گفت‌وگو با ‌یک فرد ناشناس معمولا با گفتن از آب و هوا یا گلایه از گرمای این روزها آغاز می‌شود،‌ هم‌کلامی با غریبه‌ها اگر در صف اتوبوس باشد اشاره‌ای به وضعیت ترافیک دارد،‌ در صف مترو شکایت از شلوغی است و در انتظار نوبت بانک که باشیم معمولا حرف از اقساط است اما در همه این محل‌ها جایی از این گفت‌وگو بالاخره به گرانی می‌کشد. گرانی فصل مشترک تمام گفت‌و‌گوهای این روزهاست چه با غریبه و چه آشنا. وضعیت نابسامان اقتصادی و گرانی افسار گسیخته کالاهای اساسی در این روزها کمر هیچ کسی را هم خم نکند آسیب زیادی به 3.5 میلیون بازنشسته تامین اجتماعی در ایران می‌زند. قشری که حالا پس از سال‌ها خدمت نه انتظار احترام و تکریم بیشتری از سوی دولت که به دنبال مطالبه و احقاق حق طبیعی خود هستند. سه ماه از سال گذشته‌است و همچنان واریز مابه‌التفاوت حقوق امسال به امروز و فردا موکول می‌شود. بهار که به سختی گذشته‌است و حالا سازمان تامین اجتماعی می‌گوید این مابه‌التفاوت به صورت یکجا در هفته جاری پرداخت خواهد شد. هفته‌ای که احتمالا برای اهالی پاستور به ساعتی می‌گذرد و برای 3.5میلیون بازنشسته ایرانی به سال می‌کشد. البته که این تنها خواسته بازنشستگان نیست و سال‌هاست از تبعیض‌های آشکار در این وادی گلایه دارند، از غیر واقعی بودن میزان افزایش حقوق هر ساله با نرخ تورم می‌نالند و سفره‌شان سال به سال کوچک‌تر می‌شود.

دستمزدها چقدر اضافه می‌شود؟
موضوع افزایش دستمزد موضوع ثابت پایان هر سال است. آن طور که مسؤولان سازمان تامین‌اجتماعی می‌گویند سالانه بعد از این‌که شورای عالی کار در مورد حداقل دستمزد و میزان افزایش سایر سطوح دستمزد تصمیم‌گیری می‌کند، موضوع افزایش مستمری تامین‌اجتماعی هم مطرح می‌شود. عموما پیشنهاد این افزایش نیز بر اساس شاخص‌های موثر در این افزایش، تدوین و به هیأت دولت برای تصویب ارجاع و پس از این مرحله، ابلاغ و اجرا می‌شود. این روند ثابت افزایش دستمزد بازنشستگان در هر سال است. با این اوصاف حالا بنفشه محمودیان، رئیس گروه محاسباتی بیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی می‌گوید: «در سال جاری آخرین تصمیم درباره افزایش حداقل دستمزد‌ها به میزان ۲۶ درصد است.» در حالی این افزایش دستمزدها برای سال جاری 26درصد تعیین شده که معمولا اعلام این خبر با پیشوند «خبر خوب برای بازنشسته‌ها» دست به دست می‌شود. یعنی خبر خوب دولت برای افزایش دستمزد بازنشستگان «افزایش 26درصدی» این دستمزدهاست! اما جالب این‌که برای رسیدن به این میزان هم خون دل‌ها خورده شده‌است. روایت علی اصغر بیات، رئیس کانون عالی کارگران بازنشسته و مستمری تامین‌اجتماعی در این مورد جالب توجه است. آن‌طور که او به جام جم می‌گوید ابتدا این میزان 21 درصد بوده‌ و مذاکرات فشرده‌ای برای تجدید نظر و افزایش این رقم انجام شده‌است. او می‌گوید: «افزایش ۲۱درصدی حقوق در فروردین ۹۸ آن هم بدون تأیید نمایندگان کارگران اعتراض گسترده تشکلات کارگری و بازنشستگان را به دنبال داشت. کانون عالی ضمن دعوت تشکلات به آرامش، مذاکرات و رایزنی‌های گسترده و طولانی خود را همراه با سایر تشکل‌ها آغاز کرد که در نهایت باعث تغییر پایه سنوات از ۲۱ به ۲۶ درصد در خرداد ماه شد.»

