به گزارش مشرق، حدود یک ماه از شروع اعتراضات آمریکایی‌ها به نژادپرستی در این می‌گذرد و این جنبش هنوز در مرکز توجه رسانه‌ها قرار دارد. حالا حتی مردم در کشورهای مختلف نیز به این اعتراضات پیوسته‌اند و هر روز در گوشه‌ای از دنیا تجمعاتی علیه نژادپرستی و نقض حقوق بشر توسط گروه‌های حاکم در ایالات متحده برگزار می‌شود. این میان هر کدام از رسانه‌ها تلاش می‌کنند تجمعات را از از زاویه نگاه دوربین‌هایشان منعکس کنند و روایت خودشان را جا بیندازند. اما خود رسانه‌های آمریکا چه روایتی از اعتراضات این کشور ارائه کرده‌اند؟ در این گزارش از نگاه اساتید دانشگاه‌ها و متخصصان رسانه‌ای آمریکا، به این موضوع پرداخته‌ایم.
بیشتر بخوانید
ترامپ معترضان واشنگتن را تهدید کرد
تمرکز لنزها بر روی یک روایت آشنا
اساتید و کارشناسان رسانه بر روی یک موضوع متفق‌القول هستند؛ اینکه رسانه‌های این کشور، حداقل در روزهای نخست شروع اعتراضات، تلاش کرده‌اند روایت‌هایشان را از زاویه نگاه پلیس این کشور تنظیم کنند و تمرکزشان را بر روی تخریب اموال عمومی و غارت فروشگاه‌ها توسط عده‌ای از افراد حاضر در اعتراضات قرار دهند؛ با این هدف که هم برخوردهای خشونت‌آمیز پلیس با مردم را توجیه کنند و هم با فضاسازی رسانه‌ای از گسترش این تجمعات جلوگیری کنند.
مجله WWD در یک گزارش با تیتر «اعتراضات ملی در مقابل روایت غارتگری» به بررسی شیوه انعکاس تظاهرات ضدنژادپرستی در رسانه‌های رسمی آمریکا به‌ویژه تلویزیون‌ها ملی و محلی به‌عنوان پرمخاطب‌ترین رسانه پرداخته است. در این گزارش آمده: مردم در سرتاسر آمریکا و همینطور در کشورهای مختلف دنیا، در حال پیوستن به اعتراضاتی هستند که حالا نه فقط به قتل جرج فلوید، بلکه در اعتراض به نژادپرستی سیستماتیک و بی‌رحمی پلیس ایالات متحده در قبال سیاهپوستان و رنگین‌پوستان است و این رویداد از یک اعتراض دارد به یک جنبش تاریخی جدید برای حقوق شهروندی تبدیل می‌شود. اما اکثر رسانه‌ها، اعتراضات را با تمرکز لنزهایشان روی یک روایت آشنا پوشش می‌دهند؛ تخریب اموال عمومی در یک آخر هفته که بعد از تجمع صلح‌آمیز ده‌ها هزارنفر اتفاق افتاده است.
مخصوصا در تلویزیون‌های محلی و ملی تا چندین روز سرخط‌های خبری و گزارش‌های میدانی تمرکزشان بر روی تخریب فروشگاه‌ها و در برخی موارد سرقت و غارت آنها بود؛ و در بسیاری از نشریات و شبکه‌های تلویزیونی بازتاب داده شده‌اند.
طبق این گزارش با گذر از روزهای ابتدایی و گسترده‌تر شدن حضور مردم در خیابان‌ها، گزارش‌های مربوط به خرابکاری کمرنگ‌تر شده است؛ حتی با وجود اینکه تعداد معترضان بیشتر شده است و پوشش اعتراضات در سانه‌ها از ساعت‌ها گزارش‌های زنده و اخبار فوری فاصله گرفته است. اکنون رسانه‌ها اعتراضات صلح‌آمیز را پوشش می‌دهند که در آن صحنه‌های از بی‌رحمی پلیس قرار داده شده است که فیلم آن توسط معترضین ضبط شده است. اما به‌صورت همزمان بخش بیشتری از برنامه‌ها به موضوعات خبری روز مثل شیوع کرونا و همینطور انتخابات اختصاص یافته است. این شیفت در پوشش رسانه‌ای تصادفی نیست.
