به گزارش مشرق، کتاب «جان بولتون» مشاور امنیت ملی سابق «دونالد ترامپ» که حاوی افشاگریهایی تند علیه وی است، قرار است ۲۳ ژوئن، ۳ روز دیگر منتشر شود. کتابی که کاخ سفید را به تقلا برای ممانعت از انتشارش واداشته و میتواند برای دولت ترامپ در آستانه انتخابات ریاستجمهوری این کشور در ماه نوامبر (حدود ۵ ماه دیگر) گران تمام شود.
کاخ سفید با مطرح کردن شکواییهای علیه بولتون با این ادعا که کتاب مذکور حاوی اطلاعات محرمانه است و برای امنیت ملی آمریکا خطر به شمار میآید، میکوشد مانع انتشار افشاگریهای بولتون شود، تلاشی که تاکنون بینتیجه بوده و با توجه به نزدیک بودن زمان انتشار کتاب، به نظر میرسد دیگر کارساز نباشد.
بیشتر بخوانید:
عدم مخالفت جانسون با خروج ترامپ از برجام
واکنش کرملین به ادعای بولتون درباره نفوذ پوتین بر ترامپ
با نزدیک شدن زمان انتشار کتاب و حضور بولتون در رسانههای مختلف برای تبلیغ کتابش، درگیری لفظی میان ترامپ و این مقام سابق دولت وی بالا گرفته است. رئیس جمهور آمریکا پیش از طرح این شکوائیه، گفته بود بولتون با انتشار کتابش ممکن است که قوانین آمریکا را نقض کند.
دونالد ترامپ روز پنجشنبه هم در صفحه شبکه اجتماعی توئیتر خود، مشاور سابقش و کتاب خاطرات او را به باد انتقاد گرفت.
ترامپ در این توئیت نوشت: «کتاب بولتون که نقدهای وحشتناکی به آن شده است، مجموعهای از دروغها و داستانهای ساختگی است تا من را بد نشان دهد. بسیاری از جملات مضحکی که او به من نسبت داده هرگز بیان نشدهاند و داستانسرایی محض هستند. او در تلاش است اخراج خود مانند یک توله سگ بیمار را تلافی کند.»
مشاور پیشین امنیت ملی کاخ سفید هم در مصاحبه با شبکه خبری «ایبیسی نیوز» به شدت از دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا انتقاد کرد.
ترامپ شهریور گذشته و پس از آنکه بولتون حدود ۱۷ ماه در کاخ سفید فعالیت داشت، وی را به دلیل اختلافنظرهایش با خود، از این سمت اخراج کرد.
انتشار بخشهایی از افشاگریهای این کتاب بیش از ۵۰۰ صفحهای با عنوان «اتاقی که اتفاق آنجا افتاد» پیش از انتشار آن، در رسانهها به بمب خبری جدید علیه رئیسجمهور آمریکا تبدیل شده که حاوی جزئیاتی درباره روابط ترامپ با رهبران خارجی و رویکرد وی برای دستیابی به اهداف سیاست خارجی است. بولتون در جای جای این کتاب میگوید که رفتارها و توئیتهای ترامپ او را مبهوت میکرده است.
به نوشته روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز»، در این کتاب موارد متعدد فساد ترامپ و ناکارآمدی دولت وی در خصوص مسائل مختلف نقل شده است. گرچه این کتاب هنوز منتشر نشده، اما به پردرخواستترین کتاب سایت آمازون تبدیل شده و اولین کتابی است که مجموعهای کامل از خاطرات یکی از مهرههای کلیدی دولت ترامپ را که در جریان وقایع اصلی سیاست خارجی آمریکا بوده، نقل میکند.
در ادامه به مرور بخشهایی از افشاگریها و اظهارات بولتون که تاکنون در رسانهها منتشر شده، میپردازیم.
انتخاب مجدد، تنها دغدغه ترامپ
بولتون در کتاب خود تنها دغدغه ترامپ را انتخاب مجددش بیان کرده است. وی همچنین در کتاب خاطراتش گفته اعضای مجلس نمایندگان آمریکا باید دامنه مسائلی که طرح استیضاح ترامپ به خاطر آن کلید خورد و به رسوایی «اوکراین گیت» معروف شد را به مسائلی فراتر از گفتوگوی تلفنی او با رئیسجمهور اوکراین گسترش میدادند، زیرا دیگر جنبههای سیاست خارجی ترامپ هم آکنده از تخلفات مشابه بوده و در آن صورت استیضاح وی به سرانجام میرسید.
انتشارات «سیمون و شاستر» که قرار است این کتاب را منتشر کند، در بیانیهای روز جمعه فاش کرد بولتون علاوه بر تشریح هرج و مرجهای موجود در کاخ سفید ارزیابی خودش را از بازیگران اصلی این کاخ و رویههای نامتعادل و تکانشی ترامپ برای اتخاذ تصمیم در موقعیتهای مختلف شرح داده است.