تورم 41 درصد، افزایش حقوق 26 درصد
تلخی ماجرا اینجاست که همه اعتراض بازنشستگان تامین اجتماعی حالا فقط تاخیر در پرداخت این ما به‌التفاوت بوده است. به این مفهوم که آنها از این گلایه دارند که در سه ماه نخست سال جدید حقوق سال گذشته را دریافت می‌کردند. اما چقدر این افزایش با واقعیت پیرامونی ما تناسب دارد؟ افزایش 150 هزارتومانی حقوق به بازنشستگان تامین‌اجتماعی چه گرهی در اوضاع نابه‌سامان اقتصادی کنونی از زندگی آنها باز می‌کند؟ علی اصغر بیات، رئیس کانون عالی کارگران بازنشسته و مستمری‌بگیر تأمین اجتماعی می‌گوید: «اگر از همان ابتدا با افزایش
۲۱ درصدی حقوق موافقت می‌کردیم، دیگر امکان تجدیدنظر وجود نداشت و جمعیت ما خیلی متضرر می‌شد. ما تاکید داشتیم از آیتم‌های نقدی و غیرنقدی مانند حق مسکن و خواربار که سازمان تأمین اجتماعی از آنها حق بیمه کم می‌کند بر اساس ماده ۴۱ و ۱۱۱ باید به حقوق بازنشستگان اضافه و پرداخت شود. کانون عالی تمام توان خود را برای افزایش منطقی حقوق بازنشستگان به کار برد و به عقیده بنده اگر تورم واقعی و حتی رسمی اعلام شده بر مبنای ۴۱ درصد و سبد معیشت سال ۹۹ در نظر گرفته می‌شد، عدد افزایش چیز دیگری بود.»

همه کلیدواژه‌های تبعیض
گلایه از تاخیر در پرداخت حقوق در برابر ظلم و تبعیضی که به این قشر وارد می‌شود، هیچ است. در گوشه و کنار هم کم خبر به گوش این افراد نمی‌رسد که آتش به جانشان می‌زند. اصلا همین که بازنشستگان تامين اجتماعی بعد از گذشت سه ماه هنوز حقوق سال ٩٨ را دريافت می‌کنند اما از سوی مقابل دولت پول کلان مربی سابق تیم ملی فوتبال را از صندوق تامين‌اجتماعی پرداخت می‌کند یعنی ظلم آشکار به 3.5 بازنشسته تامین اجتماعی کشور. تبعیض هم که همواره بوده، کلیدواژه‌ این تبعیض «همسان سازی حقوق بازنشستگان» است. موضوعی که مدت‌هاست مطرح شده و جز وعده، سرانجامی ندارد. این تبعیض‌ها زمانی بیشتر به چشم می‌آید که حتی وقتی حسن روحانی با افزایش ۱۵ تا ۷۷ درصدی حقوق بازنشستگان کشوری و لشکری موافقت کرد سازمان برنامه و بودجه بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی را از این موافقت نادیده گرفت. تحقق همسان‌سازی حقوق حالا ترجیع‌بند حرف‌های بازنشستگان است.
علی اصغر بیات، رئیس کانون عالی کارگران بازنشسته و مستمری بگیر تأمین اجتماعی، حالا لحنش را همراه با خواهش می‌کند و می‌گوید: «کاش قول‌های مسؤولان به‌ویژه موضوع همسان‌سازی محقق شود. از نمایندگان مجلس جدید شورای اسلامی توقع داریم به‌طور جدی به مطالبات و انتظارات بحق بازنشستگان ورود کنند و از همه ابزارهای قانونی خود برای این قشر زحمتکش که زندگی خود را وقف آبادانی کشور کرده‌اند، استفاده کنند.»

دستمزدها کی پرداخت می‌شود؟
سه ماه از سال جدید گذشته‌است؛ ‌سالی که سختی هر ساله تورم همنشین ویروس کرونا شد و بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی را راکد کرد. تا همین امروز اما از همان اندک افزایش سالانه دستمزدها برای بازنشستگان تامین اجتماعی هم خبری نیست. پیش از امروز هم وعده‌هایی داده و تاریخ‌هایی برای واریز این دستمزدها اعلام شده‌بود اما خبری از همان «خبر خوب» نبود. اما بنفشه محمودیان در برنامه تلویزونی حضور پیدا کرد و گفت: «ما به‌التفاوت افزایش حقوق خرداد ماه مستمری بگیران هفته جاری واریز می‌شود و مابه‌التفاوت افزایش حقوق فروردین و اردیبهشت امسال نیز با حقوق بازنشستگان پرداخت می‌شود.» رئیس گروه محاسباتی بیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی همچنین خبر داد: «امسال کمک هزینه‌های جانبی بازنشستگان نیز افزایش می‌یابد.» البته که این مسؤول سازمان تامین اجتماعی ارقام نهایی افزایش کمک هزینه خواربار و مسکن افزایش مضاعف در سال جاری را مربوط به «جلسات هفته جاری با نمایندگان تشکل‌ها» کرده‌است.