تخریب فروشگاه‌های لوکس یک پیام روشن دارد
«پائولا چکراواتی»، استاد رسانه و ارتباط دانشگاه نیویورک است که پژوهش‌هایش بر روی نظریه جنبش‌های اجتماعی و نژادی متمرکز است. او می‌گوید این یک الگوی رسانه‌ای معمول در پوشش اعتراضات است؛ او به‌عنوان نمونه به خیزش اجتماعی سال 1992 علیه ضرب‌وشتم رودنی کینگ در لس آنجلس و همینطور اعتراضات 1981 در انگلیس علیه شرایط زندگی و برخورد پلیس در انگلیس اشاره کرد. « در آن اعتراضات، رسانه‌ها به سرعت بر روی جرائم خیابانی، خشونت و زورگیری تمرکز کردند. من معتقدم سبک پوشش رسانه‌ای فعلی، جدید نیست. رسانه‌ها عادت دارند این روایت را انعکاس دهند»
این در حالی است که کارشناسان اجتماعی معتقدند برخی موارد خرابکاری، خودش نشان‌هنده علت حضور مردم در خیابان است؛ با در نظر گرفتن این حقیقت که بیشتر فروشگاه‌هایی که در لس‌آنجلس و نیویورک تخریب شده‌اند، عمدتا مربوط به کالاها و خدمات لوکس بوده‌اند. چکوراواتی می‌گوید: « این فروشگاه‌ها که پرچمدار مدهای بالا هستند، نماد نوعی از بی‌عدالتی گسترده هستند.این هدف قرار گرفتن این قبیل فروشگاه‌ها و مراکز تصادفی نیست»
این گزارش در ادامه به تأثیر این شکل پوشش رسانه‌ای بر روی اعتراضات می‌پردازد و می‌نویسد کارشناسان معتقدند این روایت‌ها منجر به به اتخاذ سیاست‌های عمومی مخرب می‌شود. به‌عنوان مثال فرمانداران شهرها و مقامات پلیس قوانین منع آمد و شد وضع می‌کنند، در مقابل کوچکترین تجمع، برخورد به‌شدت خشن نشان می‌دهند و دست به بازداشت گسترده افراد می‌زنند. اتفاقی که در نیویورک افتاد و برای اولین بار بعد از جنگ جهانی دوم، قوانین منع آمد و شد شبانه وضع شد و پلیس بعد از برخورد خشن با معترضین، تعداد زیادی از آنها را بازداشت کرد. اقداماتی که نه تنها خشونت‌ها را کنترل نمی‌کند، بلکه منجر به شعله‌ورتر شدن خشم عمومی و تخریب‌های بیشتر می‌شود.
برداشت مخاطبان از این پوشش رسانه‌ای چیست؟
«مندی جنکینز» یک متخصص رسانه‌است که در حال حاضر مدیریت یک پروژه خبری را با گوگل بر عهده دارد و سال‌هاست در حوزه رسانه فعالیت می‌کند. او در توییتر خود به این موضوع پرداخته است که خانواده‌اش به‌علت آنکه صرفا اخبار تلویزیون را دنبال می‌کنند، چه دیدگاه و برداشتی از اعتراضات این کشور دارند.
او می‌گوید خانواده‌اش صادقانه بر این باورند که که بخش‌های بزرگی از شهرهای آمریکا توسط گروه‌های قانون‌شکن غارتگران تخریب شده است؛ و این‌ها همان معترضان به نژادپرستی هستند. جکینز همچنین معتقد است رسانه‌های خبری برای متقاعدکردن و جذب مخاطب به روایت خود، از ویدیوهایی استفاده می‌کنند که تخریب اموال عمومی و خرابکاری را به نمایش می‌گذارد. این در حالی است که ویدیوهای دیگری که پلاکاردهای صلح‌آمیز معترضان را نشان می‌دهد جذابیتی برای تلویزیون ندارد.
روایتی که حواس‌ها را پرت می‌کند
این شکل روایت‌گری تنها محدود به پوشش تلویزیونی نمی‌شود. «یوگیتا گویال» استاد دانشگاه کالیفرنیا در رشته مطالعات آفریقایی‌تبارها است. او می‌گوید در حالیکه اعتراضات به‌صورت گسترده علیه نژادپرستی و خشونت پلیس است، روایتی که روزهای آغازین در اخبار می‌دید، به شکل طعنه‌آمیزی از زاویه نگاه پلیس بود؛ از تخریب اموال عمومی تا خشونت‌های خیابانی! گویال می‌گوید: «تقریبا هر چیزی که رسانه‌ها در مورد اعتراضات کنونی روایت می‌کنند، از نقطه‌نظر افسران پلیس است»
او ادامه می‌دهد که « این در حالی است که خود خبرنگاران توسط پلیس مورد هدف قرار می‌گیرند؛ حتی در حین پخش زنده و یا زمانی که داریم ازدوربین آنها، تظاهرات گسترده را نگاه می‌کنیم.» از سوی دیگر ویدیوهای بیشماری از معترضین نشان می‌دهد پلیس از نیروی بیش از اندازهبر علیه معترضان استفاده می‌کند؛ میزان این برخوردهای خشن خیلی بیشتر از خرابکاری‌هایی است که اتفاق می‌افتد.
«گویال» معتقد است: « تکرار مداوم تصاویر غارت فروشگاه‌ها، تلاشی برای پرت‌شدن حواس‌ها از اصل اعتراضات است. حتی استفاده از خود کلمه "غارت" در رسانه‌ها حالت افراطی پیدا کرده است. من حقیقا از شنیدن این کلمه خسته شده‌ام»