ناشر این کتاب گفته که بولتون از کارهای ترامپ «حیرتزده» میشد و او را «رئیسجمهوری میدید که برایش انتخاب شدن مجدد در انتخابات تنها مسئلهای بود که اهمیت داشت.»
بولتون همچنین به تازگی در یک مصاحبه گفت که ترامپ برای مقام ریاستجمهوری آمریکا نامناسب است و صرفاً بر انتخاب مجدد خود در انتخابات پیشرو تمرکز کرده است.
عصبانیت بولتون از ترامپ بابت عدم حمله به ایران
خلاصهای که روزنامه نیویورکتایمز از کتاب بولتون منتشر کرده نشان میدهد مشاور جنگطلب سابق ترامپ بعد از سرنگونی پهپاد آمریکا توسط ایران از وی به دلیل عدم اقدام علیه ایران عصبانی بوده است.
بولتون از برههای که قرار بوده حملهای توسط آمریکا علیه ایران اتفاق بیفتد به عنوان یک «نقطه عطف» برای خودش در دولت دونالد ترامپ یاد کرده است؛ اما این حمله، بر خلاف نظر جان بولتون، اتفاق نیفتاد.
خرداد سال ۱۳۹۸ که اعلام شد ایران یک پهپاد آمریکا را سرنگون کرد، بولتون که همواره مفتخرانه میگوید حامی سیاستی موسوم به «پاسخ غیرمتناسب» است، ترامپ را برای آغاز مجموعهای از حملات نظامی به ایران تحت فشار قرار داد.
نیویورکتایمز نوشت: احتمالاً میتوانید شور و هیجان جان بولتون را حدس بزنید که در کتابش نوشته «حول و حوش ساعت ۵:۳۰» برای عوض کردن لباس روانه منزل شده چون فکر میکرده که قرار است «کل شب» را در کاخ سفید سپری کند. سرخوردگی جان بولتون بعد از اینکه ترامپ در لحظات آخر انجام حملاتی در ایران را لغو کرد هم قابل حدس است.
جان بولتون در کتابش از انصراف ترامپ از حمله به مواضعی در ایران به عنوان «غیرمنطقیترین کاری که ممکن بود از سوی هر رئیسجمهوری انجام شود» نام برده است.
پیش از این رسانههای آمریکا هم به بروز اختلاف در دولت ترامپ، از جمله بین بولتون و «مایک پامپئو»، وزیر خارجه آمریکا بعد از سرنگونی پهپاد آمریکا توسط ایران اشاره کردهاند.
ترامپ بعد از لغو حمله به ایران در یک جلسه علنی از بولتون انتقاد کرد و بعد از آن در حالی که پامپئو را در کنارش داشت با «کیم جونگ اون»، رهبر کره شمالی دیدار کرد، در حالی که بولتون روانه مغولستان شد. دونالد ترامپ سرانجام چند ماه بعد طی یک پیام توئیتری بولتون را اخراج کرد و بعداً در یک پیام توئیتری دیگر نوشت اگر او را اخراج نکرده بود الان «جنگ جهانی ششم» آغاز شده بود.
تمایل ترامپ برای حمله به ونزوئلا
موضوع دیگر کتاب مشاور امنیت ملی سابق کاخ سفید، تمایل ترامپ برای حمله به ونزوئلاست. در کتاب بولتون به نقل از رئیسجمهور آمریکا گفته شده که وی حمله به ونزوئلا را «باحال» توصیف کرده و گفته بود این کشور آمریکای جنوبی در واقع بخشی از ایالات متحده آمریکاست.
در این کتاب بولتون نوشته به یاد میآورد که «جان کلی» رئیس وقت کارکنان کاخ سفید گفت: «(ترامپ) میگوید حمله به ونزوئلا "باحال" است.»
به نوشته هیل، کتاب بولتون، اولین سند درباره تفکر ترامپ در خصوص حمله به ونزوئلا نیست. در ژوئیه سال ۲۰۱۸ خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد ترامپ از دستیاران ارشد خود پرسیده بود چرا آمریکا نمیتواند به ونزوئلا که در بحران به سر میبرد، حمله کند.
یک سال بعد رئیسجمهور آمریکا گفت که میخواهد ونزوئلا را در بخشی از تلاش برای کنار گذاشتن «نیکلاس مادورو» رئیسجمهور این کشور از قدرت، محاصره کند. آمریکا از «خوان گوایدو» سردسته مخالفان ونزوئلا که خود را رئیسجمهور خوانده، حمایت میکند.
