص و تاثیرگذار بر مخاطبان انجام می‌شود، در فضاهای مجازی روبه‌گسترش است و فروشندگان کالاها و برندهای مختلف با تکیه بر قدرت نفوذ آن‌ها، کالاهایشان را به مشتریان می‌فروشند. از آنجایی که اینفلوئنسرها طرفداران زیادی دارند، گزینه‌های خوبی برای تبلیغات هستند؛ تبلیغاتی زیرپوستی و به اصلاح غیرمستقیم که مخاطب را تشویق به خرید کند.
جای تبلیغات کتاب‌های دکوراتیو، عموما در صفحات اینفلوئنسرهایی است که به دنبال زیباتر شدن دکوراسیون خانه‌هایشان به سراغ این کتاب‌های تهی می‌روند و در کنار انواع و اقسام کالاهایی که تبلیغ می‌کنند، فضایی هم به این به‌اصطلاح کتاب‌ها(!) اختصاص می‌دهند.
برای بررسی اثرگذاری اینفلوئنسرها در ترغیب خریداران به تهیه کتاب‌های دکوراتیو، به‌سراغ برخی از صفحاتی که این کتاب‌ها را می‌فروشند رفتیم که واکنش مدیران آن‌ها برای تهیه این گزارش مختلف بود. ادمین یکی از صفحات فروشنده کتاب‌های دکوراتیو به درخواست مصاحبه خبرنگار ایبنا واکنش نشان داد و گفت که گزارش شما با منافع مالی ما منافات دارد و به درخواست‌های بعدی پاسخی نداد. اما ادمین یکی دیگر از صفحه‌های فروشنده کالاهای به اصطلاح لوکس و تزیینی با شرط درج نشدن نامش، درباره میزان خرید کتاب‌های دکوراتیو به خبرنگار ایبنا گفت: «ما روزانه مشتریان مختلفی داریم که به دنبال کالاهای لوکس برای منزل خود هستند و در این میان از کتاب‌های دکوراتیو استقبال خوبی می‌شود؛ زیرا هم به عنوان دکور روی میز استفاده می‌شوند و هم برای کتابخانه‌ها کاربرد دارند.»
این ادمین درباره چگونگی جذب مخاطب برای خریداری این کتاب‌ها به تبلیغ در صفحات اینفلوئنسرهای پرمخاطب اینستاگرام اشاره کرد و افزود: «ما برای تبلیغ چند جلد از کتاب‌ها را به همراه کالاهای دیگر برای آن‌ها ارسال می‌کنیم و می‌خواهیم یک پست یا یک استوری برایمان بگذارند و طبیعتا بعد از تبلیغات با حجم گسترده سفارش‌ها روبه‌رو می‌شویم.»
این ادمین همچنین درباره میزان فروش روزانه کتاب‌های دکوراتیو عنوان کرد: «ما در حالت عادی روزانه بین ۴۰ تا ۵۰ جلد از این کتاب‌ها را می‌فروشیم و اگر تبلیغ کنیم تعداد آن‌ها چندبرابر می‌شود، اما در کل مخاطبان خوبی دارند.»
او همچنین درباره تامین کتاب‌های دکوراتیو گفت: برخی از این کتاب‌ها وارداتی کشور چین هستند که قیمت بالاتری دارند برخی هم به تازگی توسط چند شرکت داخلی تامین می‌شود.
ردپای اینفلوئنسرها در کتاب دکوراتیو
الگوپذیری از اینفلوئنسرهای اینستاگرامی در این سال‌ها رشد زیادی پیدا کرده است؛ افرادی که به رهبران فکری درباره هر موضوعی تبدیل شده‌اند و مخاطب تبلیغات آن‌ها بسیار گسترده است؛ از کودکان گرفته تا بانوان خانه‌دار با سه فرزند.
نباید از نقش اینفلوئنسرها به‌دلیل تبلیغات گسترده آن‌ها برای استفاده از کتاب‌های دکوری به‌عنوان تزیین میز و دکور منزل به‌راحتی عبور کرد. آن‌ها در گوشه گوشه تصاویری که از خود منتشر می‌کنند، این کتاب‌ها را تبلیغ می‌کنند و این موضوع به خوبی نشان می‌دهد بسیاری از این افراد که در پوشش‌های مختلف و پرطمطراق لباس‌ها و آرایش‌های پرزرق و برق و وسایل و ظروف دکوری روز خود را به شب می‌رسانند، با کمترین آگاهی از عواقب تبلیغ کتاب‌های دکوری آن‌ها را هم‌ردیف کاسه و بشقاب می‌دانند و نسبت به تبلیغ کتاب‌های دکوری و پوچ اقدام می‌کنند.
عبور از پروژه کتاب‌های دکوراتیو با رنگ و لعاب‌های زیبایی که برای آن‌ها ساخته شده‌اند کار آسانی نیست. اگرچه این روند از سال‌ها قبل با ورود کتاب‌های دکوری ام‌دی‌اف از کشور چین آغاز شد اما کاهش قیمت این آثار طی سال‌های اخیر نشان‌دهنده ورود تولیدکنندگان داخلی به این عرصه است که برای رونق کسب‌وکار و سوددهی بیشتر به‌سراغ آن‌ها رفته‌اند.
زنگ هشدار زیر گوش فرهنگ
اینکه بازار یک محصول سکه شود، اتفاق بدی نیست اما وقتی بازاری سکه می‌شود که نشان از تزئینی و توخالی شدن فرهنگ دارد، ماجرا فرق می‌کند.
مقابله با رشد بازار این کتاب‌نماها، البته‌که نه کارگر است و نه شرط عقل اما باید آن را به‌مثابه به‌صدادرآمدن زنگ هشدار تلقی کرد؛ زنگ هشداری زیر گوش فرهنگ!
مدیران و فعالان فرهنگی؛ به خصوص آن‌ها که به‌هر طریق با صنعت نشر نسبتی دارند، باید در این زمینه چاره‌ای بیاندیشند و این سوال را از خود بپرسند که چرا جامعه ما به‌جای توجه به بنیان‌های فرهنگ و ارزش‌های معنوی به‌سمت مصرف‌زدگی، تجمل‌گرایی و تظاهرپیشگی سوق پیدا کرده است.
*ایبنا / ساره گودرزی