به گزارش مشرق، اگرچه برخی تحلیلگران و رسانه‌ها بر روی ابعاد فنی و حقوقی موضوع صدور قطعنامه ضدایرانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه کشورمان متمرکز شده و خواسته‌های «فراپادمانی» و «فراپروتکلی» آژانس از ایران را محکوم می‌کنند، اما فراتر از محکومیت حقوقی آژانس در این پرونده، باید نسبت اقدام اخیر این نهاد ظاهرا بین‌المللی را با پدیده‌ای دیگر به نام «تمدید تحریمهای تسلیحاتی» کشورمان مورد سنجش و ارزیابی قرار داد. به عبارت بهتر، «تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران» در این معادله نقش «متغیر مستقل» و «صدور قطعنامه ضدایرانی آژانس» نقش «متغیر وابسته» را ایفا می‌کنند. در این خصوص نکاتی وجود دارد که نمی‌توان به سادگی از کنار آنها گذشت:
چرا اروپا قطعنامه ضدایرانی را در آژانس به رای گذاشت؟
نقش‌آفرینی فعال تروئیکای اروپایی در صدور قطعنامه ضدایرانی آژانس، کلید حل معمایی به نام چرایی صدور نخستین قطعنامه ضدایرانی آژانس از سال 2012 میلادی تا کنون محسوب می‌شود.
قطعنامه آژانس درست در زمانی صادر شده است که کاخ سفید در تلاش برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران در پاییز امسال و جلوگیری از منقضی شدن آنها (وفق سند برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد) است.
بنابراین، اقدام اخیر تروئیکای اروپایی ناظر به همین پدیده (تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران) صورت گرفته است.
واقعیت امر این است که تروئیکای اروپایی و مقامات کاخ سفید، طی هفته‌های اخیر مذاکرات فشرده‌ای را در قالب «دیپلماسی پنهان» و بر سر نحوه تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران صورت داده‌اند.
در جریان این مذاکرات، مقامات آمریکایی و اروپایی توافق کرده‌اند که در ازای عدم فعالسازی کامل آخرین مرحله از مکانیسم ماشه (بازگشت تحریمهای چند جانبه ایران در شورای امنیت)، تحریمهای تسلیحاتی ایران به صورت موقت تمدید شود. به عبارت بهتر، طرفهای غربی در این مذاکرات پنهانی توافق کرده‌اند تا در ازای صدور قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام آژانس و زمینه‌سازی برای تمدید موقت تحریمهای تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد، آمریکا از وادارسازی بازیگران اروپایی درخصوص فعالسازی کامل مکانیسم ماشه و ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد اجتناب کند. هر چند که حتی تضمینی نسبت به این موضوع (بازگشت تحریمهای چندجانبه ایران حتی در صورت تمدید تحریم تسلیحاتی کشورمان) وجود ندارد، اما موضوع اساسی‌تر، به اصل «عدم تعهد پذیری اروپا» در قبال برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت باز می‌گردد.
رمزگشایی از معامله پشت پرده آمریکا- اروپا
روزنامه «وال‌استریت‌ژورنال» نیز تایید کرده است که دیپلمات‌های اروپایی در تلاشند با طرح پیشنهاد تمدید محدود تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران به مصالحه‌ای(با آمریکا) در این خصوص دست پیدا کنند. به عبارت بهتر، اقدام اخیر تروئیکای اروپایی در صدور قطعنامه شورای حکام علیه کشورمان، زمینه‌سازی برای تمدید موقت تحریمهای تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل و عدم منقضی کردن این تحریمها (بر خلاف تعهدات مندرج در برجام) محسوب می‌شود!
بدیهی است که این به معنای نقض عینی برجام از سوی بازیگران اروپایی محسوب می‌شود. سه کشورآلمان، انگلیس و فرانسه در راستای هم پیمانی با استراتژی «مهار همه‌جانبه ایران» که از سوی آمریکا طراحی شده است، به جای «ایستادگی بر سر تعهد خود» مبنی بر «انقضای تحریمهای تسلیحاتی ایران»، گزینه «تمدید موقت تحریمهای ایران» را مطرح کرده‌اند!
قطعنامه آژانس تنها یک «بهانه» است
اقدام اخیر تروئیکای اروپایی در زمینه‌سازی برای صدور قطعنامه ضدایرانی شورای حکام، به خوبی نشان می‌دهد که این کشورها چگونه «بازی در زمین آمریکا» را نسبت به هرگزاره دیگری از جمله «پایبندی به تعهدات بین‌المللی» ترجیح می‌دهند! در اینجا محرز است که ادعای بازیگران اروپایی مبنی بر پایبندی به برجام و متعاقبا قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد ، چیزی جز یک طنز تلخ محسوب نمی‌شود.