در این کتاب از تردید ترامپ برای حمایت از سردسته مخالفان دولت ونزوئلا نوشته شده، زیرا به گفته بولتون، ترامپ معتقد بود گوایدو در مقابل شخصیت سرسخت مادورو، فردی ضعیف است؛ اما سرانجام رئیسجمهور آمریکا به تشویق بولتون حاضر شد از گوایدو حمایت کند.
این مقام سابق همچنین در کتاب خود نوشته روسیه حمایت ترامپ از گوایدو را تضعیف کرد. به نوشته بولتون، در تماسی تلفنی، پوتین، گوایدو را شخصیتی مانند «هیلاری کلینتون» نامزد دموکراتها در انتخابات ۲۰۱۶ توصیف کرد که گرچه از حمایت واقعی برخوردار نیست، تصمیم گرفت خود را رئیسجمهور بخواند.
درخواست ترامپ از چین برای کمک به انتخاب دوباره وی
روزنامه آمریکایی واشنگتنپست بر اساس بخشهایی از کتاب بولتون که میگوید به رویت این روزنامه رسیده نوشت ترامپ در دیداری که سال گذشته با رئیسجمهور چین داشت از او خواست برای پیروزی مجدد در انتخابات به وی کمک کند.
بنابر این گزارش، ترامپ به «شیجینپینگ» گفت اقدام چین در خرید محصولات کشاورزی از کشاورزهای آمریکایی میتواند روی نتیجه انتخابات اثرگذار باشد. طبق ادعای بولتون، ترامپ این اظهارات را در دیدار دوجانبهای که ژوئن سال ۲۰۱۹ در حاشیه نشست گروه ۲۰ با رئیسجمهور چین داشته مطرح کرده است.
رئیسجمهور چین در آن دیدار از ترامپ بابت انتقادها از چین در محافل سیاسی آمریکا گلایه کرد. بولتون مینویسد: «ترامپ فوراً تصور کرد که منظور شی دموکراتها است و با لحنی تأییدآمیز گفت که خصومت زیادی نسبت به چین در میان دموکراتها وجود دارد. او سپس در اقدامی حیرتآور موضوع را به انتخابات آتی ریاستجمهوری تغییر داد و با اشاره کردن به توانمندی اقتصادی چین برای اثرگذاری بر کارزار انتخاباتی خودش از شی خواست پیروزیاش را تضمین کند.»
در ادامه روایت مشاور سابق امنیت ملی آمریکا آمده است: «او روی اهمیت کشاورزها و اهمیت خریداری سویا و گندم توسط چین روی نتیجه انتخابات تأکید کرد.»
این اتفاق از آن جهت اهمیت دارد که اتفاقی مشابه، به طرح استیضاح دونالد ترامپ توسط کنگره منجر شد. ترامپ در یک گفتوگوی تلفنی با رئیسجمهور اوکراین از او خواسته بود به پرونده سازی علیه رقیب انتخاباتیاش «جو بایدن» کمک کند.
تردید نتانیاهو درباره توانایی «کوشنر» برای تدوین معامله قرن
جدیدترین خبری که از خاطرات بولتون منتشر شده این است که وی در این کتاب نوشته «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی درباره توانایی «جارد کوشنر» دستیار ارشد رئیسجمهور آمریکا برای تدوین طرح «معامله قرن» شک داشته است.
به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک» بولتون در خاطرات خود نوشته نتانیاهو که از این تصمیم رئیسجمهور آمریکا برای واگذار کردن مأموریت طراحی معامله قرن به داماد خود ناراضی بود اما به اندازه کافی سیاست داشت که آن را علناً نشان ندهد.
بر این اساس، نتانیاهو در گفتوگوی خصوصی که با بولتون – پیش از انتصاب وی به سمت مشاور امنیت ملی کاخ سفید داشت – گفت نمیداند چرا کوشنر فکر میکند کاری را که افرادی مانند «هنری کسینجر» در انجام آن شکست خوردند، میتواند انجام دهد. این بخش از خاطرات بولتون، مانند دیگر بخشهای جنجال برانگیز آن که واکنشهای منفی از سوی سیاستمداران مختلف را در پی داشت، باعث شد دفتر نخستوزیری رژیم صهیونیستی با صدور بیانیهای تند آن را تکذیب کند.
افشاگریهای بولتون درباره ناآگاهی، احساسات و رفتارهای نامعقول ترامپ
جان بولتون در کتاب خود نوشته او و رئیس وقت کارکنان کاخ سفید از دعوت ترامپ از «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی برای دیدار با وی در منطقه غیرنظامی واقع در مرز بین دو کره، از طریق توئیت ترامپ آگاه شدند.
بولتون که در بخشهای مختلف کتابش نوشته از رفتارهای ترامپ حیرتزده میشده، در این ارتباط هم نوشت: (میک) مولوِینی مثل من مبهوت مانده بود. من فکر کردم این توئیت یک اظهارنظر کم اهمیت است، اما وقتی دیدم یک توئیت نابجا به نشست ختم شد، احساس سرخوردگی کردم.
بولتون در بخش دیگری از کتاب، به مکالمهای بین ترامپ و «ترزا می»، نخستوزیر سابق انگلیس درباره روسیه پرداخت و نوشت: به نظر میرسید ترامپ نمیدانست انگلیس یک قدرت هستهای است.
به نوشته بولتون، وقتی دو طرف درباره مسئله مسموم شدن جاسوس سابق روس و دخترش با عامل اعصاب در لندن، صحبت میکردند، ترامپ از می پرسید «آیا شما یک قدرت هستهای هستید؟» سوالی که بولتون مینویسد مطمئن است از روی بیاطلاعی بوده و ترامپ آن را برای شوخی نگفته است. او همچنین در کتاب خود نوشته ترامپ پرسیده بود آیا فنلاند بخشی از روسیه است.
به نوشته بولتون، ترامپ در مقابل چاپلوسی چهرههای دیکتاتور ضعیف است و برای آنهایی که دوست دارد، امتیازاتی را قائل میشود و از تحقیقات جنایی علیهشان مانعت میکند.
او همچنین در کتابش نوشته که ترامپ «جاستین ترودو» نخستوزیر کانادا را دوست ندارد و حتی یک بار شخصاً به مقامات دولتش دستور داد در مصاحبههای تلویزیونی او را هدف حمله لفظی قرار دهند. بولتون در این کتاب با یادآوری درگیری سران «جی ۷» در نشست کبک کانادا در سال ۲۰۱۸، علت تنشها را تصمیم ترامپ برای اعمال تعرفه گسترده بر واردات استیل و آلومینیوم از کشورها از جمله کشورهای متحد شامل کانادا دانسته است. بولتون نوشت رئیسجمهور به سران کانادا و فرانسه حس خوبی نداشت.
سلسه بدبیاریهای ترامپ در آستانه انتخابات
کتاب بولتون به عنوان یکی از کلیدیترین مهرههای دولت آمریکا و اشخاص نزدیک به ترامپ تا چند روز دیگر منتشر خواهد شد که میتواند شرایط را برای وی که همین حالا هم در نظرسنجیهای انتخاباتی در وضعیت خوبی به سر نمیبرد و در اغلب ایالتهای کلیدی از رقیب دموکرات خود عقب است، بدتر کند.
رضایت از عملکرد دولت ترامپ در پی نحوه مدیریت بحران کرونا در این کشور که تاکنون جان حدود ۱۲۰ هزار نفر را گرفته، به شدت پایین آمده و برخورد دولت وی با اعترضات ضد نژادپرستی اخیر در سراسر این کشور و پیشنهاد ترامپ برای استفاده از ارتش به منظور سرکوب معترضان، مزید بر علت شده است.
در این بین «نانسی پلوسی»، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا از احتمال دعوت از مشاور امنیت ملی سابق کاخ سفید برای ادای شهادت علیه رئیسجمهور آمریکا در کنگره خبر داده است.
پلوسی گفت: «مجلس نمایندگان آمریکا به نظارت بر رفتار ترامپ ادامه میدهد و با سران حزب دموکرات درباره احتمال دعوت از بولتون برای ادای شهادت مشورت خواهد کرد.»
اما این تنها افشاگری علیه ترامپ در اوضاع نامساعد کنونی نیست، یکی از اعضای خانواده وی هم تهدید کرده در حالی که چند ماه بیشتر به انتخابات آمریکا باقی نماده، رئیسجمهور این کشور را رسوا خواهد کرد.
این عضو خانواده، «مری ترامپ» ۵۵ ساله، دختر برادر متوفی رئیسجمهور آمریکاست که دارای مدرک «مربیگری حرفهای» و دکترای روانشناسی بالینی است و به عنوان مدیر ارشد گروه مربیگری ترامپ فعالیت میکند.
نشریه آمریکایی «دیلی بیست» پیش از این گزارش داده بود که مری ترامپ در حال نوشتن کتابی است که جزئیاتی را درباره عموی وی فاش میکند. این کتاب با عنوان «خیلی زیاد و همیشه ناکافی» قرار است ۱۱ اوت منتشر شود که دو هفته قبل از برگزاری کنوانسیون ملی جمهوریخواهان است؛ مراسمی که طی آن ترامپ رسماً بار دیگر نامزد انتخابات ریاستجمهوری میشود. بنابر گزارشها، این انتخاب زمان احتمالاً تصادفی نبوده است.