در اینجا ما از یک «تعهد» سخن می‌گوییم نه یک «راهکار میانی» که اروپا مدعی اعمال آن است! به عبارت بهتر، مقامات اروپایی سعی دارند در این معادله، بار دیگر در ظاهر نقش یک «طرف سوم» یا «طرفدار راهکار میانی» نشان دهند! این در حالیست که اساسا در قبال منقضی شدن تحریمهای تسلیحاتی ایران، اساسا «راهکار میانی» یا «راهکار سوم» محلی از اعراب ندارد. در اینجا ما سخن از تعهدی به میان می‌آوریم که اتحادیه اروپا و خصوصا تروئیکای اروپایی به عنوان طرفهای امضاکننده برجام و تصویب‌کننده قطعنامه 2231 شورای امنیت، ملزم به اجرایی کردن آن هستند. اکنون می‌توان به راحتی از سکوت اولیه اتحادیه اروپا در قبال تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران رمزگشایی کرد.
زمان «هشدار» است نه «توجیه»!
دیگر زمانی برای «توجیه اروپاییان» در قبال آنچه در قبال برجام، قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد، بازرسی‌های آژانس و حدود و ثغور آن و در نهایت توجیه حقوقی عدم عضویت آمریکا در برجام باقی نمانده است! در مقابل اروپایی که صراحتا بازی در زمین ترامپ را نسبت به هر مقوله‌ای دیگر (از جمله تعهد صریح خود در برجام مبنی بر لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران) ترجیح می‌دهد، دیگر نمی‌توان با زبانی نرم و آرام سخن گفت! صورت مسئله این است که اتحادیه اروپا با آمریکا دست به نوعی معامله استراتژیک علیه ایران زده‌اند که باید به صورت مشترک هزینه آن را بپردازند. جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مقاماتی مانند بوریس جانسون، ماکرون و مرکل به خوبی می‌دانند که ادعای پمپئو و برایان هوک درخصوص «استمرار عضویت آمریکا در برجام پس از خروج ترامپ» تا چه اندازه‌ای مضحکانه و غیرواقعی است اما زمانی که پای «معامله درون ساختاری» به میان می‌آید، این موضوع برای آنها اهمیتی ندارد. آنچه برای آمریکا و اروپا اصالت و موضوعیت دارد، «مهار همه‌جانبه ایران قدرتمند» می‌باشد. این استراتژی مشترک به اندازه‌ای برای هر دو طرف اهمیت دارد که برای تحقق اجزا و ارکان آن، حاضرند بر روی تمامی تعهدات بین‌المللی خود خط بطلان بکشند.
اما بدیهی است که جمهوری اسلامی ایران اجازه تحقق چنین خواسته شومی را به بازیگران غربی نداده و نخواهد داد.
استراتژی ما در قبال آمریکا و اروپا
تفکیک بازی اروپا از آمریکا، یک «خبط بزرگ استراتژیک» است که باید در محاسبات راهبردی و استراتژیک ما فراموش شود. بدون شک انهدام «پازل استراتژیک غرب» در قبال کشورمان ،اصلی‌ترین وظیفه همه ارکان نظامی، دیپلماتیک و اجرایی کشورمان محسوب می‌شود.
اصلی‌ترین دغدغه کشورمان در برهه فعلی، تقویت مولفه‌های «مقاومت فعال» و افزایش هزینه‌های مشترک آمریکا و اروپا، در صورت تمدید غیر قانونی تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران است. بدیهی است که هر گونه اقدامی در این مسیر (از جمله تصویب قطعنامه ضدایرانی اخیر در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی) نیز برای آمریکا و شرکای اروپایی آن مولد هزینه‌های غیر قابل جبران خواهد بود. تروئیکای اروپایی باید بدانند که هزینه هرگونه همراهی آنها با کاخ سفید یا حتی سکوت آنها در مقابل دولت ترامپ که با هدف افزایش قدرت مانور آمریکا در شورای امنیت بر سر تحریمهای تسلیحاتی کشورمان (حتی به صورت محدود) صورت می‌گیرد بسیار سنگین و جبران ناپذیر خواهد بود.
دیگر زمان آن رسیده است که چنین هشداری به صورتی قاطعانه و صریح، خطاب به سران سه کشور اروپایی دخیل در برجام مخابره شود. هر اندازه در انتقال پیام «پایان صبر استراتژیک ایران در مقابل غرب» و از آن مهم‌تر، «شریک جرم دانستن تروئیکای اروپایی با آمریکا در تقابل با نظام و ملت ایران» اهمال کنیم، در آینده‌ای نزدیک با توطئه‌های مشترک بیشتری از سوی بازیگران غربی مواجه خواهیم بود.